💠 #قلمرو_امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر آیت الله مصباح یزدی 🔶قسمت اول (تعلیم کسی که نمی داند) 🌹امام على علیه السلام : همه كارهاى خوب و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منكر چون قطره اى است در درياى عميق. نهج البلاغه، حکمت ۳۷۴ اولين مصداق امر به معروف و نهي از منکر از قبيل تعليم است؛ گاهي فردي به دلايل مختلف از قبيل اين که تازه به تکليف رسيده، يا به مقتضاي محيطي که در آن زندگي مي کند نتوانسته احکام اسلام را ياد بگيرد و اين فرد به اصطلاح نسبت به احکام اسلام جاهل قاصر است؛ يعني کسي است که حکم يا راه اجراي آن را نمي داند و در بي اطلاعي خود مرتکب تقصير نشده است. به اين معني که، براي او شرايط فرا گرفتن احکام اسلام فراهم نشده است، و او در اين امر کوتاهي نکرده است. تعليم احکام اسلام به چنين فردي واجب است. چنين تعليمي بايد با کمال نرمي، ملايمت و مهرباني انجام گيرد، چون طرف در جهل خود تقصيري نداشته است. همچنين در اين تعليم به مقتضاي سن، شرايط زندگي و مرتبه استعداد و فهم شخص، بايد سعي کرد از شيوه هاي مناسب آموزشي استفاده کرد تا او بهتر ياد بگيرد. مثلاً برا ي نوجواني که تازه به سن تکليف رسيده نمي توان همان روش آموزشي که براي افراد بزرگسال استفاده مي شود به کار برد. و به همين ترتيب روش آموزش بر حسب مراتب استعداد و معلومات افراد نيز فرق مي کند. اين يک قسم امر به معروف و نهي از منکر است. حالت ديگر بحث اين است که جاهل، مقصر باشد؛ يعني توانايي ياد گرفتن را داشته اما در اين کار کوتاهي کرده است. در اين فرض اگر شخص جاهل مقصر درخواست تعليم کرد، لازم است به او تعليم داده شود. اما اگر درخواست هم نکرد، ولي شما مي دانيد که جاهل مقصر وظيفه خود را نمي داند و در يادگرفتن آن کوتاهي کرده است، در اين جا علاوه بر اين که بايد به او تعليم داد، بايد در تعليم او روشي را به کار برد که او تشويق به يادگرفتن شود. «جاهل قاصر» خود به خود انگيزه براي يادگرفتن داشته، اما شرايط يادگيري براي او فراهم نبوده، لذا توانايي ياد گرفتن را نداشته است. امام براي «جاهل مقصر» شرايط يادگيري فراهم بوده و مي توانسته ياد بگيرد، لکن در اين کار کوتاهي کرده است. لذا براي اين که در اين مقام برآيد که گوش بدهد و توجه کند تا ياد بگيرد، بايد در او ايجاد انگيزه کرد. يعني در اين مورد بايد روش پيچيده تري را در تعليم به کار گرفت، تا اين آمادگي در جاهل مقصر ايجاد شود که خود او درخواست تعليم کند. قسم سوم از امر به معروف که از قبيل تعليم است، اين است که کسي به خيال خود، حکم را ياد گرفته، روش انجام آن را مي داند، ولي اشتباه مي کند. مثلاً در مسائل فردي، افرادي هستند که قرائت نمازشان غلط است، ولي گمان مي کنند درست است. يا فردي به خيال خود تکليف اجتماعي اش را درست انجام داده است، اما اشتباه مي کند. مثلاً همين وظيفه ي امر به معروف و نهي از منکر، از سابق که زمان طاغوت بود و شرايط فرهنگي و ديني جامعه با امروز خيلي فرق داشت، موارد زيادي را به خاطر دارم، که البته امروز هم ممکن است مشابه آن ها در بعضي موارد پيدا شود، کساني بودند که با تندي، ترشرويي، خشونت، و حتي گاهي با توهين به ديگران مي گفتند آقا چرا فلان امر را انجام مي دهي؟ اين فرد گمان مي کند که وظيفه خود را به درستي انجام مي دهد، اما از روي ناآگاهي همراه انجام تکليف واجب امر به معروف، مرتکب گناه نيز مي شود. اين گناه توهين به مؤمن است که حرام است، ولو آن مؤمن گناهکار باشد. در اين جا فرض بر اين است، که فرد، جاهل مرکب است. يعني نمي داند و گمان مي کند که مي داند. چنين کسي را بايد تعليم داد، اما روش تعليم چنين فردي پيچيده تر از دو روش قبل است. يعني آن چنان بايد با نرمي سخن گفت، که فرد آماده بشود. ابتدا احتمال بدهد که اشتباه کرده است. چون فرض ما اين است که او گمان مي کند وظيفه ي خود را درست انجام مي دهد. لذا به آساني قبول نمي کند که کارش غلط است. ابتدا بايد کاري کرد که احتمال بدهد در نحوه انجام وظيفه اشتباه مي کند. سپس عمل صحيح به او تعليم داده شود. ✨هر سه مورد، جاهل قاصر، جاهل مقصر و جاهل مرکب احتياج به تعليم دارند، مي بايست مسائل را به آن ها ياد داد، اما بايد روش هاي آموزش متناسب با سن، استعداد و موقعيت اجتماعي افراد باشد، تا انسان در امر به معروف و نهي از منکر موفق شود. صرف اين که انسان براي «اتمام حجت» چيزي بگويد، کافي نيست.هدف ياد گرفتن است. هدف ياد دادن به جاهل است؛ نه اين که انسان چيزي را بگويد که اتمام حجت کرده باشد. اين سه قسم از امر به معروف و نهي از منکر است، که اسم هر سه «تعليم جاهل» است. در مورد جاهل قاصر، جاهل مقصر، يا جاهل مرکب، نيازي به استفاده ي از برخورد تند، خشونت و برخورد فيزيکي نيست. بلکه در اين موارد بايد به جاهل آموزش داد، و سعي کرد که او بهتر یاد بگیرد. ✅ #عمار_نیوز 🆔 @ammar_newsir