#باقرالعلوم
✍ سه عامل بسیار مهم سبب شده بود أئمّه عَلَیهِم السَّلام تا قبل از امام محمّد باقر عَلیهِ السَّلام آن گونه که شایسته است علوم خود را گسترش ندهند و قوانین #حیات_بخش اسلام به صورت کامل برای مردم بیان نشود؛ این عوامل عبارتند از:
❌ اوضاع سیاسی: در زمان امامت أئمّه عَلَیهِم السَّلام پیش از امام باقر عَلیهِ السَّلام، تبلیغات سوئی بر علیه خاندان عترت صورت می پذیرفت، چنان که به دستور معاویه (لعنة الله علیه) بر منابر ، أمیرَالمُؤمِنین علیه السَّلام را دشنام می دادند! (ألعَياذُ بِاللّه) و چنان بر علیه آن حضرت دروغ پردازی می کردند که بعد از شهادت ایشان در محراب نماز، مردم در خارج از كوفه گفتند: مگر او (على) نماز هم می خوان!؟ علاوه بر این روابط مردم با این خاندان تحت #کنترل_شدید حکّام بنی امیّه بود و شیعیان ، دستگیر، شکنجه و زندانی شده و یا به قتل می رسیدند؛ از این رو شرایط به گونه ای بود که تبیین احکام و مبانی اسلامی توسط ائمه عليهم السلام به آسانی ممکن نبود.
❌ منع کتابت و نقل حدیث: بعد از شهادت پیامبر گرامی اسلام، خُلفا و حاکمان، به بهانه حفظ قرآن و مخلوط نشدن آیات إلهی با احادیث نَبوی و با شعار «کَفانا کتابَ اللّه: کتاب خدا ما را کفایت می کند!» ، از نوشتن و نقل احادیث به شدت مُمانعت می کردند و هر کس حدیثی را نقل می کرد او را توبیخ می کردند، حتی خلیفه دوم احادیثی را که نوشته شده بود جمع آوری کرد و آنها را سوزاند! (الطّبقات الکبری، ج5، ص188)
❌ #جهل و نادانی مردم: این عامل سبب شده بود که مردم از چراغ های فروزنده و روشنی بخش بی بهره بمانند، به حدّی که وقتی حضرت علی علیه السَّلام فرمودند: «فَاسئلونی قَبلَ اَنْ تَفقِدونی: قبل از اینکه مرا از دست بدهید، هر چه می خواهید از من سؤال کنید» ، سَعد بنِ أبی وَقاص گفت: بگو موهای ریش من چقدر است!😔 این جهل و نادانی، حسرت تمام اندیشمندان جهان را برانگیخته است که ای کاش ما مخاطب چنین شخصیت بزرگی بودیم و از محضر او بهره مند می شدیم.
👌 امّا در زمان امام محمّد باقر علیه السَّلام که اوضاع سیاسی کمی آرامتر شده بود و کتابت و نقل حدیث به دستور «عمر بن عبد العزیز» آزاد شده و مردم تا حدودی به ماهیت پلید حکّام بنی امیه پی بردند، آن حضرت بزرگ ترین #نهضت_علمی جهان اسلام و تشیّع را بنا نهادند و عالَم اسلام را از علوم سرشار خود سیراب نمودند. در این عصر بود که تدوین فرهنگ شیعه شامل #فقه، #تفسیر و #اخلاق آغاز شد و شاگردانی در محضر امام پنجم عَلیهِالسَّلام تلمّذ کردند که بعداً شخصیت های علمی برجسته ای شدند ، به مناطق مختلف اسلامی هجرت کردند و علوم #آل_محمّد صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیهِم أجمَعین را منتشر کردند.
📚 سیره پیشوایان، (مهدى پيشوايى) دوران زندگی امام محمّد باقر عَلیهِ السَّلام