مارتین لوتر و سکولاریسم
🔸مارتون لوتر از متجددین و از پیشوایان #پروتستانیسم بود که با هر انگیزه خوب یا بد، مثبت یا منفی که داشت، عملا دین را به امری فردی و شخصی تبدیل کرد
🔹این امر قدمی مهم برای به حاشیه رفتن #سکولاریسم و نهادینه شدن سکولاریسم بود.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم پنهان چیست؟
📌#سکولاریسم پنهان جریان یا تفکری است که عملا در صدد به حاشیه راندن دین از عرصههای دنیوی و مادی زندگی بشر و در نهایت استحاله فرهنگ دینی است ولی در مقام عمل هیچ گاه به صورت رسمی و واضح از این ایده سخن نمیگوید و از آن دفاع نمیکند بلکه به صورت تدریجی سعی میکند پوششهایی برای تفکرات سکولاریستی ارائه دهد تا حساسیت خاصی را ایجاد نکند و بتواند در دراز مدت به اهداف خود دست یابد.
❗️در ایران امروز این جریان فعالیت جدی دارد.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه به یادداشت حمید پارسانیا در اینجا مراجعه کنید.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم مذهبی و سکولاریسم مادی
🔹سکولاریسم را اگر به معنای جدایی و گسست دین و امور اخروی از دنیا و امور مربوط به آن بدانیم، اساساً دو چهره پیدا میکند.
1️⃣نخست) سکولارهایی که به سود دین و مذهب، از دنیا و امور مربوط به آن فاصله میگیرند و گاه شعار میدهند که دین فراتر از امور دنیوی است و این امور در شأن گزارههای دینی نیست. اینها همان سکولارهای مذهبی هستند که عملا باید رهبانیت پیشه کنند و تحقق عینی تئوری آنها همان رهبانیت است.
2️⃣دوم) سکولارهایی که به نفع آبادانی دنیا، دین را در حاشیه زندگی خویش میگذارند. اینها نه اینکه دغدغه دین داشته باشند و شأن آن را برتر از امور دنیوی بدانند بلکه اگر بتوانند اساس دین را هم انکار میکنند و زمینه الحادی دارند؛ (در این پیام قبلا به این جریان اشاره کرده بودیم) ولی به تناسب شرایط اجتماعی و فرهنگی فعلا شعار حذف دین نمیدهند.
📌جالب است که سکولاریسم در برخی جوامع یا گروهها با چهره نخست و در برخی جوامع با چهره دوم رخ مینماید.
#سکولاریسم
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
حوزه سکولار یا دانشگاه سکولار؟
🔹 #سکولاریسم هم در حوزههای علمیه نقش آفرین است و هم در دانشگاهها جولان میدهد.
🔸 در حوزهها معمولا مسیر سکولاریسم مذهبی را پی میگیرد و تلاش میکند تا حوزه به سود دین و با شعارهای دینی از توجه به ساختارهای دنیایی زندگی بشر منصرف شود.
🔸 در دانشگاهها نیز در تلاش است تا سکولاریسم الحادی را نهادینه کند تا دانشگاهها در تمام یافتههای علمی و دانشی خود که مربوط به ساماندهی زندگی دنیوی بشر است، رنگی از دین دریافت نکند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
#معرفی_کتاب
ماهیت حوزه سکولار
کتابی از علی اکبر عالمیان که به معرفی #سکولاریسم و از این رهگذر به بررسی ماهیت حوزه سکولار، مولفهها، چالشها و راههای برونرفت از آن میپردازد.
این کتاب 96 صفحهای در 9 گفتار به تبیین معنای سکولاریسم و مفهوم آن، مولفههای حوزه سکولار و آفات آن میپردازد و راه برونرفت از آن را بازگشت به حوزه انقلابی میداند.
در این کتاب نویسنده همچنین از نقش تاریخی روحانیت در نهضتها و انقلابها سخن گفته و دلایل الزامآورِ سیاسی بودنِ حوزه و روحانیت را برمیشمرد.
وی باور دارد که نظام جمهوری اسلامی محصول بارز حوزه ضد سکولار است.
نگارنده در این کتاب همچنین پس از تبیین نسبت میان حوزه و نظام اسلامی در قالب پاسخ به چند شبهه مهم مثل1- نقض استقلال حوزهها 2- دور ماندن از درس و بحث 3- قداست زدایی از پیکره حوزه و روحانیت و 4- آخوند حکومتی، به بررسی مولفه های انقلابیگری و آسیب شناسی و مسئولیت های حوزه انقلابی میپردازد و در پایان چندی از جریانات سیاسی مهم رایج در حوزه را برمیشمرد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
دین سیاسی یا سیاست دینی؟
🔹تا کنون شنیدهایم که «از وقتی که دین با سیاست مخلوط شد، همه چیز خراب شد»
🔸جدا از اینکه اساساً این گزاره به چه دلیل گفته میشود؟ این سوال مطرح است که معنای این جمله چیست؟
🔺به نظر میرسد این گزاره به دو معنا است:
1️⃣نخست آنکه چون سیاست به معنای نیرنگبازی و فریبکاری است؛ لذا نباید دین را در آن دخیل کرد و الا دین هم آلوده میشود. (شبیه همان چیزی که دغدغه ماکیاولی بود و سابقا اشاره کردیم)
▪️ اینجاست که گفته میشود دین نباید سیاسی باشد و آلوده به فریبکاری شود.
2️⃣دوم آنکه سیاست به معنای مدیریت جامعه و ساختارهای آن است؛ ولی دین چون اساسا مربوط به معنویت و آخرتگرایی است، نباید در سیاست دخالت داشته باشد.
این معنا، با دخالت دین در اصلاح جامعه مخالف است و همان تئوری #سکولاریسم است.
این ایده که گاهی در بدنه عمومی جامعه رویت میشود، قابل پذیرش نیست زیرا درست است که دین نباید آلوده به فریبکاری سیاسی شود، ولی اساس سیاست باید مبتنی بر بایستهها و اصول انسانی و دینی باشد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
از علم سکولار تا علم دینی
🔹 کتابی به قلم دکتر مهدی گلشنی، فیزیکدان ایرانی، فیلسوف علم و استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف است.
📚کتابی که به شما میگوید همانطور که میتوان با بینش مبتنی بر #سکولاریسم در تحقیقات علمی موفق بود، با بینش الهی نیز میتوان موفق بود؛ اما تفاوت این دو گونه علم در دو جا ظاهر میشود: 1- به هنگام ساختن نظریات جهان شمول 2- در جهت گیری های کاربردی علم.
🔺علم دینی تحت تأثیر جهانبینی الهی است؛ جهانبینی که معتقد به هدفمندی جهان، حاکمیت خالق بر این جهان، محدود نبودن هستی به جهان مادی و... است. ولی علم سکولار چنین ویژگیهایی را ندارد لذا در قرائت خود از هستی و ارائه نظریات جهانشمول دچار چالش جدی است.
🔸در واقع اگرچه مواجهه کلیسا با علم مدرن مبتنی بر تضاد #علم_و_دین که آن هم برخاسته از مسیحیت تحریف شده بوده است ولی این مواجهه در اسلام به صورت دیگر رخ میدهد چراکه اساساً اسلام باوری به تضاد و تقابل علم و دین ندارد بلکه در موارد متعددی به علمآموزی تشویق میکند و حتی به آن ارزش میدهد و یافتههای علمی نیز او را تأیید میکند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام| معرفی کتاب در سایت
مدرنیته؛ سکولاریسم و پلورالیسم
🔹 #سکولاریسم و #پلورالیسم دو شاخصه مهم از شاخصههای اصلی #مدرنیته است.
🔸سکولاریسم میگوید: دین و ارزشهای دینی نباید به عنوان شاخصه خوب و بد، حق وباطل و ... در زندگی بشر باشد.
🔸 پلورالیسم هم میگوید: بسیاری از تئوریها میتواننند در عینحال برای زندگی بشر مناسب باشند و همه تئوریها برای زندگی بشر باید به رسمیت شناخته شوند. (حتی فرقههای ضدانسانی)
🔺بر این اساس، تکثر شاخصه مهمی برای زندگی مدرن است؛ تکثری که نمیتوان آن را به حق و باطل تقسیم کرد (به خاطر سکولاریسم) و همه آنها را باید به رسمیت شناخت (به جهت پلورالیسم)
📌 در حقیقت مدرنیته به درستی میگوید که تئوریها، ادیان، فرقهها و نظریهها متعدد و متکثر در جامعه بشری موجود هستند ولی اشکال آنجاست که آیا همه آنها میتوانند درست، کارآمد، مفید و در نهایت برای حیات بشر مفید باشند؟
آری؛ تئوریها متکثر هستند ولی آیا همه آنها از حقیقت بهرهمند هستند؟
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اگرچه بنیان فکری دکتر فاضلی از نگاه برخی متفکرین دچار چالشهای جدی است ولی به هر صورت ایشان در محیطی علمی رشد کرده است.
از اینرو مشخص نیست چرا ایشان به جای آنکه سخن دکتر پارسانیا را به صورت عالمانه نقد کند، به برچسبزنی و استفاده بیمهابا از واژگان منفی رو آورده است.
مگر نه این است که حتی اگر اندیشهای قابل پذیرش نباشد، بهترین راه برای ابطال آن گفتگوست نه برچسب زنی بیمهابا. مگر نه این است که « آنکه به منطق فکری خود اعتماد ندارد به گفتگو باوری ندارد»
آیا واقعا دادههای علوم انسانی و اسلامی و تولیدات علمی آن توسط اندیشمندان مختلف برای جنابعالی قابل مشاهده نبوده است؟!
برفرض حتی اگر چنین باشد؛ چرا اگر گفته دکترپارسانیا را قبول ندارید و نیز مبانی علوم انسانی اسلامی را نمیپذیرید، به درستی آن را نقد نمیکنید!
بدین جهت از همین تریبون صمیمانه از ایشان و دکتر پارسانیا برای گفتگوی بیشتر در این زمینه دعوت به عمل میآوریم و خود را موظف به رعایت اخلاق رسانه برای حفظ و نشر صادقانه اندیشههای این دو متفکر را اعلام میداریم.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
مسئلهای به نام انسان!
🔹 شاید بتوان گفت یکی از بنیادیترین چالشها و مسائل بشریت، شناخت خود انسان است.
🔸 اگر انسان را موجودی بدون قوه عاقله و نیازهای معنوی و ابعاد روحی بدانیم و آن را نهایتا به یک حیوان تنزل دهیم و در درجه دیگر حیوانات بدانیم، تمام ساختارهای تمدنی از نظام قوانین، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و... باید بر محور نیازها و مختصات مادی و حیوانی باشد.
🔺 ولی اگر انسان را امری فراتر از حیوانیت بدانیم، ساختارهای تمدن بشری متفاوت خواهد بود.
📌 ولی به راستی برخی اندیشمندان غربی که انسان را در درجه دیگر حیوانات میبینند، چگونه گاهی انسان را تنها در درجه حیوانات میدانند؟
▪️آیا ندیدهاند که حیوانات تمام رفتارهای خود را بر اساس غریزه انجام میدهند ولی انسان میتواند با پردازش عقلی غریزه خود را محکوم کند و زندگی خویش را برخلاف غریزهاش راهبری کند!
🔺نمونهاش آن که عدالت در نظام زندگی حیوانات معنا ندارد ولی در زندگی انسان همواره عدالت که برخلاف خواستهها و غرایز بشر بوده، مورد توجه بشریت بوده است.
📍نمونه دیگرش این که اگر بشریت همانند دیگر حیوانات و در درجه وجودی آنها باشید، دیگر حتی پیشرفت مادی بشر (سیری که از غارنشینی تا برج نشینی و هوش مصنوعی داشته است) را دیگر نمیتوان توجیه کرد؛ زیرا این سوال همواره باقی خواهند ماند که چرا حیوانات پیشرفتی نداشتند ولی انسان زندگیاش را متفاوت راهبری میکند؟!
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام