نهضت اصلاح دینی و سکولاریسم
مک گراث آلیستر؛ کشیش ایرلندی که خود از موافقان سکولاریسم است. او معتقد است اندیشه رهبانیت و بیتوجهی مسیحیت کاتولیک یکی از زمینههایی است که منجر به #نهضت_اصلاح_دینی و در ادامه تضعیف سیطره دین در ساحتهای مختلف زندگی و در نهایت بروز #سکولاریسم شد.
📚 مقدمهای بر نهضت اصلاح دینی؛ ترجمه بهروز حدادی ص 491 - 503
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اگر خود را نخبه میدانید؟
اگر به تمدنشناسی علاقه دارید؟
اگر علوم انسانی اسلامی را دوست دارید؟
اندیشه رضوان را از دست ندهید
✅ به ما افتخار دهید و در کانال اندیشه رضوان عضو شوید:
https://eitaa.com/joinchat/3871474313Caf308215a6
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
ژان کالون و سکولاریسم
🔹کالون از رهبران نهضت اصلاح دینی بود که قرائتش از دین و کتاب مقدس سهم بسزایی در نهادینه شدن #سکولاریسم و سکولاریزاسیون تمدن غرب داشت؛ چراکه باور آن بوده که کتاب مقدس توجهی به جزئیات ساختار جهان مادی ندارد بلکه هدف آن اعلام بشارت عیسی میسح است.
📚 برگرفته از مقاله زمینههای نظری سکولاریسم در مغرب زمین
📌این رویکرد همان چیزی است که حوزه دین را از دنیا و تنظیم روابط انسانی در دنیا جدا میکند و دین را محدود به آخرت میسازد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
ماکیاولی و سکولاریسم
🔸ماکیاولی از جمله افرادی است که همزمان با نهضت اصلاح دینی در قرن 16 با کتاب خود به نام شهریار، #سکولاریسم را تئوریزه می کند.
🔹او به صراحت معتقد است که دین حق دخالت در سیاست ندارد و حکومتداری نباید مبتنی بر دین باشد.
#فلسفه_سیاسی
#سکولاریسم
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
#معرفی_کتاب
مبانی نظری غرب مدرن
🔹کتابی از شهریار زرشناس که میتواند به خوبی غرب را به شما معرفی کند.
📌بالاخره در جهانی تنفس میکنیم که عرصههای مختلف نظری و عملی تحت تأثیر تمدن غرب است.
اگر دغدغه #تمدن_اسلامی را دارید، حتما باید از تمدن مقابل خود و اتمسفری که در جهان ایجاد کرده است مطلع باشید تا بدانید که چه مبانی دارد؟
🔸در این کتاب با مبانی مهمی مثل #اومانیسم، #سکولاریسم، #لیبرالیسم، #دموکراسی، #ناسیونالیسم، #تکنوکراسی، #سوسیالیسم، #فمینیسم، و... آشنا میشوید که در ساختارهای مهم غرب نهادینه شدهاند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
May 11
شرق و غرب در علوم انسانی
🔹در علوم انسانی، غرب در معنای فرهنگی تاریخی اش در مقابل شرق است نه موقعیت جغرافیایی!
مراد از شرق مقطعی از تاریخ بشریت است که روح توحید در او رواج داشته و اتصال او با عالم معنویت برقرار بوده است ولی غرب رویکردی است که در آن رابطه بشر با وحی قطع شده بلکه به نیستانگاری وحی میرسد.
🔸پس غربی بودن صرفا یک مفهوم جغرافیایی نیست بلکه یک نوع نگرش است هرچند که از نظر جغرافیایی نیز مغرب زمین، نقطه آغاز این نگرش بوده است و تا قرون وسطی، رنسانس و در نهایت تا دوره مدرن ادامه یافته است.
📚برگرفته از «مبانی نظری غرب مدرن» نوشته شهریار زرشناس
#تمدن_غرب
#مدرنیته
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
May 11
چرا عدهای سکولار شدند؟
🔹شاید بتوان گفت آنچه #ماکیاولی و امثال او را به #سکولاریسم سوق داده، کارکرد #حکومت در نگاه اوست.
🔸در نگاه این افراد، شالوده حکومت اعمال قدرت، سلطه، قهر و غلبه است لذا دین که با اعمال زور و خشونت ارتباطی ندارد؛ نمیتواند با حکومت همسو باشد.
🔺نیکولا ماکیاولی در کتاب خود «شهریار» مینویسد: «شهریاری در میان مردمی که به فرمانبری خو گرفتهاند آسانتر است. او آزادی مردم را تهدیدی برای قدرت دانسته و معتقد است کسی که به پادشاهی شهری دست یافته که مردمش به آزادی خو گرفتهاند اگر آن را ویران نکند، اسباب سرنگونی خود را فراهم کرده است؛ چرا که یاد آزادی مردم را آرام نخواهد گذاشت. در نگاه ماکیاولی قهر و غلبه برای حفظ مردم دارای اهمیت است؛ زیرا طبع مردم همواره به یک رنگ باقی نمیماند و اگر چه آنها را آسان میتوان به سویی کشید اما نگاهداشتشان در آن جهت دشوار است. به این دلیل باید چنان کرد که هر گاه پایه ایمانشان سست شد به زور ایمان آورند» (شهریار، ص76-77 و 82).
📌علاوه بر ماکیاولی برخی دیگر از فیلسوفان و اندیشمندان غربی از جمله #کارل_ماکس (1883-1818م)، #نیچه(1900-1844م)، #ماکس_وبر (1920-1864م) و #لنین(1924-1870م) نیز سلطه را سنگ بنای دولت میدانند و معتقدند حقیقت وجود دولت در اعمال قدرت ریشه دارد.
▪️البته این نگرش مورد انتقاد بسیاری از اندیشمندان است؛ چراکه حداقل در برخی ادیان همچون اسلام حکومت تنها ابزار اعمال زور نیست بلکه در #فلسفه_سیاسی اسلام، آرمان #حکومت_دینی آن است که میان قدرتِ حکومت و آزادی مردم سازگاری باشد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
ماکیاولی به دین چه نگاهی داشته است؟
برای پاسخ بر روی سوال کلیک کنید.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اسلام به دنیا چگونه نگاه میکند؟
🔹اگرچه #سکولاریسم به دنبال حاشیهنشینی دین از ساختارهای کلان زندگی دنیوی بشر است و عملا بر تقابل #دین_و_دنیا بنا شده است؛ ولی اسلام به عنوان یک دین الهی، دغدغه پیشرفت و رشد زندگی دنیوی بشر را دارد.
🔸نمونهاش آیه 61 سوره هود است که عمران و آبادی زمین به عنوان یک آموزه مورد توجه قرار میگیرد.
📌«و صالح را به سوی قوم ثمود فرستادیم [و] گفت: ای قوم من! خدا را بپرستید؛ شما را جز او هیچ معبودی نیست، و او شما را از زمین به وجود آورد و از شما خواست که در آن آبادانی کنید»
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
هدایت شده از مدرسه علم و دین
#یادداشت | روح از منظر دانش تجربی جدید و الاهیات
🔹فیزیکدان متألّه، استاد دکتر گلشنی در کتاب «خداباوری و دانشمندان معاصر غربی: چالشها و تبیینها » به چند مطلب اساسی از جمله «مسئله حیات روح» از منظر علم جدید و الاهیات پرداختهاند: «طبق قرآن، افراد بشر یک بعد روحی و یک بعد جسمانی دارند. این ایده که افراد انسانی واجد دو بُعد جسمانی و روحی هستند، ایدهای بس قدیمی است و از قدیمالایام نیز مورد مناقشه بوده است.
🔸در زمان ما که مکاتب تجربهگرا حاکم هستند، اصالت به ماده داده میشود و حیات محصول فرعی فرایندهای فیزیکی ـ شیمیایی تلقی میگردد و جایی برای روح نمیماند. فرانسیس کریک ـ کاشف مولکول DNA ـ این نکته را بهوضوح میگوید: فرضیه حیرتانگیز این است که شما، شادیها و غمهای شما، خاطرات و بلندپروازیهای شما، احساس هویت شخصی و اختیار، در حقیقت چیزی بیش از رفتار مجموعه وسیعی از سلولهای عصبی و مولکولهای وابسته آنها نیست!»
🔹این مسئله یکی از چالشهای عصب شناختی الحاد جدید است که بر اساس برخی مفروضات و یافته های دانش تجربی به انکار روح پرداختهاند.
ادامه مطلب ر.ک: خداباوری و دانشمندان معاصر غربی: چالشها و تبیینها، دکتر مهدی گلشنی، کانون اندیشه جوان، چاپ چهارم، سال 1398، ص 42.
همچنین، محتوای تفصیلی را می توانید در اینجا ببینید
🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید
@elmvadin
مارتین لوتر و سکولاریسم
🔸مارتون لوتر از متجددین و از پیشوایان #پروتستانیسم بود که با هر انگیزه خوب یا بد، مثبت یا منفی که داشت، عملا دین را به امری فردی و شخصی تبدیل کرد
🔹این امر قدمی مهم برای به حاشیه رفتن #سکولاریسم و نهادینه شدن سکولاریسم بود.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم پنهان چیست؟
📌#سکولاریسم پنهان جریان یا تفکری است که عملا در صدد به حاشیه راندن دین از عرصههای دنیوی و مادی زندگی بشر و در نهایت استحاله فرهنگ دینی است ولی در مقام عمل هیچ گاه به صورت رسمی و واضح از این ایده سخن نمیگوید و از آن دفاع نمیکند بلکه به صورت تدریجی سعی میکند پوششهایی برای تفکرات سکولاریستی ارائه دهد تا حساسیت خاصی را ایجاد نکند و بتواند در دراز مدت به اهداف خود دست یابد.
❗️در ایران امروز این جریان فعالیت جدی دارد.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه به یادداشت حمید پارسانیا در اینجا مراجعه کنید.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم مذهبی و سکولاریسم مادی
🔹سکولاریسم را اگر به معنای جدایی و گسست دین و امور اخروی از دنیا و امور مربوط به آن بدانیم، اساساً دو چهره پیدا میکند.
1️⃣نخست) سکولارهایی که به سود دین و مذهب، از دنیا و امور مربوط به آن فاصله میگیرند و گاه شعار میدهند که دین فراتر از امور دنیوی است و این امور در شأن گزارههای دینی نیست. اینها همان سکولارهای مذهبی هستند که عملا باید رهبانیت پیشه کنند و تحقق عینی تئوری آنها همان رهبانیت است.
2️⃣دوم) سکولارهایی که به نفع آبادانی دنیا، دین را در حاشیه زندگی خویش میگذارند. اینها نه اینکه دغدغه دین داشته باشند و شأن آن را برتر از امور دنیوی بدانند بلکه اگر بتوانند اساس دین را هم انکار میکنند و زمینه الحادی دارند؛ (در این پیام قبلا به این جریان اشاره کرده بودیم) ولی به تناسب شرایط اجتماعی و فرهنگی فعلا شعار حذف دین نمیدهند.
📌جالب است که سکولاریسم در برخی جوامع یا گروهها با چهره نخست و در برخی جوامع با چهره دوم رخ مینماید.
#سکولاریسم
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
حوزه سکولار یا دانشگاه سکولار؟
🔹 #سکولاریسم هم در حوزههای علمیه نقش آفرین است و هم در دانشگاهها جولان میدهد.
🔸 در حوزهها معمولا مسیر سکولاریسم مذهبی را پی میگیرد و تلاش میکند تا حوزه به سود دین و با شعارهای دینی از توجه به ساختارهای دنیایی زندگی بشر منصرف شود.
🔸 در دانشگاهها نیز در تلاش است تا سکولاریسم الحادی را نهادینه کند تا دانشگاهها در تمام یافتههای علمی و دانشی خود که مربوط به ساماندهی زندگی دنیوی بشر است، رنگی از دین دریافت نکند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
#معرفی_کتاب
ماهیت حوزه سکولار
کتابی از علی اکبر عالمیان که به معرفی #سکولاریسم و از این رهگذر به بررسی ماهیت حوزه سکولار، مولفهها، چالشها و راههای برونرفت از آن میپردازد.
این کتاب 96 صفحهای در 9 گفتار به تبیین معنای سکولاریسم و مفهوم آن، مولفههای حوزه سکولار و آفات آن میپردازد و راه برونرفت از آن را بازگشت به حوزه انقلابی میداند.
در این کتاب نویسنده همچنین از نقش تاریخی روحانیت در نهضتها و انقلابها سخن گفته و دلایل الزامآورِ سیاسی بودنِ حوزه و روحانیت را برمیشمرد.
وی باور دارد که نظام جمهوری اسلامی محصول بارز حوزه ضد سکولار است.
نگارنده در این کتاب همچنین پس از تبیین نسبت میان حوزه و نظام اسلامی در قالب پاسخ به چند شبهه مهم مثل1- نقض استقلال حوزهها 2- دور ماندن از درس و بحث 3- قداست زدایی از پیکره حوزه و روحانیت و 4- آخوند حکومتی، به بررسی مولفه های انقلابیگری و آسیب شناسی و مسئولیت های حوزه انقلابی میپردازد و در پایان چندی از جریانات سیاسی مهم رایج در حوزه را برمیشمرد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
دین سیاسی یا سیاست دینی؟
🔹تا کنون شنیدهایم که «از وقتی که دین با سیاست مخلوط شد، همه چیز خراب شد»
🔸جدا از اینکه اساساً این گزاره به چه دلیل گفته میشود؟ این سوال مطرح است که معنای این جمله چیست؟
🔺به نظر میرسد این گزاره به دو معنا است:
1️⃣نخست آنکه چون سیاست به معنای نیرنگبازی و فریبکاری است؛ لذا نباید دین را در آن دخیل کرد و الا دین هم آلوده میشود. (شبیه همان چیزی که دغدغه ماکیاولی بود و سابقا اشاره کردیم)
▪️ اینجاست که گفته میشود دین نباید سیاسی باشد و آلوده به فریبکاری شود.
2️⃣دوم آنکه سیاست به معنای مدیریت جامعه و ساختارهای آن است؛ ولی دین چون اساسا مربوط به معنویت و آخرتگرایی است، نباید در سیاست دخالت داشته باشد.
این معنا، با دخالت دین در اصلاح جامعه مخالف است و همان تئوری #سکولاریسم است.
این ایده که گاهی در بدنه عمومی جامعه رویت میشود، قابل پذیرش نیست زیرا درست است که دین نباید آلوده به فریبکاری سیاسی شود، ولی اساس سیاست باید مبتنی بر بایستهها و اصول انسانی و دینی باشد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
از علم سکولار تا علم دینی
🔹 کتابی به قلم دکتر مهدی گلشنی، فیزیکدان ایرانی، فیلسوف علم و استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف است.
📚کتابی که به شما میگوید همانطور که میتوان با بینش مبتنی بر #سکولاریسم در تحقیقات علمی موفق بود، با بینش الهی نیز میتوان موفق بود؛ اما تفاوت این دو گونه علم در دو جا ظاهر میشود: 1- به هنگام ساختن نظریات جهان شمول 2- در جهت گیری های کاربردی علم.
🔺علم دینی تحت تأثیر جهانبینی الهی است؛ جهانبینی که معتقد به هدفمندی جهان، حاکمیت خالق بر این جهان، محدود نبودن هستی به جهان مادی و... است. ولی علم سکولار چنین ویژگیهایی را ندارد لذا در قرائت خود از هستی و ارائه نظریات جهانشمول دچار چالش جدی است.
🔸در واقع اگرچه مواجهه کلیسا با علم مدرن مبتنی بر تضاد #علم_و_دین که آن هم برخاسته از مسیحیت تحریف شده بوده است ولی این مواجهه در اسلام به صورت دیگر رخ میدهد چراکه اساساً اسلام باوری به تضاد و تقابل علم و دین ندارد بلکه در موارد متعددی به علمآموزی تشویق میکند و حتی به آن ارزش میدهد و یافتههای علمی نیز او را تأیید میکند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام| معرفی کتاب در سایت
مدرنیته؛ سکولاریسم و پلورالیسم
🔹 #سکولاریسم و #پلورالیسم دو شاخصه مهم از شاخصههای اصلی #مدرنیته است.
🔸سکولاریسم میگوید: دین و ارزشهای دینی نباید به عنوان شاخصه خوب و بد، حق وباطل و ... در زندگی بشر باشد.
🔸 پلورالیسم هم میگوید: بسیاری از تئوریها میتواننند در عینحال برای زندگی بشر مناسب باشند و همه تئوریها برای زندگی بشر باید به رسمیت شناخته شوند. (حتی فرقههای ضدانسانی)
🔺بر این اساس، تکثر شاخصه مهمی برای زندگی مدرن است؛ تکثری که نمیتوان آن را به حق و باطل تقسیم کرد (به خاطر سکولاریسم) و همه آنها را باید به رسمیت شناخت (به جهت پلورالیسم)
📌 در حقیقت مدرنیته به درستی میگوید که تئوریها، ادیان، فرقهها و نظریهها متعدد و متکثر در جامعه بشری موجود هستند ولی اشکال آنجاست که آیا همه آنها میتوانند درست، کارآمد، مفید و در نهایت برای حیات بشر مفید باشند؟
آری؛ تئوریها متکثر هستند ولی آیا همه آنها از حقیقت بهرهمند هستند؟
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اگرچه بنیان فکری دکتر فاضلی از نگاه برخی متفکرین دچار چالشهای جدی است ولی به هر صورت ایشان در محیطی علمی رشد کرده است.
از اینرو مشخص نیست چرا ایشان به جای آنکه سخن دکتر پارسانیا را به صورت عالمانه نقد کند، به برچسبزنی و استفاده بیمهابا از واژگان منفی رو آورده است.
مگر نه این است که حتی اگر اندیشهای قابل پذیرش نباشد، بهترین راه برای ابطال آن گفتگوست نه برچسب زنی بیمهابا. مگر نه این است که « آنکه به منطق فکری خود اعتماد ندارد به گفتگو باوری ندارد»
آیا واقعا دادههای علوم انسانی و اسلامی و تولیدات علمی آن توسط اندیشمندان مختلف برای جنابعالی قابل مشاهده نبوده است؟!
برفرض حتی اگر چنین باشد؛ چرا اگر گفته دکترپارسانیا را قبول ندارید و نیز مبانی علوم انسانی اسلامی را نمیپذیرید، به درستی آن را نقد نمیکنید!
بدین جهت از همین تریبون صمیمانه از ایشان و دکتر پارسانیا برای گفتگوی بیشتر در این زمینه دعوت به عمل میآوریم و خود را موظف به رعایت اخلاق رسانه برای حفظ و نشر صادقانه اندیشههای این دو متفکر را اعلام میداریم.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
مسئلهای به نام انسان!
🔹 شاید بتوان گفت یکی از بنیادیترین چالشها و مسائل بشریت، شناخت خود انسان است.
🔸 اگر انسان را موجودی بدون قوه عاقله و نیازهای معنوی و ابعاد روحی بدانیم و آن را نهایتا به یک حیوان تنزل دهیم و در درجه دیگر حیوانات بدانیم، تمام ساختارهای تمدنی از نظام قوانین، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و... باید بر محور نیازها و مختصات مادی و حیوانی باشد.
🔺 ولی اگر انسان را امری فراتر از حیوانیت بدانیم، ساختارهای تمدن بشری متفاوت خواهد بود.
📌 ولی به راستی برخی اندیشمندان غربی که انسان را در درجه دیگر حیوانات میبینند، چگونه گاهی انسان را تنها در درجه حیوانات میدانند؟
▪️آیا ندیدهاند که حیوانات تمام رفتارهای خود را بر اساس غریزه انجام میدهند ولی انسان میتواند با پردازش عقلی غریزه خود را محکوم کند و زندگی خویش را برخلاف غریزهاش راهبری کند!
🔺نمونهاش آن که عدالت در نظام زندگی حیوانات معنا ندارد ولی در زندگی انسان همواره عدالت که برخلاف خواستهها و غرایز بشر بوده، مورد توجه بشریت بوده است.
📍نمونه دیگرش این که اگر بشریت همانند دیگر حیوانات و در درجه وجودی آنها باشید، دیگر حتی پیشرفت مادی بشر (سیری که از غارنشینی تا برج نشینی و هوش مصنوعی داشته است) را دیگر نمیتوان توجیه کرد؛ زیرا این سوال همواره باقی خواهند ماند که چرا حیوانات پیشرفتی نداشتند ولی انسان زندگیاش را متفاوت راهبری میکند؟!
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
توصیفی جالب از حجاب توسط فروشگاههای مد و لباس
📌#حجاب نماد وقار و شخصیت و برهنگی نتیجه اسلامهراسی است.
🔹اگر خدا بخواهد در این باره و ابعاد تمدنی آن در ادامه بیشتر خواهیم گفت.
🔺ترجمه متن فوق:
« آنچه حجاب شما نماد آن است
برای چندین دهه، حجاب قربانی اسلام هراسی شده بود. این به عنوان نمادی از سرکوب برای زنان تلقی می شد که گاهی منجر به تبعیض علیه زنانی می شد که آن را می پوشیدند.
اکنون حجاب به مظهر حیا و ایمان و ظرافت دوباره اوج می گیرد. از نظر تاریخی، پوشاندن نمادی از وقار و درجه یک است. به همین دلیل است که متوجه خواهید شد که خانوادههای سلطنتی قوانین سختگیرانهای در مورد لباسهای زنانه دارند و به ندرت میبینید که یکی از اعضای سلطنتی لباسهای آشکار به تن داشته باشد.»
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام