✳️ «معيار تشخيص عدالت در انديشه صدرا»
🎙 استاد نادر شکر اللهی
✂️ برش هایی از متن:
🔺 مقدمه اول اینکه مهمترین وظیفه حکومت در اندیشه دینی تحقق عدالت اجتماعی است که بخشی از هدف انبیا هم هست: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ». بر این اساس فیلسوفان اسلامی که متاثر از متون دینی هستند، اگر وارد حوزه مسائل اجتماعی شده باشند باید به صورت جدی به عدالت اجتماعی پرداخته باشند. نکته بعدی اینکه آیا ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف که موضوعات دینی مورد توجهش بوده است، به بحث عدالت اجتماعی پرداخته و معیاری برای تشخیص مصداق عدالت مشخص کرده است یا نه.
🔺 پاسخ این است ملاصدرا، هم به این بحث پرداخته و هم نپرداخته است؛ یعنی به صورت اجمالی پرداخته ولی چون موضوع جدی برای ملاصدرا نبوده است، نمیشود گفت نظرش در این حوزه چیست. در مورد اینکه چرا فیلسوفان اسلامی از جمله ملاصدرا به این موضوع نپرداختند باید عرض کنم یک دلیلش این است. فیلسوفان اسلامی این حوزه را به فقه و شریعت سپرده بودند و تعیین مصداق عدالت را از فقه و شریعت میخواستند. دوم اینکه ملاصدرا با مسئولیت اجتماعی درگیر نبوده است، لذا ورود به این مباحث را جدی نمیگرفته و اساسا نگاه حکومتها به دهان فیلسوفان نبوده است. دلیل سوم اینکه ملاصدرا مباحث نظری الهیات را مهمتر از مباحث عملی میدانست. این سه علت را میشود برای این مسئله ذکر کرد.
🔺 بر این اساس برای دستیابی به نظر ملاصدرا درباره عدالت اجتماعی راهی جز بازسازی نداریم یعنی از مجموع اطلاعات پراکنده به یک نظریه احتمالی برسیم و ببینیم نظر ملاصدرا در باب تشخیص مصداق عدالت اجتماعی چیست. اولین موضوعی که قابل توجه است این است فیلسوفان اسلامی از جمله صدرا درباره ضرورت نبوت، به ضرورت قانون تمسک میکنند. ایشان در کتاب «مبدا و معاد» مینویسد انسانها به قانون نیاز دارند و این قانون همان شرع است. وقتی به شرع نیاز است باید نبی در جامعه حضور داشته باشد. نکته دیگر در مورد رئیس مدینه است، وقتی ایشان در مورد رئیس مدینه صحبت میکند میگوید در درجه اول، رئیس مدینه نبی است که عقل فعال در قوه متخیله و قوه نظری و عملی او حلول کرده است. در مرتبه بعد حکیمی که عقل فعال در قوه عملی و نظری او حلول کرده است.
جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/tashkhis-edalat-dar-andishe-sadra/
#عدالت
#تشخیص
#معیار
#اندیشه_صدرا
#نادر_شکراللهی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa