✅ کاربردیسازی علوم قرآنی
🎙 گفتگو با دکتر هادی وکیلی - حسن باقریان
✂️ برش هایی از متن:
🔸 اگر علوم قرآنی را از چارچوبهای فعلی فراتر ببریم، میتوانیم از ابعاد دیگری از کاربردیسازی آن سخن بگوییم. عجالتا یکی از مهمترین ابعاد کاربردیسازی علوم قرآنی به شکل آلی که در واقع در جهت کاربردیسازی قرآن کریم به شکلی اصالی است، همانا کاربردیسازی آن در جهت ایجاد یا ارتقای سبکهای زندگی است. همچنین مطالعات بینارشتهای و تطبیقی این علوم نیز که اخیراً با اقبالی بیشتر روبرو گشته است، میتواند زمینهساز کاربردیسازی آن در ابعادی جدیدتر شود.
🔸 با توجه به دغدغۀ اشتر جامعه ایران کاربردیسازی علوم انسانی نمیشود بدون التفات به متون اسلامی و دینی صورت پذیرد. فراگیری ارزشهای دینی در این جامعه، دلیلی است استوار بر این مهم که در کاربردیسازی علوم انسانی در ایران باید بخش عمدهای را به کاربردیسازی مفاهیم دینی اختصاص داد. قرآن کریم به عنوان متن آسمانی دین مبین اسلام، اصلیترین عنصر در این امر است. متن ذیل با عنوان کامل «کاربردیسازی علوم قرآنی در گستره کاربردیسازی علوم انسانی» در همین زمینه تدوین شده است.
🔸 گفتگو را با این پرسش کلی شروع کنیم که آیا سخن گفتن از کاربردیسازی علوم قرآنی، بهجا و معنادار است یا اساساً موضوعیت ندارد؟ در حقیقت آیا پرسش از کاربردیسازی در این حوزه، پرسشی علمی است؟
🔸 پرسش حاضر در واقع دو بخش «معناداری» و «علمی بودن» سخنگفتن از کاربردیسازی علوم قرآنی دارد. معناداری تعبیر «کاربردیسازی علوم قرآنی» در گرو تعیین مفهوم کاربردیسازی است. کاربردیسازی یک چیز در معنای عامش، عبارت است از به «کاربستن»، «مورد استفاده قرار دادن»، «از قوه به فعل درآوردن»، «از ذهن و دریافتهای درونی به عین و تظاهرات بیرونی کشاندن». به طور خلاصه کاربردیسازی در معنای عام آن «بهره بردن از چیزی به شکلی عام در زندگی» است.تعبیر کاربردیسازی در معنای خاص آن، عبارت است از «مترتب ساختن آثار کاربردی و بهرهگیری عملی و استفاده از چیزی به شکلی خاص در زندگی». عملی هم به معنای توصیهای ـ هنجاری و صنعتیسازی است در مقابل نظری به معنای توصیفی ـ ترسیمی.
🔸 پاسخ به پرسش از معناداری کاربردیسازی علوم قرآنی در معنای عام آن با عنایت به معنا و مفهومی که از این علوم سراغ داریم، بیشک مثبت است؛ زیرا علوم، مطالعات و اطلاعات قرآنی مانند خود قرآن کریم در زندگی ما به نحوی عام کاربرد دارد، در غیر این صورت، انزال کتب و ارسال رسل بیوجه خواهد بود. کاربردیسازی علوم قرآنی در معنای دوم از کاربردیسازی (معنای خاص) نیز معنادار است؛ زیرا علوم، مطالعات و اطلاعات قرآنی میتوانند به شکلی خاص در زندگی کاربردیسازی شوند و این مهم از طریق به کارگرفتن معارف قرآنی در مقام ایجاد سبک خاصی از زندگی و ساخت آدم و عالمی نو مطابق با فرهنگ قرآنی امکانپذیر است که در وهلة نخست مخصوص دینداران مسلمان و معتقدان به قرآن کریم بهمنزلۀ کلام الهی است. پس پاسخ به پرسش «معناداری کاربردیسازی علوم قرآنی» در هر دو معنا از کاربردیسازی، مثبت است.
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/karbord-olom-qurani/
#علوم_قرآنی
#علوم_انسانی
#هادی_وکیلی
#حسن_باقریان
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa
❇️ رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه باید از حوزه مستقل باشد
🎙 دکتر مریم قبادی
✂️ برش هایی از متن:
🔸 بنده به تاریخچه پیدایش رشته علوم قرآن و حدیث میپردازم. سابقه رشته علوم قرآن و حدیث در نظام دانشگاهی ایران به تأسیس دانشکده علوم معقول و منقول توسط علی اصغر حکمت در مدرسه سپهسالار در تابستان ۱۳۱۳ برمیگردد. در آنجا سه رشته شامل علوم ادبیه، علوم منقول و علوم معقول تدریس میشد. این رشته در آغاز فراگیر نبود بلکه محدود به تهران و مشهد بود. در مشهد تلاش میشد در زمینه ادیان و مذاهب ارتباطاتی با جامعه جهانی وجود داشته باشد و برگزاری کنگره شیخ طوسی در سال ۱۳۴۸ از جمله تلاشها در این راستا بوده است.
🔻 سابقه طولانی در تهران
🔸 اما در دانشگاه تهران، سابقه این رشته نسبت به مشهد طولانیتر بوده است و با تغییر نام دانشکده به الهیات و معارف اسلامی در سال ۱۳۴۳ علوم ادبیه و به زبان عربی تغییر نام پیدا کرده و بعدا با حضور دکتر حجتی در دانشگاه تهران، ایشان شروع به تدریس غیررسمی برخی دروس قرآنی از جمله قرائت، ترجمه، تاریخ و تفسیر کردند. لذا رویکرد دانشگاه تهران نسبت به مشهد بیشتر قرآنی بود تا حدیثی. در سال ۱۳۶۷ این گروه به جای فرهنگ عربی و علوم قرآنی با عنوان علوم قرآن و حدیث خوانده شد اما همچنان یکی از شاخههای پنجگانه دانشکده الهیات بود و یکسال بعد که برنامههای درسی این رشته تدوین شدند این رشته به سمت استقلال رفت تا اینکه در سال ۱۳۷۹ استقلال این رشته تثبیت شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد رشد و گسترش فوق العاده زیاد این رشته هستیم. به گونهای که بر اساس پژوهش ما در سال ۹۹ تعداد ۲۳۰ واحد و مرکز در سراسر کشور مشغول تدریس رشته علوم قرآن و حدیث هستند.
🔸 بهترین وسیله ارزیابی و سنجش جایگاه این رشته، تحلیل برنامههای درسی و وضعیت دانش آموختگان آن است ولی یک ویژگی در برنامههای درسی این رشته، بسیار برجسته است که آن هم عدم استقلال این نهاد دانشگاهی از حوزههای علمیه است. شواهد این سخن را در اهدافی که در برنامههای درسی ثبت شده، میتوانیم به روشنی ببینیم. برنامهای از سال ۱۳۷۹ به مدت بیست سال اجرا شده و نشان داده بعد از گذشت این همه مدت، برای این رشته محوریت معارف اهمیت دارد و در اهداف برنامههای درسی این رشته، تربیت و تأمین نیروی انسانی متعهد به فرهنگ و معارف اسلامی مورد تأکید قرار گرفته است.
🔻 حداقل انتظارات از رشته قرآن و حدیث
🔸 ما انتظار داریم حداقل در دوره دکتری، نیمنگاهی به تربیت نظریهپرداز وجود داشته و شاهد توسعه دانشی باشیم اما در برنامههای درسی دوره دکتری نیز عیناً چنین عباراتی را شاهد هستیم. از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ حدود ۱۴۵ هیئت علمی قرآن و حدیث طی ۱۰۱ جلسه به مدت ۱۵۰۰ ساعت تصمیم گرفتند با بررسی وضعیت رشته علوم قرآن و حدیث و مطالعات همه جانبه این رشته دانشگاهی، تغییراتی در نگاه به این رشته ایجاد کنند. در این برنامه هم آمده است که دانشجو در سطح کارشناسی باید با قرآن کریم و حدیث پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) مانوس شده و دانش و روش و مهارتهای لازم را برای استفاده مستقیم از قرآن و حدیث و ارائه آن به جامعه کسب کند .....
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/reshtehaye-olom-qurani-dar-daneshgah-mosaghel-bashand/
#دانشگاه
#علوم_قرآنی
#مستقل
#مریم_قبادی
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa