✳️ دین گریزی هیستریک، دین گزینی هیستریک 🎙 استاد عمادالدین باقی چکیده: 🔹 این مقاله در سه فاز شناخت مسئله، توصیف، تعلیل و تبیین به رشد گرایش ها وجوبش های دینی و شبه دینی اخیر می پردازد. روش مطالعه، میدانی و کتابخانه ای است. مقاله به توصیف و طبقه بندی گرایش ها و نحوه مواجهه با آنها می پردازد و بیان می دارد که نظام رسمی با نُه گرایش عمده مواجه است: 1ـ فِرَق اسلامی 2ـ گرایش های عرفانی و همچنین عرفان های نوظهور 3ـ مسیحیان آزاد 4ـ وهابیت 5ـ بهاییت 6ـ بودیسم 7ـ کمونیسم 8ـ قشری گری مذهبی یا اسلامی 9ـ سکولاریسم. 🔹 درباره وضعیت هر یک از آنها بر اساس داده های رسمی، گزارشی کوتاه ارائه شده و برخورد قضایی که شیوه غالب رویارویی با گرایش به این دین ها و شبه دین ها بوده بیان شده است. همچنین توضیح داده می شود اگر همه این گرایش ها در بیرون از حاکمیت قرار دارند اما گرایش هشتم (قشری گری مذهبی یا اسلامی) در درون حکومت و در بیرون از آن و حتی در مقابل حکومت، در درون گفتمان رسمی و بیرون از آن حضور داشته و از زمینه های مذهبی و سنتی جامعه ارتزاق کرده و رشد آسان تری داشته است. 🔹 موضع نویسنده در این بحث، داوری و ارزیابی ماهوی درباره ادیان و فرقه ها نیست، و صرفاً تمرکزی بر جنبه جامعه شناختی مسئله و علل و دلایل گرایش به انواع فرقه ها و مذاهب دارد. 🔹 تئوری نویسنده «خلاء هنجاری و ارزشی» است از اینرو به بیان شباهت ها و تفاوت های نظریه آنومی دور کیم و نظریه خلاء هنجاری خویش می پردازد. تئوری دوم نویسنده عبارت است از وابستگی اعتبار و منزلت اضلاع سه گانه مذهب، روحانیت و اخلاق به یکدیگر در جامعه سنتی و جامعه در حال گذار. 🔹 تئوری سوم نیز متعلق به پارسونز درباره تعادل خرده نظام ها است که ضمن نقد آن، مورد بهره برداری قرار می گیرد. 🔹 دین گریزی هیستریک، تئوری پایه در تبیین مسئله است و پدیده جنبش ها و گرایش های مذهبی جدید در ایران را ذیل مفهوم «دین گریزی هیستریک» تحلیل می نماید، نقطه مقابل دین گریزی هیستریک نیز مفهوم دیگری است تحت عنوان «دین گزینی هیستریک». 🔹 در پایان به پیش بینی وضعیت آینده می پردازد و جنبش های فکری و مذهبی پیش گفته را مهم ترین چالش های پیش روی ایران آینده می داند. 🔹 مفاهیم کلیدی: دین گریزی هیستریک، دین گزینی هیستریک، جنبش های دینی، جنبش های شبه دینی، خلاء هنجاری، آنومی. 🔹 موضوع اعلام شده «بررسی جامعه شناختی رشد گرایش ها وجوبش های دینی و شبه دینی اخیر» است. من ضمن اینکه در متن نوشته شده سخنرانی ام به این موضوع وفادار بوده ام اما ترجیح می دهم در ابتدا عنوان تازه ای یا به عبارت دیگر عنوان دقیق تری به آن ببخشم که منعکس کننده محور اصلی بحث و نتیجه هم باشد: «دین گریزی هیستریک». این گفتار در واقع توسعه بحث هایی است که پیشتر در برخی کتاب هایم تشریح شده اند. اکنون در سه فاز «شناخت مسئله»، «توصیف»، «تعلیل و تبیین» به آن می پردازم: 🔹 بیان مسئله و تحلیل مسئله: در دو سه سال اخیر با اخبار و گزارش های رسمی و غیر رسمی فراوانی در زمینه گرایش به فرق و مذاهب مختلف مواجه شده ایم. شکل رسمی آن در گفتگوهای مسئولان امنیتی و سیاسی کشور و مطبوعات دولتی منعکس شده و شکل غیر رسمی آن مشاهدات ما است. برای مثال ما در انجمن دفاع از حقوق زندانیان مراجعات چندی از پیروان اهل حق و نومسیحیان و دیگران داشتیم که به این واسطه آشنایی مستقیم و عینی تر و جزیی تری با موضوع به دست می آمد. 👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/baresi-jame-shenakhti/ #دین #دین_گریزی #رشد #حقوق_بشر #پژوهشگر #گرایش #جامعه #عمادالدین_باقی 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishema تلگرام: https://t.me/andishemaa