✳️ دین و دین گریزی
🎙 استاد مقصود فراستخواه
✂️ برش هایی از متن:
🔺 درست است. دین به جای این که بیاید به طور افقی با ساحت های دیگر مراوده و مبادله و داد و ستد افقی داشته باشد: «فَذَکِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَکِّرٌ * لَسْتَ عَلَیْهِمْ بِمُصَیْطِرٍ»، یعنی این دین افقی است؛ مراوده عمودی و نگاه در بالا دارد. این که به پیامبر می گوید حرص نخور، در قرآن می گوید تو خیلی حرص می خوری، من اگر می خواستم همه را مؤمن می آفریدم. طرح الهی این است که مؤمن و کافر وجود دارند، تو تبلیغ کن و برو، قرار نیست تو زیادی بخواهی همه مسلمان شوند. حتّی در قرآن می فرماید: آیا تو می خواهی همه ایمان بیاورند؟ اگر خدا می خواست، خودش این کار را راحت انجام می داد، طوری انسان ها را می آفرید که همه ایمان بیاورند.
🔺 پس در واقع در این عالم طرح الهی این است که همه یکسان فکر نمی کنند، همیشه اختلاف وجود دارد. «وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبینُ». اگر یک چنین حالتی باشد دین آزادمنشانه ای خواهیم داشت و عقلایی به آن اقبال می کنند، که متأسّفانه نیست بین ما و این مسئله نهادینه نشده، یک حالتی شده که دین عمودی شده است، همان که فرمودید. یعنی هم تقابل و هم سیطره. به جای این که نهادی در کنار نهادهای دیگر باشد، نهادی مافوق نهادهای مدنی و مدیریتی و آکادمیک و فرهنگی جامعه شده است. به نظر من دین هر چه افقی شود بسیار گسترش پیدا می کند، تحوّل پیدا می کند، با جامعه همراهی می کند و به جامعه تعالی می دهد. چون چیزی برای خود دارد، در دین هم یک ظرفیّت هایی وجود دارد که در معرفت های دیگر نیست. این بحثی که وجود دارد و می گویند جوامع جدید تفکیک یافتگی پیدا کرده اند. یعنی چه؟ یعنی تخصصّی شده اند. در جوامع نهادهای مختلفی وجود دارد که تفکیک یافته اند. دین هم باید تفکیک پیدا کند؛ تفکیک دین از دولت. حضرت عالی و بنده یک دینی داریم و از آن دین عدالت خواهی را الهام می گیریم. اشکالی ندارد که من از دین خود عدالت خواهی را الهام می گیرم و دنبال عدالت می روم، حتّی دعوت به عدالت می کنم، امّا نه به این معنا که به نام این دین بر مردم حکومت بکنم. بلکه من از دین خود برای آزادی خواهی، برای عدالت خواهی، برای اخلاق برای امور مدنی و اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی و هر چیز دیگری استفاده می کنم و پیام دین را هم تبلیغ می کنم اما آزادمنشانه با احترام به دیگران و غیر دینداران و مخالفان و حتی آنها که از دین درک دیگری به دست می دهند. … همان طور که در عرایض قبلی عرض کردم به هر حال بخشی از گروه های اجتماعی به نحوی به مباحث دینی رجوع می کنند، چون یک نیازهای عجیبی در بشر وجود دارد که نمی خواهد همه چیز را عقلانی توضیح دهد. به دنبال یک چیزهایی، یک حقایق ماورایی است، نیازهای خاصّی دارد، آرامش می خواهد، می خواهد شجاعت داشته باشد، می خواهد دل او محکم شود، معنا می خواهد. می خواهد از احساس پوچی که دنیای امروز را فرا گرفته است عبور کند. می خواهد جستجوی معنا کند. اگر ما روابط آزادمنشانه ی افقی داشته باشیم طبعاً می تواند اعتباری که در خور دین است، به معنای صحیح کلمه، به آن بدهد.
🔺 به یک نظر اشاره کردید که بشر به دین نگاه می کند و از آن طرف نیازهای خود را هم بررسی می کند، می بیند آیا این دین می تواند نیازهای او را برآورده کند یا نه؟ آن وقت به آن دین متمایل می شود؛ ولی ما در طول تاریخ دیده ایم، الآن هم بشری که در قرن بیستم است یک سری نیازها دارد و می خواهد به هر نوعی این نیازها را اشباع کند. مثال خیلی ساده همجنس گرایی است، که می خواهد شهوت خود را از این طریق تخلیه کند. با اوامر و نواهی دین در این باره روبرو می شود. ما اگر بیاییم این جا بگوییم در تقابل است ـ که واقعاً هست ـ با این تقابل چه می کنید؟
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/din-va-dingorizi/
#دین
#دین_گریزی
#مقصود_فراستخواه
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa