✳️ بازخوانی فقه سنتی در مواجهه با رخدادهای روز
🎙 استاد آیت الله سید مصطفی محقق داماد
✂️ برش هایی از متن:
🔺 بهعنوان مقدمه اول باید گفت که از نظر کلامی، اجتهاد، نهاد مقدسی است که توجیهگر خاتمیت نبوی است و اگر نهاد اجتهاد نباشد، خاتمیت نبوی با مشکل کلامی جدی روبهرو خواهد بود. تنها توجیهگر خاتمیت نبوی، اجتهاد مستمر شیعی است. اجتهاد مستمر، در مقابل انسداد اجتهاد است. مکاتب اهل سنت در قرن دوم اعلام انسداد اجتهاد کردند؛ ولی شیعه معتقد به استمرار اجتهاد بوده و هست.
🔺 مقدمه دوم اینکه لازم است بدانیم ما هماکنون چه شرایطی در جهان و چه مسئولیتهایی به عهده داریم. ما در جهانی هستیم که انفجار اطلاعات در آن رخ داده و در کشوری زندگی میکنیم که به موجب قانون اساسی ده پست کلیدی ـ و نه منزوی ـ کشور به اشخاصی به نام مجتهد یا فقیه داده شده است؛ پستهای مهمی چون رئیس قوه قضائیه، دادستان کل کشور، رئیس دیوان عالی کشور و شش فقیه صاحب اختیار شورای نگهبان. این مجتهدها در همین قم و یا نجف تولید میشوند. پیام این حرفم این است که قرار است کشور را فقه اداره کند. البته اینکه چنین چیزی در عمل محقق میشود یا خیر، بحث دیگری است.
🔺 در چنین شرایطی از جهان و کشورمان، ما بهعنوان کسانی که میخواهیم اجتهاد کنیم، باید بدانیم قرار است چه کاری کنیم که مدیران خوبی باشیم و تصمیماتمان علمی، عقلانی، دینی و منطبق با شریعت احمدی باشد و آسیب و ننگی هم برای تشیع در جهان نباشیم. شما باید بدانید برخی مقلدین مجتهدان ما در کشورهایی زندگی میکنند که عضو سازمان مللاند و منشور سازمان ملل را امضا کردهاند. در چنین فضایی شما بهعنوان مجتهد نمیتوانید به مقلدتان بگویید جهاد در زمان غیبت، مثل نماز لازم است و باید مرتب کافر بکشید. لذا چالشهای عصر حاضر بسیار مهم است و از طرفی هم میخواهیم پایبند به فقاهت باشیم. بنده بعد از سالها تجربه به این نتیجه رسیدهام که اجتهاد شیعی چنان توانی دارد که در کنار نظامهای حقوقی جهان امروز بدون هیچ کم و کاستی قد علم کند و عرض اندام نماید. لذا ما باید تلاش کنیم برای فهمیدن معنای اجتهاد.
🔺 ما متد و روشی در فقه داریم که ۱۴۰۰ سال گذشتگانمان آن را طی کردهاند و قرار است از میراث غنی خودمان بهرهمند شویم و باید بدانیم که از راه بیرون رفتن و منحرفانه سخن گفتن، از روی ناتوانی و عدم اطلاع است و لذا اصول فقه را خوب خواندن مقدمهای است برای اینکه انسان بتواند حرف علمی بزند. ما باید بر روش و متد خودمان پافشاری کنیم؛ اما بدانیم که اجتهاد استمرار دارد و قرار نیست مقلد باشیم. مسائل زیادی بودهاند که بزرگان گاهی آن را مختومه اعلام میکردند؛ اما فقیه بزرگ دیگری میآمد و مسأله را از نو بازخوانی میکرد؛ لذا شما هم هیچ مسألهای را مختومه تلقی نکنید؛ معنای استمرار این است. حتماً مطلع هستید که چند مسأله توسط صاحبجواهر مختومه اعلام شده بود و ایشان به کسانی که خلاف خودش حرف زده بودند و تحقیق و اجتهاد را ادامه داده بودند، گفته بود که شما شم فقه را نچشیدهاید. در این فضا بود که شیخ انصاری گفت این مسأله تمام نشده و برای اینکه دعوت فضلای حاضر را اجابت کنم، مبحث ولایت فقیه را از نو آغاز میکنم؛ ولو صاحب جواهر آن را مختومه اعلام کرده است. امثال این مثالها در تاریخ فراوان است.
🔺 بنابراین اولین اصل این است که بدانیم که میتوانیم در هر مسألهی تمام شدهای که بزرگان ما آن را تمامشده تلقی کردهاند، اجتهاد و تحقیق کنیم و استمرار اجتهاد را بپذیریم. یکی از اساتید ما میگفت اگر یکدهم یا یکصدم نوآوریهایی که علامه حلی در زمان خودش داشت را ما هم ارائه میدادیم، جامعه امروز ما مشکلات حاضر را نداشت.
جهت مطالعه کامل این مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/feqhesonati-rokhdad-haye-rooz/
#بازخوانی
#سید_مصطفی_محقق_داماد
#فقه_سنتی
#مواجه
#فقه
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa