📄 #بخوانید #مقاله_علمی_پژوهشی 🔰 تحلیل انتقادی انواع کاربست «عقل» در تفاسیر ادبی-اجتماعی معاصر با تمرکز بر آرای قرآن‌پژوهان مصری ✍🏻 #محمد_عرب‌صالحی و فریده پیشوایی 📌 چکیده: ♦️ نقش عقل در فهم متون دینی و میزان کاشفیت و حجیت آن در تولید معرفت از مباحث مطرح بین اندیشمندان بوده است. این مساله به­ صورت خاص در شکل­ گیری تفاسیر ادبی-اجتماعی معاصر تاثیر داشته است. کاربست عقل در این رویکرد که در واکنش به آسیب­های غلبه تفکر سلفی­ گری عقل­ ستیز در جهان عرب بود و تحت تاثیر جریان­ فکری نومعتزله و آشنایی با مطالعات غربیان شکل گرفت، در محورهای متفاوت از تفاسیر عقلی رایج نمایان شد و لوازم خاصی در تفسیر و فهم قرآن و معرفت دینی به دنبال داشت. ♦️ توسل به عقل خودبنیاد، علم­ زدگی، تحلیل­ ادبی-فرهنگی از مفاهیم قرآنی، تمسک به عقل مستقل از روایات در برداشت­ های فقهی، مصادیق کاربست عقل در این­گونه تفاسیر اند که در آراء طه­ حسین، عبده، خولی، بنت­ الشاطی و خلف­ الله مشاهده می­شوند. مهمترین آسیب این کاربست­ ها در مسائل و مباحث فلسفه دین مانند تعاریف و تحلیل­ های شاذ از وحی، نبی و معجزات انبیاء؛ تحلیل بی­ سابقه زبان و قصص قرآن؛ حداقلی­ کردن و عرفی­ سازی فقه و تعصبات قومی-عربی دیده می­شود. ♦️ در این­ میان کمترین آسیب در تفسیر بنت­ الشاطی است، ضمن اینکه وی نیز از سنت روایی تفسیری فاصله گرفته ­است. نتیجه اینکه کاربست عقل در تفاسیر ادبی-اجتماعی معاصر، تابعی از مکتب اومانیسم است که در آن اجتهاد غیر ضابطه­ مند قرآن­ پژوه محوریت دارد. در این رهیافت تفسیری، عقل، امری متعالی، قدسی و متصل به وحی نیست. اساسا نگاه ادبی به متون مقدس، فروکاهش دین به امری فرهنگی-اجتماعی و تعین اصالت عقل انسان را درپی داشته است. لینک اصلی دریافت مقاله 👇🏻 🌐 https://qabasat.iict.ac.ir/article_705057.html #مقاله #تفسیر_عقلی #تحلیل_اعتقادی 🆔 @arabsalehi_ir