«تَرْک و تَرَک؛ درنگی در آوارگی» 🔸ناهار جمعه ۱۱ آبان میزبان دوستی بحرینی با همسر لبنانی اش بودیم که تازه ازدواج کرده و در میانه جنگ مجبور به ترک ضاحیه شده‌اند.نظم ظاهری زندگی عروس جوان از هم گسسته، بخشی از خانواده سوریه، بخشی آواره در لبنان، تعدادی ایران و بخشی اروپا رفته اند.پدر و مادری که خانه تَرَک برداشته ضاحیه را تَرْک، اما راضی به خروج از بیروت نشده، پدر و مادربزرگ پیری که مشهدنشین شده اند. 🔹قصه پرغصه ای که درک‌ واضحی از آن و پیامدهایش بر نهاد خانواده‌ لبنانی نداریم؛ اما درک ناپذیرتر، واکنشِ عروس جوان به خبر شهادت پسر دایی اش بود که بعدِ ناهار تلفنی از آن مطلع شد؛ واکنشی که فقط «الله یرحمه» بود؛ آنهم محکم و استوار. در پس این رنج درازدامنه، چه خانه هایی که تَرَک برداشت و تَرْک شد؛ اما ایمانی که تَرَک برنداشت. #آوارگان #لبنان 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«معاصرت و مشکله عقب ماندگی جهان عرب» 🔸این دغدغه که معاصرت در جهان عرب از چه زمانی آغاز می شود؛ موضوع بسیاری از پژوهش ها بوده است و اندیشمندان این حوزه، به دنبال شناسایی متغیری کمی یا کیفی اند که به مثابه یک نقطه عطف بتوان تاریخ جهان عرب را به قبل و بعد آن تقسیم نمود. 🔹 رویکردهای کمی به ۱۹۷۸(حمله ناپلئون به مصر)، ۱۹۱۴(شروع جنگ جهانی اول)، ۱۹۲۴(الغای رسمی خلافت عثمانی) و...ارجاع می‌دهند. 🔸از منظر رویکردهای کیفی، معاصرت به معنای اشتراک یک دوره تاریخی در پرسش های مشابه است و تا زمانی که این پرسش های بنیادین جوابی نیابند آن دوره تداوم خواهد داشت. 🔹از این منظر شاید بتوان مهمترین پرسش دوره معاصر جهان عرب را سوال شیخ محمد بسیونی عمران امام جماعت مسجدی در جاوه اندونزی دانست که در 21 ربیع الثانی ق1348 در نامه ای به سردبیر مجله المنار( رشید رضا) درخواست کرد که شکیب ارسلان در مجله به پرسش او درباره چرایی عقب ماندگی مسلمانان پاسخ دهد. مجموعه پاسخ های شکیب ارسلان منجر به تالیف کتاب«لماذا تأخر المسلمون ولماذا تقدم غيرهم؟» شد. 🔹هر چند اندیشمندان مختلفی(محمد غرالی، مالک بن نبی، جمال البنا و...) رساله های در باب چرایی عقب ماندگی نگاشتند و جریان های فکری- سیاسی نیز راهکارهایی برای برون رفت از این مشکله پیشنهاد دادند. اما این پرسش همچنان پاسخ درخوری نیافته و لذا همچنان در کانون تامل و اندیشه ورزی جریان های مختلف است. #معاصرت #رسائل_عقب_ماندگی #شکیب_ارسلان #پیشرفت 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«خسروشاهی و نیم قرن اخوان‌پژوهی» 🔸 بخش زیادی از میراث مرحوم سید هادی خسروشاهی به کنکاش در اندیشه سیدجمال اختصاص داشت که به نشر مجموعه آثار او در مصر و ایران منجرشد و سپس با معرفی شاگردش محمد عبده، شرح نهج البلاغه او را با مقدمه خودش منتشر کرد. 🔹خسروشاهی با درک خلأ اخوان پژوهی در ایران کتاب«اخوان المسلمین چه می‌گویند و چه می‌خواهند؟»را تالیف و به ترجمه«تاریخ جمعیت اخوان المسلمین از آغاز تا امروز» تألیف ریچارد میشل و «اخوان المسلمین بزرگ‌ترین جنبش اسلامی معاصر» تألیف اسحاق موسی الحسینی پرداخت. 🔹 مرحوم خسروشاهی با مرشدهای اخوان مانند مصطفی مشهور،عمر التلمسانی،حامد ابوالنصر، مامون الهضیبی،مهدی عاکف و برخی اندیشمندان اخوانی مانند محمد عماره، محمد سلیم العوا، زینب الغزالی، یوسف ندا، محمد الغزالی و … گفتگوی مستقیم داشت 🔸او با ترجمه آثار سید قطب و برادرش محمد قطب و نوشته های چون«القرآن دستورنا»حسن الهضیبی، انقلابیون ایران را با اسلام سیاسی اخوانی پیوند داد. 🔸در میراث او می‌توان با اسلام گرایان الجزایری مانند عباس مدنی و محفوظ نحناح آشنا و با کتاب«الجزایر سرزمین قهرمانان اسلامی» و «درباره احمد بن بلا فرمانده جهاد آزادی بخش الجزایر» با انقلاب الجزایر آشنا شد 🔸خسروشاهی با ترجمه کتاب«امام خمینی و تجدید حیات اسلام»، امام خمینی را از نگاه رهبر اخوان تونس(راشد الغنوشی)معرفی کرد و با معرفی حسن الترابی سودانی،مبانی او در تجدید فقه اسلامی را قابل فهم کرد. #عکس_آذر_۱۳۹۸ #خسروشاهی_سید_هادی #اخوان_المسلمین 🔻منظاری ایرانی؛منظری عربی https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«عبدالجبار الرفاعی و الظمأ الأنطولوجي» دکتر «عبد الجبار الرفاعي» متولد ١٩٥٤م در استان ذي قار عراق است که علوم حوزوی را در قم و نجف تا سطوح عالی گذرانده و دکترای فلسفه هم از دانشگاه دارد او یکی از مهم ترین اندیشمندان عراق امروز در زمینه کلام جدید و فلسفه دین محسوب می‌شود. دکتر رفاعی از سال 1997 سردبیر مجله «قضايا إسلامية معاصرة» می‌باشد که سهم زیادی در انتقال اندیشه های کلامی و فلسفی ایران معاصر به جهان عرب داشته است. رئيس «مركز دراسات فلسفة الدين» در بغداد از مسئولیت‌های مهم دیگر دکتر رفاعی علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های مختلف می‌باشد. دکتر رفاعی در فصلی از کتاب «الدين والظمأ الأنطولوجي»سیر تطور فکری و گذارش از اسلام سیاسی را روایت کرده است. برخی آثار عبدالجبار الرفاعی عبارتند از: - «مقدمة في علم الكلام الجديد» -«مبادئ الفلسفة الإسلامية» -«محاضرات في أصول الفقه» -«الدين والنزعة الإنسانية» -«الدين والظمأ الأنطولوجي» -«الدين والاغتراب الميتافيزيقي» -«الدين والكرامة الإنسانية» -«مفارقات وأضداد في توظيف الدين والتراث» عکس: یکشنبه شب، ۱۹ آبان، ۱۴۰۳،بغداد همراهان: دکتر محمد سوری و دکتر شریف لک زایی #عبدالجبارـالرفاعی #عراق 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

محمد ابورمان و سلفیه پژوهی 🔹هر چند رویکردهای کلامی و فقهی بیشترین سهم را در سلفیه پژوهی جهان عرب به خود اختصاص داده اما برخی اصحاب علوم انسانی نیز تاملاتی درباره سلفیه به مثابه یک پدیده سیاسی اجتماعی داشته و خوانش های نسبتاً متفاوتی ارائه کرده اند. اساتیدی مانند عزمی بشاره، رائد السمهوری، حسن ابوهنیه و محمد ابورمان اردنی از جمله این اساتید می‌باشند. 🔸دکتر محمد ابورمان فارغ التحصیل دکتری علوم سیاسی دانشگاه قاهره، پژوهشگر «مركز الدراسات الاستراتيجية»دانشگاه اردن، استاد موسسه فریدریش ایبرت، و کارشناس ارشد حوزه جنبش ها و جریان های اسلامگرای سیاسی است. برخی تالیفات ابورمان عبارتند از: - الإصلاح السياسي في الفكر الإسلامي. -بين الحاكمية وسلطة الأمة: الفكر السياسي للشيخ محمد رشيد رضا - السلفيون والربيع العربي سؤال الدين والديمقراطية في السياسة العربية -الصراع على السلفية -ـالإسلاميون والدين والثورة في سورية ـ أنا سلفي:بحث في الهوية الواقعية والمتخيَّلة لدى السلفيين #سلفیه #اردن #محمدـابورمان 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«هر که می‌خواهد حلبش سقوط نکند» 🔸روزی که راشد الغنوشی بعد از فرار بن علی به عنوان قهرمان ملی وارد تونس شد،فکر نمی‌کرد یک دهه بعد دچار چنان زندانی شود که کسی حتی سراغش را هم نگیرد. مهم‌ترین داشته راشدِ آن روز و نداشته امروزش، پشتوانه«جامعه» بود. 🔹 آنچه محمد مرسی را بعد تحولات مصر هر چند با تزلزل به اریکه قدرت رساند و کمتر از یک سال حاضر نشد برای ماندنش هزینه دهد نیز«جامعه»بود. 🔸 بالعکس، آنچه بعد چهل هزار شهید، همچنان غزه را استوار نگه داشته،«جامعه» ای است که ایده مقاومتش را به قیمت جان پذیرفته یا مهم‌ترین عاملی که از دل آوارهای جنوب و ضاحیه، غنچه حزب الله را شکوفا و به آینده امیدوارتر می‌کند؛چیزی جز؛«جامعه» مقاوم جنوب نخواهد بود. 🔹در پس همه عوامل منطقه ای و بین المللی که در سقوط حلب سهم زیادی داشتند؛ این سرعتِ فروپاشی باز نشان داد هر نظامی در جهان عرب تکیه گاهش در نهاد «جامعه» متزلزل شود، حلبش سقوط خواهد کرد عاجل ام آجل #حلب #جامعه #سوریه 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

▪️نعزيكم بذكري إستشهاد السيدة فاطمة الزهراء عليها السلام. 🖤قال رسول الله(ص):«هی بضعةٌ منی وهی قلبی و روحِیَ التی بین جنبی فمن آذاها فقد آذانی ومَنْ آذانی فَقَد آذی الله» پیامبر فرمود: فاطمه تکه جان و قلبم، چو روحی مرا فراگرفته است، آزارش آزارم و آزارم، ستم به خداست. رادود(مداح): علي حمادي-بحرین #فاطمیه 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«سوریه؛کلاف سردرگمِ نگران ها» تحولات سریع سوریه و رسیدن معارضان به دروازه های دمشق برای بیشتر بازیگران قابل پیش بینی نبود اما ظاهراً نگرانی، وجه مشترک بازیگران مختلف است. 🔸عراقِ نگران عراق نگران بازتاب قدرت یابی تحریر الشام(جبهه النصره سابق) در قلمرو جغرافیایی سابق داعش در کشورش است که این قدرت یابی هسته های گریز از مرکز داعش را دوباره برگسل های شکننده طائفی- قومی در عراق فعال کند. هرچند اعلام موضع عدم مداخله مقتدی صدر و دولت عراق تلاش دارد از سرایت بحران به کشور جلوگیری کند. 🔹اسرائیلِ نگران اسرائیل همواره خواهان یک سوریه ضعیف است و بهترین حالت را خنثی شدن قدرت مرکزی، توسط چند خرده قدرت متعارض در داخل سوریه می‌داند لذا از تغییر معادله به نفع یکی از بازیگران نگران است، خصوصاً اسلامگرایانی به قدرت نزدیک شده‌اند که حداقل به لحاظ ایده ظرفیت فعال سازی جبهه ای علیه او را دارند، مهم‌تر اینکه اخوانی ها بخش مهمی از معارضه اند و در هر صورت به برادران اخوانی شان(حماس)در غزه خواهند اندیشید. 🔹ایرانِ نگران ایران نگران هزینه ای است که بیش از یک دهه برای اتصال زمینی محور مقاومت از مسیر عراق، سوریه به لبنان کرده و در حال مشاهده گسستن این زنجیره است. 🔸داعشِ نگران با جدایی جبهه النصره از القاعده و اختلافات با داعش که به رویارویی نظامی طرفین هم انجامید، اکنون توسعه قدرت تحریر الشام(جبهه النصره سابق ) برگ برنده ای برای جذب بیشتر سلفیه جهادی خواهد بود و احتمالا سنتی ترهای جهادی نیز جولانی را بی بصیرت و سازشکار خواهند خواند. در هر صورت داعش از قدرت یابی رقیب درون گفتمانی اش و تحول فکری جولانی نگران خواهد شد. 🔹اخوانِ نگران اخوانی ها هر چند از هر ضربه ای که به پایان نظام سوریه منجر شود، خوشحالند اما از فرایندمابعد السلطه و اندازه سهمشان از کیک قدرت نگران اند؛ بعید است سلفی های جهادی که نقدهای جدی فکری به اخوان داشته و الان پرچمدار معارضه اند؛ قدرت را دو دستی تقدیم به اخوان کنند. 🔹بشارِنگران طبعاً بشار اسد نیز نگران از دست دادن قدرت پس از چند دهه سلطه در سوریه است چون با پایان صدام در عراق و قذافی در لیبی اکنون آخرین پایگاه بعث در جهان عرب نیز به پایان نزدیک شده است. 🔹قسدِنگران کردهای سوریه و عشایر منطقه شرق فرات که حدود ۲۵ درصد سوریه را در اختیار دارند و به«قوات سوریا الدیموقراطیة» (قسد) مشهورند نیز یکی از نگران های اصلی وضعیت کنونی هستند، چون ترکیه هیچ گونه تقویت و استقلال نسبی کردها را بر نمی‌تابد و در صورت قدرت یابی طرفدارانش، قسد زیر ضربه قرار خواهد گرفت البته پشتیبانی آمریکا از قسد معادله را پیچیده تر خواهد کرد. 🔸ترکیهِ نگرانِ امیدوار تثبیت «قسد» در شرق فرات با محوریت کردها در سال‌های اخیر بازتاب منفی بر مهم ترین چالش داخلی ترکیه یعنی کردها داشته است. لذا یکی از خواسته‌های ترکیه، سوریه ای است که کردها در آن ضعیف باشند و ظاهراً چون بشار اسد با اردوغان در این ایده همکاری نکرده، ترکیه هم برگه برنده اش(تحریر الشام) را روی میز گذاشته و البته این سطح از پیشروی فراتر از انتظارش بوده است. در هر صورت ترکیه تنها بازیگری بود که برای رفع نگرانی اش،برنامه ریزی، پشتیبانی و اقدام عملی کرد و با تقویت چند ساله تحریر الشام و اعتماد به بدنه قوی اسلامگرایان اخوانی در معارضه، سهم زیادی از کیک قدرت طلب خواهد کرد. 🔸 آیا کارت شگفت انگیز برای تغییر معادله، موضع ترامپ خواهد بود یا گذاشتن چیزی روی میز که ترکیه را راضی به کنترل تحریر الشام نماید؟ و یا اینکه مشخص شود پروژه، برنامه توافقی ترکیه،امریکا و ناتو بوده و با سقوط دمشق باید به سناریوهای چگونگی تقسیم کیک قدرت اندیشید و طبعاً به همه نگران ها یکسان نخواهد رسید.الله اعلم. #دمشق #سوریه #تحریر_الشام 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«سبک رهبری شیخ محمد حاکم دبی» 🔸مولف دکتر یاسرجرار استاد دانشکده مدیریت دانشگاه کرانفلید بریتانیا است که از 2001 – 2008 در دفتر اجرایی شیخ محمد آل مکتوم حاکم دبی مشغول فعالیت بوده است. 🔹بر اساس آمار کتاب،از 1995 – 2015 تولید ناخالص دبی از 11میلیارد به101 میلیارد دلار، درآمد سرانه از 16 هزار به بیش از 42 هزار دلار رسیده است. طی همین دوره وابستگی به نفت از 18درصد به 1.2درصد کاهش یافته است. 🔸 شهری که در آغاز دهه 80 میلادی چندان مورد توجه نبود در سال 2016 ، هفتاد درصد شرکت های موفق جهان در آن دفتر مرکزی تاسیس کرده اند. در سال 2018 بیش از 89 میلیون نفر از فرودگاه دبی استفاده کرده و رتبه اول جهانی را پیدا کرده است و از دبی به 220 مقصد پرواز انجام شده است. 🔸 در این شهر مردمی از حدود 200 ملیت با یکدیگر زندگی می کنند.نویسنده راز گذار موفق دبی را سبک رهبری شیخ محمد می داند که بر اصولی بناشده بود: -هدف شیخ محمد رساندن مردم به رفاه حداکثری با بالاترین استاندارد زندگی بود. -استفاده از با استعدادترین منابع انسانی از هر ملیت و فرهنگ - نوآوری کنید تا نابود نشوید -ریسک پذیری و نظارت شخص حاکم در پروژه ها -تمرکز بر سه مزیت دبی(تجارت، حمل و نقل و گردشگری) -تغییر کنید وگرنه شما را تغییر خواهند داد. # هرچند نویسنده در تصویر شخصیت شیخ محمد مبالغه‌آمیز عمل کرده اما برای شناخت سبکی از توسعه در جهان عرب که بعدها در دوحه و اکنون در عربستان دنبال می‌شود، کتاب مفیدی است. #معرفی_کتاب #دبی #ال_مکتوم 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«الانغلاق الفکري و مشکلة التطرف؛رویة فلسفیة» 🔸۳۰ آبان در همایشی که به میزبانی بیت الحکمه بغداد برگزار شد؛ درباره چالش افراط گرایی و چگونگی استفاده از فکر فلسفی برای مواجهه با آن صحبت کردم. شبکه چهارسیما خلاصه ای از آن را به فارسی ترجمه و منتشر کرده است. #بغداد #بیت_الحکمه #افراط_گرایی 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«سلفي يتيم؛ ایده ای نوآورانه» 🔸هرچند گرایش به سلفیه جهادی(ایده سازمان‌هایی چون القاعده، داعش، جبهه النصره)بیشتر با رویکردهای کلامی، فقهی مورد تحلیل قرار می‌گیرد اما یکی از ایده های نوآورانه در تحلیل این پدیده، کتاب «السلفی الیتیم» تالیف حازم الامین روزنامه نگار لبنانی و کارشناس جنبش های جهادی است. 🔹ایده مرکزی کتاب به نقش آوارگی و زندگی انسانِ فلسطینی در اردوگاه‌هایی در لبنان، اردن و... در گرایش به القاعده و سلفیه جهادی متمرکز است. بر اساس ایده حازم، چون انسان آواره فلسطینی،هویت مبتنی بر ملت و سرزمین را از دست داده لذا چون یتیمی، وعده هویت بخشِ جهان وطنیِ القاعده برایش جذاب و الهام بخش است لذا سهم فلسطینیان در این جریان با حضور افرادی چون صالح سریه، عبدالله عزام، ابومحمد مقدسی، ابوقتاده فلسطینی و....برجسته است. #القاعده #سلفیه_جهادی #سلفیه 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«آشنای دیرینِ جهان عرب» 🔸یکی از تجربه‌های مهم انسان در جهان عربِ قرن 19و20 میلادی، حضور استعمار اروپایی است. رقابتی که حوزه خلیج فارس، عراق، مصر و فلسطین را مستعمره بریتانیا، شمال آفریقا و شامات را مستعمره فرانسه، لیبی مستعمره ایتالیا، بخشی از مغرب را مستعمره اسپانیا و...قرار داد. 🔸تقریباً جغرافیایی از جهان عرب وجود نداشت مگر اینکه استعمار مستقیم یا غیر مستقیم را تجربه کرده بود؛ برخی از این تجارب تلخ، چنان بلندمدت بود که مثلاً اشغال الجزایر توسط فرانسه 132سال طول کشید، مرور ويدئو بالا نشان می‌دهد تقریباً جغرافیایی در جهان عرب بدون تجربه این آشنای دیرین وجود ندارد. #استعمار #جهان_عرب #فرانسه #بریتانیا 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1