#نکته_های_آرایه_ب_ی #برخی_شگردها_در_حسن‌_تعلیل: ✳️ شعرا و نویسندگان در پدید آوردن حسن‌تعلیل برخی روش‌ها را مکرّر به‌کار بسته‌اند. این روش‌ها بعضاً منطبقند بر روش‌های ساده‌ی بیان علّت و معلول و بعضاً شیرین‌زبانی‌هایی هستند که در کلام ادبی رواج بیشتری دارند تا زبان گفتار و معیار. البته روشن است که تقریبا همه‌ی این روش‌ها را می‌توان با علل واقعی و بدون آرایه‌ی حسن‌تعلیل هم به‌کار برد. برخی از این روش‌ها را -که به‌سادگی آوردن یک حرف تعلیل نیستند- برمی‌رسیم: ◀️ ۱- "از آن+ جمله‌ی پدیده+ که+جمله‌ی علّت" از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست یا خمیده‌پشت از آن گشتند پیران جهان‌دیده که اندر خاک می‌جویند ایّام جوانی را یا از آن مرد دانا دهان‌دوخته ست که بیند که شمع از زبان سوخته ست ◀️ ۲-"تا به‌معنیِ 'برای این که'+ جمله‌ی علّت+ جمله‌ی پدیده" تا بر دلش از غصّه غباری ننشیند ای سیل سرشک از عقب نامه روان باش یا خطاب به دماوند: تا چشم بشر نبیندت روی بنهفته به ابر چهر دلبند ◀️ ۳-"چو به‌معنی 'ازآن‌جاکه' +جمله‌ی علّت +جمله‌ی پدیده" چو سرو از راستی برزد علم را ندید اندر جهان تاراج غم را چو صبح صادق آمد راست‌گفتار جهان در زر گرفتی محتشم‌وار *این شگرد تفصیل و توضیح و انواع بیشتری دارد. ◀️ ۴-"بیان پدیده‌ای که همه می‌دانند عجیب نیست+ عباراتی همچون 'عجب‌مدار/ چه عجب/ عجب نیست+ حرف تعلیل/اغلب 'که' +علّت" عجب نیست از خاک اگر گل شکفت که چندین گل‌اندام در خاک خفت یا از دیده گر سرشک چو باران چکد رواست کاندر غمت چو برق بشد روزگار عمر ◀️ ۵-جمله‌ی پدیده با حرف 'مگر' به‌معنای مصطلح 'بایدِ استنباطی/حتما به‌معنی شاید/غلط نکنم'+جمله‌ی علّت: مگر تو شانه‌زدی زلف عنبرافشان را که باد غالیه‌سا گشت و خاک عنبربو ست یا نی محزون مگر از تربت فرهاد دمید که‌ کند شکوه ز هجران لب شیرینی ◀️ ۶-"اگر نه+ علّت ادّعایی+ پس چرا/زچه... +پدیده" گر شاهدان نه دنیی و دین می‌برند و عقل پس‌ زاهدان برای چه خلوت گزیده‌اند یا گر نه از هجران گل در غم بسوخت برگ‌هایش از چه سرخ آمد درخت ◀️ ۷-"انجام کاری از سوی عاشق درست برعکس انتظار+ بیان علّت" مرنج اگر نشدم ملتهب از آمدنت چراغ دیده نَمی داشت، دیر روشن شد! یا من رشته‌ی محبّت تو پاره می‌کنم شاید گره خورَد به تو نزدیک‌تر شوم! @arayehha