#وزن_رباعی
مرجع کتاب قواعد شعری گردآورنده #طاهره_شارمی با منابع.
رباعی از خوش ترین اوزان شعرفارسی است
که آن رابه رودکی نسبت می دهند. رباعی ۱۲وزن دارد، #یک وزن اصلی و #یک گونه ی اصلی که ۷,گونه متعلق به وزن اصلی و۳گونه متعلق به گونه ی اصلی می باشد.
#وزن اصلی شماره ۱
۱_مستفعل/ مستفعل/ مستفعل/ فع
تقدیرکه برکشتنت آزرم نداشت
۲_مفعولن/ مستفعل/ مستفعل/ فع
خاقانی را طعنه زنی چون دم تیغ
۳_مستفعل/ مفعولن/ مستفعل/فع
خرسند همی بودم در دام تو من
۴_مستفعل/ مستفعل/ مفعولن/ فع
لاحول و ولا قوّه الاّ بالله
۵_مفعولن/ مفعولن/ مستفعل/ فع
با یارم می گفتم درخشم مرو
۶_مستفعل/ مفعولن/ مفعولن/ فع
گفتم که سرانجامت معلومم شد
۷_مفعولن/ مستفعل/ مفعولن/ فع
تا بتوانی خدمت رندان می کن
۸_مفعولن/ مفعولن/ مفعولن/ فع
گفتا دارم، گفتم کو، گفت اینک
#گونه ی اصلی شماره ی ۹
۹_مستفعل/ فاعلات/ مستفعل/ فع
هنگام سپیده دم خروس سحری
۱۰_مفعولن/ فاعلات/ مستفعل/ فع
عمرت تاکی به خود پرستی گذرد
۱۱_مستفعل/ فاعلات/ مفعولن/ فع
راز از همه ی کسان نهان باید داشت
۱۲_مفعولن/ فاعلات/ مفعولن/ فع
تا هشیارم طرب زمن پنهانست
#توجه: اگر خوب دقت کرده باشید جای فاعلات تغییر نکرده است.
#سیدحسن_سیدترابی عضو هیئت علمی دانشگاه
با توجه به اختیارات قلب و تسکین وزن رباعی: را ۲۴ نوع می داند.
#توجه: همه ی وزن های رباعی را می توان به طریق دیگر هم تقطیع کرد که در این مقال نگنجید
@arayehha
#اوزان_رباعی
مطابقت دو نظر اساتید اهل فن از نظر وزن رباعی :
نظر اساتیدی که وزن رباعی را :
{"مستفعلُ مستفعلُ مستفعلُ فع" }
می دانند . و اساتیدی که وزن رباعی را :
{"مفعول مفاعیل مفاعیل فعل"}
می دانند .
( همانطور که مشاهده می فرمایید ، هیچ اختلافی ندارند) .
🔰🔰🔰📣#دکتر_سیروس_شمیسا
#وزن_اصلی_رباعی_این را میدانند
12 وزن رباعی چنین اند:
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
1–🌺مستفعل مستفعل مستفعل فع:
ب ب ک ک ب ب ک ک ب ب ک ک ب
🌺مفعول مفاعیل مفاعیل فعل
#رباعي_نوع_اول_كه_به_صورت_ريتميك_به_اين_صورت_هست
📣📣📣#رباعی_نوع_اول🌺
دام
دام #د #ر دام
دام #د #ر دام
دام #د #ر دام
دام👈🏻👈🏻 هجای بلند
حروف ( د. ،. ر ) 👈🏻👈🏻هجاهای كوتاه
#مثال
هَر شب چو به يادت بِدرم جامه ي عشق
(وحیدی)
هَر-
شب- #چُ7. #ب7. يا-
دت- #بِ7. #د7 رم -
جا- (#م7. #یِ 7.)🌷عشق -
➖➖➖
🔰🔰🔰#فرق_رباعی_نوع_اول_و_دوم
#در_ركن_اخر_هست
#دو_هجای_كوتاه_در_ركن_اخر
#رباعی_نوع_اول)🌷
با#اختيار_شاعري
#وزنی
#تسكين_يا_ابدال
#به_يك_هجای_بلند
در رباعی نوع #دوم تبديل شده است
#وزن_رباعی_نوع_اول🌺
🌺مستفعل/ مستفعل/ مستفعل/ فع
يا
🌺مفعولُ/ مفاعيل/ مفاعيل/ فعل
➖➖➖➖➖➖➖➖
2 – مفعولن مستفعل مستفعل فع:
ب ب ب ب ب ک ک ب ب ک ک ب
مفعولن مفعول مفاعیل فعل
3 – مستفعل مفعولن مستفعل فع: (*)
ب ب ک ک ب ب ب ب ب ک ک ب
مفعول مفاعیلن مفعول فعل
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
4 – 🌺مستفعل مستفعل مفعولن فع:
ب ب ک ک ب ب ک ک ب ب ب ب
🌺مفعول مفاعیل مفاعیلن فع
( لا حول و لا قوه الا بالله )
🔰🔰🔰📣📣به صورت سنتی #وزن_اصلی_رباعی
این را می دانند
#رباعی_نوع_دوم🌺🌺
دام
دام. #د. #ر. . دام
دام. #د. #ر. . دام
دام . دام. دام
#قرار داد
( د. ،. ر ) 👈🏻👈🏻هجای كوتاه
دام 👈🏻👈🏻هجای بلند
#توجه
#قسمت_پايانی_بايد_سه_تا_هجای_بلند_باشد
#مثال
در يادِ منی گرچه ، زمن دوری تو
در-
يا- #د7. #م7. نی-
گر- چ7. زِ7. من-
دو- ری- تو-
#رباعی_نوع_دوم
🌺مستفعل/ مستفعل / مفعولن / فع
يا
مفعولُ/ مفاعيل/ مفاعيلن / فع
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
5 – مفعولن مفعولن مستفعل فع: (*)
ب ب ب ب ب ب ب ب ک ک ب
مفعولن مفعولن مفعول فعل
6– مستفعل مفعولن مفعولن فع: (*)
ب ب ک ک ب ب ب ب ب ب ب
مفعول مفاعیلن مفعولن فع
7- مفعولن مستفعل مفعولن فع:
ب ب ب ب ب ک ک ب ب ب ب
مفعولن مفعول مفاعیلن فع
8– مفعولن مفعولن مفعولن فع: (*)
ب ب ب ب ب ب ب ب ب ب
مفعولن مفعولن مفعولن فع
9-مستفعل فاعلات مستفعل فع(اصلی رباعی)
ب ب ک ک ب ک ب ک ب ب ک ک ب
مفعول مفاعلن مفاعیل فعل
10 – مفعولن فاعلات مستفعل فع:
ب ب ب ب ک ب ک ب ب ک ک ب
مفعولن فاعلن مفاعیل فعل
11– مستفعل فاعلات مفعولن فع:
ب ب ک ک ب ک ب ک ب ب ب ب
مفعول مفاعلن مفاعیلن فع
12- مفعولن فاعلات مفعولن فع:
ب ب ب ب ک ب ک ب ب ب ب
مفعولن فاعلن مفاعیلن فع
دوازده وزن (بحر )دیگر با افزودن یک حرف صامت به آخر هریک از این وزن ها به دست میآید.
نکته (*) : اوزان با شماره های 3 - 5 -6 ـ8 خیلی کم استفاده شده اند . ( در وزن 5 و 8 شاید عملا به کار نرفته است ) .
#مبحث_رباعی
@arayehha