#دانش_افزایی
✳️ کسرهآرایی
❇️ کسرهآرایی یعنی پشتِسرِهم آوردنِ چند کسرۀ اضافه. معمولاً آن را تتابعِ اضافات مینامند و ناپسند میشمارندش. من آن را کسرهآرایی مینامم و ناپسند هم نمیشمارمش.
مثال از حافظ:
دودِ آهِ سینۀ نالانِ من
سوخت این افسردگانِ خام را
مَحرمِ رازِ دلِ شیدایِ خود
کس نمیبینم ز خاص و عام را
از رهگذرِ خاکِ سرِ کویِ شما بود
هر نافه که در دستِ نسیمِ سحر افتاد
ظِلِ ممدودِ خمِ زلفِ توام بر سر باد
کاندر این سایه قرارِ دلِ شیدا باشد
چیست این سقفِ بلندِ سادۀ بسیارنقش؟
زین معما هیچ دانا در جهان آگاه نیست
مثال از مولوی:
رو سر بنِهْ به بالین، تنها مرا رها کن
ترکِ منِ خرابِ شبگردِ مبتلا کن
از همه اوهام و تصویراتْ دور
نورِ نورِ نورِ نورِ نورِ نور
@arayehha
#دانش_افزایی
✳️ بیستون بیستون نیست
❇️ «بیستون» نام کوهی در حوالی کرمانشاه است که در دورهٔ هخامنشی و به دستور داریوش بزرگ کتیبهای بر روی آن حک شده است.
◀️ این واژه در قدیم بهصورت «بَگ» (بَی) + «ـ ستان» بوده است. جزء نخست به معنی «خدا، یزدان، بَغ» از ریشهٔ «-بَگ» به معنی تقسیم کردن است و جزء دوم پسوند «جا و مکان» است؛ بنابراین، بیستون ازنظر واژگانی بهمعنی «جایگاه یزدان» و ازنظر مفهومی «جایگاه ستایش یزدان» است.
#ریشه_شناسی
@arayehba
#دانش_افزایی
❇️ قابل و غیر قابل
بهجای «غیرقابل» میتوان واژگان کاهنده (منفی)ساز فارسی و بهجای "قابل" برابرهای فارسی زیبا به کاربرد.
مانند:
قابل قبول← پذیرفتنی
قابل اجرا← کار شدنی
غیرقابل انکار← انکارناپذیر
غیرقابل اجتناب ← دوریناپذیر
غیرقابل انتظار← دوراز چشمداشت
غیرقابل دسترس← دوراز دسترس
قابل دسترس← دردسترس
غیرقابل بازگشت← بیبازگشت
قابل توجه← شایان/ درخور/ شایسته
قابل ذکر← شایان یادآوری
قابل تحسین← ستایش برانگیز
قابل اشتعال← آتشزا
خسارت قابل ملاحظه← زیان دیده
قابل احترام← ارجمند.
@arayehha
#دانش_افزایی
💎 شاهنامه چند کلمه و بیت دارد؟
تعداد واژگان فردوسی حدود 555/600 است که از این تعداد 17/100 واژه غیرتکراری است. تعداد واژگان دقیقی نیز حدود 11/200 است. در نتیجه تعداد کل واژگان شاهنامه روی هم، حدود 566/800 است که تقریباً 17/350 تای آن مستقلِ غیرتکراری است.
همچنین تعداد بیتهای شاهنامه، از دیباچه تا پایان پیشدادیان 4/434 بیت، کیانیان 26/326 بیت، اشکانیان 781 بیت و ساسانیان 17/994 بیت است.
تعداد کل بیتهای شاهنامه(به تصحیح دکتر خالقی) چیزی در حدود 49/539 بیت است.
📰 "مجله بخارا،
فروردین و اردیبهشت 1398، شماره 130"
"دانشنامه زبان و ادب فارسی،
جلد چهارم، ص 134"
✍ کامران علوی
@arayehha
#دانش_افزایی
🌍 حروف ابجد :
حروف ابجد به این شرح هستند:
«الف، ب، ج، د، ه، و، ز، ح، ط، ی، ک، ل، م، ن، س، ع، ف، ص، ق، ر، ش، ت، ث، خ، ذ، ض، ظ، غ».
و اعداد ۱ تا ۱۰۰۰ به بیست و هشت حرف تقسیم شدهاست.
برای آسانی از بر کردن ترتیب این حروف ، هر چندتا حرف پیاپی به شکل واژه در آمده و تلفظ میشوند.
این واژهها عبارتاند از: «اَبْجَدْ - هَوََّزْ - حُطّی - کَلَمَنْ - سَعْفَصْ - قَرَشَتْ - ثَخَِّذْ - ضَظِغْ»
برای هر حرف واژهای که بخواهند به عدد تبدیلش کنند، عدد متناظر را از جدول زیر برمیدارند و اعداد به دستآمده را جمع میزنند.
برای نمونه در این روش، واژهٔ «علی» برابر با «۱۱۰» میشود همچنین « رضا » برابر با ۱۰۰۱ است.
اسم جلاله "الله " معادل ۶۶
اسم " شیطان" معادل ۶۶۶
و " حسن " برابر ۱۱۸ میباشد.😊
👈🏻 کاربرد حروف ابجد :
- کشف زمان وقوع حوادث تاریخی و اتفاقات مربوط به آنها ( پیش بینی ها)
- نوشتن دعا ، فال و طلسم
- استفاده در موسیقی
- هرگاه 28 حرف ابجد را بر روی کاغذی نوشته و آن را در خاک دفن کنید به نیت آن که غایب احضار گردد ؛ بحق تعالی غایب پیدا می شود.
- هرگاه 28 حرف ابجد را بر روی کاغذ نوشته و آن را بر گردن کودک یا اطفال آویزان کند ؛ هرگز نترسد.
- هرگاه 28 حرف ابجد را بر روی کاغذ نوشته و کسی طالب علم باشد کاغذ را آب کشیده ، بخورد ذهن او قوی می گردد.
- هرگاه 28 حرف ابجد را بر روی کاغذ نوشته و آن را بر درختی که ثمر نمیدهد ببندد ؛ ثمره او زیاد می گردد.
- هرگاه 28 حرف ابجد را بر روی کاغذ نوشته و در چاهی که آب ندارد انداخته ؛ آب آن چاه زیاد می گردد.
🚫 البته استفاده از حروف ابجد در هر کاری ، نیاز به استاد ماهر دارد.
❌ ورود انسان ناشی به این مسئله ، ممکن است مشکلات زیادی برای آن شخص بوجود آورد.
❇️ منبع : سایت ویکی پدیا
سایت آسمونی و علوم غریبه
@arsyehha
#دانش_افزایی
❇️ طوفان/ توفان
❇️ اصل این کلمه یونانی اسـت و شکل های دیگر این واژه ی یونانی در بسـیاری از زبان های ارو پایی هم به کار می رود، چون آن که در زبان انگلیسی Typhoon و در زبان فرانسوی Typhon به همین معنای طوفان به کار می رود.
در فرهـنگ معین واژه ی طوفان را که اسم و معرب از کلمه یونانی اسـت به معنای باران بسـیار سـخت و شـدید و آب بسـیار که همه را بپـوشد و غرق کند و باد شـدید وناگهانی که موجب خسـارت و خرابی بناها و سـاختمانها شـود و سـبب تشـکیل امواج سـهمگین و مخرب گردد، و همچنان به معنای هر چیز بسـیار است که فراگیر باشـد مانند طوفان آتش یا طوفان باد.
اما در همان فرهنگ، یک " توفان " هم در فارسی هست که صفت فاعلی و از مصدر توفـیدن اسـت و به معنی شور و غوغا کننده، فریاد کننده و غُران می باشد. پس برای تفکیک طوفان از توفان باید معنا های لغوی این واژه ها را مد نظر قرار داد.
@arayehha
#دانش_افزایی
#بازگردانی
#بازنویسی
#بازآفرینی
1⃣بازگردانی:
یعنی امروزی کردن شعر و نثر گذشته بدون دخل وتصرف به عبارت دیگر حق شاخ و برگ دادن یا خلاصه کردن نداریم.
2⃣بازنویسی:
امروزی کردن شعر و نثر گذشته اما می توانیم به متن شاخ و برگ بدهیم یا بعضی قسمت های غیر ضروری را حذف کنیم اما مفهوم و اصل کلام باید حفظ شود.
3⃣بازآفرینی :
این است که ما موضوعی را از شعر و نثر گذشته استخراج می کنیم و همان را دست مایه خلق اثر جدیدی می کنیم مثلاً داستان رستم و سهراب را برمی داریم و پایان داستان را طور دیگری به پایان می بریم مثلاً پایان داستان با پادشاهی سهراب به فرجام می رسد.
@arayehha
#دانش_افزایی
#آشنایی_زدایی
❇️ #آشنایی_زدایی یا بیگانه سازی در ادبیات و هنر به شگردی اطلاق می گردد که با استفاده از آن، نویسنده یا هنرمند در اثر خود به گونه ای نامعمول به اشیاء و پدیده ها می نگرد و بدین ترتیب سعی بر آن دارد تا نگاهی نو به اطراف خود بیندازد ...
❇️ این شگرد اقسام مختلف دارد و اگر چه در دوران معاصر نامی برای خود یافته، از دیر باز مورد استفاده بوده است و در ادبیات فارسی بی سابقه نیست.
❇️ در این میان سهراب سپهری فراوان از این شگرد استفاده کرده است.
به عنوان مثال می توان به ترکیباتی مثل «هندسه ی دقیق اندوه » یا « سجود سبز محبت» یا این قطعه اشاره کرد:
خانه هاشان پر داوودی بود
چشممان را بستیم
دستشان را نرساندیم به سر شاخه ی هوش
جیبشان را پر عادت کردیم.
❇️ این اصطلاح را نخستین بار "ویکتور شکلوفسکی " منتقد روس ( ۱۸۹۳ تا ۱۹۷۵ میلادی) و نماینده ی نخستین گروه فرمالیست های روس به کار برد.
@arayehha
#دانش_افزایی
✳️ تشبیه سلبی یا تشبیه منفی
❇️ تشبیه سلبی یا منفی تقریبا تشبیهی نویافته است که در کتب بدیعی قدما ذکر نشده (نه اینکه مثالش در دواوین نیست مثلا در قصاید ناصرخسرو تشبیه های سلبی مذکور است) و لزوما شامل استفهام انکاری یا تاکیدی و امثالهم نیست.
❇️ تشبیه سلبی در تقدیرش ایجاب دارد پس میتوان آنرا تشبیه سلب و ایجاب خواند حال گاه این ایجاب مذکور در بیان است و گاه نه
مثلا عنایت بفرمایید به این بیت حافظ :
روشنی طلعت تو ماه ندارد
پیش تو گل رونق گیاه ندارد
درست است تشبیه سلبی است ولی در جان کلام ایجاب دارد.
ماه روشنی طلعت تو را ندارد(بلکه طلعت تو از ماه بسیار بسیار روشن تر و بقولی ماه تر است)
❇️ پس تشبیهات سلبی در بطنشان سه تقدیر را دارند:
۱)ایجاب
۲)تفضیل
۳)اضمار(مضمر و پنهان،بشرط عدم ذکر بخش ایجابی)
در مثال استفهام انکاری شما چون بین گل و خار مغیلان وجه شبهی نیست پس ایجابی پس از سلب ملحوظ نیست پس تفضیلی نیز همچنین ولی مثلا اگر بگوییم::
کجا گل باشد آن معشوق رعنا
چون وجه شبه هست پس تفضیل و اضمار برقرار میشود و تشبیه دارد .
❇️ تقریر از : استاد آرکاداش ، گروه ادبیات کشور
@arayehha
#دانش_افزایی
✳️ کاریکلماتور
❇️ کاریکلماتور نامی است که احمد شاملو بر نوشتههای پرویز شاپور(همسر فروغ فرخزاد ) گذاشت.
این کلمه ابتدا در سال ۱۳۴۷ در مجله خوشه به سردبیری شاملو به کاربرده شد و حاصل پیوند «کاریکاتور» و «کلمه» است.
به نظر شاملو، نوشتههای شاپور کاریکاتورهایی است که با کلمه بیان شدهاست
❇️ ویژگیهای کاریکلماتور:
تضاد ، ایهام ، تخیل ، ابتذال ، طنز
❇️ نمونه کاریکلماتورهایی از پرویز شاپور :
🔸وقتی عکس گل محمدی در آب افتاد، ماهیها صلوات فرستادند
🔸 اگر بخواهم پرنده را محبوس کنم، قفسی به بزرگی آسمان میسازم
🔸 به عقیده گیوتین، سر آدم زیادی است
🔸به یاد ندارم نابینایی به من تنه زده باشد.
🔸قلبم پرجمعیت ترین شهر دنیاست
🔸 هر درخت پیر، صندلی جوانی میتواند باشد
🔸گربه بیش از دیگران در فکر آزادی پرندهٔ محبوس است.
🔸بلبل مرتاض، روی گل خاردار مینشیند
🔸نسیمی که به تک درخت میوزد سرود تنهایی سر میدهد
🔸 ستارگان در دل شب به روشنی روز میدرخشند.
🔸 قطرات باران در آغوش هم آب می شوند..
@arayehha
#دانش_افزایی
✳️ ارداف (تشبیه کنایه)
در حاشیهی بحث کنایه در کتابهای بلاغت عربی، بحث دیگری آمده است با این محتوا: یکی از صنایع ادبی آن است که گوینده وقتی میخواهد مطلبی را بیان کند، معنی دیگری را که از توابع و لوازم معنای مقصود باشد بیاورد و از معنی گفتهشده به معنی خواستهشده اشاره کند. این صنعت را اهل بدیع «ارداف» گفتهاند و سیوطی آن را «تشبیه کنایه» نامیده است.
در کتابهای بدیع فارسی نیز، بحث «ارداف» آمده است. چنانکه «واعظ کاشفی» میگوید: ارداف لغة «از پی فرا شدن» است و در اصطلاح آوردن کلامی که لفظ گفتهشده اراده معنای حقیقی را نکند، بلکه آوردن لفظی مرادف آن باشد، مثلا وقتی شاعر میخواهد رفت و آمد و اجتماع مردم را بر در خانه ممدوح تصویر کند، میگوید:
کسی ندید در خانهی تو را بسته
کسی نیافت سر کوچهی تو را خالی
زیرا بازبودن در خانه از لوازم رفت و آمدهای مردم است.
بنابراین آنچه در معیارهای شناخت کنایه گفتیم، مثالهای بالا را میتوانیم کنایه به حساب آوریم و آنچه در اینجا «ارداف» نامیده شده است را نیز یکی از انواع کنایه بدانیم، زیرا «بازبودن در خانه» یا «بستهنبودن» آن، کنایه از میهماننوازی است.
❇️ منبع: مجلهی کیهان اندیشه/ منصور میرزانیا
علوم وفنون
@arayehha
#دانش_افزایی
✳️ بیماریِ درازنویسی
درازنویسی یکی از بیماریهای نگارشِ فارسی و خلافِ «اصلِ کمکوشی» در زبان است.
مثال:
از دست دادن با دیگران خودداری کنید. (هفت واژه)
بهجایش ساده و کوتاه میتوان نوشت:
با دیگران دست ندهید. (چهار واژه)
در حالِ حاضر مشترکِ موردِنظر در دسترس نمیباشد. (هشت واژه)
← مشترک فعلاً در دسترس نیست. (پنج واژه)
لطفاً با این شماره تماس حاصل فرمایید.
← لطفاً با این شماره تماس بگیرید.
هرچه زودتر نسبت به تعویضِ قطعه اقدام فرمایید.
← هرچه زودتر قطعه را عوض کنید.
#درازنویسی
┏━━━🛠━━━┓
@arayehha
┗━━━✍━━━┛