#درست_نویسی درب یا در؟ کدام واژه درست است؟ «در» فارسی است؛ به معنای چیزی که با آهن یا چوب و مانند آن‌ها برای ورودی مکان‌هایی همچون خانه می‌سازند و در آنجا نصب می‌کنند. «درب» عربی است به معنای دروازه، راه و در بزرگ و فراخ. جمع آن دروب است. در، مفرد و جمع آن درها درب مفرد و جمع آن دروب #درست_نویسی #ساده_نویسی 🌱 @arayehha

📌یقین قطعی یقین به معنی «حتمی و قطعی» است. بنابراین با ذکر آن نیازی به آوردن «حتمی و قطعی» نیست: نمونه غیر معیار: یقین قطعی است که من مرتکب این کار نشده‌ام. نمونه معیار: یقین است که من مرتکب این کار نشده‌ام. #درست_نویسی #حشو @arayehha

📌مجزّا/ مجزّی مجزّا به معنی «تقسیم شده» است و املای آن به همین صورت یعنی با «الف» درست است: بالاخره تاریکی از روشنایی به کلی مجزا خواهد شد و عالم، آرام قطعی خواهد یافت. (اقبال: نمونه‌هایی از نثر فصیح معاصر ۳۳) #درست_نویسی @arayehha

📌مأمول/ معمول مأمول به معنی «آرزو شده، خواسته شده» و «آرزو و حاجت» است: شب دراز دو چشمم بر آستان امید/ که بامداد در حجره می‌زند مامول (سعدی: انوری ۴۸۰) معمول به معنی «رایج و متداول» است: سفر ایرانیان به قفقاز در آن روزگار شیوه‌ای معمول بود (یوسفی: دیداری با اهل قلم ۷۷/۲) #درست_نویسی #واژه‌های_متشابه @arayehha

📌مطلا ( مطلی) این کلمه در اصل به معنی مطلق «اندوده شده» است. در فارسی آن را از «طلا» می‌دانند و به جای «مذهّب» و در معنی «طلاکاری شده و زر اندود» به کار می‌برند: در صف بعد ارابه‌های مطلا که بعضی را بُز و بعضی را اسب می‌کشد، حرکت می‌کند. (خانلری: هفتاد سخن ۳۹۰/۴) #درست_نویسی #واژه‌های_متشابه @arayehha

📌معامله به مثل/ مقابله به مثل عبارت معامله به مثل در معنی «عمل یا گفتار کسی را به شیوه یا همانند خود او پاسخ گفتن» است. برخی برای بیان این معنی از عبارت «مقابله به مثل» استفاده می‌کنند که جایز نیست: نمونه معیار: یک استاد حقوق، قانونی بودن معامله به مثل را در جنگ اثبات می‌کرد. (به‌آذین: جان شیفته ۶۳۷) #درست_نویسی @arayehha

📌مَقام/ مُقام مَقام این واژه عمدتاً به معنی «پایگاه، منزلت، جایگاه و محل اقامت» به کار می‌رود. مُقام به معنی «اقامت» است: قضا نقل کرد از عراقم به شام/ خوش آمد در آن خاک پاکم مقام (سعدی: بوستان ۱۳۷) #درست_نویسی @arayehha

📌دیباجه/دیباچه این واژه در معنی «آغاز و مقدمه هر نوشته» و به مجاز در معنی «روی و چهره» به کار می‌رود. صورت اصلی این کلمه «دیباجه» بوده است: علی‌الخصوص که دیباچه همایونش/به نام سعد ابوبکر سعد بن زنگی‌ست (سعدی: انوری ۸) امروز آن را به صورت «دیباچه» به کار می‌برند: آنچه پیش از گلستان درج شده، شش رساله است از این قرار؛ ۱. تقریر دیباچه ۲. مجالس پنجگانه ۳. کتاب نصیحة الملوک... (فروغی: مقالات ۱۷۵/۲) 📌دو طفلان مسلم «طفلان» تثنیه طفل و به معنی «دو طفل» است. بنابراین نیازی به آوردن «دو» بر سر آن نیست: نمونه غیر معیار: من و ناظم، دو طفلان مسلم بودیم و معلم کلاس چهار، عین خولی وسطمان نشسته بود. (آل‌احمد: مدیر مدرسه ۵۳) در زبان معیار باید به جای «دو طفلان مسلم» از «طفلان مسلم» یا «دو طفل مسلم» استفاده کنیم. 📌 همهمه صدا همهمه در معنی «صدای گفتگوی افراد نسبتاً زیادی که در یک جا جمع شده باشند» به کار می‌رود  و با ذکر آن نیازی به آوردن «صدا» نیست: صدای تنبک لوطیان دوره‌گرد با همهمه و هیاهوی کودکان کوچه‌گرد همراه است. (نفیسی: نمونه‌هایی از نثر فصیح معاصر ۴۲۵) 📌یخه/ یقه یقه واژه‌ای ترکی (یخه) است و به آن بخش از لباس که دور گردن قرار می‌گیرد، گفته می‌شود. این واژه به هر دو صورت یعنی یقه و یخه به کار می‌رود، اما در زبان معیار بهتر است آن را به صورت «یقه» استعمال کنیم: در این ابیات اندام آن شخص، قیافه، لباس، آستین‌ها، یقه، رفتار و حرکات و پندارهایش به دقت تمام تصویر شده است. (یوسفی: دیداری با اهل قلم ۱۵۷) 📌ید طولا در عربی طولا (طولی) افعل تفضیل است. «ید طولا» به معنی «دست بلند» است و ترکیب «ید طولا داشتن» به مجاز در معنی «توانمند بودن، مهارت داشتن» به کار می‌رود. برخی به اشتباه در گفتار و گاهی در نوشتار آن را به صورت «ید طولانی» به کار می‌برند: نمونه غیر معیار: او در علوم و فنون زمان خود ید طولانی‌ای داشت. نمونه معیار: این نیز عادت و رسم اعیان ده بود که در سور دادن و تر و خشک کردن مأمورین ید طولایی داشتند. (ندوشن: روزها ۱۴۴/۱) #درست_نویسی @arayehha

📌طرز نوشتن «است» اصل در نوشتن «است» بر اثبات همزه است. اما اگر کلمه منتهی به «الف» یا «واو» باشد هر دو وجه (نوشتن یا ننوشتن همزه «است» ) جایز است. در این‌گونه موارد در صورتی که منجر به اشتباه نشود بهتر است بدون همزه نوشت. مانند: نیکوست و... .کلمه‌هایی که منتهی به‌های غیر ملفوظ هستند بهتر است همزه نوشته شود. مانند: گرفته است و... . جز در کلمه‌های (که، چه و نه) که به صورت (کیست، چیست و نیست) نوشته می‌شوند. #درست_نویسی @arayehha

📌غلتانیدن/ غلطانیدن این واژه فارسی است و بهتر است آن را به صورت «غلتانیدن» بنویسیم: مشکل است حکم کرد که در گرداب حوادثی که در آن سال پرآشوب هند را به هر سو می‌غلتاند دست ناخدا همیشه قرص و محکم و بی‌لرزش و انحراف این کشتی عظیم را هدایت می‌کرده است. (قاضی: مهاتما گاندی ۱۰۳) #درست_نویسی @arayehha

📌عَرض/ عِرض عَرض به معنی «سخن مؤدبانه، نشان دادن رفتاری یا بیان مطلبی به مقامی محترم یا بالاتر از خود»، «نمایاندن، نشان دادن» و «پهنا» است. عِرض به معنی «آبرو، شرف و ناموس» است. #درست_نویسی #واژه‌های_متشابه @arayehha

📌غَدر/ قَدر غدر به معنی «مکر و حیله» نیز به معنی «بی‌وفایی، پیمان شکنی و خیانت» است: ندیمان خود را بیفزای قدر/ که هرگز نیاید ز پرورده غدر (سعدی: بوستان ۴۴) قدر به معنی «ارزش و اعتبار»، «مقام و مرتبه» و «اندازه» است: گفتم پس اینکه اثری رنگ خاص داشته باشد و آن را از روی اثری دیگر نساخته باشند شرط کافی برای قدر و اعتبارش نیست. (خانلری: هفتاد سخن ۹۹) #درست_نویسی #واژه‌های_متشابه @arayehha

‌ پیام داده: منو تو ظل آفتاب کاشتی و نیومدیا! جواب دادم: زِلّ آفتاب عزیزم. زِلّ آفتاب، یعنی بیشترین تابش نور خورشید و نهایت گرمای خورشید در روز. بعدش هم کجا باید می‌اومدم؟ نوشت: دیروز پیام دادم فردا سر ظهر بریم سینما. 😢 جواب دادم: وقتی جوابت رو ندادم، نباید شک کنی شاید پیامت نرسیده؟ نرسیده عزیز دلم. القصه؛ بد نیست به این چند کلمۀ مشابه یه نگاه بندازیم. 🔸«زلّ» رو که گفتیم، «ظِلّ» و «ضِلّ» رو هم بگیم: 🔸ظِلّ به معنی سایه است. در ظِلّ عنایت آقا امیرالمومنین باشید. 🔸ضِلّ و ضُلّ یعنی گمراهی. مثلا کتاب ضالّه یعنی کتاب گمراه‌کننده. 🔸یه «ذِل» هم داریم به معنی «روش، طور» که خب کم‌کاربرده ولی بدونید خوبه. 😉 #درست_نویسی @arayehha https://www.instagram.com/p/C8Q6mHuKqkg/?igsh=MWNsNTQxeDBsMjdqMQ==

‌ 🔹کن فیکون: «کُن فیکون» بخشی از یک تعبیر قرآنی است که فرمود: «اذا قضا امراً فإنما یقول له کن، فیکون»: وقتی که چیزی را بخواهد می‌گوید «باش، پس موجود می‌شود.» این تعبیر برای تبیین ارادۀ الهی به کار رفته است و سپس برای بیان قدرت کافی و تسلطِ تام داشتن، ضرب‌المثل شده است. علاجِ دردِ عراقی به جز تو کس نکند تویی که زنده کنی مرده را به کن فیکون #عراقی این ضرب‌المثل در معنای مشابه دیگری هم کاربرد یافته است و به معنای «زیر و رو شدن» نیز استفاده می‌شود: شد به دست خودی این کعبۀ دل کن فیکون یار مگذار کز این خانۀ ویران برود #عارف_قزوینی #درست_نویسی @arayehha