🛑گروه اسمی، هسته و وابسته‌ها 🔺برای تشخیص گروه اسمی و هسته و وابسته‌های آن در هر جمله، ابتدا باید اجزا و ارکان هر جمله (نقش‌های دستوری) را مشخص کنیم.  🔺هر جمله ارکان و اجزایی دارد که عبارتند از: نهاد، مفعول، مسند، متمم، منادا، قید و فعل. مثال: برادرِ علی فوتبال را دوست دارد.  برادرِ علی: نهاد فوتبال: مفعول دوست دارد: فعل 🔺هریک از نقش‌های جمله را می‌توان با یک گروه اسمی پر کرد، ‌به‌جز فعل که با گروه فعلی پر می‌شود. بر این اساس جملهٔ بالا دو گروه اسمی و یک گروه فعلی دارد. 🔺پس برای تعیین تعداد گروه‌های اسمی و فعلی هر جمله باید ابتدا نقش اجزای جمله را تعیین کنیم.   مثال: مهرناز نوازندهٔ تار است. مهرناز: نهاد نوازندهٔ تار: مسند است: فعل 🔺بنابراین به تعداد نقش‌های جمله، گروه داریم و همهٔ گروه‌ها اسمی هستند به جز فعل. 🔺ما در دورهٔ متوسطهٔ اول فقط با گروه اسمی کار داریم. هر گروه اسمی از یک هسته و یک یا چند وابسته تشکیل می‌شود. بودنِ هسته در گروه اسمی اجباری است، اما بودنِ وابسته‌ها اختیاری‌ است. برای نمونه در گروه اسمی «نوازندهٔ تار» در مثال قبل، «نوازنده» هسته است و «تار» وابسته. 🔺اگر در یک گروه اسمی تنها یک کلمه آمده باشد، آن کلمه خودش هسته است و دیگر وابسته نداریم. برای نمونه «مهرناز» در مثال قبل به تنهایی در جایگاه نهادی قرار گرفته و هسته است و وابسته‌ای هم ندارد. 🔺راه‌های تشخیص هسته: 1⃣اولین کلمه‌ای که در گروه اسمی کسره بگیرد هسته است: مثال: دفترِ زیبایِ احمد.  «دفتر» هسته است چون اولین کلمه‌ای است که کسره گرفته است. 2⃣ اگر در گروه اسمی هیچ کلمه‌ای کسره نگرفته باشد، آخرین کلمهٔ گروه اسمی هسته است. مثال: آن دو کتاب «کتاب» هسته است، چون در این گروه اسمی هیچ کلمه‌ای کسره ندارد و در نتیجه آخرین کلمه هسته است. انواع وابسته‌ها: ۱) وابسته‌های پیشین ۲) وابسته‌های پسین 🛑وابسته‌های پیشین: وابسته‌هایی که پیش از هسته می‌آیند. مثال: آن دو کتاب وابسته‌های پسین: وابسته‌هایی که پس از هسته می‌آیند. مثال: دفترِ زیبایِ احمد انواع وابسته‌های پیشین:  1⃣صفت اشاره: آن، این، همان، همین مثال: آن کتاب، همین امروز 2⃣صفت شمارشی:  الف) صفت شمارشی اصلی: یک، دو، سه و... مثال: دو کتاب، شش دفتر. ب)صفت شمارشی ترتیبی (ــُ مین):  مثال: دومین روز، صدمین سالگرد 3⃣صفت پرسشی: کدام، چه، چند مثال: چند کتاب؟ کدام دفتر؟ چه سالی؟ 4⃣صفت تعجبی: عجب، چه مثال: عجب قدرتی! چه هوایی! نکته: «چه» هم می‌تواند صفت پرسشی باشد و هم صفت تعجبی، راه تشخیص آن این است که ببینیم در پایان جمله چه علامتی آمده است، اگر علامت پرسش آمده باشد، صفت پرسشی و اگر علامت تعجب آمده باشد، صفت تعجبی است. چه روزی! چه روزی؟ در گفتار هم لحن گوینده این دو را از هم متمایز می‌کند. 5⃣صفت مبهم: هر، همه، هیچ، فلان، بهمان، بعضی، برخی، خیلی، چند مثال: هر کتابی، فلان مغازه، چند مداد نکته: «چند» هم می‌تواند صفت پرسشی باشد و هم مبهم، راه تشخیص آن این است که ببینیم در پایان جمله چه علامتی آمده است، اگر علامت پرسش آمده باشد، صفت پرسشی و اگر نقطه آمده باشد، صفت مبهم است. چند کتاب خریدم. چند کتاب خریدم؟ در گفتار هم لحن گوینده این دو را از هم متمایز می‌کند. نکته: «همه» اگر کسره بگیرد، هسته است و دیگر وابسته نیست. مثال: همهٔ بچه‌های کلاس «همه» هسته است، چون اولین کلمهٔ گروه اسمی است که کسره دارد. 6⃣صفت برترین (عالی): زیباترین فیلم، باهوش‌ترین دانش‌آموز. 🛑انواع وابسته‌های پسین:  1⃣صفت بیانی: کتابِ خوب، مداد زیبا 2⃣مضاف‌الیه: کتابِ علی، دستِ او. 3⃣صفت برتر (تفضیلی): کتاب خوب‌تر، هوایه گرم‌تر 4⃣صفت شمارشی ترتیبی (ــُ م): ردیف دوم، سال چهلم  نکته:  اگر وابسته‌ای به‌تنهایی در جمله یک نقش را بر عهده بگیرد و در کنار هسته نیاید، خودش هسته محسوب می‌شود و دیگر وابسته نیست. مثال: ۱) آن را بیاور. ۲) دومین را خواسته بودم. «آن»: نقش مفعول را دارد و چون به‌تنهایی این نقش را پر کرده، هسته است. «دومین»: نقش مفعول را دارد و چون به‌تنهایی این نقش را پر کرده، هسته است. 📝موضوع: #نکات_دستوری اکبری،دبیرادبیات فارسی @arayehha