#گفتاری_نغز #علامه_جوادی_آملی 📌تفاوت برهان حکیمانه بر توحید و شهود آیات الهی --------------------------------------------- ◾️یک وقت کسی #حکیمانه موحّد است و دلیل اقامه می‌کند که عالَم مخلوق است, معلول است و علت دارد. همان بیان نورانی حضرت امیر که در بخشی از نهج‌البلاغه آمده، فرمود: مگر هیچ بِنایی بدون بنّا هست؟ هیچ زَرعی بدون زارع هست؟این در یک سطح استدلال برای بخشی از مردم است. این‌گونه از آیات, #آیات_آفاقی است، انسان از این راه‌ها به مبدأ خودش راه پیدا می‌کند. بعد برای «نظام أحسن» هم #دلیل_حکیمانه اقامه می‌کند و در مقام مقدّم استدلال می‌گوید: اگر نظامی از این أحسن ممکن بود و خدا نیافریده بود ؛ در مقام تالی آن «إمّا للجهل» است، «أو للعجز» است، «أو للبخل»؛ «و التالی بأسره مستحیل فالمقدّم مثله». اگر نظامی زیباتر از این و متقن‌تر از این ممکن بود و خدا آن را نیافریده بود؛ یا برای آن است که ـ معاذ الله ـ نمی‌دانست، یا نمی‌توانست، یا آن جود و سخا را نداشت؛ تالی به هر سه قسم آن مستحیل است، «فالمقدّم مثله» پس مقدم هم مستحیل است. این برهانی است که حکیم برای «نظام أحسن» اقامه می‌کند. ◽️یک وقت است دلیلی وجود مبارک زینب کبرا(سلام الله علیها) و امثال این‌گونه افراد اقامه می‌کنند، آنها می‌گویند ما در #آینه_هستی , جمال و جلال الهی را مشاهده می‌کنیم: «مَا رَأَیْتُ إِلَّا جَمِیلًا»، کلّ جهان زیباست، حتی جریان کربلا! این‌جا سخن از علم حصولی و مفهوم و استدلال حکیمانه نیست، این‌جا سخن از #شهود_عارفانه است. یک انسان عارف دلیل اقامه نمی‌کند، می‌گوید من در آینه هستی جمال الهی را می‌بینم: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ جَمَالِکَ بِأَجْمَلِهِ وَ کُلُّ جَمَالِکَ جَمِیل»‏،از این زیباتر دیگر ممکن نیست، این دیگر دلیل نمی‌خواهد. اگر کسی چهره یوسف(علیه السلام) را در آینه ببیند، دیگر لازم نیست دلیل اقامه کند که به فلان دلیل یوسف زیباست، چون دارد آینه را می‌بیند. اگر کسی در آینه آفاق و در آینه اَنفس آثار الهی را ببیند، چون اینها آیات هستند، دیگر نه در اصل هستی او تردید می‌کند و نه در زیبایی اسمای حسنای الهی. 🔊بخشی از تفسیر صوتی سوره مبارکه فصلت جلسه ۲۵