درباره مسیر ورود ابن زیاد به کوفه در میان منابع تنها سه نقل به این مسئله پرداخته اند: اول نقل ابن نما که در آن اشاره ای به دروازه نجف شده است.
دوم نقل ابن سعد در الطبقات که در آن این چنین گزارش شده است که ابن زیاد به صورت ناشناس وارد بازار کوفه شد.
سوم نقل شافی در مطالب السوول که راه بادیه و صحرا را تقویت کرده بود.
در میان این سه نقل، عبید الله بن زیاد با وجود احساس خطری که از جانب کوفیان می کرده است ، می توانست کدام مسیر را انتخاب کرده باشد ؟ برای حل این مسئله باید به موقعیت جغرافیایی دارالاماره کوفه اشاره نمود ، بنابر تحلیل های جغرافیایی که در بخش های آینده به تفصیل پیرامون آن سخن خواهیم گفت، دارالاماره و مسجد کوفه در مرکز شهر وا قع شده بود و درالاماره در جنوب مسجد با اندکی انحراف به سوی مشرق قرار داشته است( جغرافیایی تاریخی کوفه ص۳۶) و دروازه بصره در جنوب و دروازه نجف در غرب کوفه واقع بوده است و بازار در شمال شرقی مسجد و دارالاماره تعیین شده بود ، این احتمال وجود دارد که ابن زیاد از راه بادیه و صحرا از راه مرسوم و متداول بصره به کوفه طی مسیر نکرده باشد و با قدری تغییرخود را از جنوب کوفه به غرب کوفه رسانده است و ازآن طریق به دارالاماره رفته باشد ، به دلیل اینکه مسیر دروازه بصره در جنوب تا مرکزشهر محل حضور خانه های کنده و مذحج بود که گرایشات شیعی داشتند اما مسیر دروازه نجف تا دارالاماره محل قبیله جدیله و کنانه بودکه به قول لویی ماسینیون : این دو قبیله از زمان امارت و فرمانداری سعد بن ابی وقاص در کوفه ت ا پایان روزگار بنی امیه و حامیان امیران قریشی شهر بشمار می آمدند و تعدادشان نسبت به سایر قبایل کمتر بود( همان ص ۱۶)بنابراین حضور قبایلی که هم تعداد اندکی دارند و در صورت خیانت از افراد زیادی برخوردار نیستند و هم اینکه به بنی امیه و حاکمان قریشی آن وفادار بودند می توانست، دغدغه ابن زیاد ر ا مبنی بر بروز خطر احتمالی کمتر نماید.بنابراین رفتن به بازار که در شمال شرقی دارالاماره و مسجد واقع شده است امری نامعقول به نظر می رسد ، زیرا لازمه این احتمال این است که ابن زیاد مسیر خود را به دارالاماره طولانی تر کرده باشد و ظاهرا این تعیین مسیر در تضاد با پنهان کاری دارد که منابع درباره نقشه ی ابن زیاد گزارش کرده اند ، مگر اینکه این احتمال را در مسئله تقویت کنیم که کوفه در آن برهه دارای بازار های متعددی نیز بوده است که قرائن تاریخی این احتمال را تقویت می کند ، چرا که بازار و مغازه های صرافان روبروی مسجد بنی جذیمه در جنوب غربی مسجد قرار داشته است( مساجد الکوفه ص۱۸۷/ جغرافیایی تاریخی کوفه ص۳۲) بنابر این روشن می شود که میان سه قول در مسئله هیچ اختلافی وجود ندارد و به احتمال ابن زیاد از راه بادیه که در جنوب کوفه واقع شده بود خود را با اندکی تغییر مسیر به دروازه نجف رسانید و از آنجا با عبور از بازار صرافان خود را به دارالاماره کوفه رسانده باشد.
#کوفه
#ابن_زیاد
https://eitaa.com/Ashuraresearch
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
طبری ( ۳۱۰ق) و شیخ مفید ( ۴۱۳ق) :
خانواده حسین (ع) را بر ابن زیاد ،وارد کردند. زینب خواهر حسین (ع) که در میان آنان به صورت ناشناخته بود و بدترین لباس هایش را بر تن داشت ،وارد شد.
ابن زیاد به زینب گفت: خداوند، دل مرا بابت سرکش و نافرمانِ خانواده تو تسکین داد.
زینب (س) شیون کرد و گریست و به ابن زیاد فرمود:
بزرگان مرا کشتی و خانواده ام را به اسارت به بیابان ها کشاندی و شاخه ام را بریدی و ریشه ام را کندی .اگر این ،تو را تسکین می دهد، پس به آرامش رسیده ای .
تاریخ طبری ج۵ص۴۵۷
ارشاد ج۲ص۱۱۵
کشف الغمه ج۲ص۲۷۶
#رویداد
#زینب_کبری
https://eitaa.com/Ashuraresearch
تاریخچه بنای حرم در قرن اول ( قسمت اول):
جابر بن عبدالله انصاری روز اربعین وارد کربلا شد و بر سر مزار امام (ع) رفت( مصباح المتهجد ص۷۸۷) این ،نشان از آن دارد که قبر ،کاملا مشخص و معین بوده است.
چهار سال بعد یعنی در سال ۶۵ق ،توابین به فرماندهی سلیمان بن صرد خزاعی ،پیش از رفتن به سوی شام ،از کوفه عازم کربلا شدند و چنان که مردمان در اطراف حجرالاسود ،گرد می آیند، بر سر قبر حسین علیه السلام جمع شده ،سوگواری کردند و انبوهی جمعیت در کنار قبر او، بیش از انبوهی مردم در کنار حجرالاسود بود.( تاریخ طبری ج۵ص۵۹۰)
#حرم
https://eitaa.com/Ashuraresearch
💠کانال تخصصی عاشورا پژوهی💠
🔍 واکاوی وقایع صدر اسلام
🔍بررسی و هدف شناسی وقایع عاشورا
🔖بستر شناسی و نو تحلیل های پژوهشی از منابع دست اول تاریخی
🔖بازخوانی آموزه های نهضت عاشورا
🔖نقد و نو تحلیل هایی از نظریه های پیشین تاریخ نگاران در سیر مقاتل
🔖پژوهش پیرامون نقش نهضت عاشورا در تداوم و اثر بخشی حیات معاصرین
🔖نظریه پردازی در اختلافات تاریخی مقاتل
🔖 جستار در اندیشه ها در باب عزاداری و شعائر در بازه های تاریخی
اگر علاقه مند به مباحث تخصصی تاریخ پژوهی عاشورا هستید به جمع ما بپیوندید👇
🆔 https://eitaa.com/Ashuraresearch
1.52M
پادکست فرهنگ عاشورایی....... قسمت ششم ...... روضه خوانی( قسمت اول).
https://eitaa.com/Ashuraresearch
عبیدالله بن زیاد بعد از ورود به شهر کوفه ، مردم را به مسجد فراخواند و برروی منبر رفت و بعد از حمد و ثنای خدا گفت: اما بعد، ای کوفیان ، به راستی که امیر مومنان مرا برشهر و مرزهای شما گمارده است و ثروت ها یتان را میانتان تقسیم کرده و مرا به رعایت انصاف با ستم دیدگان شما و نیکی به افراد مطیع و حرف شنو و سختگیری بر سرکشان واهل تردید تان دستور داده است ، من به فرمان او عمل می کنم و پیمانش را عملی می سازم و برای اهل طاعت و افراد مطیع ، پدری مهربان و تازیانه و شمشیرم برای کسانی خواهد بود که از دستورم سرپیچی و با پیمانم مخالفت کنند که برای آنها زهر کشنده ام ،هر یک از شما مراقب خود باشد و خود را نگه دارد ، این نصیحت، بود نه تهدید .
ابن زیاد بر پیش برد اهدافش چاره نداشت مگر آنکه در شهر کوفه از سیاست خشونت و ارعاب استفاده نماید، بنابر این بر سران و بزرگان قبائل و مردم ، بسیار سخت گرفت و به آنان گفت : نام افراد غریبه و کسانی که امیر مومنان به دنبال آنان است و پیروان خوارج و افراد تفرقه افکن را که عقیده به مخالفت و جدایی دارند ، برایم بنویسید ، هر کس نام این افراد را بنویسد ، چیزی بر عهده اش نیست ، ولی اگر ننویسد، باید تضمین کند که در محدوده قبیله او کسی با ما مخالفت نمی ورزد و بر ضد حکومت سرکشی نخواهد داشت و اگر جنین نکند، حکومت نسبت به او تعهدی نخواهد داشت و مال وخونش برای ما حلال است ، هر سر دسته ی قبیله که در محدوده او ، یکی از کسانی یافت شود که مورد پیگرد امیرالمومنان است و او را به ما معرفی نکرده باشد ، بر در خانه اش به چار میخ کشیده می شود و حق نقابت وی ملغا می گردد و به جنگلی در عمان تبعید می شود ، در منابع رفتارها و سیاست های وحشیانه ای برای ابن زیاد ثبت و ضبط شده است ، وی گروهی از کوفیان را گرفت و بدون درنگ کشت، وقتی شنید امام حسین(ع) به سمت کوفه عازم است ، حصین بن نمیر که رئیس شرطه بود را به همراه چهار هزار نفر در قادسیه مستقر گرداند و نیروهای سواره را در محورهای قادسیه به خفان و قادسیه به قطقطانیه و قادسیه تا لعلع قرار داد، عبیدالله نگهبان ها و چراغ هایی را بر راه ها گذارده بود و کسی نمی توانست بدون بازرسی عبور کند و از خروج افراد از کوفه به سمت حجاز ممانعت کند، مگر کسانی که برای حج یا عمره بیرون می رفتند و یا متهم به یاری و دوستی با امام حسین (ع) نباشند ، و همچنین راه های میان واقصه به شام بسته شد، نقل شده هنگامی که امام حسین (ع) به طرف کوفه آمد به برخی از بادیه نشینان برخورد کرد و از آنان از اوضاع راه ها پرسید ، آنها گفتند : به خدا سوگند چیزی نمی دانیم ولی نمی توانیم خارج یا وارد شویم ، در نقلی از عقبه بن ابی عیزار وارد شده است که امام حسین (ع) به آنان فرمود : مرا از مردم پشت سرتان مطلع سازید ، مجمع بن عبدالله عائذی که یکی از چهارنفری بودند که از کوفه آمده بودند ، گفت : به اشراف مردم ، رشوه های سنگین داده شده و انبان هایشان پر گشته و مورد محبت قرار گرفته اند و بدین وسیله خیرخواهی خالصانه شان خریداری شده بود ، تمام آنان بر ضد شمایند اما دیگر مردم هنوز دل هایشان به شما میل دارد ، ولی شمشیرهایشان فردا ، بر ضد شماست.
تاریخ طبری ج۵ص۳۵۸
انساب الاشراف ج۲ص۳۳۶
مقاتل الطالبین ص۱۰۰
الارشاد ج۲ص۴۴
اخبارالطوال ص۲۳۲
مقتل خوارزمی ج۱ص۲۰۰
الفتوح ج۵ص۳۹
https://eitaa.com/Ashuraresearch
اختلاف منابع در گزارش ۷:
1: دینوری در اخبار الطوال نقل می کند که بعد از ورود عبیدالله بن زیاد به کوفه ، نعمان به سوی وطن خود شام حرکت کرد. ( اخبارالطوال ص۲۳۲)
2: ابن اعثم کوفی نقل کرده است : ابن زیاد مردم را برای اجتماع در مسجد و نماز فراخواند و هنگامی که از قصر بیرون آمد در حالی که شمشیر بر کمر و عمامه بر سر داشت و بالای منبر رفت ، او روز دوم نیز از قصر بیرون آمد و مردم را به مسجد فراخواند ، وقتی مردم اجتماع کردند ، با شکل و شمایلی غیر از روز گذشته نزد مردم آمد و بر منبر رفت و خدا را حمد کرد و او را سپاس گذارد ، آن گاه گفت اما بعد ، به راستی که این کارها جز با قاطعیت بدون خشونت و نرمی بدون سستی سامان نمی گیرد ، من بی گ ناه را به خاطر گناهکار و حاضر را به خاطر غایب و دوست را به خاطر دوست ، کیفر خواهم کرد ، آن گاه مردی کوفی به نام اسد بن عبدالله مری برخواست و گفت : ای امیر خداوند می فرماید : گناه کسی را کسی دیگر، بر گردن نمی گیرد ، همانا آدمی را به تلاش ، شمشیر را به برندگی و اسب را به دوندگی می شناسند ، وظیفه تو سخن گفتن است و وظیفه ما شنیدن است ، در حق ما بدی را پیش از خوبی ، عرضه مدار. ( الفتوح ج۵ص۳۹)
3: ابن نما در مثیر الاحزان در ادامه آن چه که در دیگر منابع آمده است ، آورده است : سخنم را به این مرد هاشمی برسانید تا از خشم من پروا کند ، آن گاه از منبر پایین آمد ، منظور او از هاشمی مسلم بن عقیل بود. ( مثیرالاحزان ص۳۰)
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
ابن سعد ( متوفای ۲۳۰ق) از مالک بن اسماعیل نهدی نقل می کند:
ابوعثمان نهدی، از ساکنان کوفه بود، ولی بنی نهد در کوفه ،خانه ای نداشتند .هنگامی که حسین بن علی (ع) کشته شد، او از کوفه به بصره رفت و گفت: من در شهری که در آن ،پسر دختر رسول خدا (ص) کشته شد، اقامت نمیکنم.
الطبقات الکبری ج۷ص۹۸
الثقات ابن حبان ج۵ص۷۵
https://eitaa.com/Ashuraresearch
تاریخچه بنای حرم در قرن اول (قسمت دوم):
به روایت خوارزمی ،مختار اندکی پیش از قیامش در کوفه زمانی که از مکه به کوفه می آمد ،ابتدا به قادسیه و از آن جا به کربلا بر سر قبر امام حسین (ع) رفت و آن را زیارت کرد. وی ،خطاب به امام (ع) گفت:
لباسم را از تنم در نخواهم آورد، مگر آن که از کسی که تو را کشت و با تو جنگید، انتقام بگیرم ،یا آن که کشته گردم و آن گاه با قبر وداع کرد( مقتل خوارزمی ج ۲ص۲۳۸). در گزارش دیگری نیز مصعب بن زبیر در سال ۷۱ق یا ۷۲ق پیش از جنگ با عبدالملک بن مروان بر سر مزار امام حسین (ع) حاضر شده و آمده است که وقتی به حرم رسید وارد شد و کنار قبر حسین (ع) ایستاد ( الاصول السته عشر ص۱۲۳) از این عبارت برداشت می شود که قبر امام (ع) دست کم دارای سایبانی بوده است .
https://eitaa.com/Ashuraresearch
2.11M
پادکست فرهنگ عاشورایی ....قسمت ششم ...روضه خوانی (قسمت دوم).....
#پادکست
https://eitaa.com/Ashuraresearch
May 11