#مشاوره #پرسش_و_پاسخ #ماه_رمضان شماره 6⃣ ❓سوال #دوراهی_علم_و_دین درود بر شما. من اولیاء دانش آموز هستم. نمی‌دونم حرفم سواله یا اعتراض اما دوست داشتم بگم: بهتر نیست دنبال ترویج دانش باشیم؟ قصد قضاوت در مورد هیچ عقیده ای را ندارم اما تجربه و عقل نشان می‌دهد که برای خوشبختی و پیشرفت باید دنبال علم بود نه سخنان بزرگان دینی. ✍ پاسخ سلام و ممنون از شما اولیاء گرامی که با دقت مباحث را بررسی می‌کنید و برای اصلاح، گام برمیدارید. 🔷با شما موافقم که رمز خوشبختی بشر، رو آوردن به دانش و دوری از جهل است؛ خداوند در قرآن (آیه ۳۱ بقره) دلیل برتری انسان را قدرت علم آموزی بشر بیان کرده. 🛑اما علم چیست؟ فیزیکدان مشهور، هاوکینگ در مقدمه کتاب «تاریخچه مختصری از زمان» می‌نویسد: دانشمندان به دنبال اراده خدا میگردند؛ یعنی آنچه را خداوند خلق کرده، دانشمند کشف میکند؛ مثلاً می‌دانیم انسان نمی‌تواند مستقیما از خاک تغذیه کند، چرا؟چون خداوند او را اینگونه خلق نکرده و الا خاک قابلیت منبع تغذیه بودن را دارد و موجوداتی هستند که از آن تغذیه میکنند. 🔴از چه راههایی میتوان علم یا همان اراده‌ی خداوند را کسب کرد؟ اولین راهی که قرآن برای آگاهی و کشف قوانین هستی معرفی می‌کند، حواس (بینایی، شنوایی و...) است، سپس تدبر و تفکر در نشانه‌ها، بعد سوال از دانشمندان سپس آزمایش و تجربه (به جهت خلاصه گویی، آیات و روایات ذکر نشد) علوم هم از همین روش‌ها برای کشف معلومات استفاده می‌کنند اما سخن انبیاء الهی چطور؟ اگر سخنی بیان کنند، می‌تواند به علوم بشر اضافه کند؟ اگر آن‌ها بتوانند ثابت کنند که از قانون گذار هستی مطلب نقل می‌کنند؛ کسی که خالق مسائل و ضوابط علمی است، قطعاً سخنان آن‌ها چیزی جز علم نخواهد بود و پذیرفتنی است. انبیاء با آوردن معجزه این ارتباط را ثابت می‌کردند؛ 📌 معجزه چیست؟ انبیاء، با معجزات خود، کار عجیب انجام نمی‌دادند، کارهای غیرممکن انجام میدادند که وقوع آن‌ها نیازمند قانون جدید در عالم بود مثل جان دادن به مجسمه، دو نیم کردن ماه، آوردن کتابی برتر و کاملتر از کتاب آسمانی تورات، توسط شخصی بی سواد، که همه نشانگر این است که اینها با قانون گذار هستی در ارتباطند؛ چون دانشمندان کاشف قانونند، نه قانونگذار و نمی‌توانند قانون هستی را تغییر دهند. به همین دلیل در ابتدا با دیدن معجزه، دانشمندان همان علم بودند که ایمان می‌آوردند همانند ساحران که به حضرت موسی ایمان آوردند زیرا دانستند کاری که حضرت موسی انجام داد، با قوانین موجود، شدنی نیست. 🟢در مورد متن پیام انبیاء هم می‌دانیم که آموزه‌های دینی نمی‌تواند خلاف عقل باشد؛همه ادیان الهی به پیروی از عقل، دستور داده‌اند، مخالفت متن دینی با عقل، نشان‌دهنده جعلی بودن آن است: ✅ اما گاهی هنوز چیزی را نمی‌دانیم و هنوز علم و عقل بشر به آن دست نیافته، در این موارد جناب ابوعلی‌سینا می‌فرماید: درست این است که بگویی احتمال دارد باشد، یا نباشد مثلاً می‌دانیم درد دندان با مصرف داروهای مسکن کاهش پیدا میکند، پس دلیل بر این است که با دعا نمیتوان درد دندان را برطرف کرد؟ شاید بشود، باید تجربه کرد. ❇️علاوه بر همه این‌ها، اکثر آموزه‌های دینی، استدلال عقلی و علمی است و مباحث تعبدی و نقلی بیشتر مربوط به کیفیت زندگی آخرت و شکل خاص عبادات است. و به همین دلیل است که قرآن کریم مطالبش را مفید برای صاحبان خرد و اندیشه دانسته و دانشمندان را تنها افرادی می‌داند جایگاه خداوند را درک کرده و در برابر او خاشعند. به عنوان مثال در مباحث روانشناسی، روایت حضرت علی در بحث زبان بدن، یکی از این موارد است:«مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَیْئاً إِلَّا ظَهَرَ فِی فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ.» روایات باب تربیت که در کتاب «تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام» جمع شده و یا اصول روانشناسی رشد مثل مرحله‌ای بودن رشد و بیان ویژگی‌های هر مرحله و یا ویژگیهای ثابت و متغیر شخصیت از جمله مباحث علم النفس و روانشناسی است که در متون دینی به وجوه علمی آن پرداخته شده است به نحوی که قابل پژوهش به روش علوم تجربی است و پژوهش‌های بسیاری بر اساس آن صورت گرفته و می‌گیرد. 🔶 مرکز مشاوره آموزش و پرورش استان گیلان