عصرتبیین عصررسانه
📝جانهای کوچک و تیترهای غولپیکر
🔸پیش تر، کودکان اغلب کارتون و فیلم های مختص کودکان را تماشا می کردند و زمان پخش خبر تمایل داشتند حتی کانال را عوض کنند یا سراغ بازی بروند. در آن زمان فضای زیست خانواده ها خانه ای با حیاط و حوض و باغچه بود و میشد کودکان را از اخبار منفی دور نگه داشت؛ اما به موازات ظهور #ماهواره ها، شکل و فضای زندگی، آپارتمان نشینی و دور نگه داشتن کودکان از آنچه بزرگترها می دیدند و می شنیدند دشوار شد.
🔹امروزه رسانه های دیجیتال امکان مدیریت و #دروازه_بانی_اخبار را به حداقل ممکن رسانده اند و کودکان مخاطب فجیع ترین تصاویر خبری در گوشه گوشه جهانند.
🔸از سوی دیگر، مهارت های کودکان و نوجوانان چنان از بزرگسالان پیشی گرفته است که گاهی پیش از ما از اخبار مطلع می شوند و آنها را برای ما ارسال می کنند و از سوی دیگر ضریب نفوذ اینترنت، کاربرد وسیع شبکه های اجتماعی و پدیده #شهروند_خبرنگاری موجب شده است تمامی وقایع غم بار از دورافتاده ترین نقاط جهان، با تصاویر واقعی و بعضا فجیع در سراسر جهان منتشر شود.چنین اخباری دروازه بانی نمی شوند و بر اساس سلیقه شخصی تهیه و منتشر می شوند.
🔹امروز کودکان در معرض خواندن، شنیدن و دیدن خشونت بارترین وقایعی هستند که آنها را احاطه کرده و باعث می شوند نا امیدی بر جانشان بنشیند.
🔸اخبار ناگوار، چه از منابع خبری رسمی و چه غیررسمی منتشر شوند، اگر احساسات عمومی را جریحه دار کنند، به شدت در فضای رسانه ای مجازی پیشروی می کنند.
🔹بازنشر تصاویر دل خراش، کارزارها، طوفان های بازنشر، تیترهای غول پیکر در اکسپلور و حاشیه ها... همگی در زمره #کنشگری هایی هستند که فارغ از چارچوب رسانه های رسمی در فضای مجازی شکل می گیرند و پیشروی اخبار به حریم ارتباطات دیجیتال کودک اجتناب ناپذیر است؛ اما این پیشروی به جز عرصه خبر، محصولات سرگرمی را نیز متأثر می سازد.
🔸امروز بسیاری از بازی های محبوب آنلاین نسخه های شبیه سازی شده از جنگها، تعقیب و گریزها و خشونت ورزی هایی است که از اخبار نشئت گرفته است.
🔹اخبار بد، بخصوص اخبار بد مربوط به کودکان، تأثیراتی به مراتب مخرب تر بر روح و جان کودکان می گذارند. کودکانی که زندگی نسبتا آرامی دارند خود را در امنیت حس می کنند و هنگام مشاهدة اخبار ناگوار بروز آن را کمتر برای خود محتمل می دانند، اما به هر حال احساس تأثر، همدردی، خشم، ترس و ناامیدی در آنها شکل می گیرد و با تکرار اخبار مشابه، تشدید می شود.
این فرایند می تواند زمینه ساز نا امیدی، اضطراب، افسردگی، وسواس و دیگر اختلالات روانی شود.
☘چه باید کرد؟
🔹کودکان باید درباره آنچه در جامعه خود و جهان رخ می دهد، بدانند؛ اما برای محافظت از کودکان در برابر عوارض اخبار منفی باید چاره ای اندیشید. مهم تر از هر نهادی #خانواده و #نظام_آموزشی است.
🔸نظام آموزشی باید محتوای مناسب آموزشی تدارک ببیند و کودکان در مسیر فراگیری مهارت های رسانه ای از چگونگی دریافت اخبار صحیح و دلایل و ضرورت های پرهیز از اخبار منفی و فجیع اطلاع یابند.
🔹خانواده ها نیز باید طی دوره های بازآموزی حدود و شیوه های صحیح بهره مندی کودک از اخبار و راهکارهای به حداقل رساندن مواجهه کودک با اخبار دل خراش و خشونت آمیز را فراگیرند./نازیلا علوی
🌐کانال عصرجدید، عصررسانه
🆔@andisheengelabi
🔻تعمیم، تقلیل و تعجیل؛ مثلث خطای تحلیلی در وقایع اخیر
▫️کشور اخیرا روزهای پرتلاطمی را سپری کرده است و فارغ از وقایع و حوادث و اصل ماجرا، شاهد تحلیل های مختلف از کنشگران رسانه ای و تحلیلگران سیاسی-اجتماعی بوده ایم. بنظر می رسد در بعضی از تحلیل ها حداقل یکی از سه اشتباه «تعمیم»، «تقلیل» و یا «تعجیل» رخ داده است.
1⃣ تعمیم (overgeneralization)؛ خطای شناختیِ تعمیمِ افراطی یکی از خطاهای ادراکی است که در هنگام استدلال می تواند فرایند استدلال و نتیجه گیری را مختل کند. این خطا باعث شده بود برخی از گزاره های تعمیمی مانند «همه ناراضی هستند» یا مانند «کل دهه هشتادی ها از دست رفته اند» و شبیه این ها در میان تحلیل ها دیده شود و حال آنکه اساسا استفاده از کلمه همه یا هر کلمه ای که تعمیم بدون دلیل بدهد در تحلیل غلط است. رهبر معظم ضمن بیانات خود با مجلس خبرگان در شهریور 97 این خطا را اینگونه تبیین می کنند: "امّا اینکه ما به نحوی انتقاد بکنیم که آن شنوندهی انتقاد به تعبیر رایج، بندِ دلش پاره بشود و بگوید «دیگر همه چیز از دست رفت، پدرمان درآمد»، اینجوری نباید انتقاد بکنیم".
2⃣ تقلیل(reducing)؛ این که همه ی علل حوادث این روزهای گذشته و #اعتراضات را به #نارضایتی عمومی و عملکرد نظام #تقلیل دهیم یک خطای ادراکی دیگر است. هیچ کس نمی تواند منکر بعضی ضعف ها در اداره کشور شود اما مهم ترین بخش ماجرا و علت اصلی وقایع اخیر را باید در این عبارت جستجو کرد: «بنده بصراحت میگویم این برنامهریزی کار آمریکا، کار رژیم غاصب و جعلی صهیونیستی و دنبالهروهای آنها است؛ نشستهاند برنامهریزی کردهاند»(بیانات در مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای افسری نیروهای مسلح،11/7/1401)
3⃣ تعجیل (acceleration): این خطا نیز یک #خطای_ادراکی است بدین معنا که فرد برای تسریع در #کنشگری رسانه ای یا اجتماعی به طور طبیعی همه اطراف قضیه را نمی بیند. مقام معظم رهبری به این خطا هم اشاره کردند: «... ولی واکنش به این حادثه بدون اینکه تحقیقی شده باشد، بدون اینکه هیچ گونه امر مسلّمی وجود داشته باشد...»
✍دکتر احمد اولیایی
🆔@asre_tabyin
معناکاوی و روایت "غیرت" در کنشگری شهید جوان
▫️حمیدرضا الداغی شهید شد اما معناپژوهی این رفتار چه میگوید و چگونه باید از تحریف معنای برتر این واقعه مراقبت نمود؟ عده ای همچون مسیح علینژادها که از دفاع جوان ایرانی از دختر ایرانی به نفع #روایت_ایرانی برآشفته شدهاند دست به انتحار زده و با انتشار تصاویر آرشیوی از خانواده این شهید، سعی در مصادره رویداد دارند. عدهای بنام حقوقدان ماده و #تبصره_سخیف و مبتذل جور میکنند تا فرامتن شهادت در ماجرا را تخطئه کنند و عده ای هم تحلیل های موافق ولی کمعمق از ماجرا ارائه میدهند.
متنی را خواندم که در تحلیل کنش شهید جوان و غیور از "اثر تماشاگر" سخن گفته بود. بطور خلاصه اینکه بازگشت این رویداد به یک مساله #روانشناختی است. هرچقدر تعداد جمع حاضر بیشتر باشد احساس مسئولیت اجتماعی کمتر می شود و افراد به تماشاچی تبدیل میشوند.در واقع شهید والا مقام، از تله "اثر تماشاگر" عبور کرده و بجای تماشاگری، #کنشگری را انتخاب میکند.
▫️اما نکته اینجاست که چگونه این اتفاق ممکن است؟ آیا صرفا یک حال فردی در یک شرایط اجتماعی خاص است یا دلیل دیگری میتواند داشته باشد؟ بنظر میرسد که چنین تحلیلی یا ناقص است و معنای پشت سر این #ضدتماشاگری را سانسور میکند یا در حال تقلیل دادن ماجراست که عرض شد. در واقع شما اگر زمینه و جغرافیای عمل را مرور کنید، رد پای #ژن_ایرانی و DNA اسلامی را در قضیه میتوانید پیدا کنید و اساسا مقایسه ماجرا با زمینههای غربی، تحلیل را دچار اشتباه میکند.
▫️اساسا واژه #غیرت و مسئولیت اجتماعی تا پای جان فقط از پس یک هویت و #ایدئولوژی و معنای فراتر از تجربیات و شعارهای شهروندی برمیآید. به فرمایش حضرت آقا که در باب دینداری مردم ایران فرمودند که #بنمایه_قوی و ویژهای در برابر چالش ها دارند، این تعصبی که بدون منت و چشمداشت و در یک لحظه خاص بروز پیدا میکند را نمی توان با ادبیات روانشناسی اجتماعی صرف، تحلیل نمود.
▫️بلی قطعا شکستن ترس اجتماعی و مارپیچ سکوت یک قابلیت فردی است ولی وقتی پای جان و ریسک های بزرگ به میان میآید، #معنای_عمیقتر و چارچوب تحلیلی ویژهتری برای تحلیل میطلبد. به عبارت سادهتر، ایران بیشه شیران است از فهمیده تا علی لندی و محسن حججی و امروز هم آرمان علیوردی و #حمیدرضا_الداغی، همگی نقطههای طلایی خط اسلام و انقلاب هستند.
▫️ذخیرههای فکری و معنوی انقلاب اسلامی در جان نوجوانان و جوانان این مرز و بوم ریشه دوانده است و با کجروایت های مسیحعلینژاد از خانواده این شیرمرد برای مصادره ماجرا و لجن پراکنی های برخی مدعیان دانش حقوق، واقعیتی بنام #ذهنیتهای_دست_نخورده و پاک انسانی و بنمایههای دینی در شخصیت افراد که برخی از #طرحواره_معنوی نام میبرند، قابل سانسور و تحریف و مصادره نیست.
✍علیرضامحمدلو
🆔@asre_Tabyin