♦️ اندر حکایت «مستوره» 🔹«مستوره» عنوان نمادین برنامه‌ای است با موضوع "تاریخ اجتماعی زنان و پرسش از نظم جنسیتی"، که توسط میز مطالعات زنان در مدرسه تفکر و نوآوری نگاه به عنوان اولین کار عمومی در حوزه زنان در حال برگزاری است. اما مساله بسیار تعجب‌برانگیز این است که این کار به صرف یک پوستر تبلیغاتی و وجود ۵ استاد مدعو مرد، بدون هرگونه شناخت از عقبه‌ی این مجموعه، محل انواع قضاوت‌ها و تئوری‌پردازی‌ها اندر باب تاریخ مذکر مرسوم، نظم مردساخته، حذف‌شدگی زنان، فرودستی و فرادستی، ناقص‌العقل‌پنداری زن و... شده است. جالب هم آنجاست که این نقد، مانند همه نقدهای این‌چنینی، در ظاهر نقد مردان و مناسبات مردانه است، اما در باطن تحقیر زنانی است که کنش مورد پسند منتقدان را ندارند؛ بیچاره‌هایی که یا مورد سوءاستفاده ابزاری قرار گرفته یا از فرط خودباختگی، تریبون‌دار مردان شده‌اند! شاید هم بزرگواران قائل به سیطره‌ی مطلق گفتمان مردانه بر کل وجوه زندگی زنان هستند؛ لذا دیگر چندان نیازی به دانستن عقبه و پیشینه و شنیدن حرف‌ها احساس نمی‌شود، چرا که همه کارها، ندیده و نشنیده چیزی جز بسط گفتمان غالب نیست، مگر سخن زنان رسیده به مرتبه‌ی خودآگاهی! لابد معیار خودآگاهی زنانه هم میزان زنان موجود در پوستر بوده است! و بدا به حال زنان مدرسه‌ی نگاه که با دعوت از ۵ استاد مرد این‌چنین تحت سیطره گفتمان مردان متصل به قدرتند! 🔹اما این نحوه قضاوت کردن، این سوال را در ذهن پررنگ می‌کند که این قبیل نقدها آن‌گاه که قضاوتی اینگونه از تاریخ معاصر خودشان دارند و تجربه‌ی زیسته و امکان کنشگری خودشان به عنوان یک فعال مذهبی را، که محصول همین ساختار جمهوری اسلامی است به وضوح منکر می‌شوند؛ حال چه انتظاری است از قضاوت در مورد چند هزار سال کنشگری زنانه در تاریخ! 🔹به راستی اگر دوستان عزیز در حیطه‌ی معرفت‌شناسی طرفدار چنین منظرگرایی رادیکالی هستند که حتی در یک گفتگوی علمی در باب «نقد روش‌شناسی رویکردهای تاریخ اجتماعی» هم، استاد زن با استاد مرد تفاوت دارد؛ پس دیگر چه جای اینکه در حیطه هستی‌شناسی در موضع رادیکال ذات‌گرایی بایستند و از مردانگی و زنانگی مطلق صحبت کنند؟! و وقتی قرار است همه چیز برساخت باشد، لطفا بفرمایند که روایت منظر زنانه‌ای که کاملا محصول این زمانی و این مکانی زن ایرانی ۱۴۰۱و قرن ۲۱ و متأثر از جریانات جهانی است، چه اولویت و ترجیحی برای روایت کردن زنان در یک تاریخ دیگر دارد؟! 🔹اما اگر مساله صرفا امکان ادراک همدلانه یا قرار گرفتن در موقعیت زنانه به واسطه تجربه زیسته مشترک است، که زنان را به حقیقتِ امر زنانه نزدیک‌تر از مردان می‌کند، باید گفت اتفاقا همین ادراک همدلانه زنانه بود که در پس مطالعه تاریخ اجتماعی‌های موجود، با یک مساله جدی روبه روبه گشت: که آیا به راستی تاریخ، سراسر روایت تحقیرشدگی زنان است؟ لذا گفتگوهایی تخصصی در باب نقد روشی و محتوایی رویکردهای موجود تاریخ اجتماعی تنظیم شد و البته که در تنظیم این گفتگوها یکی از مسائل کم‌اهمیت‌تر مسأله جنسیت طرف‌های گفتگو بود. 🔶 طنز روزگار آنجاست که در توجه به اهمیت ادراک و نگاه زنانه، اتفاقا نویسندگان و پژوهشگران زن ما بیشتر نیازمند تذکر و تنبه هستند! که ای بزرگواران!! کمی از مواضع شعاری و اهداف ایدئولوژیک جنسیتی خود خارج شده و به هم‌صنفان و هم‌نوعان خود در اطراف و در دل تاریخ، زنانه‌تر و همدلانه‌تر نگاه کنید؛ چرا که آنچه شما گزارش می‌دهید نه «تاریخ مظلومیت زنان» که «تاریخ تحقیر شدگی زنان» است و فرق انسان مظلوم با انسان تحقیر شده از زمین تا آسمان است! ✅بنابراین سوال جدی این است که آیا به راستی در امر زنانه، روایت زنانه بر روایت مردانه برتری دارد؟ باید گفت که حداقل در زیست جهان تاریخی ما، تا زمانی که زنان ما نیز بخواهند به دنبال ایدئولوژی جنسیتی باشند و امر زنانه را منفک از نسبت و هارمونی‌اش با امر مردانه و پتانسیل و ظرفیت زمینه و زمانه تاریخی‌اش درک کنند، نه تنها روایت‌شان زایا و افق‌آفرین نیست، بلکه جز تباهی و تحقیر بیشتر امر زنانه چیزی به بار نخواهد آورد. ❇️و این عنوان «مستوره» چه عجیب نمادین شد! مستوره زن پنهان در تاریخ است. اما پنهان از دید چه کسانی؟ دیدِ زنان و مردانی که به واسطه زیست متفاوت‌شان، آنها را ابژه انواع نظرورزی‌ها و تئوری‌پردازی‌های‌شان می‌کنند. 🔸واما در باب نقد محتوایی بحث‌های مطرح شده امیدواریم برآیند گفتگوها، درسگفتارها و برنامه‌هایی که ارائه خواهد شد، زمینه‌ساز خود آگاهی و ادراک جامع‌تر نسبت به وضعیت زن و مرد ایرانی گردد تا در ادامه بهتر بتوانیم به سامان زیست زنان و مردان ایرانی بیاندیشیم. والسلام علی من تبع الهدی #واحد‌مطالعات‌زنان #دفتر‌مطالعات‌توسعه‌گفتمان‌آینده #مدرسه‌تفکرونوآوری‌نگاه 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|