✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش چهارم) 💠تمامي آيات مربوط به اسراف را مي‏توان به طور كلی به دو بخش تقسيم كرد: ۱- اسراف در مال. ۲- اسراف در غيرمال. 1⃣اسراف در مال 🔴آيات مربوط به زياده‌‏روي در صرف مال شامل دو بخش است: 🔷الف) #اسراف‌درمصرف‌شخصی: مي‏فرمايد: «كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ... ؛[انعام،۱۴۱] از ميوه آن به هنگامي كه به ثمر مي‏نشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، #اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمي‏دارد». بنابراين اسرافی كه در بعد اقتصادي بيشتر مورد توجه است و موجب تضعيف بنيه مالي محرومان و لذت‏‌طلبی #مسرفان مي‏شود و از بلاهاي بزرگ اجتماعي است و فقر و محروميت ‏بيشتر به دنبال دارد، همين نوع اسراف است كه هر مسلمان با توجه به وظيفه و تعهد و مسؤوليتي كه در برابر خداوند و اجتماع دارد لازم است، در مخارج زندگی خويش #رعايت‌اعتدال را بكند و جدا از #اسراف پرهيز نمايد. 🔷ب) #اسراف‌به‌خاطرديگران: وقتی انفاق از حد تعادل خارج شود، نسبت‏ به انفاق شونده و انفاق‏‌ كننده هر دو عوارض سوء و زيانبار خواهد داشت. به اين جهت است كه قرآن مجيد وقتي ويژگیهاي مؤمنان و بندگان واقعي را برمي‏شمارد، يكي از آن ويژگي ها را اين‏گونه معرفي مي‏فرمايد: «وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا؛[فرقان،۶۷] كساني هستند كه هرگاه انفاق كنند، نه #اسراف مي‏كنند و نه سخت گيري، بلكه در ميان اين دو اعتدالي دارند». 🔶و نيز قرآن، خطاب به حضرت پيامبر(ص) مي‏فرمايد: «وَلا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا؛ [اسراء،۲۹] و دستت را بخیلانه بسته مدار [که از انفاق در راه خدا باز مانی] و بطور کامل هم [در انفاق] دست و دل باز مباش [که چیزی برای معاش خودت باقی نماند] که در نهایت [نزد شایستگان] نکوهیده [و در زندگی خود] درمانده گردی». و در همين رابطه امام علي(ع) مي‏فرمايند: «ما عال امرء اقتصد؛ [۱] كسی كه #ميانه‌روی پيشه سازد تنگدست نگردد». 🔶و حضرت رسول(ص) مي‏فرمايند: «من اقتصد اغناه الله، و من بذر افقره الله‏؛[۲] هر كس در دخل و خرج #ميانه‌‏روی كند، خدا بی‌نيازش مي‏كند و هر كس #اسراف و تبذير نمايد خداوند فقيرش گرداند». #زيربنای‌آفرينش بر #تعادل گذاشته شده است: «وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ؛[رعد،۸] و هر چيزي نزد او مقدار معينی دارد». و در مورد ديگر مي‏فرمايد: «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ؛[قمر،۴۹] ما هر چيزی را به اندازه آفريديم. 🔴 #حساب‌هرچيزي در پيشگاه خداوند متعال براساس حكمت ‏بالغه او و مصلحت و عدالت، و از روي اندازه و بدور از افراط و تفريط است، و اساس حكومت را هم عدالت تشكيل مي‏دهد، و اقامه عدل از اهداف مهم بعثت انبيای عظام الهی بوده است؛ تا آنجا كه معيار مالكيت مشروع را عدم زيان و اضرار و ستم به فرد و اجتماع، و ضابطه انفاق و احسان را كرامت و سخاوت، بدور از بخل و امساك و نيز بدور از اسراف و زياده‌‏روي قرار داده است؛ و بالاخره تحكيم بنيان اقتصادی جامعه و ميانه‏‌روی مطلوب، مورد تاكيد شارع مقدس اسلام است. پی‌نوشت‌ها [۱]نهج‌‏البلاغه فيض، حكمت ۳۴/۱۱۵۳ [۲]نهج الفصاحه، ص‏۶۰۱ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات