✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش اول) 🔶دين مقدس #اسلام بهره ‏برداري مشروع از نعمت هاي الهي و زيبايي هاي زندگي را مباح و روا، و #اسراف و زياده ‏روي را #حرام و ناروا مي‏داند و اين بدان جهت است كه مسلمان به تناسب امكانات و توانايي و كارآيي خود، در برابر جامعه مسؤوليت دارد. در اين صورت فرد اسراف كار قهرا از اجراي مسؤوليت و تعهدات اجتماعي خود بازمي‏ماند و از اين رهگذر بر پيكر جامعه ضربه مي‏زند. 🔷قرآن مجيد اين حقيقت را در ضمن مباحث اجتماعي در قالب هايي زيبا بيان مي‏كند و با هشدار به پيروان خود مي‏فرمايد: «وَ أَنْفِقُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَيْديكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ»[بقره،۱۹۵] يعني در راه خدا انفاق كنيد و با دست هاي خود، خود را به هلاكت و نابودي نيفكنيد. از اين آيه شريفه چنين استفاده مي‏شود كه اگر مال در راه خدا و به سود جامعه و رفع نيازمندي هاي مردم مصرف نشود، سرنوشت آن جامعه و ملت ‏به هلاكت و سقوط مي‏انجامد. 🔷صرف‏نظر از اهميت‏ خودداری از اسراف ‌و تبذير در دين، از نظر موقعيت‏ خاص كشور اسلامي كه در محاصره حكومت هاي سلطه‌‏گر قرار گرفته، اگر ما بتوانيم #تجملات‌زندگي را حذف كنيم و رعايت اقتصاد و #ميانه‌روی را در همه حال مدنظر و برنامه عمل قرار دهيم، به استقلال كشور كمك كرده‏‌ايم و به پيروزي نهايي نزديكتر شده‏‌ايم. در نتيجه اين شعار را در اقصي نقاط عالم و دنياي اسلام و بالاخص ايران اسلامي اعلام كرده‌‏ايم كه ما از تنگناهاي اقتصادي نمي‏‌هراسيم و قدرت آن را داريم كه روي پاي خود بايستيم و به هيچ قدرتي جز خداوند متعال متكي نيستيم.   💠مفهوم اسراف 🔷راغب اصفهاني مي‏گويد: «السرف تجاوز الحد في كل فعل يفعله الانسان‏»[مفردات راغب، ص‏۲۳، ماده سرف] #اسراف به معني تجاوز از حد و معيار در هر كاري است كه از انسان سر بزند، گرچه استعمال آن در موارد زياده‌‏روي در انفاق مال بيشتر است و گاهي به خروج از اعتدال در مقدار خرج مال و زماني هم به چگونگي بذل مال و مورد آن اطلاق مي‏شود. 🔷اما بنا به مفهوم سخن راغب و روح معني «كل فعل‏» و بر پايه شواهد فراوان در قرآن و حديث، #اسراف به هر گونه تجاوزكاري و زياده‌‏روي گفته مي‏شود و در هر حال #اسراف عملي است ممنوع و محكوم، و مورد خشم و انزجار خداوند متعال است و از آن به شدت منع شده است. خداوند در قرآن مي‏فرمايد: «كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفين‏‏»[اعراف،۳۱] بخوريد و بياشاميد و #اسراف‌نكنيد كه خداوند مسرفان را دوست ندارد. نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش چهارم) 💠تمامي آيات مربوط به اسراف را مي‏توان به طور كلی به دو بخش تقسيم كرد: ۱- اسراف در مال. ۲- اسراف در غيرمال. 1⃣اسراف در مال 🔴آيات مربوط به زياده‌‏روي در صرف مال شامل دو بخش است: 🔷الف) #اسراف‌درمصرف‌شخصی: مي‏فرمايد: «كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ... ؛[انعام،۱۴۱] از ميوه آن به هنگامي كه به ثمر مي‏نشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، #اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمي‏دارد». بنابراين اسرافی كه در بعد اقتصادي بيشتر مورد توجه است و موجب تضعيف بنيه مالي محرومان و لذت‏‌طلبی #مسرفان مي‏شود و از بلاهاي بزرگ اجتماعي است و فقر و محروميت ‏بيشتر به دنبال دارد، همين نوع اسراف است كه هر مسلمان با توجه به وظيفه و تعهد و مسؤوليتي كه در برابر خداوند و اجتماع دارد لازم است، در مخارج زندگی خويش #رعايت‌اعتدال را بكند و جدا از #اسراف پرهيز نمايد. 🔷ب) #اسراف‌به‌خاطرديگران: وقتی انفاق از حد تعادل خارج شود، نسبت‏ به انفاق شونده و انفاق‏‌ كننده هر دو عوارض سوء و زيانبار خواهد داشت. به اين جهت است كه قرآن مجيد وقتي ويژگیهاي مؤمنان و بندگان واقعي را برمي‏شمارد، يكي از آن ويژگي ها را اين‏گونه معرفي مي‏فرمايد: «وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا؛[فرقان،۶۷] كساني هستند كه هرگاه انفاق كنند، نه #اسراف مي‏كنند و نه سخت گيري، بلكه در ميان اين دو اعتدالي دارند». 🔶و نيز قرآن، خطاب به حضرت پيامبر(ص) مي‏فرمايد: «وَلا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا؛ [اسراء،۲۹] و دستت را بخیلانه بسته مدار [که از انفاق در راه خدا باز مانی] و بطور کامل هم [در انفاق] دست و دل باز مباش [که چیزی برای معاش خودت باقی نماند] که در نهایت [نزد شایستگان] نکوهیده [و در زندگی خود] درمانده گردی». و در همين رابطه امام علي(ع) مي‏فرمايند: «ما عال امرء اقتصد؛ [۱] كسی كه #ميانه‌روی پيشه سازد تنگدست نگردد». 🔶و حضرت رسول(ص) مي‏فرمايند: «من اقتصد اغناه الله، و من بذر افقره الله‏؛[۲] هر كس در دخل و خرج #ميانه‌‏روی كند، خدا بی‌نيازش مي‏كند و هر كس #اسراف و تبذير نمايد خداوند فقيرش گرداند». #زيربنای‌آفرينش بر #تعادل گذاشته شده است: «وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ؛[رعد،۸] و هر چيزي نزد او مقدار معينی دارد». و در مورد ديگر مي‏فرمايد: «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ؛[قمر،۴۹] ما هر چيزی را به اندازه آفريديم. 🔴 #حساب‌هرچيزي در پيشگاه خداوند متعال براساس حكمت ‏بالغه او و مصلحت و عدالت، و از روي اندازه و بدور از افراط و تفريط است، و اساس حكومت را هم عدالت تشكيل مي‏دهد، و اقامه عدل از اهداف مهم بعثت انبيای عظام الهی بوده است؛ تا آنجا كه معيار مالكيت مشروع را عدم زيان و اضرار و ستم به فرد و اجتماع، و ضابطه انفاق و احسان را كرامت و سخاوت، بدور از بخل و امساك و نيز بدور از اسراف و زياده‌‏روي قرار داده است؛ و بالاخره تحكيم بنيان اقتصادی جامعه و ميانه‏‌روی مطلوب، مورد تاكيد شارع مقدس اسلام است. پی‌نوشت‌ها [۱]نهج‌‏البلاغه فيض، حكمت ۳۴/۱۱۵۳ [۲]نهج الفصاحه، ص‏۶۰۱ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات

⭕️ #اعتدال و میانه‌روی 🔹هر چیز از حد میانه و وسط به طرف افراط یا تفریط تمایل پیدا کند، عکسِ نتیجه مطلوب را خواهد داشت؛ کلّ شَیءٍ جاوَزَ حَدهُ، إِنْقَلَبَ إِلی ضِدهِ (هر چیز از حدش بگذرد، به ضد آن تبدیل می‌گردد). 🔹بنابراین، #میانه‌روی در غضب، شهوت، خواب، خوراک و هر کار دیگر، مُنجی و نافع است، و دو طرف زیاده و نقیصه آن مُضر و مُهْلِک، مگر امری که لا حَد لَهُ (ذکر و یاد خداست). [۱] 📕در محضر بهجت، ج۱، ص۳۳ [۱] ر.ک: اصول‌کافی ج‌۲ ص‌۴۹۸؛ وسائل‌الشیعة ج‌۷ ص‌۱۵۴ منبع: وبسایت‌مرکزتنظیم‌ونشرآثار ‌آیت‌الله‌العظمی‌بهجت