◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی آیت الله توکل 💠شب دوم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 یکشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۷ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

متن خلاصه شدۀ شب اول محرم: شب اول محرم شنبه 17 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (توبه) و مروری بر مباحث سال قبل ✅ سیر معنوی دارای منزلگاه هایی است که باید به ترتیب آنها را طی نمود: 1️⃣ منزلگاه توبه: که به معنای توبه از هر عملی است که انسان مرتکب شده و خداوند به آن راضی نبوده است. 2️⃣ منزلگاه یقظة: یقظة در لغت به معنای بیدار شدن است ولی در سیر و سلوک این معنا، مراد نیست زیرا انسان در منزلگاه قبلی که توبه می باشد بیدار شده است. یقظة به معنای این است که بعد از پشیمانی و توبه، سعی کنیم به فرمان خدا بر انجام یا ترک یک عمل مقید باشیم. 3️⃣ منزلگاه تخلیه: گناهان ما دارای علت و منشأ است و باید علت اقدام به گناه را شناخت و آن را از بین برد. در منزلگاه اول از خود گناه که معلول بود استغفار می کردیم ولی در اینجا باید از علت اقدام به گناه دوری کنیم تا اصلا کار به انجام گناه منجر نشود. به عنوان نمونه کسانی که غیبت می کنند منشأ این کار غالبا حسادت است که باید ابتدا آن را درمان نمایند. 4️⃣ منزلگاه تحلیه: یعنی باید در خود شرایطی ایجاد کنیم تا بتوانیم به هدفی که در نظر داریم برسیم. همان گونه که متخصص قلب باید درس هایی که مربوط به این تخصص است را فرا گیرد و متخصص مغز، درس های دیگری را انسانی که می خواهد به مقامات الهی دست یابد مطابق هر مقامی را که به دنبال آن است مقدمات همان را پیگیری کند و الا به نتیجه نخواهد رسید. 5️⃣ منزلگاه تجلیه: در این منزلگاه نتیجۀ زحماتی که انسان در طول سال انجام داده است را جمع آوری می کند. ✅ خداوند متعال، عالم دنیا را عالم اسباب و مسببات قرار داده است بنا بر این اگر می خواهیم به هر مقامی برسیم باید از اسباب مخصوص به آن استفاده کنیم و الا در بیراهه گام می گذاریم. به همین دلیل امام صادق ع در روایتی می فرماید: «أَبَى‏ اللَّهُ‏ أَنْ‏ يُجْرِيَ الْأَشْيَاءَ إِلَّا بِأَسْبَاب‏؛ خداوند ابا دارد که کاری را بدون اسباب آن انجام دهد». 📌 این حالت در آیات متعدد قرآن منعکس است: 1️⃣ دو رکعت نمازی که شیطان انجام داد و شش هزار سال به طول انجامید علت شد با ملائکه همجوار گردد ولی سجده نکردن او بر آدم موجب خروج او از آن جایگاه و مبتلا شدن به لعنت الهی شد. 2️⃣ در سورۀ اعراف می فرماید اگر اهل آبادی ها ایمان و تقوا را رعایت کنند این علت می شود که ما برکات آسمان و زمین را بر آنها نازل کنیم ولی اگر آیات ما را تکذیب کنند این علت می شود که آنها را به بلا، نکبت و عذاب، بیماری و مصیبت مبتلا سازیم. 3️⃣ در سورۀ نحل خداوند از سرزمینی مثال می زند که دارای امنیت کامل بود و اضافه بر آن رزق و روزی از زمین و آسمان به شکل فراوان در آنجا نازل می شد. ولی آنها به نعمت های الهی کفران ورزیدند و این علت شد که خداوند هر چه خداوند داد پس گرفت و به جای آن قحطی و نا امنی را ایجاد کرد. 4️⃣ در سورۀ روم آمده است اگر گناه زیاد شود این کار علت می شود که انسان، آیات الهی را تکذیب کند و بعد آنها را به سخریه و استهزاء بگیرد. 👈 در روایتی از امام رضا ع می خوانیم هرگاه انسان گناهانی را مرتکب شود که بی سابقه بوده است و تا به حال مرتکب نمی شد خداوند هم برای او بلائی ایجاد می کند که تا به حال با آن آشنا نبودند. ❗️ اگر بخواهیم به مقامات بالا دست پیدا کنیم، اگر خودمان اهل فن هستیم بر اساس همان اقدام می کنیم و الا باید از کسانی که در این راه کار کرده اند یاری بطلبیم چرا که در غیر این صورت، عمری را به بیراهه می رویم و گاه فاصلۀ انسان با حق چنان زیاد می شود که اصلا مسیر حق را اصلا مشاهده نمی کند ✅ مطلب بعدی این است که اعمالی که انسان انجام می دهد به یک اعتبار، دارای سه اثر است: 🔷 اثرات تکلیفی همان عقاب و پاداش است 🔷 اثرات وضعی همان صحیح بودن و یا باطل بودن عمل است. 🔷 اثرات معنوی یعنی اگر انسان در مسیر درست حرکت کند نورانیتی در قلبش ایجاد می شود که او را به خدا نزدیک تر می کند و عمل باطل او را از خداوند دورتر. ✅ در اعمال گناه آلود چهار اثر وجود دارد که هر اثر کافی است انسان را زمینگیر کند ⛔️ گناه دارای ظلمت و تاریکی است. ⛔️ گناه دارای عفونت است. ⛔️در گناه آتش وجود دارد و اعمال خوب را آتش می زند. ⛔️ گناه موجب می شود در عقل انسان نقصانی ایجاد شود. ❗️کسی که با توبه، گناه را پاک کرد تفاوت بسیاری با کسی دارد که اصلا گناه نکرده است. دو جوان که هر دو دارای غرائز جنسی هستند و با گناه موجه می شوند اگر کسی به گناه آلوده شود و سپس توبه کند هرگز مانند کسی نیست که از همان ابتدا گناه نکرده است. البته در مورد ظلمت، تعفن و آتش گناه، انسان می تواند با توبه آنها را برطرف کند ولی در مورد نقصان عقل در روایتی از رسول خدا (ص) می خوانیم که فرمود: کسی که گناهی را مرتکب می شود، از او عقلانیتی زائل می شود که هرگز بر نمی گردد.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب اول محرم 💠موضوع: عبودیت (توبه) 💠 نکات و مرور مباحث سال قبل 🗓 شنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۶

متن خلاصه شدۀ شب اول محرم: شب دوم محرم یک شنبه 18 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (توبه) ✅ بحث در مورد توبه است که اولین منزلگاه در سیر الی الله به حساب می آید. 📌 گناهانی چهار اثر دارد که عبارتند از: وجود ظلمت، تعفن و آتش در گناه و اینکه گناه به سبب کدورتی که دارد نورانیت عقل را کم می سازد. 1️⃣ اما در گناه ظلمت است زیرا اعمالی که انسان مرتکب می شود یا رنگ الهی دارد و یا رنگ غیر الهی. اگر رنگ الهی داشت، خداوند نور است و عمل نیز نورانی می شود و اگر برای غیر خدا باشد در عمل نورانیتی نیست و چون بین نور و ظلمت حد وسطی وجود ندارد. 2️⃣ اما گناه متعفن است زیرا از اسامی خداوند «یا طاهر» و «یا مُطَهِّر» است اگر عمل برای خدا باشد رنگ طهارت پیدا می کند و عمل، طیّب و طاهر می شود و گرنه تعفن جای آن را می گیرد. ما نور و ظلمت عادی و یا بوی تعفن و طهارت عادی را مشاهده می کنیم زیرا اینها مخصوص به عالم مُلک است و حواس مُلکی آن را درک می کند. اما ظلمت و تعفن گناه ابزار غیر عالم مُلک را می طلبد و اگر آن را درک نمی کنیم یعنی هنوز از عالَم مُلک جدا نشده ایم. 3️⃣ در مورد اثر آتش نیز در روایات است که خداوند برای انسان چهل پرده قرار داده است تا انسان با گناه رسوا نشود. با هر گناه، یک پرده آتش می گیرد و سرآخر با گناه چهلم آخرین پرده می سوزد. خداوند در این هنگام به ملائکه فرمان می دهد او را با بال های خود بپوشانند تا همچنان رسوا نشود. اگر این انسان همچنان به دنبال گناه و معصیت رود ملائکه از تعفن گناه به خدا به خدا شکایت می کنند. در نتیجه فرمان می رسد که خودتان را کنار بکشید و اینجاست که گنهکار رسوا می گردد. 4️⃣ اما در مورد زوال عقل می گوییم: عقل نورانی است و اگر انسان گناهی را مرتکب شود، ظلمت و تعفن گناه، نورانیت عقل را لحظه له لحظه تاریک تر می سازد. ✅ أعمال انسان ها چهار عنوان دارد که عبارتند از: عنوان «هالکون»، «معَذَّبون»؛ «ناجون» و «فائزون» 1️⃣ انسان ها که با دستورات الهی مخالفت می کنند جزء هلاک شوندگان هستند. 2️⃣ دستۀ دوم کسانی هستند که دین خدا را قبول دارند ولی هنگام عمل با آن مخالفت می کنند. این گروه به مقدار مخالفت، مورد برخورد و عذاب قرار می گیرند. 3️⃣ دستۀ سوم خدا، دین خداوند را قبول دارند و به وظیفۀ خود عمل می کنند. این گروه اهل نجاتند. 4️⃣ دستۀ چهارم علاوه بر عمل، برای ترویج دین خدا زحمت می کشند، این گروه جزء «فائزون» هستند. 📌 به همین دلیل در روز قیامت هم درجات بهشت متفاوت است و هم درکات جهنم. جهنم دارای هفت طبقه است و هر طبقه دارای اسم خاصی است. طبقات بهشت هم اسامی خاصی دارد و گاه سخن از درجه ای است که که خداوند آن را به عنوان «جنَّتی» (بهشت من) به خودش نسبت می دهد. این تفاوت به سبب تفاوت در اعمال و معرفت افراد است. ❗️در طبقات بهشت هر مقدار که بالاتر می رود نعمت های بهشت افزایش می یابد، در طبقات بسیار بالا افرادی هستند که «جار الله» نامیده می شوند آنها چنان محو حضور خدا هستند که به جلوه گری حور العین اعتنا نمی کنند. حور العین علت آن را از خداوند می پرسند و خداوند می فرماید: من هر روز هفتاد بار به آنها نگاه می کند و با آنها تکلم می کنم آنها در تکلم با من چنان لذتی می برند که سایر لذت ها در نگاه آنها حقیر است. 💠 مثلا دختر و پسری در زمان عقد وقتی با هم صحبت می کنند ممکن است ساعت ها از صحبت آنها بگذرد ولی گذر زمان و حتی گرسنگی و خواب را متوجه نشوند، زیرا چنان عاشق هم هستند که سایر مسائل در نگاه آنها حقیر است. گاه کار به جایی می رسد که تیری به پای امیر مؤمنان ع وارد می شود که وقتی می خواستند آن را از پایش بیرون بکشند درد شدیدی متوجه حضرت می شود ولی همان حضرت هنگام نماز چنان از این بدن فارغ شده بود که وقتی تیر را از پایش کشیدند آن را حس نکرد. 🖌 در روایت است مرگ ناگهان سر می رسد. هر کسی تعداد مخصوصی نفَس در دنیا برای او مقدر شده است و وقتی به انتها برسد و سهمیۀ تنفس او تمام شود حتی یک عدد به آن اضافه نمی شود و هر نَفَس ممکن است همان نفَس آخر باشد. ولی انسان وقتی به این دنیا و جلوه های آن مشغول است به این نکات توجه ندارد. کسانی که جار الله هستند جزو «مسجونین» هستند یعنی زبان و شکم آنها در حبس بود؛ هر حرفی را نمی زدندد و هر غذایی را نمی خورند؛ نه تنها لقمۀ حرام بلکه حتی غذای حلال را نیز زیاد مصرف نمی کردند زیرا غذای زیاد انسان را خسته کرده او را دلمرده می کند. این افراد نمی خواهند به خاطر غذا دلمرده شوند و ارتباط آنها با خدا کمرنگ شود.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب دوم محرم 💠موضوع: عبودیت (توبه) 🗓 یکشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۷

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب سوم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 دوشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۸ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب چهارم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 سه شنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۹ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

متن خلاصه شدۀ شب سوم محرم: شنبه 17 تیرماه 1403 ✅ بحث به اینجا رسید که انسان ها در نگاه خداوند از چهار عنوان خارج نیستند که عبارتند از «هالکون»، «معذَّبون»، «ناجون» و «فائزون». 1️⃣ «هالکون» کسانی هستند که با خداوندی خدا مخالفت دارند و اعتقادات آنها نسبت به خدا و دین او صحیح نیست. 2️⃣ «معذَّبون» کسانی هستند که اعتقادات آنها صحیح است ولی در مقام عمل به درستی عمل نمی کنند این گروه مورد عقاب قرار می گیرند تا پاک شده لایق شفاعت شوند و از عذاب رهایی یابند. 3️⃣ «ناجون» کسانی هستند که نه در اعتقادات مشکلی دارد و در مقام عمل در نیجه اهل نجاتند. 4️⃣ «فائزون» از «ناجون» بالاتر هستند به این گونه که نه تنها در اعتقاد و عمل به درستی عمل می کردند بلکه دین خدا را نیز در میان مردم ترویج می کردند و شبهات را پاسخ می گفتند. این گروه به مقدار خدمتی که انجام داده اند دارای مقام بالا هستند. 📌 ما انسان ها یک ظاهری و دنیوی داریم و یک باطنی. ظاهر انسان قیافۀ انسانی اوست ولی گاه باطن انسان ها متفاوت است. در روایت است که حرام خواران به شکل خوک، سخن چینان به شکل بوزینه و ظالمان به شکل سگ محشور می شوند. 📌اعمال ما نیز یک ظاهر و یک باطن دارد. نمازی که می خوانیم دارای یک سری الفاظ و حرکات ظاهری است ولی در باطن برای خدا خوانده شود دارای نورانیت عجیبی است و جان و چهرۀ انسان را نورانی می سازد. خداوند در قرآن می فرماید: ای پیغمبر! روزی اهل ایمان را مشاهده می کنی که با چهره های نورانی در صورت هایشان و طرف راستشان (که اعمالشان به دست راستشان داده می شود) وارد محشر می شوند و این چهره ها از نور تلؤلؤ دارد. این نور در دنیا که عالم حجاب است قابل مشاهده نیست. 📌حتی دنیا نیز ظاهر برای آخرت است و آخرت، باطنِ این دنیا است. پل صراط که بالای جهنم است باطن عالم دنیا است زیرا شهوات دنیوی همان آتش است اگر کسی از شهوات دنیا عبور کند از آتش آخرت به راحتی از آن پل عبور می نماید. ❗️در روایت است وقتی عده ای در جهنم عذاب می شوند، به خازن و مالک جهنم می گویند: از خداوند بخواه مقداری عقاب ما را تخفیف دهد آنها چهل سال این درخواست و التماس را مطرح می کنند ولی خازن جهنم بعد از چهل سال بی توجهی به آنها می گوید: آیا انبیاء الهی به سوی شما نیامدند و آیا به شما تذکر ندادند چرا گوش نکردید؟! ❗️ در روایت است که شیطان یک بار به خداوند عرضه داشت آیا از من بدتر هم خلق کرده ای؟ فرمود: آری. شیطان با فرشته ای وارد دوزخ شد و آن فرشته جایگاه او را در جهنم به وی نشان داد. سپس او را پائین تر بردند و جای افراد دیگری را به او نشان دادند. در روایت است که شیطان می گفت وقتی وارد دوزخ شدیم آتش های جهنم به ما حمله می کردند و اگر آن مَلَک با ما نبود گرفتار آتش می شدیم. شیطان با آنکه محل عذاب خود را مشاهده کرد ولی به سبب بغضی که دین خدا داشت و تکبری که در وجودش بود نمی توانست سر خود را پائین آورد. 👈 در روایت است که یعنی ظلم ها بر سه گونه است: گاه ظلمی است که هرگز بخشوده نمی شود که همان شرک است، قِسم دیگر ظلمی است که خداوند آن را ترک نمی کند مگر اینکه بررسی شود که حق الناس است و ظلم دیگری وجود دارد که قابل عفو است. حق الناس نیز گاه جنبۀ مالی دارد و گاه جنبۀ آبروئی و گاه جنبۀ اعتقادی یعنی کسی موجب می شود اعتقاد دیگری خراب شود. خداوند در سورۀ یس می فرماید: ما نه تنها اعمال انسان ها را ثبت می کنیم بلکه آثاری که بر آن مترتب می شود را نیز مکتوب می کنیم. گاه یک عملِ گناه آلود به ظاهر ضعیف و کم اهمیت است ولی دارای آثاری منفی بسیاری است که سال ها ادامه پیدا می کند. ✅ «هالکون» در یک قالب کلی به سه دسته تقسیم می شوند: 1️⃣ جمعی با علم و از روی عمد، حق را نپذیرفتند. 2️⃣ گاه جاهل مقصّر هستند یعنی می توانستند تحقیق کنند ولی نکردند. 3️⃣ گاه جاهل قاصر هستند یعنی اصلا خبر نداشتند واقعیت هایی وجود دارد تا بخواهند تحقیق نمایند. این گروه به نقلی معذور هستند و طبق نقلی در روز قیامت حق را به آنها عرضه می کنند و اگر قبول کردند و یا رد نمودند در مورد آنها تصمیم گرفته می شود. 💠 «هالکون» نیز به چهار دسته تقسیم می شوند: ▪️ کسانی که با کفر از دنیا رفتند. ▪️ کسانی که مشرک بودند و از دنیا رفتند. ▪️کسانی با نفاق و به عنوان منافق از دنیا رفتند. ▪️کسانی که با عناد به دین خدا و لجاجت از دنیا رفتند. البته اگر کسی قبل از مرگ توبه کند از این عنوان خارج می شود.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب سوم محرم 💠موضوع: عبودیت (گروه هالکون) 🗓 دوشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۸

خلاصۀ بحث شب چهارم محرم سه سه‌شنبه 19 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (عنوان «هالکین») ✅ اعمالی که از ما صادر می شود موجب می شود که عناوینی برای ما ایجاد شود که عبارتند از: عنوان، «هالکون»، «معذَّبون»، «ناجون» و «فائزون» 📌 «هالکون» کسانی هستند که مشکل اعتقادی دارند به این گونه که یا خداوند را انکار می کنند یا انبیاء و معصومین و یا کتاب الهی را. در نتیجه در زمان سکرات، قبض روح، عالم برزخ و روز حشر و قیامت با او به شدت برخورد می کنند. 🖌 علاوه بر جهنم و بهشت اخروی، در برزخ هم جهنم و بهشت برزخی وجود دارد و قبر که همان برزخ است یا بهشتی برای انسان هاست و یا جهنمی برای آنها. گنهکاران در برزخ وارد جهنم برزخی می شوند و وقتی قیامت برپا شود آنها را با ذلت خاصی وارد صحرای محشر می کنند پس با ذلت عجیب تری آنها را وارد دوزخ می سازند و در دوزخ تا ابد خواهند ماند و هرگز خلاص نمی شوند. ❗️ چهار گناه است که اگر کسی با آنها از دنیا برود اهل هلاکت است و در جهنم مخلد می باشد که عبارتند از: گناه کفر (انسان کافر)، گناه شرک (انسان مشرک)، گناه نفاق (انسان منافق) و گناه عناد (انسان معاند). انسان مشرک اگر قبل از مشاهدۀ ملک الموت توبه نکند و از دنیا رود، گناهش هرگز بخشوده نخواهد شد. شرک چنان عظیم است که خداوند در مورد آن می فرماید: «إِنَّ الشِّرْكَ‏ لَظُلْمٌ‏ عَظيمٌ» ❇️ گاه کسی از نظر علمی حقائق را می فهد و سپس آن را انکار می کند این مخالفت که از روی علم و عمد است بسیار سنگین است. ❇️ ولی گاه افرادی هستند اعتقاداتشان در ابتدا خوب بود ولی با انجام یک سری گناهان دل آنها به تعفن کشیده شد در نتیجه عقائد نورانی در دل آنها قرار نمی گیرد. همان گونه که کسی غذای تمیز را در سطل آشغال میل نمی کند ✴️ حضرت لقمان انسانی معمولی است و پیغمبر نبود ولی به سبب انجام کارهایی نیک به جایی رسید که وقتی در مجلسی سخنرانی می کرد انبیاء الهی که در زمان او حضور داشتند، پای صحبت او می نشستند و به موعظه های او گوش فرا می دادند. حتی خداوند یک سوره را به نام او نازل کرد و از موعظه های او در این کتاب آسمانی نقل شده است او در یکی از موعظه هایش به فرزندش می گوید: دنیا همانند دریای عمیقی است که افراد بسیاری در آن غرق شده اند و تنها چاره سوار شدن بر کشتی تقوا است. 👈 تعبیر به «بحر عمیق» یعنی دنیا همانند دریا علاوه بر اینکه دارای ماهی برای خوردن است در آن کوسه و نهنگ هم وجود دارد. هرچند گاه آرام است ولی گاه به شدت مواج می شود که کشتی های عظیم را نیز متلاشی می کند. اگر کسی وارد کشتی شود حتی کف پایش نیز تر نمی شود. در قرآن هم می خوانیم: «إِنَّ‏ اللَّهَ‏ مَعَ‏ الَّذينَ‏ اتَّقَوْا» اگر خدا با کسی به سبب تقوا، همراه باشددیگر هیچ چیزی نمی تواند او را بلرزاند. ✅ تمام عمر ما سه بخش است: کودکی، جوانی و پیری: زمان کودکی را نباید به حساب آورد زیرا انسان در آن زمان بیشتر مشغول بازی است. پیری هم زمانی است که اولا مشخص نیست انسان عمرش کفاف کند به آن زمان برسد. ثانیا اگر هم انسان به این بخش برسد، زمانی بی حالی و ناتوانی است. تنها زمان جوانی می ماند که قابل استفاده است. زمانی که شهوات، غرائز و تمایلات در اوج هستند هر کس به هر کجا رسید به سبب استفاده از این زمان بوده است 💧 در روایت آمده است که وقتی جوانی بر سجده می افتد خداوند در میان ملائکه به او افتخار می کند و به آنها می فرماید: به این بنده ام نگاه کنید در اوج غرائز به سوی من روی آورده است. 📌 پس همین الآن در این مجلس عزا با امام حسین علیه السلام پیمان ببندیدم و قول دهیم تا آخر عمر هرگز گناه نکنیم و با خدا برای همیشه آشتی کنیم 🖌امیر مؤمنان ع بعد از جنگ صفین هنگام ورود به کوفه وارد قبرستان شد و خطاب به اهل قبور فرمود: ای اهل خانه های ترسناک و اهل جایی که آب و غذا برای شما مهیا نیست و اهل قبرهای تاریک و تنگ، ای اهل خاک ها و ای اهل وحشت ها و ای اهل غربت که کسی شما را به خاطر ندارد و ای افرادی که تنها در قبور هستید و نگاه به بیرون دارید که آیا کسی ثوابی برای شما می فرستد یا نه! شما از ما زودتر رفتید و ما هم به شما ملحق می شویم. بدانید بعد از مرگِ شما، اموال شما را تقسیم کرده اند و در خانه های شما دیگران ساکن شده اند، همسران شما نیز در آغوش دیگری قرار گرفته اند. این خبری است که ما برای شما داریم ولی شما چه خبری برای ما دارید؟ سپس حضرت روی به افراد کرد که فرمود: اگر آنها اجازۀ سخن داشتند می گفتند: بهترین توشه تقواست. ❗️ گاه کسی مانند زبیر پیدا می شود که 26 سال در خط مقدم کمک به امیر مؤمنان ع است ولی سرآخر از بانیان جنگ جمل می شود و در همان جنگ نیز کشته می گردد. با این دنیای پر تلاطم فقط سر سفرۀ اهل بیت می توان به جای رسید.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب چهارم محرم 💠موضوع: عبودیت (گروه هالکون) 🗓 سه شنبه ۱۴۰۳/۰۴/۱۹

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب پنجم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 چهارشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۰ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

خلاصۀ سخنرانی شب پنجم محرم چهارشنبه 20 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (عنوان «هالکین») ✅ راه نجات در دنیا و آخرت در رعایت نمودن تقواست. تقوا به معنای احترام به خداوند است و هر احترامی، احترام به دنبال دارد 💧 از عالم دنیا گاه تعبیر به عالَم «مُلک» می شود و گاه عالَم «خَلق». بدن ما در این دنیا و أعمال او نیز، مُلکی می باشد. تمامی أعمال مُلکی انسان از باطن ملکوتی فرمان می گیرد که روح است. اگر این فرمانده با خدا آشنا و مأنوس باشد دستورات صحیح می دهد و الا فرمان نادرست صادر می کند. تمامی انبیاء نیز آمده اند تا این روح را تزکیه و پاک نمایند. تزکیۀ نفس موجب رستگاری است همان گونه در سورۀ شمس بعد از یازده قسم می فرماید: هر کس تزکیۀ نفس کرد و با هوای نفسش مبارزه کرد اهل نجات می شود و الا اهل ناامیدی و هلاکت است. 📌 اعضاء و جوارح فقط آلت هستند؛ اگر کسی به دیگری نگاه می کند، کسی که در واقع می نگرد همان روح است و چشم فقط ابزار است همچنین کارهای دیگر. اگر چشم کسی کور شود فقط ابزار روح از کار افتاده است ولی روح صحیح و سالم می باشد. اگر بدن به گونه ای خراب شود که قابل ترمیم نباشد مرگ عارض می شود و روح در عالم برزخ وارد بدن مثالی می شود. 📌 به عنوان نمونه در دعای ندبه می خوانیم: «اللهُمَ‏ والِ‏ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ‏ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ» این عبارت یعنی محبت و بغض امری درونی است که دست روح است ولی یاری کردن و خذلان، امری خارجی است که اعضاء و به دستور روح انجام می شود. 💠 احادیث اهل بیت جزو اسرار است و نکات مهم آن را کسانی که محرم راز هستند متوجه می شوند. در روایات آمده است این اسرار را جز مَلَک مقرب و نبی مرسَل و یا انسانی که قلبش را امتحان کردند و لیاقتش ثابت شده نمی تواند تحمل کند. 🔅 امیر مؤمنان ع در جمعی به سینۀ خود اشاره کرد و فرمود: در این سینه علم عظیمی قرار دارد ولی میان شما کسی را مشاهده نمی کنم که آن را دریافت کند. خداوند می فرماید: «اتَّقُوا اللَّهَ‏ وَ يُعَلِّمُكُمُ‏ اللَّهُ» «واو» در اینجا برای ترتّب است یعنی شما دنبال تقوا برویم بعد خداوند علمش را در جان شما می ریزد. در زمان حضرت مریم نیز وقتی زکریا استعداد را در مریم مشاهده کرد تربیت او را بر عهده گرفت و کار به جایی رسید که در مورد مریم آیۀ تطهیر نازل شد و او با معجزه مادر یک پیامبر اولو العزم گردید. امروزه نیز اگر کسی استعدادی مانند مریم داشته باشد زکریاها وجود دارند. ❄️ خداوند برای اینکه ما را متوجه سازد گاه ما را به بلا مبتلا می سازد. تا انسان خود را بشناسد و نقاط ضعف خود را جبران کند. 🖌 امام باقر ع می فرماید: اگر انسان می خواهد بداند در درونش خیری هست یا نه باید به قلبش نگاه کند و تمایل خود را نسبت به اهل ایمان و تقوا بسنجد؛ اگر آنها را دوست دارد و اگر اهل گناه را دشمن دارد در او خیر است و خداوند نیز او را دوست دارد و الا نه 🖌 فردی نزد امام حسین علیه السلام رفت و تقاضای کمک کرد، حضرت وارد منزل شد و کیسۀ پولی آورد و در را باز نکرد و از بالای در کیسه را تحویل داد. از حضرت پرسیدند چرا هنگامی که آن فرد در زد در را باز کردید ولی هنگام دادن پول در را باز نکردید؟ فرمود: آن فرد مردی است آبرومند به همین دلیل از بالا پول را به او دادم تا چشمانش به چشمانم نیفتد تا شرمنده نشود.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب پنجم محرم 💠موضوع: عبودیت (گروه هالکون) 🗓 چهارشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۰

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب ششم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۱ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

خلاصۀ سخنرانی شب ششم محرم پنج شنبه 21 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (عنوان «هالکین») ✅ بحث به اینجا رسید که در دنیا باید اعمالی انجام داد که هم دنیا با عزت باشیم و هم بعد از مرگ با ما با عزت برخورد کنند. برای رسیدن به این حالت ابتدا باید در خود یک حالت تذکری را ایجاد کنیم این همان حالتی که در در روایات از آن به «وَاعِظٍ مِنْ‏ نَفْسِهِ‏» تعبیر شده است 1️⃣ نکتۀ اول: تمامی ما انسان ها در دنیا نقاط ضعفی داریم. این نقاط ضعف باید مورد توجه قرار گیرد و جبران شود و الا در طول زمان شدیدتر می شود و درمان آن نیز سخت تر می گردد. 2️⃣ نکتۀ دوم: انسان در سیرهای معنوی نباید از خودش انتظار بیش از حد داشته باشد و باید به اندازۀ دهانش لقمه بردارد. اگر کسی بیش از ظرفیت خودش اقدام کند چون توان انجام آن را ندارد به جایی نمی رسد در نتیجه دلسرد و ناامید می شود و سپس آن را رها می کند. شیطان در این حالت او را وسوسه می کند که این سیر معنوی به کار تو نمی آید به همین دلیل به جایی نرسیده ای. 3️⃣ نکتۀ سوم: مقامات معنوی در طول زمان و به تدریج به افراد داده می شود. در امور دنیوی برای گرفتن مدرک دیپلم باید دوازده سال زحمت کشید، انسان بخیل در عرض یک شب سخاوتمند نمی شود و انسان ترسو در یک شب شجاع نمی گردد. 4️⃣ نکتۀ چهارم: خداوند برای اینکه به کسی مقاماتی معنوی را عطا کند ابتدا از او امتحان می گیرد و او را آزمایش می کند و سپس در هر مرحله که از امتحان سربلند بیرون آمد، به همان مقدار در را برای او باز می کند و به هیچ وجه مقامات بالاتر را به او نشان نمی دهند. در روایت است که سلمان دارای درجۀ ده ایمان و اباذر دارای درجۀ نهم بوده است. در همین یک درجه آنقدر فاصله عظیم است که در روایتی از امام صادق ع می خوانیم: به خدا قسم اگر اباذر می دانست چه اسراری در جان سلمان وجود داشت اباذر چون نمی کشید و او را می کُشت (یا آن اسرار موجب مرگ اباذر می شد چون افزون بر توان و درک او بود). 5️⃣ نکتۀ پنجم: نقاط ضعف انسان در ابتدا نقاط ضعف است و اگر درمان نشود بدتر می شود تا جایی که دیگر قابل درمان نیست. گاه تکبری مانند تکبر شیطان به جایی می رسد که نه تنها در برابر فرمان خداوند به سجده بر آدم تکبر می ورزند بلکه استدلال هم می کند و می گوید: من از او بالاترم زیرا من را از آتش خلق کرده و او را از خاک. سپس حتی دست به انتقام می زند‏ تصمیم گرفت همه را گمراه سازد. 6️⃣ نکتۀ ششم: انسان در ابتدای کار که سن کمتری دارد ممکن است گناهانی را انجام می دهد و تصور کند بعدها توفیق توبه پیدا می کند. هرگز کسی نباید چنین تصور کند زیرا کسی خبر ندارد عمر او کفایت می کند تا به توبه موفق شود یا نه. از سوئی دیگر، گناه به تدریج برای انسان عادی می شود و به شکل ملکه در می آید در نتیجه در انسان حالت انقلاب ایجاد می کند و واقعیت او را از انسان به حیوان تغییر می دهد. 💠 در روایتی می خوانیم: «كن‏ لي‏ أكن‏ لك‏» یعنی برای من باش در نتیجه من هم برای تو هستم. در ادامۀ همان روایت می فرماید: «و تقرّب إليّ بالاستهانة بالدنيا» یعنی اگر می خواهی نزد من محبوب شوی به دنیا بی اعتنا باشد. نمی فرماید در دنیا لذت نبر می فرماید: به دنیا با استهانت و بی مقداری نگاه کند. 📌 به عنوان مثال اگر موش یا گربه ای در استخر آب بیفتد پس از مدتی که می پوسد استخر را به گند می کشد ولی همین اتفاق اگر در دنیا بیفتد نه تنها اتفاقی نمی افتد بلکه گندزدائی هم می کند. ما باید به جایی برسیم که همانند دریا شویم که نه تنها خودمان تغییر نکنیم بلکه در دیگران نیز تغییر ایجاد کنیم. نه آنها تا با چند شبهه و یا با انسان هائی که گنهکار همراه شویم به گناه تمایل پیدا می کرده و اعتقادات ما نیز سست شود. ❗️ دل حریم الهی و مالِ خداست و فقط باید کسی وارد آن شود که با خدا همراه است این همان است که امام صادق ع می فرماید: «الْقَلْبُ حَرَمُ اللَّهِ فَلَا تُسْكِنْ‏ حَرَمَ‏ اللَّهِ‏ غَيْرَ اللَّه‏» البته گاه انسان نمی تواند با گنهکاران با تندی برخورد کند و حتی باید به آنها احترام کند ولی در درون قلبش نباید گناه آنها را دوست داشته باشد و به کسانی که اهل گناه هستند محبت داشته باشد.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب ششم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۱

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب هفتم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓جمعه ۱۴۰۳/۰۴/۲۲ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

خلاصۀ بحث شب هفتم محرم جمعه 22 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (عنوان «هالکین») ✅ هم أعمال انسان ها در نیت های آنها اثر می گذارد و هم نیت های آنها در اعمالشان. أعمال خوب موجب نورانیت روح و أعمال بد موجب ظلمت و تاریکی در روح می شود در نتیجه روح در مورد نیت های بعدی یا بهتر عمل می کند یا بدتر. 💠 در اینجا یک سِیر چهار مرحله ای وجود دارد: در مرحلۀ اول اثرات، سطحی است، سپس تبدیل به اثرات عمیقی می شود، سپس در روح حالت رسوخ و استقرار پیدا می کند و در مرحلۀ آخر به حد ملکه می رسد که در این مرحله یک حالت انقلاب در روح انسان ایجاد می شود به این گونه که انسان یا از حجاب ها بیرون می آید و یا در حجاب های سنگین تری وارد می شود. هلاکت ها در این مرحله است که ایجاد می شود به این گونه که گناهان لحظه به لحظه بیشتر شده و ظلمت ها در جان او اثر کرده و فرد هرچند در ظاهر انسان نماست در باطن حیوانی بیش نیست. 💠 وقتی أعمال در نیت ها اثر بگذارد، این نیت ها در أعمال بعدی انسان اثر می گذارد. مثلا انسانی که نماز صبح را به شکل کامل خوانده است، این نماز صبح در جان او، اثر می گذارد و در باطن او نورانیتی ایجاد می کند. این نورانیت موجب می شود وقتی که فرد می خواهد نماز ظهر را بخواند آن را با توجه دیگری بخواند و این حالت ادامه دارد و به تدریج پرده ای حجاب از دیده ها کنار می رود. ✴️ برای دست یابی به مقامات بالا هم باید «لیاقت» داشت و هم «ظرفیت». در یک عبارت ساده لیاقت ها را به انسانی می دهند که با تقوا باشد نه کسی که قوانین خدا را محترم نمی شمارد. ✅کسب لیاقت یک سِیر پنج مرحله ای دارد: 1️⃣ مرحلۀ اول آن همان تقوا است که انسان واجبات الهی را انجام دهد و از محرمات پرهیز کند. 2️⃣ اگر مرحلۀ قبلی به درستی انجام شود به مرحلۀ «وَرَع» می رسد. فرد در این مرحله اهل احتیاط می شود و علاوه بر واجب و حرام، حتی آن چیزی که احتمال می دهد واجب و حرام است را نیز مراعات می کند. 3️⃣ مرحلۀ بعدی «تخلیة السِّرّ» و تطهیر باطن است یعنی انسان حتی در نیّت ها هم دقت می کند و به حرام فکر نمی کند. فکر به حرام هرچند گناه ندارد ولی باطن را کدر می کند. هرقدر روح انسان بیشتر کدر شود میل به عبادت در او ضعیف تر می شود. اضافه بر اینکه فکر گناه، بستر برای انجام گناه می شود 4️⃣ مرحلۀ بعد این است که در حد توان به مستحبات و مکروهات نیز دقت کند و فقط به انجام واجبات و ترک محرمات بسنده ننماید. مکروهات هرچند دارای ظلمت اندک هستند ولی این ظلمت های اندک اگر جمع شوند تبدیل به ظلمت عظیمی می شوند که باطن انسان را به تاریکی و تعفن می کشاند. 5️⃣ سپس باید به سراغ مباحات برود عمل مباح نه نور دارد و نه ظلمت ولی اگر آن را به نیت خداوند انجام دهد دارای ثواب می شود. مثلا آب را به نیت اینکه تشنگی اش برطرف شود تا توان عبادت بیشتر پیدا کند بنوشد. در مورد شیخ مفید نقل شده است که بیست سال آخر عمرش حتی عمل مباحی را انجام نداد. کار او نیز به جایی رسید که امام زمان (عج) برای شیخ مفید نامه می نویسد: سلام بر تو ای برادر من که در دین محکم بودی و شیخ مفیدی هستی. (ما هم اگر مانند او باشیم به همان مقام دست خواهیم یافت). 📌 این ها همه مربوط به مرحلۀ «لیاقت» است حال اگر انسان در هر پنج مرحله سربلند بیرون بیاید نوبت به «ظرفیت» می رسد. مَحرم اسرار شدن نیاز به ظرفیت نیز دارد. یکی از راه های بسیار مهم برای کسب ظرفیت خواندن نماز شب است. کسی که نماز شب نمی خواند مقامش در بهشت خیلی بالا نیست. در روایت است که انسانِ با تقوایی را در روز محشر می آورند و او را می خواهند به بهشت ببرند و فرد دیگری در کنار اوست که او هم با تقواست ولی اهل نماز شب بود در روایت است که آن فردی که نماز شب نمی خواند در کنار او همانند فقیری در کنار یک فرد ثروتمند است. خداوند در سورۀ مزمّل به پیامبر دستور می دهد به سبب بار سنگینی که می خواهد بر دوشش بگذارد باید نماز شب بخواند. به همین دلیل در میان پیامبران، نماز شب فقط بر پیامبر ص واجب بود 🖌 در روایتی از رسول خدا (ص) می خوانیم که می فرماید: هر کسی به من صلوات بفرستد من برای او صد صلوات می فرستم. در اینجا یک رمزی وجود دارد و آن اینکه با هر صلواتی که ما می فرستیم مقام حضرت یک درجه بالاتر می رود در نتیجه ظرفیت حضرت بیشتر می شود و این موجب می شود اسرار جدیدی بر دل او سرازیر شود. آن صد صلواتی که حضرت برای انسان می فرستد تشکر حضرت از آن فرد است.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب هفتم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓جمعه ۱۴۰۳/۰۴/۲۲

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب هشتم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 شنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۳ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

خلاصۀ سخنرانی شب هشتم محرم شنبه 23 تیرماه 1403 موضوع: عبودیت (عنوان «هالکین») ✅ گنهکار، حرمت خداوند را هتک می کند. خداوند که مالک و همه کارۀ عالَم است فرمان هایی را صادر کرده است و بر ما که عبد ذلیلی هستیم واجب است آنها را امتثال کنیم؛ ما نیز به همان مقدار که امتثال می کنیم نزد او منزلت و قرب داریم. ❗️ دنیا محل بلاء و ابتلاء و سختی های فراوان می باشد. امیر مؤمنان ع در مورد دنیا می فرماید که دیا محلی است که با بلا پیچیده شده است. اگر کسی با تقوا باشد و با این بلاها مواجه شود به تصریح قران، نجات می یابد و در بن بست نمی ماند. گناه گناه سدّ و حجاب است و راه حرکت را مسدود می سازد. رعایت تقوای الهی راه نجات برای او ایجاد می کند. 📌 در آیۀ دیگر در مورد اهل تقوا می خوانیم که موجب می شود که خداوند این گناه که سد است را مورد بخشایش قرار دهد و در عوض، به انسان اجر عظیمی عطا نماید. حتی اگر أعمال انسان کم باشد ولی چون به خاطر خداست، خداوند به مقدار اخلاص و مراعات در تقوا آن را عظیم تر و عظیم تر می کند. کسی که در مسیر معنوی نیاز به استاد دارد ولی کسی را پیدا نمی کند اگر اهل تقوا باشد با الهاماتی که به ذهنش می رسد می توان راه درست را بیابد همان گونه که خداوند می فرماید: کسانی که در راه ما تلاش می کنند ما مسیر صحیح را به او نشان می دهیم. 💧 حضرت یوسف پس از آن همه سختی ها که از برادران طرد شد و در چاه افتاد و به عنوان برده ای فروخته شد و سپس به زندان افتاد هنگامی که عزیز مصر شد و برادرانش نزد آنها آمدند و او را شناختند به آنها گفت: «إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَ يَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنينَ» هر کس اهل تقوا باشد و صبر پیشه کند، خداوند اجر محسنین را ضایع نمی کند. خداوند می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ‏ اتَّقَوْا» یعنی اگر با تقوا باشد خداوند همراه اوست و او را در سختی ها کمک می کند. ❗️باید توجه داشت که کسانی که در این جلسات هستند و این نکات و آیات را می شنوند حجت بر آنها تمام می شود و روز قیامت اگر بی تقوایی به خرج داده باشیم مورد سؤال قرار می گیریم که مگر این سخنان را نشنیدید چرا مخالفت کردید؟ ✅ گاه خداوند بدون نگاه به عمل انسان درب عنایت را برای او باز می کند ولی گاه این عنایت ها فقط به سبب اعمال نیک انسان انجام می شود همان گونه که می فرماید: «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ‏ يَنْصُرْكُمْ» یعنی ابتدا باید خدا و دین او را یاری بکنید تا خداوند شما را یاری کند. در جنبۀ منفی هم همین قاعده جاری است. خداوند می فرماید: «نَسُوا اللَّهَ‏ فَنَسِيَهُمْ» یعنی آنها ابتدا خدا را فراموش کردند در نتیجه خداوند نیز آنها را به فراموشی سپرد. 📌 انسان قبل از انجام هر عملی، باید یک لحظه فکر کند که آیا خداوند راضی هست یا نه و بعد اقدام کند. 🖌 نکتۀ بعدی بی اعتنایی به دنیاست. مراد بی اعتنایی به مظاهر خلقت خدا در دنیا همانند کوه ها و دریاها نیست بلکه مراد بی اعتنای به جلوه های دنیوی است که انسان را از خدا دور می سازد که همان ریاست، شهوت، شهرت مال و منال و مانند آن است. وقتی دنیا دارِ فنا باشد تام آنچه در دنیا هست نیز فانی است. 📌 باید بدانیم اگر امری دنیوی را عظیم دیده ایم در واقع خود را حقیر دیده ایم. اما اگر عکس شود، انسان خودش را عظیم بدانیم همۀ امور دنیوی را حقیر می بینیم. در حدیث قدسی می خوانیم: «عبدي خلقت الأشياء لأجلك و خلقتك‏ لأجلي‏» یعنی تمام عالَم را برای تو آفریدم ولی تو را برای خودم خلق کرده ام. از این تعبیر استفاده می شود که ای انسان! باید از تمامی نعمت ها و داشته های عالَم استفاده کنی تا به من برسی. اگر شهوت داری و شهوت بر تو مسلط شود از حیوان هم پست تر می شوی ولی اگر تو بر شهوت مسلط شوی از فرشتگان نیز بالاتر می روی. من این شهوات و جوانی ها را به تو دادم تا نردبانی برای صعود تو شود ولی برعکس، اینها تو را زمینگیر کرده است؟! 🖌 باید به خداوند عرضه داریم: «وَ قَعَدَتْ بِي أَغْلَالِي وَ حَبَسَنِي‏ عَنْ‏ نَفْعِي‏ بُعْدُ أَمَلِي وَ خَدَعَتْنِي الدُّنْيَا بِغُرُورِهَا» غل هایم من را زمینگیر کرد و آرزوهای طول و دراز من را از اهداف محروم کرد و دنیا من را فریب داد. ❗️ چرا وقتی انسان همچنان از عمرش می گذرد و نماز می خواهد و روزه می گیرد و برای امام حسین علیه السلام عزاداری می کند چرا پس از گذشت عمر، بهتر نمی شود؟ پس این نمازها و عبادات کجا رفته است و من چرا عوض نشده ام؟ این نشان می دهد یک جای کار خراب است. 🖌 امام حسین علیه السلام می فرماید: انسان ها بندۀ دنیا هستند و دین فقط بر زبانشان می گردد آن هم تا زمانی که معیشت آنها به خوبی بگردد و روزی آنها برسد و در جانشان نفوذ نکرده است و وقتی در منگنۀ بلا قرار بگیرند دین داران کم می شوند.

🔸 متن کامل سخنرانی آیت الله توکل (همراه با آدرس دقیق منابع) 💠شب هشتم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 شنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۳

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠شب نهم محرم 💠موضوع: عبودیت 🗓 یکشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۴ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom

◾️السلام علیک یا اباعبدالله◾️ 🔸سخنرانی؛ 🎤آیت الله سیدرحیم توکل 💠روز تاسوعا 💠موضوع: 🗓 دوشنبه ۱۴۰۳/۰۴/۲۵ *واحدفرهنگی هیئت فاطمیه* @fatemiyeh_qom