آیه ۱۸ سوره مبارکه توبه استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر ❇ در آیه بعد، براى تکمیل این سخن شرایط آباد کنندگان مساجد و کانونهاى پرستش و عبادت را ذکر مى کند، و براى آنها پنج شرط مهم بیان مى دارد، مى فرماید: تنها کسانى مساجد خدا را آباد مى سازند که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند (إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآْخِرِ). این اشاره به شرط اول و دوم است، که جنبه اعتقادى و زیر بنائى دارد و تا آن نباشد هیچ عمل پاک، شایسته و خالصى از انسان سر نمى زند، بلکه اگر ظاهراً هم شایسته باشد، در باطن آلوده به انواع غرض هاى ناپاک خواهد بود. بعد به شرط هاى سوم و چهارم اشاره کرده، مى فرماید: و نماز را بر پا دارد و زکات را بدهد (وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ). یعنى، ایمانش به خدا و روز رستاخیز تنها در مرحله ادعا نباشد، بلکه با اعمال پاکش آن را تأیید کند، هم پیوندش با خدا محکم باشد و نماز را به درستى انجام دهد، و هم پیوندش با خلق خدا، و زکات را بپردازد. سرانجام به آخرین شرط اشاره کرده، مى گوید: و جز از خدا نترسد (وَ لَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ). قلبش مملوّ از عشق به خدا باشد و تنها احساس مسئولیت در برابر فرمان او کند، بندگان ضعیف را کوچک تر از آن شمرد که بتوانند در سرنوشت او و جامعه او و آینده او و پیروزى و پیشرفت او و بالاخره در آبادى کانون عبادت او، تأثیرى داشته باشند. 🌼🌼🌼 و در پایان اضافه مى کند: این گروه که داراى چنین صفاتى هستند ممکن است هدایت شوند (فَعَسى أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدینَ) و به هدف خود برسند و در عمران و آبادى مساجد خدا بکوشند و از نتایج بزرگ آن بهره مند شوند. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۸، سوره مبارکه توبه) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ لَا يَسْتَوُونَ عِندَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ» آیا آب دادن به حاجیان، و آباد ساختن مسجدالحرام را، همانند (عمل) کسى قرار دادید که به خدا و روز بازپسین ایمان آورده، و در راه او جهاد کرده است؟!(این دو،) نزد خدا یکسان نیستند. و خداوند گروه ستمکاران را هدایت نمى کند. (سوره مبارکه توبه/ آیه ۱۹) @ayehsobh

آیه ۱۹ سوره مبارکه توبه استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر ❇ شأن نزول: در شأن نزول این آیات، روایات مختلفى در کتب اهل سنت و شیعه نقل شده است، که از میان آنها آنچه صحیح تر به نظر مى رسد، ذیلاً مى آوریم. دانشمند معروف اهل سنت حاکم ابوالقاسم حسکانى از بُرَیدَة نقل مى کند: شَیْبَه و عباس هر کدام بر دیگرى افتخار مى کردند و در این باره مشغول به سخن بودند که على(علیه السلام) از کنار آنها گذشت، پرسید: به چه چیز افتخار مى کنید؟ عباس گفت: امتیازى به من داده شده که احدى ندارد، و آن مسأله آب دادن به حجاج خانه خدا است. شیبه گفت: من تعمیر کننده مسجدالحرام (و کلید دار خانه کعبه) هستم. على(علیه السلام) گفت: با این که از شما حیا مى کنم باید بگویم با این سن کم افتخارى دارم که شما ندارید، آنها پرسیدند: کدام افتخار؟! فرمود: من با شمشیر جهاد کردم تا شما ایمان به خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله) آوردید. عباس خشمناک برخاست و دامن کشان به سراغ پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمد (و به عنوان شکایت) گفت: آیا نمى بینى على(علیه السلام) چگونه با من سخن مى گوید؟ پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: على(علیه السلام) را صدا کنید، هنگامى که به خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمد، فرمود: چرا این گونه با عمویت (عباس) سخن گفتى؟ على(علیه السلام) عرض کرد: اى رسول خدا! اگر من او را ناراحت ساختم با بیان حقیقتى بوده است، در برابر گفتار حق هر کس مى خواهد ناراحت شود و هر کس مى خواهد خشنود! جبرئیل نازل شده، گفت: اى محمّد! پروردگارت به تو سلام مى فرستد، و مى گوید: این آیات را بر آنها بخوان (أَ جَعَلْتُمْ سِقایَةَ الْحاجِّ وَ...). آیا سیراب کردن حجاج و عمران مسجدالحرام را هم چون ایمان به خدا و روز رستاخیز و جهاد در راه او قرار دادید؟ هرگز مساوى نیستند. همین روایت، به همین مضمون، یا با تفاوت کمى، در کتابهاى فراوانى از اهل سنت نقل شده، مانند تفسیر طبرى و ثعلبى، اسباب النزول واحدى، تفسیر خازن بغدادى، معالم التنزیل علامه بَغوى، مناقب ابن مغازلى، جامع الاصول ابن اثیر، تفسیر فخر رازى و کتاب هاى دیگر. به هر حال، حدیث فوق از احادیث معروف و مشهورى است که حتى افراد متعصب به آن اعتراف کرده اند. 🌼🌼🌼 تفسیر: مقیاس افتخار و فضیلت با این که آیات، شأن نزول خاص دارد، در عین حال مکمل بحث آیات گذشته است و نظیر آن در قرآن فراوان مى باشد. در نخستین آیه مى گوید: آیا سیراب کردن حاجیان خانه خدا و عمران مسجدالحرام را همانند کار کسى قرار دادید که ایمان به خدا و روز قیامت دارد و در راه خدا جهاد کرده است؟ این دو هیچ گاه در نزد خدا یکسان نیستند و خداوند جمعیت ستمکار را هدایت نمى کند (أَ جَعَلْتُمْ سِقایَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآْخِرِ وَ جاهَدَ فی سَبیلِ اللّهِ لا یَسْتَوُونَ عِنْدَ اللّهِ وَ اللّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمینَ). سِقایَة هم مصدر است به معنى آب دادن و هم به معنى وسیله و پیمانه اى است که با آن آب مى دهند (همان گونه که در آیه ۷٠ سوره یوسف آمده است) و هم به معنى ظرف بزرگ یا حوضى است که آب در آن مى ریزند، در مسجدالحرام در میان چشمه زمزم و خانه کعبه محلى وجود دارد که به نام سقایة العباس معروف است، گویا در آنجا ظرف بزرگى مى گذاردند که حاجیان از آن آب بر مى داشتند. از تواریخ چنین بر مى آید که قبل از اسلام منصب سقایة الحاج در ردیف منصب کلیددارى خانه کعبه، و از مهم ترین مناصب محسوب مى شده. ضرورت و نیاز شدید حجاج در ایام حج به آب آن هم در آن سرزمین خشک، سوزان و کم آب که غالب ایام سال هوا گرم است به این موضوع (سقایت حاج) اهمیت خاصى مى داد، و کسى که سرپرست این مقام بود، طبعاً از موقعیت ویژه اى برخوردار مى شد; چرا که خدمت او به حجاج یک خدمت حیاتى به شمار مى رفت. هم چنین کلیددارى و عمران و آبادى مسجدالحرام که مقدس ترین و بزرگ ترین کانون مذهبى، حتى در زمان جاهلیت محسوب مى شد، احترام فوق العاده اى براى شخص یا اشخاصى که متصدى آن بودند، بر مى انگیخت. با همه اینها، قرآن مجید مى گوید: ایمان به خدا و جهاد در راه او از تمام این کارها برتر و بالاتر است! (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۹، سوره مبارکه توبه) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّهِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ» کسانى که ایمان آوردند و هجرت کردند و با مال و جانشان در راه خدا جهاد نمودند؛ مقامشان نزد خدا برتر است و آنها رستگارانند. (سوره مبارکه توبه/ آیه ۲۰) @ayehsobh

آیه ۲۰ سوره مبارکه توبه استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر ❇ در آیه بعد، به عنوان تأکید و توضیح مى فرماید: کسانى که ایمان آوردند، و هجرت کردند و در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، اینها در پیشگاه خداوند مقامى برتر و بزرگ تر دارند (الَّذینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فی سَبیلِ اللّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللّهِ). و اینها به افتخار بزرگى نائل شده اند (وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۲۰، سوره مبارکه توبه) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَّهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُّقِيمٌ» پروردگارشان آنها را به رحمتى از ناحیه خود و خشنودى (خویش) و باغهاى بهشتى بشارت مى دهد که در آن، نعمتهاى پایدار دارند. (سوره مبارکه توبه/ آیه ۲۱) @ayehsobh

آیه ۲۱ سوره مبارکه توبه استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر ❇ سپس مى فرماید: خداوند سه موهبت بزرگ در برابر این سه کار مهم (ایمان، هجرت و جهاد) به آنها مى بخشد: ۱ ـ آنها را به رحمت گسترده خود بشارت مى دهد و از آن بهره مند مى سازد (یُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَة مِنْهُ). ۲ ـ آنها را از رضامندى و خشنودى خویش بهره مند مى کند (وَ رِضْوان). ۳ ـ باغ هائى از بهشت در اختیار آنها مى گذارد که نعمت هایش دائمى و همیشگى است (وَ جَنّات لَهُمْ فیها نَعیمٌ مُقیمٌ). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۲۱، سوره مبارکه توبه) @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ» جاودانه و تا ابد در این باغها (و در میان این نعمتها) خواهند بود؛ زیرا پاداش عظیم نزد خداوند است. (سوره مبارکه توبه/ آیه ۲۲) @ayehsobh