🔻 خصوصی‌سازی با سلامت و درمان چه‌ می‌کند؟ 🔸با بحران #کورونا دوباره بحث خصوصی‌سازی یا دولتی‌سازی #سلامت جدی شده است. 🔸این ویدئو توضیح می‌دهد چرا بر خلاف سایر حوزه‌های اقتصاد، دولت می‌تواند سلامت را بهتر و‌ ارزان‌تر از بخش خصوصی اداره کند. 💬 زیر نویس در #دیدبان_آزادفکری 📡 تولید توسط مجله VOX 📺 مشاهده در یوتیوب 🆔 @AzadFekriSchool

🔹انتقاد آیت الله ابوالقاسم علیدوست از دکتر عبدالکریم سروش: «با خرافه زایی نمی‌توان خرافه زدایی کرد.» 🔗مشاهده کلیپ کامل در کانال آیت الله علیدوست 🆔 @AzadFekriSchool

📝جمهوری اسلامی و رفراندوم (بخش اول) 🔹12 فروردین روز جمهوری اسلامی نام گرفته است. در سال 58 در چنین روزی 98 درصد از واجدان حق رای (معادل 18 میلیون شهروند) رای آری به جمهوری اسلامی دادند. البته در آذر 58 و در رفراندوم قانون اساسی، تعداد موافقان کمتر شد و به 15 میلیون رسید، اما به هرحال، رای اکثریت را به دست آورد. گرچه موضوع رفراندوم حواشی زیادی داشته است اما آنچه در این یادداشت به آن پرداخته می‌شود، استدلال‌های موافقان و مخالفان رفراندوم ابتدای انقلاب و نگاهی به دیدگاه فعلی برخی از مقامات کشوری و ناظران سیاسی به مساله رفراندوم است. 🔸اولین باری که امام خمینی درباره لزوم رفراندوم به طور رسمی سخن گفتند، تیرماه سال 49 بود که ایشان در نامه‌ای به طلاب و محصلین حوزه علمیه، نمایندگان مجلس را منتخب ملت ندانستند و خواستار رفراندوم با نظارت مقامات بيطرف جهانى شدند. (صحيفه امام، ج‏2، ص278) درخواست رفراندوم و تشکیل جمهوری اسلامی در ماه های منتهی به انقلاب، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و از کلمات پرتکرار رهبر انقلاب مردم ایران شد. (نک: همان، ج‏3، ص515؛ ج4، ص94، ص139، ص294 و ص309) 🔹ایشان در 12 بهمن 57 تغییر نسل را دلیل لزوم رفراندوم عنوان کردند و گفتند: «ما فرض می‌کنیم که این سلطنت پهلوی، اول که تاسیس شد به اختیار مردم بود...چه حقی داشتند ملت در آن زمان، سرنوشت ما را در این زمان معین کنند؟! اگر چنانچه سلطنت رضاشاه فرض بکنیم که قانونی بوده، چه حقی آنها داشتند که برای ما سرنوشت معین کنند هر کسی سرنوشتش با خودش است، مگر پدرهای ما ولی ما هستند؟ مگر آن اشخاصی که درصد سال پیش از این، هشتاد سال پیش از این بودند، می توانند سرنوشت یک ملتی را که بعدها وجود پیدا کنند، آنها تعیین بکنند؟ این هم یک دلیل که سلطنت محمدرضا سلطنت قانونی نیست.» 🔸صادق طباطبایی، که از مجریان برگزاری رفراندوم 12 فروردین بوده است، می‌گوید: «به امام گفتم آقا خود شما نظام جمهوری اسلامی را اعلام کرده‌اید، این کافی است و دنیا هم که مشروعیت شما را قبول کرده است، این هیچ ایرادی ندارد. ایشان گفتند شما الان را نگاه نکنید، آن چیزی که در تاریخ می‌ماند، واقعیت‌های تاریخی است. شما سعی کنید که هر چه زود‌تر دولت این کار را برگزار کند.» 🔹با این حال در این مسیر مخالفانی نیز وجود داشتند. کسانی مانند شاپور بختیار رفراندوم 12 فروردین را رای گیری درباره «مجهول مطلق» می‌دانستند. یا برخی مخالف دوگانه سازی بین جمهوری اسلامی و عدم آن بودند و خواستار وجود گزینه‌هایی مانند «جمهوری دموکراتیک» بودند. یا آیت الله سید کاظم شریعتمداری علی رغم رای مثبت به جمهوری اسلامی، به دلیل تعارضات متن قانون اساسی، اعلام کرد که در رفراندوم 12 آذر 58 شرکت نخواهد کرد و حزب سیاسی نزدیک به او، رفراندوم آذر 58 را تحریم کرد. بنابراین این تجربه تاریخی اقتضاء می‌کند تا برای فهم بهتر جایگاه رفراندوم، مرور بهتری به ادله مخالفان و موافقان رفراندوم‌های ابتداء انقلاب (رفراندوم جمهوری اسلامی و قانون اساسی) داشته باشیم. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝جمهوری اسلامی و رفراندوم (بخش دوم) 🔹بختیار در مخالفت با رفراندوم 12 فروردین گفت: «جواب شخص من این است که هیچ کس بطور روشن نمی تواند چگونگی و مشخصات این جمهوری را بیان کند. تا آنجایی که جناب آقای مهندس بازرگان که در لطافت طبعش خلاف نیست، میفرمایند تا کنون کتاب و رساله ای در این موضوع نوشته نشده و صحیح هم می فرمایند. پس شما از مردم می خواهید که بروند به مجهول مطلق رأی دهند، یا نه. راه دیگری هم که نیست و در این حال رادیو تلویزیون بیش از هر وقت از آزادی صحبت می کنند. خواهران و برادران عزیز من به چنین جمهوری رأی نخواهم داد. زیرا آن را منافی پیشرفت جامعه، سربلندی کشور، شکوفایی اقتصاد و اجرای حقوق بشر می دانم.» (سایت جبهه ملی به نقل از روزنامه آیندگان 7 فروردین 1358) 🔸چریک‌های فدایی خلق نیز جزء اقلیتی بودند که در رفراندوم شرکت نکردند. آنها در پیامی گفتند: «نمی‌توانیم در همه‌پرسی شرکت کنیم. وقتی در برابر این سوال قرار می‌گرفتیم که جمهوری اسلامی چیست، جواب درستی نمی‌یافتیم. مردم در همه کشورها، معمولا به هدفهای جمهوری رای می‌دهند تا به نام آن. اما هدفها و آرمانهای جمهوری اسلامی چیست؟» (روزنامه کیهان، 9 فروردین 58) 🔹حزب دموکرات نیز در مخالفت با رفراندوم اعلام کرد: «حق بر این بود که رفراندومی که در پیش است به همه گروه‌ها حق انتخاب آزادانه بین شکلهای مختلف جمهوری را می‌داد. آنچه واضح است اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران عملا رژیم سلطنتی را رد کرده‌اند و ازین لحاظ به نظر ما نیازی به برگزاری رفراندوم به این شکل نیست. به این ترتیب در رفراندوم می‌بایست از مردم می‌خواستند که به نوع جمهوری، اسلامی، دموکراتیک خلقی و غیره رای بدهند. متاسفانه اصرار بر این شد که مردم تنها در رفراندوم بین سلطنت و جمهوری اسلامی حق انتخاب داشته باشند و واضح است چون سلطنت در ایران طرفداری ندارد اکثر مردم در صورت شرکت در رفراندوم باید به جمهوری اسلامی رای بدهند. یعنی اینکه عملا حق انتخاب نوع جمهوری و شکل حکومتی از آنها سلب شده‌ است. از طرف دیگر برنامه جمهوری اسلامی هنوز به طور دقیق برای مردم ایران روشن نیست.» (همان) 🔸با این حال طرفداران رفراندوم نگاه دیگری به این مساله داشتند. حزب توده ایران اعلام کرد که به جمهوری اسلامی رای مثبت خواهد داد و گفت: «در رفراندوم تنها یک مسئله مطرح است؛ به خاک سپردن رژیم منفور سلطنت پهلوی.» مجاهدین خلق نیز گفتند: «تصمیم گرفتیم در همه‌پرسی شرکت کنیم ولو با مشخص نبودن رژیم جدید. موضع ما یکی موافق مشروط است، می‌گوییم (بله) به شرطی که محتوای آنچه که تعیین می‌کنیم ضد ارتجاعی و ضد امپریالیستی باشد.» (همان) 🔹در فضایی که اینگونه انتقادات مطرح می‌شد، امام خمینی گفتند: «توجه كنيد كه «نه» معنايش رژيم سلطنتى نيست؛ «نه» معنايش اين است كه جمهورى اسلامى را نمى‏‌خواهيد. مى‌‏شود كه شما رژيم سلطنتى خواستيد و «نه» گفتيد؛ مى‏‌شود كه جمهورى مطلق خواستيد و «نه» گفتيد؛ و مى‏‌شود كه جمهورى دمكراتيك خواستيد و «نه» گفتيد. «نه» معنايش رژيم سلطنتى نيست كه از آن فرار كنيد. در هر صورت شما مختاريد كه «آرى» بگوييد يا «نه» بگوييد، يا هر چه دلتان مى‌‏خواهد در ورقه بنويسيد؛ كسى جلوى شما را نمى‏‌گيرد.» 🔸ایشان ضمن تاکید بر احقاق حقوق ملت و مخصوصاً حقوق زنان، تصریح کردند: «براى همه يك محدوديت‌هايى هست، و محدوديت‌هاى شرعى و الهى. محدوديت‌هايى است كه به صلاح خود جامعه است؛ نه اين است كه براى جامعه يك چيزى مثلًا نافع بوده است كه محدوديت برايش ايجاد كرده‏‌اند.» و در نهایت اعلام کردند: «ما قول مى‌‏دهيم به شما كه در حكومت اسلامى همه- همه و همه- آزاد، همه و همه به حقوق حقّه خودشان خواهند رسيد. بياييد و مملكت خودتان را نجات بدهيد. فردا همه با هم مى‏رويم پاى صندوق. براى درست كردن يك كشور آزاد، يك كشور مستقل! كشورى كه براى خودمان باشد و خودمان در آن زحمت بكشيم و خودمان استفاده بكنيم.» (صحیفه امام، ج6، ص436 و 437) 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝احتمال شکل گیری سکولاریسم ستیزه گر؛ حساب «بنیادگرایان» از «سنت‌گرایان حوزوی» و «نواندیشان دانشگاهی» جداست. 💬بخش‌هایی از مصاحبه محسن کدیور با سایت زیتون 🔹شیوع کرونا از قم بسیاری از خرافات تشیعِ غالیانه را نقش برآب کرد. در منابر مذهبی فراوان درباره قداست قم و مصونیت آن از تمام بلایا داد سخن داده شده است. در واقع مداحان، نوحه‌خوان‌ها و روضه‌خوانها مبلّغ و مروج چنین سیمایی از قم بوده‌اند. برای نمونه حتی یک روایت با سند معتبر در مدح شهر قم یافت نمی شود. به شکل مشخص روایاتی را که نقل کردم بدون استثنا به لحاظ سندی کاملا بی‌اعتبار هستند. روایات جعلی در مدح و ذم بلاد در منابع اهل سنت چند ده برابر مجعولات شیعی است. 🔸رسول خدا (ص) در زمان بیماری به طبیب مراجعه می‌کرد و امیر مؤمنان بر همین منوال. در آن زمان غالب اطبا هم غیرمسلمان بودند. مراجع و فقها هم وقتی بیمار می‌شوند مثل بقیه مردم به پزشک مراجعه می‌کنند. دلیل آن هم در فقه شیعه بسیار واضح است: «قاعده حجیت قول اهل خبره» یا نظر متخصصان هر رشته است. این یک قاعده عرفی و عقلایی است که در همه زمان‌ها و جوامع به خبره و متخصص هر رشته ای رجوع می‌شود بدون اینکه نهی و نظر متفاوتی از شارع رسیده باشد. 🔹در فقه اسلامی حفظ جان واجب است و اضرار به خود و دیگران حرام. علم طب از مقدمات لازم حفظ جان – که از اوجب واجبات است – می‌باشد. در روزه واجب ماه رمضان، اگر پزشک روزه را به حال بیمار مضر بداند مکلف موظف است مطابق نظر پزشک روزه نگیرد. در زمان حج اگر در مکه و مدینه یا در راه سفر بیماری (خصوصا بیماری واگیر) رایج باشد فتوای اجماعی فقهاست که حج واجب در چنین شرایطی ساقط است. احکامی که برشمردم مورد اتفاق فقهای شیعه است. به عنوان نمونه نظر سید ابوالقاسم خویی استاد بسیاری از فقهای معاصر را عینا نقل می کنم: «اگر پزشک حاذق موثق تشخیص داد که روزه ضرر دارد تبعیت از او [شرعا] واجب است، به دلیل سیره عقلا بر رجوع به اهل خبره در هر رشته ای.» (مستند العروه الوثقی، کتاب الصوم) 🔸اقتصاد و سیاست وظیفه فقیهان نیست. البته در نظریه ولایت فقیه آقای خمینی همه این أمور تحت ولایت مطلقه فقیه است. اما نظریه یادشده در فقه شیعه نظریه «اقلیت مطلق» است. اکثریت فقهای شیعه به این تفکیک مبارک قائل هستند. به یکی از اینها به اختصار اشاره می کنم، محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی (۱۲۹۶-۱۳۶۴ق) فقیه، حکیم و از استوانه های أصول فقه شیعه یک قرن قبل نوشته است: «فقیه به واسطه فقیه بودنش در استنباط، اهل نظر محسوب مى شود نه در امور متعلق به تنظیم امور شهرها، حفظ مرزها، اداره امور جهادى و دفاعى و امثال آن. پس معنى ندارد، این‌گونه امور [امور سیاسى ] را به فقیه به واسطه فقیه بودنش موکول کنیم.» (حاشیه کتاب المکاسب) دو شاگرد تراز اول وی سید ابوالقاسم خوئی (در التنقیح فی شرح العروه الوثقی، کتاب الاجتهاد والتقلید) و سید محمد حسین طباطبایی (المیزان، در تفسیر آیات سوره نساء) دقیقا به راه استادشان رفته اند. 🔹یک چوب راندن همه فقها، نوعی عکس‌العمل تفریطی نسبت به درازدستی افراطی روحانیون حکومتی در چهار دهه اخیر هست. حساب «بنیادگرایان حکومتی» از «سنت‌گرایان حوزوی» و «نواندیشان دانشگاهی» جداست. این تعمیمْ بی پایه و خطرناک است. سنت‌گرایان هم أصناف مختلف دارند، آن‌چنان که نواندیشان مسلمان هم همگی در مسائل اساسی مثل هم فکر نمی کنند. این تنوع‌ها و تکثرها را باید شناخت و احترام کرد. برخلاف بدبینی و حساسیت افراطی به فقاهتْ من به این معرفت انسانی نگاهی منصفانه و عادلانه همچون دیگر معارف انسانی دارم. خوف آن دارم که این برخوردهای عکس‌العملی افراطی به «سکولاریسم ستیزه‌گر» منجر شود از نوع لائیسیته فرانسوی. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

🎥بخش‌هایی از مناظره #قانون_حجاب 🔻صدیقه وسمقی: اگر سال 58 می‌دانستم که قرار است حجاب قانونی شود، به جمهوری اسلامی رای نمی دادم! 🔺حسین سوزنچی: اکثریت تخصصی بر اکثریت مردم ترجیح دارد اما با این حال، قانون حجاب مورد پذیرش اکثریت جامعه است 👈🏻با ثبت نام در درس-گفت‌و‌گوی قانون حجاب، فایل کامل مناظره دکتر سوزنچی و دکتر وسمقی را دانلود کنید. 🆔 @AzadFekriSchool

📝کرونا پنبه علم و تمدن و دمکراسی را زد! 🖌رسول جعفریان 🔹این روزها باب شده است تا از کرونا و بازار آشفته ایجاد شده، نتایج عجیب و غریبی گرفته شود. هر روز، اظهار نظرهای عجیب و غریب مطرح شده و ابعاد کرونا و تبعات آن مورد بحث قرار می گیرد. این وضع ویژه طیف نخبگان نیست، که در میان مردم هم همین بحث ها هست، و از قضا موضوعات و قضاوت‌های ارائه شده جالب است. این که مثلا این ویروس از کجا درآمده و چه کسی ساخته است، و این که تق علم و آن هم پیشرفت هم در آمد، و غرب و دمکراسی هم پوزشان به خاک مالیده شد و .... خیلی حرف های دیگر. 🔸راستش یادم آمد که یک وقتی که ایدز آمد و شمار قابل توجهی از مردم در دنیا، در اروپا و افریقا گرفتار شدند، خطیب وقت نماز جمعه تهران که اتفاقا آدم عاقلی بود، چندین خطبه را به این امر اختصاص داد، و گفت که تمدن غرب رو به زوال است. ایشان طوری صحبت کرد که گویی جنازه اروپا را دراز کرده و به تفصیل از اوضاع خرابی که در اروپا پدید آمد و استفاده از ظرف های یک بار مصرف و خیلی از مسائل دیگر سخن گفت و هزار جور از آن نتیجه گرفت! حالا هم عده ای با آمدن این ویروس، تمام دنیای جدید را به چالش کشیده و بر این باورند که اعتبار همه چیز از علم و تمدن بشری زیر سوال رفته است. گویی با این مشکل، وضع آنها که به عصر بوق چسبیده اند، استوار شده است. 🔹البته که پدیده کرونا، پیامدهای شگفتی داشته و همه چیز، از جمله ـ بله از جمله ـ بسیاری از باورهای دینی و مذهبی رایج را هم به چالش کشیده است. این راست است و این که در این میان، به نظرم بهتر است متدینین، اعم از مسیحی و یهودی و مسلمان، به فکر اصلاح افکار خود و مردمان و جوانان باشند تا ایمانشان بر باد نرود، و البته اجازه دهند که عالمان و طبیبان و دانشگاهیان از یک طرف، و اقتصاددانان و سیاستمداران هم از طرف دیگر فکر کنند که باید در مقابل این مشکل چه کاری انجام دهند. آنها سختی های زیادی خواهند داشت اما یاد گرفته اند فکر کنند و تلاش کنند و مشکلات را حل کنند. 🔸یکی از پدیده های جالب در این بحثها و اظهار فضل ها، این است که اقتدارگرایان، علاقه مند هستند تا با استفاده از این فرصت و مثلا تجربه چین در کرونا، پنبه دمکراسی و حکومت های مبتنی بر دمکراسی را هم بزنند و پایه های روش های استبدادی را در اذهان مخاطبان استوارتر کنند. این که دیدید چه بر سر فرانسه و ایتالیا و اسپانیا آمد! و همان وقت کره جنوبی و ژاپن و پرتغال را فراموش می کنند و... 🔹راستش استدلال‌های اینها، شبیه همان حرفهای عادی کوچه و بازار است، حرفهای خیلی ساده اما پر طمطراق... که یک شبه، تجربه سیصد ساله بشر را بر باد می دهد. و البته و در ضمن، کینه صد ساله ما را از غرب هم چاره جویی می کند و تسکین می بخشد. غرب از روزی که تمدن جدیدش را شروع کرده، صدها مصیبت بزرگ و کوچک را پشت سر گذاشته و هر بار دنبال حل مشکلاتش بوده است. بدترین آنها جنگ جهانی اول و دوم بوده که میلیونها آدم را نابود کرده است و باز سر برآورده است. حالا هم غرب تحفه ای نیست که بخواهیم سر آن قسم بخوریم، و بنده موکل آنها نیستم که بخواهم دفاع کنم، اما مهم این است که بدانیم آنها یاد گرفته اند مشکلات را حل کنند، همان طور که مشکل ایدز را حل کردند برای مشکل جدید هم بالاخره فکر می کنند تا راه حلش از عقل خدادادی پیدا شود... 🔸و اما ما، نگران چه هستیم؟ اگر هنری تحت هر نامی سنتی یا مدرن داریم، فکری بکنیم و عرضه کنیم و مشارکتی در این راه برای حل مشکل داشته باشیم. افتخار این است که دانشگاه شریف یا بیمارستان بقیه الله بتوانند برای بشریت قدمی بردارند. اینها ارزش دارد، اما نه پک و پز فلان سخنران که فکر می کند با این مشکل، غرب و ما فیها همه نابود شده است. تازه! هرچه بشود، بشود. اصلا به من چه ربطی دارد؟ بنده نگران خودمان هستیم که سکوی پرشمان برای آینده چیست و در دنیای علم و تمدن چه سهمی به جز نق زدن داریم و چطور می خواهیم این عقب ماندگی ها را جبران کنیم و افتخاری جاودان برای خودمان به دست آوریم؟ 🔗منبع: کانال تلگرامی رسول جعفریان 🆔 @AzadFekriSchool

🔻درس-گفتگوهای «ماجرای دین و آزادی» 🔸این درس-گفتگوها که به سبب بحران #کرونا در سال گذشته ناقص برگزار شدند از همین هفته ادامه خواهند یافت و به احتمال زیاد کاملا #مجازی برگزار خواهند شد. 🔹اگر در این برنامه‌ها ثبت نام کرده‌اید به تاریخ و زمان جلسات جدید سر بزنید و منتظر برگزاری باشید. 🔹اگر هم ثبت نام نکرده‌اید هنوز می‌توانید ثبت نام کنید و مجازی شرکت کنید. با ثبت نام در برنامه، تمامی برنامه‌های پیشین را هم دریافت خواهید کرد. ✅معادل درس معارف برای دانشجویان بهشتی و دانشگاه ایران 🎊هدیه ثبت نام در این دوره دسترسی به ۳۱ درس-گفتگوی پیشین است 🔻اطلاعات بیشتر و ثبت نام: 🌐 azadfekrischool.ir

🔻چرا بیشتر جوانان احساس افسردگی می‌کنند؟ #پرونده_تنهایی 🔸افسردگی جوانان در دهه‌های اخیر از اپیدمی‌های غیرقابل انکار است. 🔸این ویدئو با تمرکز بر اهمیت ارزش‌های دینی و ملی توضیح می‌دهد که چرا جوانان آمریکایی مانند تمام جوانان جهان دائما غمگین‌اند. 💬 زیرنویس در #دیدبان_آزادفکری 📡 تولید توسط PragerU 📺 مشاهده در یوتیوب 🆔 @AzadFekriSchool

🔻 آیا احساس «تنهایی» یک پاندمیست؟ #پرونده_تنهایی #داروینیسم 🔸این روزها بسیاری از افراد تنها شده‌اند و ازین بابت غمگینند. اما چرا این روزها حس تنهایی فراگیر شده؟ 🔸چرا فرار از تنهایی ضامن بقای انسان است؟ 💬 زیرنویس در #دیدبان_آزادفکری 📡 تولید توسط In a Nutshell 📺 نظرات شما در اینستاگرام مدرسه 🆔 @AzadFekriSchool

📝موافقان و مخالفان شورای نگهبان چه می‌گویند؟ (بخش دوم) 🔹مساله کلیدی که موافقان شورای نگهبان بر آن تکیه دارند، جایگاه این شورا در نظارت بر اسلامیت ساختار حقوقی کشور است. شورای نگهبان با نظارت بر قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و نظارت بر اجرای انتخابات‌های کشور و بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات، سهم مهمی را در وضعیت کشور دارد. 🔸این شورا که از ترکیب شش فقیه و شش حقوقدان تشکیل شده، وظیفه تطبیق مصوبات مجلس با قانون اساسی را بر عهده دارد. یکی از این اصول قانون اساسی، اصل چهارم است؛ در این اصل آمده: «كليه قوانين و مقررات مدني، جزائي، مالي، اقتصادي، اداري، فرهنگي، نظامي، سياسي و غير اينها بايد براساس موازين اسلامي باشد. اين اصل بر اطلاق يا عموم همه اصول قانون اساسي و قوانين و مقررات ديگر حاكم است و تشخيص اين امر برعهده فقهاي شوراي نگهبان است.» بر همین اساس یکی از محورهای مخالفت با این شورا، زیر سوال بردن همین اصل است. اما نحوه مخالفت‌ها با این اصل یکسان نیست. 🔹برخی که بیشتر آنها را روشنفکران دینی می‌خوانند، اساس این قوانین را زیر سوال می‌برند. این مدعا در کلمات بسیاری از مخالفان ذکر می‌شود. به عنوان نمونه در متنی که بهمن 97 با عنوان «بیانیّه‌ تحلیلیِ جمعی از نواندیشان دینی» منتشر شد و امضاء افرادی چون عبدالعلی بازرگان، سروش دباغ، صدیقه وسمقی و... را داشت، تاکید شدیدی بر جدایی دین از حکومت شده بود. به عنوان نمونه در قسمتی از این متن آمده بود: «مبنا قرار دادن احکام فقهیِ متعلّق به قرون و اعصار پیشین و تعصّب و جمود بر این احکام» به «تباهی‌ها و فجایع» انجامیده و «جامعه‌ای مشحون از فقر، تبعیض و فساد به دنبال آورده است». در بخشی دیگر از این بیانیه گفته شده: «فقهی‌اندیشیِ قشری بار سنگینی بر گرده اقتصاد، حقوق و سیاست، به خصوص در حوزه زنان و اقلیّت‌ها نهاده و از باب نمونه با لایحه قصاص، اجباری کردن حجاب و مبنا قرار دادن باب اجاره در فقه برای نوشتن قانون کار، گره‌هایی ناگشودنی بر هزارتوی مشکلات جامعه زده است.» 🔸اما برخی دیگر که سعی در حفظ مرزبندی خود با روشنفکران دینی دارند و ملاحظات فقهی خاص خود را بر اساس همان روش سنتی فقهاء دنبال می کنند، بسیاری از احکام فقهی را می‌پذیرند ولی حکم شرعی را از قانون اجتماعی تفکیک می‌کنند. محسن کدیور با اشاره به اصل چهارم قانون اساسی می‌گوید: «علم فقه و علم حقوق، دو طبیعت متفاوت از حیث هدف، واضع و انتظارات دارند. علم فقه همراه با علم اخلاق برای تنظیم عملی زندگی مومنانه پیش بینی شده است، در حالی که علم حقوق، سامان قانونی دولت-ملت را در نظر دارد.» 🔹کدیور معتقد است: «حکم شرعی، متناسب با اراده خداوند است، در حالی که قانون، متناسب با عرف و اراده مردم است.» وی در مصاحبه‌ای نیز با دفاع از برخی از احکام فقهی می‌گوید: «اگر عالمان دین بتوانند نظر خود را از طریق عقلانیت عمومی (public reasoning) تبیین و اکثر شهروندان را قانع کنند با تصویب مجلس قانون‌گذاری به «قانون عرفی» تبدیل می شود. اگر هم موفق نشدند قانون عرفی کشور به راه خود می رود، حکم شرعی هم به راه خود.» اما هر دو گروه مخالفانی دارند که در ادامه به ذکر ادله آنها خواهیم پرداخت. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

🎞 واقعیت تولید گوشت به صورت صنعتی #دیدبان_آزادفکری #صنعت_گوشت 🔸بخواهیم یا نخواهیم صنعت تولید گوشت در جهان فقط به فکر سود است و مدل آمریکایی مدیریت این صنعت بیشترین بهره‌وری اقتصادی را از خود نشان داده است. بنابراین صنعت گوشت خواه در ایران باشد یا هر جای دیگر، اگر هدفش صرفا سودآوری باشد آرمانش تولید صنعتی آمریکایی خواهد بود. 🔸مستند Food Inc در سال ۲۰۰۸ تولید شد و زلزله شدیدی افکار عمومی ایجاد کرد. این مستند نشان ‌می‌داد که زنجیره تولید گوشت در آمریکا چگونه در حال ظلم و خشونت سازمان یافته نسبت به حیوانات است اما در قالب‌های بسیار جذابی برای مردم تبلیغ می‌شود. 🔻اگر می‌خواهید آینده صنعت گوشت ایران (در صورت سکوت ما) را ببینید نگاهی به این مستند بیاندازید: 📹 Food Inc, 2008 🆔 @AzadFekriSchool

📝دو استدلال اخلاقی بر ضد مصرفِ گوشت صنعتی 🖌سید حسن اسلامی 🔹امروزه مصرف گوشت صنعتى به شكل وسيعى رواج يافته و مراكز صنعتى پرورش حيوانات جايگزين شيوه های سنتى شده است. اين مقاله از اين نقطه عزيمت آغاز مى كند كه تفاو تهای اساسى ميان گوش تهای صنعتى و گوشت های غيرصنعتى وجود دارد كه از نظر اخلاقى تعيين كننده است و با توجه به نحوه فراهم آمدن گوشت های صنعتى، خوردن آنها اخلاقاً دفاع پذير نيست. برای اثبات مدعا، دو نكته بايد روشن شود. نخست آنكه بدن ما نيازی به چنين گوشت‌هايى ندارد و ديگر آنكه تفاوتى اساسى ميان گوشت صنعتى و گوشت سنتى يا غيرصنعتى وجود دارد. 🔸ميان پرورش سنتى حيوانات با پرورش ماشينى يا صنعتى كه در نيمه دوم قرن بيستم پديدار شده است، تفاوت هايى اساسى وجود دارد كه بر اساس آنها حكم اخلاقى نسبت به خوردن يا نخوردن فرآورده های گوشتى آنها نيز تفاوت پيدا مى كند؛ در نظام پرورش سنتى، اگر حيوانى فاقد كيفيت و كارآيى لازم باشد، معمولاً كشته نمى شود و همچنان نگهداری يا رها مى شود. حال آنكه در مراكز پرورش صنعتى هر حيوانى كه فاقد كيفيت باشد و از كنترل كيفيت جواز حيات نگيرد، بلافاصله به شكل نظام مندی كشته و محو مى شود. 🔹حال با توجه به تفاوت معنادار ميان فرآورده های گوشتى صنعتى و گوش تهای سنتى، مى توان گفت كه خوردن گوشت‌های صنعتى توجيه اخلاقى ندارد. برای اثبات اين ادعا، به دو استدلال زير متوسل مى شوم: 🔻استدلال بر اساس رنج گسترده و بى دليل 1️⃣مقدمه اول: پرورش حيوانات به شكل صنعتى و ماشينى همراه با تحميل رنج و آسيب گسترده و ناموجه به آنهاست. 2️⃣مقدمه دوم: تحميل رنج و آسيب گسترده و ناموجه به حيوانات خطاست. 3️⃣مقدمه سوم: ما با مصرف گوشت اين نوع حيوانات به استمرار رنج و آسيب گسترده به حيوانات كمك مى كنيم و به آن مشروعيت مى‌بخشيم و با ايجاد تقاضا به گسترش اين فرهنگ ياری می‌رسانيم. 4️⃣مقدمه چهارم: كمك به گسترش فرهنگ آزردن بى دليل و آسيب گسترده و ناموجه به حيوانات خطاست. 👈🏻نتيجه: مصرف گوشت صنعتى خطاست 🔺استدلال بر اساس تخريب گسترده محيط زيست . 1️⃣مقدمه اول: مصرف گوشت های صنعتى به تخريب گسترده محيط زيست و مصرف بى رويه منابع طبيعى مى انجامد. 2️⃣مقدمه دوم: تخريب گسترده محيط زيست و مصرف بى رويه منابع طبيعى خطاست. 👈🏻نتيجه: مصرف گوشت های صنعتى خطاست. 🔗متن کامل مقاله 🆔 @AzadFekriSchool

🔻نمایش آنلاین درس-گفتگوهای مدرسه آزادفکری #آزادفکری_تی‌وی #رایگان 🔹درس-گفتگوی نخست: مساله #حجاب 🔸اساتید: حسین #سوزنچی | سروش #دباغ ⏰برنامه پخش: از فردا (۳۱فروردین)، هر روز در سایت مدرسه آزادفکری 🎊🎊 + ۷۰٪ تخفیف ثبت‌نام در کل ۵ درس-گفتگوی «درباره زنان» در ایام پخش 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝 آیا حکومت دینی، حکومتی امنیتی است؟ (بخش اول) 👈🏻شجاعی زند: ملاحظات امنیتی حاکمیت در ایران، برخاسته از ویژگی‌های ماهوی آن است 🔹با نگاهی به آثار و آراء دکتر شجاعی‌زند استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت‌مدرس (به ویژه در کتاب «دین در زمانه و زمینه مدرن»)، می‌توان نکات قابل‌توجهی در باب موضوعات مبنایی و مرتبط با موضوع «امنیت و آزادی» به دست آورد. ما برای فهم اجمالی از دیدگاه ایشان، به صورت گذرا به سه مسئله بنیادین اشاره می‌کنیم: مفهوم آزادی و جایگاه و حدود آن در اسلام، ساختار دموکراتیک حکومت دینی و ماهیت ایدئولوژیک اسلام. 🔸دکتر شجاعی‌زند با باور به جامعیت و تمامیت دین اسلام، معتقد است «آزادی بیش از هر جای دیگر، در اصول عقاید و تعالیم ادیان توحیدی ریشه دارد» که البته در جهان مدرن، «از این پیشینه فاصله گرفته و در یک بازاندیشی شالوده‌شکن، مبادی و بنیان‌های دیگری برای آن دست‌وپا شده است.» «برخلاف اشاعات لیبرال»، در نگاه «حقیقت‌طلب» اسلام، باورمندان و طالبان حقیقت، آزادتر و آزادی‌خواه‌ترند و امکان تحقق آزادی و رفع تزاحمات ناشی از آن، برای آنان فراهم‌تر است. 🔹از نظر دکتر شجاعی‌زند، دو حد مهم بر آزادی، «مسئله لزوم رعایت مصالح فردی و اجتماعی» است. بنابراین حاکمیت‌ها می‌توانند آزادی‌هایی که در تعارض با مصالح اجتماعی قرار می‌گیرند را محدود کنند؛ مصلحت‌هایی که در یک حکومت دینی، در چهارچوب ایدئولوژی دینی تعیّن می‌یابد. 🔸دکتر شجاعی‌زند، دموکراسی را با اسلام سازگارتر از لیبرالیسم می‌داند؛ هم به جهت برخورداری از پشتوانه مردمی و مهم‌تر از آن، به دلیل جهت‌گیری مردمی آن. در اسلام، خوش‌بینی به انسان، آموزه برادری و برابری، دگرخواهی و جمع‌گرایی و فردیت مسئولانه، ظرفیت بروز فعالت‌های مدنی و مشارکت مردمی در حاکمیت دینی را بالا می‌برد. «در عین حال باید توجه داشت که دموکراسی برای اسلام... غایتی فی‌نفسه و دغدغه‌ای اصیل نیست، بلکه مسئله‌ای است راهبردی به منظور تمهید شرایط و آماده‌سازی محیط اجتماعیِ مناسب برای رشد و کمال پیروان. 🔹از سوی دیگر، «ایدئولوژیک‌بودن دین [به معنای برخورداری از «نوعی آگاهی که به عمل منتهی می‌شود»]، نه‌تنها ممکن، بلکه یگانه صورت ممکن و مطلوب آن است» و تشکیل حکومت دینی بر مبنای ایدئولوژی اسلامی، ناگزیر منجر به تقابل با موقعیت هژمونیک مدرنیته در سطوح بنیادین تا عرصه‌های سیاسی شده و آن را در موقعیتی خطیر و شرایطی ویژه قرار داده است. ضمن اینکه «به دلیل برهم‌زدن مناسبات استعماری و قطع دست بیگانگان از منابع سرشار این سرزمین، هنوز سایه تهدیدات بر سر رژیم انقلابی ایران وجود دارد.» بنابراین وضع بحرانی و ملاحظات ویژه امنیتی حاکمیت در ایران، برخاسته از ویژگی‌های ماهوی آن است و گریزی از آن نیست. متن کامل این یادداشت را اینجا مطالعه کنید 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝 آیا حکومت دینی، حکومتی امنیتی است؟ (بخش دوم) 👈🏻عبدالکریمی: تبدیل دین به ایدئولوژی یکی از بزرگ‌ترین فجایعی است که در جامعه ما صورت گرفته است 🔹دکتر عبدالکریمی معتقد است که «با ظهور مدرنیته و عالم جدید، زیست‌جهان بشر و عالمیت عالم، دگرگون شده است.» «آزادی یکی از مهمترین مقومات عالم کنونی است و اگر عقیده‌ای، ایده و فکری نتواند نسبت خود را با آن مشخص کند، محکوم به شکست است.» بنابراین، یکی از مهم‌ترین مطالبات بخش عمده‌ای از جامعه ما، آزادی است و اگر حکومت این مطالبه را مورد توجه قرار ندهد، دچار بحران مشروعیت می‌شود. انسان مدرن، تا امری مورد پذیرش خود او قرار نگیرد، به آن تن نمی‌دهد و الزام بیرونی به آن را نیز مانع تحقق آزادی خود می‌داند. 🔸ماهیت ایدئولوژیک نظام سیاسی در ایران، مشروعیت آن را به امری خارج از فهم و مغایر با عقلانیت عرفی بخش عمده‌ای از جامعه حواله می‌دهد؛ بنابراین برای این بخش از جامعه، حاکمیت مشروعیت ندارد. «مواجهه امنیتی با فرهنگ و با لایه‌هایی از جامعه که مجذوب فرهنگ و تمدن غرب و شیفته ارزش‌ها و جهان‌بینی دوران مدرن شده‌اند، یکی از خطاهای فاحشی است که در دیار ما سنت شده است.» «اقتدار و قدرت نظام را نه در نمایش‌ها، شعارها و رجزخوانی‌های سیاسی، بلکه در بطن جامعه، در واقعیت‌ها و در زندگی واقعی مردم باید جستجو کرد. اقتدار حقیقی نظام سیاسی بر واقعیت اجتماعی آن استوار است.» 🔹ماهیت ایدئولوژیک نظام سیاسی ما، اجازه گفتگو و تعامل با این تکثرات را نمی‌دهد و به جای آن، با تحلیل‌های امنیتی به معارضه با آن‌ها برمی‌خیزد. «تبدیل دین به ایدئولوژی یکی از بزرگ‌ترین فجایعی است که در جامعه ما صورت گرفته است. ما به لحاظ فرهنگی، دین را تبدیل به یک ایدئولوژی کرده‌ایم.» این مسئله، از یک طرف مانع بزرگی برای تحقق امر دینی در جامعه است و از طرف دیگر، مانع شکل‌گیری جامعه مدنی و حاکمیت سیاسی کارآمد است. 🔸در واقع سیاست مبتنی بر ایدئولوژی دینی غیر از سیاست دینی است. «اندیشه متعالی و انسانی ولایت (در معنای دوستی)، با تفسیری که هم‌اکنون از آن می‌شود، نوعی بازگشت [ظاهری] به منطق سیاسی کهن است که از زمان ظهور انقلاب کبیر فرانسه به این‌سو، این منطق متزلزل شده است. در تفسیرهای رایج و رسمی از مقوله ولایت، مقوله آزادی شهروندان نقش و جایگاهی اساسی و بنیادین ندارد.» متن کامل این یادداشت را اینجا مطالعه کنید 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

🔸«پرونده جوجه کُشی» 🔹چرا مصرف گوشت صنعتی غیراخلاقی است؟ 🎥لایو اینستا با سیدحسن اسلامی؛ استاد دانشگاه ادیان و مذاهب 🕗 پنج‌شنبه(۴ اردیبهشت) ساعت ۱۸ 🔗صفحه اینستاگرام مدرسه آزادفکری 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝موافقان و مخالفان شورای نگهبان چه می‌گویند؟ (بخش سوم) 🔹بسیاری از مدافعان شورای نگهبان، به دلیل آنچه که از منظر آنها احکام الهی است، از نهادی چون شورای نگهبان سرسختانه دفاع می‌کنند و معتقدند احکام اسلام (به ادله مختلفی از جمله خاتمیت دین اسلام) مختص به عصر خاصی نبوده و یک شخص مسلمان ملزم به پایبندی به احکام اسلام است و این احکام، تحت نظارت جمعی از فقهاء و حقوقدانان، قانونی می‌شود. گرچه در میان مدافعان، مشروعیت داشتن آراء عمومی محل اختلاف است (ببینید: جایگاه آراء عمومی در اندیشه شیعه) اما مردم در سال 58 به قانون اساسی رای دادند و جایگاه شورای نگهبان در قانون اساسی (نظیر اصل چهار) پررنگ و صریح است. 🔸در هر صورت اگر هم این سخن مخالفان شورای نگهبان که: «رفراندوم فروردین 58 بر سر عنوان مبهم "جمهوری اسلامی" بوده»، صحیح باشد، رفراندوم قانون اساسی در آذر 58 این چنین نبوده است؛ چرا که در آن، بر نقش نظارت شورای نگهبان بر اساس موازین فقهی (نظیر لزوم وجود شش فقیه در این شورا) تاکید شده است و در معرض آراء عمومی قرار گرفته است. البته در این صورت، مساله‌ای که از سوی مخالفان مطرح می‌شود، این است که بر فرض که قبلاً این قوانین مطابق خواست اکثریت جامعه بوده، اما با «تغییر نسل» و «تجربه عملی» که رخ داده، بار دیگر باید رفراندوم برقرار شود. (ببینید: جمهوری اسلامی و رفراندوم) 🔹با این حال، برخی از فقهاء به شورای نگهبان اشکالاتی وارد کرده‌اند. آیت الله منتظری که خود از اعضاء مجلس خبرگان قانون اساسی و از نویسندگان اصول قانون اساسی بوده، در نقد رویه شورای نگهبان نسبت به احراز صلاحیت داوطلبان (که ادعا می‌شود بر طبق موازین اسلامی صورت می‌گیرد) می‌گوید: «انگيزه تصويب اين اصل خاطره سوء دخالت‌هاي نارواي رژيم سابق در انتخابات و تبديل آن به يك نحو انتصابات بود و آزادي از مردم سلب مي‎شد؛ چون خود مسئولين براي هر منطقه كساني را محرمانه مشخص مي‎كردند و آراي مردم را باطل مي‎نمودند. اين اصل تصويب شد تا اينكه شوراي نگهبان جلوي اين دخالت‌هاي ناروا را بگيرد، نه اينكه خود شوراي نگهبان در بين كانديداها افراد خاصي را انتخاب نمايد و مردم مجبور باشند به خصوص آنان رأي بدهند.» (دیدگاه‌ها ج1، ص381) او همچنین در خصوص تایید صلاحیت داوطلبان انتخابات خبرگان توسط شورای نگهبان می‌گوید: «تعيين مرتبۀ علمى و ديگر صلاحيت‌هاى كانديداها به فقهاى شوراى نگهبان محول شده كه خود آنان منصوب مقام رهبرى مى‌باشند، و در نتيجه رهبر با يك واسطه از ناحيۀ خود وى تعيين و ابقا مى‌شود؛ و اين دورى است باطل.» (همان ص194) 🔸آیت الله مصباح با دفاع از جایگاه شورای نگهبان، در نقد این مطلب می‌گویند: ريشه اين اشكال در واقع مربوط به بحثي است كه در مباحث فلسفه سياست و در مورد نظام هاي دموكراسي و مبتني بر انتخابات مطرح شده است...سؤال اين است كه در اوّلين انتخاباتي كه در هر نظام دموكراسي برگزار مي‌شود و هنوز نه دولتي و نه مجلسي دركار است براي سن و جنسيّت افراد شركت كننده و يا در مورد شرايط نامزدهاي انتخابات و ميزان آرايي كه براي انتخاب شدن نياز دارند و مسائل مشابه ديگري كه مربوط به برگزاري انتخابات است چه مرجعي و بر اساس چه پشتوانه‌اي بايد تصميم بگيرد؟...واقعيت اين است كه اين اشكال دور فقط بر نظام هاي دموكراسي وارد است و نظام مبتني بر ولايت فقيه اساساً از چنين اشكالي مبرّاست و در اين جا هيچ دوري وجود ندارد...مغالطه‌اي كه در وارد كردن اشكال دور به رابطه ميان وليّ فقيه و خبرگان وجود دارد در آن جاست كه مي‌گويد: «وليّ فقيه اعتبارش را از مجلس خبرگان كسب مي‌كند» در حالي كه اعتبار خود خبرگان به امضاي وليّ فقيه و از طريق تأييد توسّط شوراي نگهبان است كه خود اين شورا اعتبارش را از رهبر گرفته است. و پاسخ آن هم همان‌طور كه گفتيم اين است كه اعتبار وليّ فقيه از ناحيه خبرگان نيست بلكه به نصب از جانب امام معصوم عليه السلام و خداي متعال است.» (با تلخیص از کتاب نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، ص143 تا 148) 🔹به طور کلی نهاد شورای نگهبان، یک نهاد بسیار تاثیرگذار در ساختار حقوقی کشور است که پذیرفتن یا نپذیرفتن اختیارات آن، می‌تواند نقش بسیار مهمی را در سرنوشت مردم ایفاء کند. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

🔻 #مناظره «مساله حجاب» امروز ساعت ۱۶ حسین #سوزنچی | سروش #دباغ #آزادفکری_تی‌وی #رایگان 🎊🎊 #هدیه_ویژه هنگام پخش: تخفیف ۷۰٪ برای ثبت نام در درس-گفتگوهای «درباره زنان» با کد covid19 مشاهده در سایت: 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

🔻 چرا گوشت بدترین چیز برای خوردن است؟ #جوجه_کشی 🔸این ویدئو توضیح می‌دهد: این مقدار از تولید گوشت به اندازه تمام صنعت حمل و نقل در جهان مانند هواپیما و خودروها زمین را آلوده می کند. علاوه بر این، حاصل ظلم به ۷۳ میلیارد حیوان در سال است. 🔸 با این حال اگر نمی‌توانید مصرف گوشت را کنار بگذارید، حداقل از تولید کنندگان مورد اطمینان تهیه کنید و البته به آن احترام بگذارید! 💬 زیرنویس در #دیدبان_آزادفکری 📡 تولید در In a Nutshell 📺 نظرات شما در اینستاگرام مدرسه 🆔 @AzadFekriSchool

🔻 دوست مجازی ما را از تنهایی نجات نمی‌دهد! #پرونده_تنهایی #داروینیسم_اجتماعی 🔸دوستان زیادی در شبکه های اجتماعی داریم ولی بسیاری اوقات عمیقا احساس تنهایی می‌کنیم. 🔸هنگام تنهایی سراغشان می‌رویم. کمی آرام می‌شویم ولی بازهم تنهاییم. 🔸چرا دوستان مجازی ما را از تنهایی نجات نمی‌دهند؟ اصلا چرا تنهاییم؟ 💬 زیرنویس در #دیدبان_آزادفکری 📡 تولید در VOX 📺 نظرات شما در اینستاگرام مدرسه 🆔 @AzadFekriSchool

📝نگاهی به اندیشه مرتضی مطهری (بخش اول) 🔹آیت الله شهید مرتضی مطهری از یاران نزدیک امام خمینی و از رهبران فکری انقلاب اسلامی سال 57 بود. او در فلسفه شاگرد خاص علامه طباطبایی و در فقه و اصول شاگرد ویژه امام خمینی بود و نزد هر دو جایگاه ویژه‌ای داشت. مرحوم طباطبایی درباره او گفته بود: «این عبارت، عبارت خوبى نیست ولى مقصود را بیان مى‌كند! وقتى كه ایشان در جلسه درسم حاضر مى‌شدند، بنده از شوق و شعف، حالت رقص پیدا مى‌كردم، به جهت اینكه مى‌دانستم هر چه بگویم هدر نمى‌رود و محفوظ است.» و همچنین عنایت امام خمینی به او در حدی بود که او را متفکر، فیلسوف، فقیه و پاره تن خود توصیف کردند. (صحیفه امام، ج7، ص178) آیت الله خامنه‌ای نیز بارها از او تجلیل کرده و درباره وی می‌گویند: «اگر بخواهیم این نظام در ذهن مردم عمق پیدا کند، باید افکار شهید مطهری در بین مردم رواج پیدا کند.» (تحلیل رهبر انقلاب از میراث معرفتی شهید مطهری) 🔸شاید برخی گمان کنند که امثال شهید مطهری، نماینده روحانیت سنتی هستند، اما واقعیت این است که اختلافات عمیقی از حیث نحوه مواجهه با سیاست، در میان روحانیون وجود داشته و دارد. شهید مطهری قبل از انقلاب، از منتقدان جدی روحانیت بود و گفته شده در کنار مشکلات اقتصادی، یکی از علل رفتن وی از قم، عدم تحمل وضع حوزه آن زمان بود. اساساً در جریان انقلاب اسلامی، بسیاری از روحانیون ارشد با شاه مدارا می‌کردند و برای همین، امام خمینی و شاگردانشان در عین مبارزه سیاسی با پهلوی، بسیاری از توان خود را برای مقابله با برخی از روحانیون متمرکز کرده بودند. عباراتی نظیر «آخوند درباری»، «آخوند فاسد» مکرر در کلمات امام خمینی استفاده شده که به اعتقاد برخی، همین امر، باعث جذب افراد زیادی به ایشان و شکل گیری یک گروه قوی در حمایت از امام خمینی شده بود. 🔹احسان نراقی نقل می‌کند: «شاه گویی از رویایی بیرون آمده باشد، گفت: تا قبل از سال 1341 کسی از خمینی صحبت نمی کرد و پس از این تاریخ بود که نامش بر سر زبان ها افتاد. او کجا بود؟ چرا یک باره این همه مرید و طرفدار پیدا کرد؟ آنها از کجا آمدند؟ او با رهبران دینی دیگر چه تفاوتی دارد؟» نراقی در جواب می‌گوید: «قدرت او ناشی از فاصله‌ای بود که با آیت الله‌های سرشناس گرفت و با متهم ساختن آنها به محافظه کاری و تسلیم در برابر اعلی حضرت، از آنها دوری جست. به این ترتیب او توانست روحانیت جوانی را که خود را محروم و سرخورده احساس می‌کرد و به دنبال راهی تازه می‌گشت، به خود جذب نماید.» (از کاخ شاه تا زندان اوین ص31 و 32) 🔸شهید مطهری را نیز می‌‌توان یکی از آن روحانیون سرخورده دانست که به شدت مجذوب امام خمینی شده بود. به عنوان نمونه وی در قسمتی از یادداشت‌هایش می‌گوید: «علمای شیعه و فقهای شیعه خود را نائب حضرت حجت بن الحسن (عجل الله تعالی فرجه) معرفی می کنند، ولی فقط در بعضی کارها نه در همه کارها! هر کاری که منفعت دارد و از آن کار پولی و مقامی در می آید، نیابت آن کارها را قبول دارند و هر کاری که فقط زحمت و مجاهده می‌خواهد می‌گویند خود حضرت بیایند و آن کار را درست کنند...از اینجا باید فهمید که چرا در روایات وارد شده که فقها به قتل حجت بن الحسن فتوا خواهند داد هر چند آقایان تاویل می کنند و می گویند مقصود، فقهای عامه می باشند!» (یادداشت های استاد مطهری ج15 ص 150) 🔹او حتی ابایی ندارد از اینکه بخش مهمی از روحانیت زمان خود را با فراعنه و سلاطین قیاس کند! برای همین می‌گوید: «از وقتی که برای روحانیت دربار درست شده (به تقلید جبابره و فراعنه و سلاطین زمان و دربار پاک که آن هم تقلیدی از جبابره است) همیشه دیدن رؤسای روحانی تمنای ریاست را در وجود طلاب بیدار می‌کند...همین وضع ریاست مآبی این آقایان است که اخلاق عمومی طلاب را فاسد کرده است.» (همان، ج13، ص89) البته او که خود روحانی بوده و برخی از علماء را ترویج می‌کرده، طبیعتاً منظورش کلیت روحانیت نبوده است اما زبان انتقاد او در این زمینه بسیار صریح بوده است. 🔸نمونه دیگر آنکه می‌گوید: «روحانیت از لحاظ طبقاتی، بی رنگی است و بی طبقگی، یعنی طبقه ای است برای ایجاد رابطه حسنه بین طبقات و برای از بین بردن مفاسد سایر طبقات، ولی در میان ما به صورت یک طبقه در آمده است. جانشین طبقه مترف و ظالم و شریک و سهیم و همکار و همگام با آنها، طبقه ای به نام عمامه به سر و یا عرقچین به سر. باید دانست در اسلام طبقه حکم ندارد.» (همان، ص206 تا 208 و نک: نگاه شهید مطهری به حوزه و روحانیت در سال 1338ش) 🔹به طور کلی و به تعبیر حسن رحیم‌پور ازغدی: «از 42 تا 57 اکثریت روحانیت با امام خمینی نبودند.» این نکته بسیار مهمی برای فهم تحولات سیاسی آن دوره و شناخت شخصیت‌هایی چون شهید مطهری است که علی رغم آنکه خود برخاسته از روحانیت بوده‌اند، انتقادات اساسی به وضعیت روحانیت و حوزه‌های علمیه در آن زمان داشتند. 🆔 @AzadFekriSchool

📝نگاهی به اندیشه مرتضی مطهری (بخش دوم) 🔻آثار و نوشته‌های استاد مطهری، بسیار زیاد است و انکار حجم تحولاتی که آثار او در افکار بسیاری ایجاد کرده و می‌کند، غیر ممکن است. اما می‌توان مروری اجمالی به پاره‌ای از آراء او داشت. 🔹شهید مطهری در تحلیل بُعد اجتماعی اسلام می‌گوید: «از خود سوسياليسم تعبيرها و تعريف‌هاى مختلفى شده است. اگر ما سوسياليسم را اين طور تعريف كنيم: «يك مسلك اجتماعى كه براى اجتماع نوعى اولويت نسبت به فرد قائل است» خود اسلام طرفدار نوعى سوسياليسم است.» (مجموعه آثار، ج24،ص181) 🔸او همچنین با اشاره به اینکه اسلام طرفدار مسائلی از قبیل حریت و آزادی، حاکمیت ملی، انتخابات و... است، می‌گوید: «وقتى مى‌‏گوييم جمهورى اسلامى، كلمه «اسلامى» در محتواى خودش همه اينها را دارد، همين طور سوسياليسم. ما بايد ببينيم در متن اسلام محتواى سوسياليسم و جنبه‌‏هاى خوب سوسياليسم هست يا نيست. وقتى هم كه آن جنبه‌‏ها را در نظر بگيريم اسم «سوسياليست» روى خودمان نمى‌‏گذاريم چون نمى‏‌خواهيم ملت خودمان را از نظر روحيه ضعيف كنيم. مى‌‏خواهيم به ملت خود بگوييم اين را خودت دارى‏.» (همان، ص218) 🔹شهید مطهری اسلام و نحوه‌ای از سوسیالیسم را دارای هدف یکسان معرفی می‌کند با این تفاوت که اسلام بر خلاف مکاتب غربی، راه حل عملی برای تحقق آن اهداف دارد؛ او در جواب به سوالی می‌گوید: «در دنياى امروز گرايش به يك حالت حد وسط پيدا شده است...شعار اين گرايش جديد اين است كه: بياييد راهى اتخاذ كنيم تا بتوانيم جلو استثمار را بكلى بگيريم بدون اين كه شخصيت، اراده و آزادى افراد را لگدكوب كرده باشيم؛ كوشش كنيم انسانها به حكم رُقاى انسانيت، به حكم معنويت و شرافت روحى و درد انسان داشتن، خود، ما زاد مخارج خود را به برادران نيازمندشان تقديم كنند نه اين كه دارايى‏شان را به زور از آنها بگيريم و به ديگران بدهيم. اين انديشه- كه تعبير غربى آن سوسياليسم اخلاقى است- چيزى است كه اسلام هميشه در پى تحقق آن است، اما برخلاف مكاتب غربى، راه‏ حل‌‏هاى عملى رسيدن به آن و شيوه استقرار آن را در جامعه به دقت مشخص و معلوم كرده است.» (همان، ص231 و 232) 🔸یکی از ویژگی‌های مهم «نظریه جمهوری اسلامی» برطرف شدن فاصله طبقاتی عنوان شده بود. امام خمینی در 7 دی 57 در مصاحبه‌ای می‌گویند: «در حكومت اسلامى هر گز فاصله‏ طبقاتى‏ نخواهد شد و تقريباً همه در يك سطح زندگى خواهند كرد.» (صحیفه امام، ج5، ص293) شهید مطهری نیز همین دیدگاه را دنبال می‌کرد؛ او می‌گوید: «هیچ دلیلی ندارد که حقوق رفتگر نباید از سیصدتومان مثلًا بالاتر باشد و حقوق یک وزیر نباید از سه هزار تومان کمتر باشد. درست است که [کارهایی نظیر کار یک وزیر برای نبوغ و ابتکار و سطح عالی کار و کار فکری و مغزی] ارزش بیشتری دارد، ولی امتیاز آن کارها به افتخاری است که نصیب صاحب آنها می‌گردد؛ و برای رفتگر، خود رفتگری نوعی مجازات است و نباید حقوق و مزد اینها را کمتر فرض کرد.» (نظری به نظام اقتصادی اسلام ص141) 🔹در همین راستا جالب است که مطابق نقل سحابی، زمانی در شورای انقلاب بین مطهری و بهشتی درباره حداکثر فاصله مجاز طبقاتی بحث بود. بهشتی می‌گفت حداکثر، نسبت یک به سه باید برقرارباشد و مطهری می‌گفت یک به هفت؛ بهشتی برچسب کمونیسم خورد و‌ مطهری راستگرا خوانده شد. 🆔 @AzadFekriSchool

📝نگاهی به اندیشه مرتضی مطهری (بخش سوم) 🔹یکی از ویژگی‌های مهم استاد مطهری را می‌توان تلاش برای بازنگری در مفاهیم دینی و تبیین وظایف مهم مسلمانی دانست. وی اعتقاد داشت که مسلمانان عقب مانده هستند و بر همین اساس می‌گفت: «یا باید بگوییم اسلام، یعنی همان حقیقت اسلام، در مغز و روح این ملت‌ها هست ولی خاصیت اسلام این است که ملت‌ها را عقب می‌برد و یا باید اعتراف کنیم که حقیقت اسلام به صورت اصلی در مغز و روح ما موجود نیست بلکه این فکر اغلب در مغزهای ما به صورت مسخ شده، موجود است و تمام دستورهاى اصولى اسلام در فكر ما تغيير شكل داده.» (مجموعه آثار، ج25، ص501) در همین راستا بازنگری های مهمی از سوی او صورت گرفت که به سه نمونه آن اشاره می شود‌. 🔸او درباره «مساله تقلید» نگرشی داشت که شاید با تلقی بسیاری متفاوت بود. او با بیان دوگانه «تقلید ممنوع-تقلید مشروع» و توضیح آیه: «إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى‏ أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَلى‏ آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ» (سوره زخرف آیه23) می‌گوید: «مقصود از تقليدِ ممنوع تنها اين تقليد كه تقليد كوركورانه از محيط و عادت آباء و اجداد است نيست، بلكه مى‌خواهم بگويم همان تقليد جاهل از عالم و رجوع عامى به فقيه بر دو قسم است: ممنوع و مشروع.» (همان، ج20، ص173) 🔹بر همین مبنا، با تاکید بر برخی از روایات و صفات لازم یک مرجع تقلید، می‌گوید: «به همين منوال است حال عوام ما. اينها نيز اگر در فقهاى خود اعمال خلاف، تعصب شديد، تزاحم بر سر دنيا، طرفدارى از طرفداران خود هرچند ناصالح باشند، كوبيدن مخالفين خود هرچند مستحق احسان و نيكى باشند، اگر اين اعمال را در آنها حس كنند و باز هم چشم خود را ببندند و از آنها پيروى كنند عيناً مانند همان عوام يهودند و مورد مذمت و ملامت هستند.» و در نهایت نتیجه می‌گیرد: «تقليدِ مشروع سرسپردن و چشم بستن نيست، چشم باز كردن و مراقب بودن است و اگر نه مسئوليت و شركت در جرم است.» (همان، ص176) 🔸از دیگر مسائل مهمی که مطهری به آن پرداخته، «مساله ایمان» است؛ او ایمان را محدود به داشتن یک باور قلبیِ صرف یا انجام برخی مناسک نمی‌کند و معتقد است: «ایمان همیشه یک تشویق و یک محرک بسیار قوی برای مبارزه مظلوم با ظالم است. ایمان می‌گوید قبول کردن ظلم و به اصطلاح «انظلام»، همان قدر مورد مؤاخذه خداست که خود ظلم مورد مؤاخذه خداست. ایمان، مظلوم را تشویق می‌کند که از خود دفاع کند.» (گریز از ایمان و گریز از عمل، ص64) 🔹از دیگر مفاهیم مهم دینی، «مساله امر به معروف و نهی از منکر» است که مطهری می‌کوشد تا عقلانیت آن را روشن سازد. او در این باب، با تاکید براینکه "احتمال تاثیر" در روایات و کلمات فقهاء به عنوان شرط این امر ذکر شده، می‌گوید: «يكى از شرايط امر به معروف و نهى از منكر احتمال تأثير است. احتمال اثر يعنى احتمال نتيجه دادن...امر به معروف و نهى از منكر از كارهايى است كه ساختمان و كيفيت ترتيب آن و اينكه در كجا مفيد است و به چه شكل مفيد است و مؤثر است و بهتر ثمر مى‌‏دهد و بار مى‌‏دهد و نتيجه مى‌‏دهد، همه را شارع در اختيار عقل ما و فكر ما و منطق ما گذاشته است.» (مجموعه آثار، ج20، ص207) 🔸برای همین است که او بعد از دفاع از عقلانیت این امر، با انتقاد از کسانی که امر به معروف و نهی از منکر را ناممکن تلقی می کنند، می‌گوید: «من معتقدم كه يگانه چيزى كه در هيچ زمانى ممكن نيست به ‏طور كلى جلو آن را گرفت و هيچ قدرتى نمى ‏تواند بكلى از او جلوگيرى كند همين امر به معروف و نهى از منكر است. اگر مقصود از امر به معروف و نهى از منكر تنها گفتن و جنجال كردن و بعد هم اعمال زور و فشار باشد ممكن است موانعى پيش بيايد، ولى اساس امر به معروف و نهى از منكر، نيكوكارى است. مگر ممكن است كسى بخواهد از خودگذشتگى كند و خود را در خدمت خلق خدا قرار دهد، بخواهد خودش خوب باشد و به مردم خوبى كند و آنگاه قدرتى بتواند جلو خوبى خود او يا خوبى كردن او را بگيرد؟! مگر می شود به مردم گفت خوب نباشید و به مردم خوبی نکنید؟!...به هر حال اين است اصل مقدس امر به معروف و نهى از منكر، و آن بود و هست طرز مواجهه ما با اين اصل مقدس كه كار به اينجا كشيده كه نه تنها در جامعه ما متروك شده، در افكار ما نيز مسخ شده و تغيير شكل داده است.» (همان، ص208) 🆔 @AzadFekriSchool