📝تبصره‌های ویرانگر! (بخش اول) 🔻مهر ماه ۱۳۵۸ وقتی مجلس خبرگان قانون اساسی به دنبال تصویب اصلی پیرامون ممنوعیت شکنجه بود، مرحوم #مشکینی ضمن تاکید بر غیر اسلامی و غیر انسانی بودن #شکنجه، از کلی بودن و استثنا نداشتن این اصل انتقاد کرد و با بیان حکم عقل بر ضرورت #دفع_افسد_به_فاسد، از فرض هایی گفت که مجریان قانون ناچار به انجام شکنجه اند. اما #شهید_بهشتی و مرحوم #منتظری از رویه شدن شکنجه بر اساس برخی تبصره‌ها ابراز نگرانی کرده و بر قابل استثنا نبودن این قانون اصرار داشتند. 🔻این سوال در بسیاری از قوانین دیگر نیز جاری است. قوانینی که با ذکر عناوینی مبهم، #تفکیک_قوا بر اساس #تعارض_منافع را در نظر نگرفته و وضع، تفسیر و اجرای قانون را عملاً به یک گروه سپرده و حتی گاهی راه نظارتی نیز بر آنها اصلاً در نظر نگرفته. شفافیت در #قوه_قضائیه از طریق #دادگاه_علنی و در #مجلس و #شورای_نگهبان از طریق پخش تمام مذاکرات آنها قابل پیگیری است اما تبصره‌هایی در قانون آمده که به شدت قابلیت سوء استفاده دارند و راه را برای غیر علنی شدن دادگاه‌ها یا جلسات نمایندگان مجلس، هموار کرده‌اند. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝تبصره‌های ویرانگر! (بخش دوم) 🔻مهر ماه ۱۳۵۸ وقتی مجلس خبرگان قانون اساسی به دنبال تصویب اصلی پیرامون ممنوعیت شکنجه بود، مرحوم #مشکینی ضمن تاکید بر غیر اسلامی و غیر انسانی بودن #شکنجه، از کلی بودن و استثنا نداشتن این اصل انتقاد کرد و با بیان حکم عقل بر ضرورت #دفع_افسد_به_فاسد، از فرض هایی گفت که مجریان قانون ناچار به انجام شکنجه اند. اما #شهید_بهشتی و مرحوم #منتظری از رویه شدن شکنجه بر اساس برخی تبصره‌ها ابراز نگرانی کرده و بر قابل استثنا نبودن این قانون اصرار داشتند. 🔻این سوال در بسیاری از قوانین دیگر نیز جاری است. قوانینی که با ذکر عناوینی مبهم، #تفکیک_قوا بر اساس #تعارض_منافع را در نظر نگرفته و وضع، تفسیر و اجرای قانون را عملاً به یک گروه سپرده و حتی گاهی راه نظارتی نیز بر آنها اصلاً در نظر نگرفته. شفافیت در #قوه_قضائیه از طریق #دادگاه_علنی و در #مجلس و #شورای_نگهبان از طریق پخش تمام مذاکرات آنها قابل پیگیری است اما تبصره‌هایی در قانون آمده که به شدت قابلیت سوء استفاده دارند و راه را برای غیر علنی شدن دادگاه‌ها یا جلسات نمایندگان مجلس، هموار کرده‌اند. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

پارادوکس مرگِ مقدس تاملی درباره انتساب عنوان شهادت به دوست‌ ازدست‌رفته ۱ این روزها عضوی از خانواده شریف از میان ما رفت و غمی به غم‌های از دست‌دادن هم دانشگاهی اضافه کرد. این حس عجیب ارتباط خانوادگی میان هم‌دانشگاهی‌هایِ ندیده اتفاق عجیبی است که خودش نیاز به تامل دارد. اما این ماجرا یک زاویه خاص اما آشنا داشت که شایسته است یک بار به صورت جدی به آن بیاندیشیم. ۲ ویژگی خاص این رخداد «تفسیر دوگانه» از آن بود. در نگاه برخی، او برای خدمت به خدا جان خود را از دست داده بود و بنابراین مرگ او یک مرگ مقدس و به نوعی شهادت محسوب می‌شد. اما برخی پرسیدند که اساسا رسوماتی مانند سیاه‌پوش کردن مساجد تا چه حد اهمیت دارد؟ آیا لازم است یک دانشجو باید برای کار در ارتفاع انتخاب شود؟ و نهایتا نسبت دادن عنوان شهید به ایشان سرپوشی بر آتشِ خشم و فشار دانشجویان برای تعیین مقصر (مقصران) این ماجرا نیست؟ ۳ عملیات کربلای ۴ پیش از آغاز لو می‌رود و چند هزار نفر در لحظات اول جانشان را از دست می‌دهند. بعدا فرمانده عملیات مدعی می‌شود که این یک عملیات برای فریب فرماندهان عراقی بوده و لو رفتن آن بخشی از عملیات بوده است. گرچه بعدا امام خمینی دستور داد «هر عملى كه به تشخيص دادگاه موجب ... خسارت جانى بوده مجازات آن اعدام است» اما برخی معتقدند استفاده از عنوان شهید برای این رزمندگان، عامل اصلی در امان ماندن خاطیان احتمالی از پیگرد قضایی بوده است. ۴ در ماجرای آتش‌سوزی پلاسکو که فاجعه ریزش ساختمان بدون هیچ تردیدی وابسته به عدم نظارت‌های کافی بود نیز از عنوان شهید برای آتش‌نشانان مظلوم استفاده شد. در موارد سقوط هواپیمای اوکراینی، کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸ و نیز کشته‌شدگان تشییع سردار سلیمانی در کرمان هم هر کدام به دلیلی از عبارت شهادت استفاده شد و همان اعتراضات شکل گرفت. ۵ این عادی سازی از مرگ و میرها، یادآور نهیب حسن باقری به نیروهایش است. شهید باقری در سخنان تکان دهنده‌ای می‌گوید: «اوایل جنگ بچه‌های تبریز در دهلاویه ۷۰ تا شهید دادند. خدا شاهد است که همه تنشان می‌لرزید. حالا هزار تا، دو هزار تا، سه هزار تا، اصلاً انگار نه انگار. اگر فردا بهمان بگویند ۱۰۰ هزار تا، انگار یک با هزار فرقی ندارد.» ۶ شهادت نیروبخش و شهادت مخدر! به نظر می‌رسد که مفهوم شهادت دچار تبدلاتی شده است. اسلام با پیش کشیدن مفهوم شهادت، ترس و محافظه کاری در مقابل ظلم را فروریخت و تضمین نمود که اگر کسی در جهاد با ظالم کشته شد اجرش بر عهده خداست و اینچنین عده قلیل مظلومین در برابر ظالمین نیرو می‌گرفتند. اما این روزها، مفهوم شهادت ما را در برابر ظالم و خطاکار قوی‌تر نمی‌کند، بلکه همچون مخدری ما را تسکین می‌دهد و آتشی که در قلب داغداران افتاده را خاموش می‌کند. ۷ به نظر می‌رسد که ارتباطاتی میان این مفهوم جدید از شهادت با نوع خاصی از جهان‌بینی و سبک زندگی که این سال‌ها در برخی هیئات و منابر تبلیغ ‌شده است وجود داشته باشد. به عنوان مثال در این جهانبینی، شهادت هدف ذاتی و نهایی است. مساله‌ای که در سال‌های پایانی جنگ موجب اعتراض علمایی مانند آیت‌الله حق‌شناس شد. او در هنگام درخواست دعا برای شهادت، معترض می‌شد که چرا باید دعا کنم که شهید شوید؟ دعا می‌کنم که پیروز شوید. ۸ پیش از این شریعتی هم مفصلا به معضل تغییر مفاهیم دینی از مفاهیمی پیش‌برنده و مثبت به مفاهیمی انفعالی و تسکین‌دهنده پرداخته بود که برای علاقه‌مندان قابل پیگیری است. جالب آنکه همین کارکرد جدید برخی جامعه‌شناسان دین را واداشته تا شیعه را مذهب شکست قلمداد کنند، یعنی مذهبی که «می‌جنگند، نه برای آن‌که پیروز شوند؛ بلکه برای تجربه‌ی شکستی غرورآفرین». (یادداشت «پیروزی در سیمای شکست»، محسن حسام مظاهری) ۹ نظر شما چیست؟ آیا چنین استفاده‌هایی از مفهوم شهادت با تسکین داغداران فضای امنی برای خاطیان فراهم می‌کنند؟ یا از نظر شما انتساب عنوان شهادت از پیگیری خاطیان و مجرمین دو مقوله متفاوت هستند؟ 🆔 @AzadFekriSchool

📝التماس می‌کردیم گروگان‌ها را تحویل بدهیم! 🔻ماجرای اشغال سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ به روایت مرحوم #مهدوی_کنی مسئول وقت کمیته انقلاب اسلامی 🔹وقتی شنیدیم که به سفارت آمریکا حمله کردند، برای ما خیلی غیر مترقبه بود و تعجب کردیم که چه شده این ماجرا پیش آمده؟ اجمالاً یادم هست که آقای بهشتی و مهندس بازرگان به من زنگ زدند که آقا چرا شما نشسته‌اید؟ نیروهای انتظامی و کمیته‌ها کجا هستند؟ دانشجویان به سفارت ریخته و آنجا را تصرف کرده‌اند و آمریکایی‌ها را گروگان گرفته‌اند. 🔸آنها خیلی ناراحت بودند. به خصوص نخست وزیر دولت موقت آقای مهندس بازرگان. چون آنها طرفدار حسن رابطه با غرب بودند و نمی‌خواستند روابط فیما بین با این کارها تیره شود. من از کمیته پرسیدم چرا این طور شده؟ گفتند آمدند و به سفارت حمله کردند و از دیوار سفارت بالا رفتند. ما اجازه نداشتیم با بچه‌های خودمان بجنگیم و بعداً معلوم شد همین دانشجویان خط امام وارد لانه شده‌اند. 🔹همان موقع به مرحوم حاج احمدآقا زنگ زدم و پرسیدم جریان چیست؟ مرحوم حاج احمد آقا اول می‌خندیدند و پاسخ نمی‌دادند. بالاخره بعد از اصرار گفتند: امام راضی هستند، شما هم با آنها کاری نداشته باشید. ولی بعدها خانم ابتکار مترجم دانشجویان در مصاحبه‌ای اظهار کردند که در ابتدا مرحوم امام با این کار مخالف بودند و سرانجام پس از یک یا دو روز رضایت داده‌اند. 🔹در اینجا لازم است اعتقاد شخصی‌ام را بیان کنم. دستور امام همیشه برای ما حجت بود ولی باید بگویم که من این حرکت یعنی اشغال سفارت را نمی‌پسندیدم و این را نمی‌پذیرفتم که به سفارت‌خانه‌ها مخصوصاً سفارت خانه آمریکا حمله کنیم. برای اینکه اولاً از نظر قوانین بین المللی ریختن به سفارت و لو اینکه ما می‌گوییم لانه جاسوسی در دنیا مورد پذیرش نیست. شاید همه سفارت‌خانه‌ها لانه جاسوسی باشد! اصلاً روال همه سفارت‌خانه‌ها این است که از این کارها می‌کنند. حالا عده‌ای بیشتر و عده‌ای کمتر! من می‌گفتم ما باید قطع رابطه می‌کردیم و سفارت را برمی‌چیدیم و حال آنکه ما آن وقت قطع رابطه نکرده بودیم. 🔸ما فکر می‌کردیم یکی دو روز آمریکایی‌ها را می‌گیرند و از کشور بیرونشان می‌کنند، اما این سبک برخورد در دنیا مطلوب نبود. من با این کار با قطع نظر از دستور امام مخالف بودم. به خصوص ادامه آن را صلاح نمی‌دیدم. چنانکه عملاً این کار به نفع ما نشد، زیرا آنها پس از ۴۴۴ روز آزاد شدند. آخر کار به جایی رسید که ما التماس می کردیم گروگان‌ها را تحویل بدهیم. البته آثار انقلابی‌اش بجای خود محفوظ است که امام هم فرمود انقلاب دوم رخ داد ولی این جریان از جهات گوناگون برای انقلاب سنگین تمام شد. 🔗برگرفته از خاطرات آیت الله مهدوی کنی، ص۲۱۹ تا ۲۲۱ 🆔 @AzadFekriSchool

📝شکاف نجومی میان ایده و عمل! (بخش اول) 🔻سال ۵۷ در فضایی که «حکومت اسلامی» از سوی افرادی چون شاپور بختیار یک «مجهول مطلق» عنوان می‌شد، رهبران انقلاب تلاش‌های زیادی می‌کردند تا منظور از حکومت اسلامی را به طور شفافی تبیین کنند. ۷ دی ۵۷ بود که امام خمینی ضمن مصاحبه‌ای در نقد رژیم پهلوی گفتند: «در حكومت اسلامى هرگز فاصله طبقاتى بدين صورت نخواهد شد و تقريباً همه در يك سطح زندگى خواهند كرد.» 🔹مرحوم بهشتی از دیگر افرادی بود که بر نفی فاصله طبقاتی تاکید داشت. او معتقد بود: «بالا بروی یا پائین بیائی، جامعه ‌ای را اصلا بالای سرش قرآن پهن کنید، مادامی که در آن جامعه در یک سو گرسنه بیچاره از سرما بلرزد وجود دارد و در سوی دیگر متنعمان برخوردار از همه چیز، این جامعه لجن است، تمام چهره‌اش را هم با قرآن بپوشانید، باز لجن است.» (بایدها و نبایدها ص۸۵) 🔸همچنین نقل شده شهید بهشتی خطاب به نمایندگان منتخب امام در اتاق بازرگانی گفته بود: «شما بازرگانان باید به صورت ماهیانه پانزده هزار تومان از سود را برای خود نگاه دارید و باقی مانده را به حساب ۱۰۰ امام واریز کنید.» اسدالله عسکراولادی به او پاسخ داد: هزینه اتومبیل من پنج هزار تومان است! این روایت با درآمدهای عادی سازگاری ندارد.» بهشتی گفت: حق ندارید چنین خرج کنید؛ پیکان بخرید!» عسکر اولادی جواب داد: دوست ندارم پیکان سوار شوم! شریک تجاری من به ایران می‌آید؛ اگر مثلاً با موتور به دیدار وی بروم از من خریدار نمی‌کند! باید سوار بهترین ماشین باشم!» 🔹وی که با اصرارهای بهشتی مواجه می‌شود، در نهایت از او خواهش می‌کند تا در این اتاق از اینگونه مسائل نگوید! قابل توجه آنکه عسکراولادی انتخاب صادق اسلامی به سرپرستی وزارت بازرگانی را همین دیدگاه به ثروت می‌دانست. (نک: سرگذشت پنجاه کنشگر اقتصادی ایران، ص۴۶۸ و ۴۷۱) 🔸معمولاً اینگونه مطالب با این سوال مواجه است که چرا باید استعداد و موقعیت افراد را نادیده گرفت و حقوق یک وزیر با یک کارگر را در یک رتبه یا بسیار نزدیک به هم قرار داد؟ مرحوم مطهری آن زمان درباره این مطلب اینگونه استدلال می‌کرد: «هیچ دلیلی ندارد که حقوق رفتگر نباید از سیصدتومان مثلًا بالاتر باشد و حقوق یک #وزیر نباید از سه هزار تومان کمتر باشد. درست است که [کارهایی نظیر کار یک وزیر برای نبوغ و ابتکار و سطح عالی کار و کار فکری و مغزی] ارزش بیشتری دارد، ولی امتیاز آن کارها به افتخاری است که نصیب صاحب آنها می‌گردد؛ و برای رفتگر، خود رفتگری نوعی مجازات است و نباید حقوق و مزد اینها را کمتر فرض کرد.» (نظری به نظام اقتصادی اسلام، ص۱۴۱) 🆔 @AzadFekriSchool

📝شکاف نجومی میان ایده و عمل! (بخش دوم) 🔻این سخنان برگرفته از دیدگاهی بود که خیر جمعی را در مناسبات اقتصادی معیار قرار می‌داد. مرحوم مطهری که از تئوریسین‌‌های اصلی انقلاب محسوب می‌شود، اواخر عمرش در تحلیل بُعد اجتماعی اسلام گفته بود: «از خود سوسياليسم تعبيرها و تعريف‌هاى مختلفى شده است. اگر ما سوسياليسم را اين طور تعريف كنيم: "يک مسلك اجتماعى كه براى اجتماع نوعى اولويت نسبت به فرد قائل است" خود اسلام طرفدار نوعى سوسياليسم است.» (مجموعه آثار، ج۲۴، ص۱۸۱) 🔹جالب آنکه این نگاه‌ها به نحوی نهادینه شده بود که اختلافات مهمی در جزئیات آن وجود داشت؛ مثلاً در کتاب خاطرات مرحوم سحابی آمده: «زمانی در شورای انقلاب بین مطهری و بهشتی درباره حداکثر فاصله مجاز طبقاتی بحث بود. بهشتی می‌گفت حداکثر، نسبت ۱ به ۳ باید برقرارباشد و مطهری میگفت ۱ به ۷؛ بهشتی برچسب کمونیسم خورد و‌ مطهری راستگرا خوانده شد.» 🔸مرور این سخنان از آن جهت قابل توجه است که در حال حاضر حقوق‌هایی نامتعارف با عناوینی چون «حقوق نجومی» خبرساز می‌شوند. مثلاً در شرائطی که حقوق کارگر به چهار میلیون نیز نمی‌رسد، خبرگزاری‌ها از ۳ موردحقوق‌هایی به مبالغ ۸۴ ، ۱۲۵ و ۲۱۵ میلیون تومان در پتروشیمی امیر کبیر خبر دادند و وزارت کار نیز این خبر را تایید کرد. 🔹اما واکنش‌هایی که به حقوق‌های نامتعارف داده می‌شود، خبر از نهادینه شدن باوری در مدیریت کشور می‌دهد که نه تنها با سخنانی که در زمان انقلاب ایراد شده بود، بیگانه است، بلکه در مواردی می‌توان آن را توزیع ناعادلانه ثروت عمومی و حتی فراتر از عرف بازار دانست. مالک شریعتی، رییس هیات تحقیق و تفحص از حقوق های نجومی مجلس در یک برنامه تلویزیونی درباره حقوق‌های نجومی گفت: «مجموع دریافتی کارکنان دولت حتی وزرا و نمایندگان مجلس، نباید بیش از ۳۵ میلیون تومان باشد...هیچکس قائل به تساوی در حقوق و دستمزد نیست ولی تبعیض ها مردم را آزار می دهد. سقف دریافتی پزشکان ماهانه باید زیر ۱۰۰ میلیون تومان باشد!» 🔸یا در سال ۹۵ در شرائطی که حداقل حقوق ۸۰۰ هزار تومان بود، فیش‌های حقوقی ۵۰ میلیونی و حتی ۲۰۰ میلیونی منتشر شد. در آن شرائط وزیر کشور وقت از حقوق ۹ میلیون تومانی خود خبر داد. وی وقتی با این سوال مواجه شد که آیا این حقوق، کفاف زندگی او را می‌دهد یا نه، گفت: «خب قناعت می‌کنیم!» یا حداد عادل در آن زمان حقوق هشت میلیونی خود را کمتر از یک بقال دانست! 🔹بنابراین فارغ از آنکه نگاه‌های رایج در ابتدای انقلاب را صحیح بدانیم یا نه، «رویگردانی از نظریات اقتصادی رهبران انقلاب»، «نادیده گرفتن عرف بازار در تعیین حقوق» و «توزیع تبعیض آمیز ثروت از بودجه عمومی» سه نکته مهمی است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. 🆔 @AzadFekriSchool

📣۵۰ ساعت ارائه و #گفتگو با موضوع «عدالت» دوره ویژه «مدرسه آزادفکری» 🔻با حضور: مسعود و فرهاد نیلی، فرشاد مومنی، عبده تبریزی، حسن سبحانی، بیژن عبدالکریمی، محسن قنبریان، رضا امیدی، حامد قدوسی، پویا ناظران، پرویز امینی، محمد موحدی و ... 🔸هدیه ما: کد تخفیف ۲۰٪ برای #بازنشر این پست (پست یا استوریِ پوستر همراه با تگ آیدی مدرسه) 🔹موضوعات: #عدالت و بازار، فقه و عدالت، پول و بانک، #خصوصی_سازی، یارانه پنهان، #مسکن، بازارهای مالی، #آموزش و #سلامت ⏰شروع دوره: ۸ دیماه 🔺تخفیف #ویژه برای ثبت‌نام گروهی 🔗اطلاعات بیشتر و ثبت نام در سایت مدرسه آزادفکری 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝امام خمینی و دموکراسی انقلاب ۵۷ با چه گفتمانی شکل گرفت؟ 🔻«ما بین انتقاد و دعوت مردم به شورش تفاوت قائل هستیم.» شاید ابتدا تصور کنید که این جمله از سوی فردی مثل امام جمعه مشهد یا یکی دیگر از مقامات ارشد نظام بیان شده. اما این جمله‌ای است که آذر ۵۷ نماینده دولت فرانسه به مهمان خود یعنی امام خمینی گفت. 🔹ماجرا از این قرار بود که ۱۱ آذر ۵۷ امام خمینی سربازان ارتش را به فرار از ارتش دعوت کردند و خواستار حمایت از اعتصاب‌ها شدند. امام خمینی در این پیام که خطاب به ملت ایران بود، تاکید کردند: «اعتصابات بزرگ خود را هر چه بيشتر ادامه دهيد، دستگاه اين خائنين ياغى را فلج كنيد. اعانت به اين خائنان، حرام و مخالف رضاى خداست.» 🔸به همین دلیل نماینده دولت فرانسه در ۲۰ آذر ۵۷ به امام خمینی تذکر داد و گفت: «اظهارات شما در این مورد از حد آزادی بیان گذشته است...براى ما بسيار مشكل است كه دعوت به نافرمانى و ايجاد مشكل و بلوا در كشور را بپذيريم.» اما امام خمینی زیر بار حرف او نرفتند و گفتند: «اعتقاد داريم كه سرنوشت ما بايد در دست خودمان باشد.» 🔻امام خمینی همچنین دولت شاه را اینگونه توصیف کردند: «ريشه اختلاف ما با شما، در همان اظهار عقيده است. سرباز، در يك دولت غاصب سرباز نيست. در يك دولتى كه شاه غاصب است و بر تمامى مصالح ملت قيام كرده است، شاه ياغى است. لذا يك قيام مسلحانه هم شورش نيست؛ بلكه ضد شورش است...براى حيثيت فرانسه ضرر دارد كه از يك جانى طرفدارى كند.» 🔹شبیه این سخنان بارها در کلمات امام خمینی تکرار شده و ایشان تاکید زیادی بر پایمال شدن آزادی و انتخاب مردم در حکومت شاه کردند، مثلاً ۲۴ آذر ۵۷ در مصاحبه با یک خبرنگار فلسطینی علت رهبری انقلاب را پایمال شدن سه اصل اسلامی عنوان کردند؛ «اصل لزوم عدالت در حاكم اسلامى»، «آزادى مسلمين در رأى به حاكم و تعيين سرنوشت خود» و «اصل استقلال كشور اسلامى از دخالت اجانب و تسلط آنها بر مقدرات مسلمين.» 🔸این تاکیدات ایشان در حدی بود که در ۱۰ دی ۵۷ گفتند: «قهراً مردم وقتى آزاد هستند يك نفر صالح را انتخاب مى‌‏كنند و آراى عمومى نمى‌‏شود خطا بكند. يک‌وقت يكى مى‌‏خواهد يك كارى بكند اشتباه مى‏‌كند، یک‌وقت يک مملكت سى ميليونى نمى‌‏شود اشتباه بكند. كسى بگويد خوب لَعلَّ يك آدمِ غلطى را گذاشتند؛ اگر غلطى را گذاشتند، قدم اول را كه برداشت همين ملت عزلش مى‏‌كنند تمام مى‏‌شود.» 🔻ایشان بعد از انقلاب در ۸ خرداد ۵۸ با اشاره به ضرورت نهی از منکر مقامات، گفتند: «در صدر اسلام هست که عمر وقتی که گفت اگر من یک کاری کردم شماها چه می‌کنید؟ یک عربی شمشیرش را کشید گفت ما با این، با این شمشیر راستش می‌کنیم! باید مسلمان اینطور باشد که اگر –خلیفه مسلمین و عرض بکنم هر که می‌خواهد باشد– اگر دید پایش را کنار گذاشت، شمشیرش را بکشد که پایت را راست بگذار.» 🔹نمونه دیگر آنکه ۲۹ دی ۶۶ وقتی از امام خمینی سوال شد: «در چه صورت فقیه جامع الشرایط بر جامعۀ اسلامی ولایت دارد؟» ایشان در جواب نوشتند: «تولى امور مسلمين و تشكيل حكومت بستگى دارد به آراى اكثريت مسلمين، كه در قانون اساسى هم از آن ياد شده است، و در صدر اسلام تعبير مى ‏شده به بيعت با ولىّ مسلمين.» 🔸آنچه بیان شد نمونه‌های اندکی از تاکیدات امام خمینی بر حق نصب، حق عزل و حق نقد حاکمان جامعه بود. اما شاید مطلب مهم‌تر این باشد که یک شهروند ایرانی امروز که این سخنان را مرور می‌کند تا چه اندازه آن را با هویت فعلی خود متناسب می‌بیند؟ نظراتتان را برای ما بنویسید و همچنین در صفحه اینستاگرام مدرسه، اطلاعات بیشتری را می‌توانید در پادکستِ «امام خمینی و دموکراسی» بشنوید. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

📝مصلحت‌گریزی‌های آشکار علی (ع) را چه می‌کنید؟ علی قدرت را قربانی عدالت کرد... 🔸سالهاست می‌شنویم که هدف غایی اسلام هدایت انسا‌نهاست و این امر از مسیر حکومتی اسلامی بر جهانیان می‌گذرد. اما مدعیان باید تعارض این دیدگاه را با سخن و کردار علی توضیح دهند. 🔹۱. سخن علی می‌گوید اگر ماه و خورشید (حکومت جهانیان) را در اختیارم قرار دهند حاضر نیستم دانه‌ای را از دهان موری بگیرم. (نهج البلاغة (صبحی صالح)، خطبه۲۲۴) چه حکومتی گسترده‌تر از حکومت بر تمام جهان؟ کدام حکومت عالی‌تر از حکومت علی؟ واقعا مصلحت حکم نمی‌کند که به خاطر صلاح تاریخ بشیریت یک دانه بی‌ارزش را بگیرد؟ آیا حامیان دیدگاه بالا نباید این عبارت را یک شعار محض و تبلیغاتی بدانند؟ 🔸۲. کردار حکومت کوتاه علی مالامال از مصلحت‌گریزی‌ها به سود عدالتی فوری و حکومت‌برانداز است: 🔻الف) در دورانی که خوارج مشغول ساماندهی و جمع آوری سلاح بودند به نظر مشاوران توجهی نکرد و تا دست به شمشیر نبردند سهم بیت المالشان را که صرف تجهیز می‌شد قطع نکرد. (تاریخ طبری، ج۵، ص۷۳) 🔻ب) در جنگی که توسط دشمنش از آب محروم شده بود با دسترسی به آب آن را در اختیار دشمن گذاشت و ازین موقعیت برای فشار به دشمن استفاده نکرد. (مروج الذهب، ج۲، ص۳۷۷) 🔻ج) وقتی در شورای شش نفره‌ی پس از خلیفه دوم، عبدالرحمن ابن عوف ازو خواست که بگوید راه و رسم شیخین را دنبال می‌کند تا با او بیعت کنند حتی سخن دو پهلو در تایید آن نگفت و حکومت را به کسی سپرد که نطفه خلافت معاویه و فرزندانش در آن بسته شد. (تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۶۲) 🔻د) در تعارضات با معاویه که نهایتا حکومتش را به پایان رساند مکررا می‌گفت که طریقه تسلط بر جنگ روانی و فیزیکی معاویه را می‌داند ولی اسلام مانع اوست و چنین نخواهد کرد. (نهج البلاغة (صبحی صالح)، خطبه۲۰۰) 🔻هـ) نمونه دیگر اینکه وقتی امام علی را از نیت توطئه برخی از افراد آگاه می‌کنند و از ایشان می‌خواهند تا گردن آنها را بزنند، امام به آنها می‌گویند: «من با كسى كه به جنگ با من دست نزده و دشمنى‌اش را با من آشكار نكرده و رو در روى من نايستاده پيكار نمى‌‏كنم.» (الغارات، ج۱، ص۳۷۲) 🔹جمع‌بندی: علی با چنین اقداماتی حکومتی را رهبری کرد که کمتر از پنج سال به طول انجامید و بر هر شخص سیاسی آشکار است که همین اقدامات پیش‌گفته از عوامل اصلی شهادت او و سقوط حکومتش بودند. حال چگونه بگوییم که حکومت طریقیت دارد و گاهی (و از نظر بسیاری اکثرا) باید پیگیر مصالح قدرتی باشیم که انشالله روزی به کار عدالت بیاید؟ 👈🏻پ.ن ۱: یکی کردن مفاهیم عدالت و مصلحت و منحل کردن صورت مساله را کنار بگذاریم و واقعیت این مساله را درک کنیم. 👈🏻پ.ن ۲: اینکه «او امام بود و کردار و سخنش در تاریخ می‌ماند پس اینگونه عمل کرد» هم نسبت ناروای عملکرد تبلیغاتی به علی را در خود دارد. لذا از چنین تفکری برحذر باشیم. میزبان نظرات و نقدهای شما هستیم. 🌐 AzadFekriSchool.ir 🆔 @AzadFekriSchool

🔰دوره زمستانه مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی 🇮🇷عقلانیت‌ اجتماعی‌ انقلاب‌ اسلامی 🗓11 اسفند 1400 الی 30 اردیبهشت 1401 🔻در قالب 50 ساعت درس گفتار ▪️هزینه ثبت نام 100 هزار تومان. ⏰ مهلت ثبت نام تا 10 اسفند ماه. فرم ثبت نام 👇 Formaloo.com/zoha 🔹 مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی @m_zoha

📝پیامبر و پاسداشت انسانیت 👈🏻ماجرای کمک پیامبر به زن خواننده‌ی مشرکی که مسلمان هم نشد! ✍️ یادداشتی از مرحوم استاد محمدرضا حکیمی ۱ ﺳﺎﺭه، ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺑﺪﺭ ﺍﺯ ﻣﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻧﺰﺩ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺍﮐﺮﻡ ﺭﻓﺖ. ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ: – ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪه‌ﺍﯼ؟ – ﻧﻪ - ﺑﺮﺍﯼ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺁﻣﺪهﺍﯼ؟ – ﻧﻪ – ﭘﺲ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﻪ ﺁﻣﺪهﺍﯼ؟ ۲ – ﺷﻤﺎ همیشه ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ ﭘﻨﺎه ﻭ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻥ ﺑﻮﺩﯾﺪ، ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻣﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎنی ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻭ ﻧﯿﺎﺯﻣﻨﺪ ﺷﺪهﺍﻡ، ﺁﻣﺪهﺍﻡ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ؛ نه جامه‌ای دارم، نه مرکبی و نه پولی که زندگی ام را بگذرانم. – ﺗﻮ ﮐﻪ در مکه روزگاری ﺁﻭﺍﺯهﺧﻮﺍﻥِ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﯼ، ﭼﻄﻮﺭ شد که ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺷﺪﯼ؟ – ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺑﺪﺭ ﮐﺴﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻭﺍﺯهﺧﻮﺍﻧﯽ سراغ من نمی‌آید، فراموش خاص و عام شده‌ام، به سختی زندگی می‌کنم. ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ (ص) ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺯﻥ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ. ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻤﮏ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺟﺎﻣﻪ ﻭ ﻣﺮﮐﺐ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺩﺍﺩﻧﺪ. ۳ عجیب ﺭﻭﺍیتی است! هم عجیب و هم ﻏﺮﯾﺐ! ﯾﮑﯽ ﺍینکه ﺍﯾﻦ ﺯﻥ ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﮑﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪه ﺑﻮﺩه، ﻫﻢ ﺍﺯ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ هم ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﭘﻨﺎه ﺍﻭ ﺑﻮﺩه است. ﺩﻭﻡ ﺍینکه ﻧﻔﺮﻣﻮﺩ ﻗﻮﻝ ﺑﺪه ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﯽ ﻧﮑﻨﯽ ﺗﺎ ﮐﻤﮑﺖ ﮐﻨﻢ، ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﮐﻤﮑﺶ ﮐﻨﻨﺪ. ﺳﻮﻡ اینکه ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺸﺮﮎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﯽﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﻮﺩ، ﺁﻣﺪ ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺭﻓﺖ! ﺧﺪﺍﯾﺎ! ﻣﺎ ﭼﻪ ﭼﯿﺰﻣﺎﻥ ﺷﺒﯿﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ تو ﺍﺳﺖ؟! 📚 منبع: ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ، ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻟﺤﯿﺎﺓ ﺟﻠﺪ ﻧﻬﻢ، ﺹ ۲۳۲، ﻧﺸﺮ ﺍﻟﺤﯿﺎﺓ، ﭼﺎﭖ ﺍﻭﻝ، ۱۳۹۱، به نقل از ﻣﺠﻤﻊ ﺍﻟﺒﯿﺎﻥ، ۲۷۰/۹ 🆔 @AzadFekriSchool

📝مطهری، سنت و تجدد آیا استاد مطهری تفاوت خاصی با سایر روحانیون داشت؟ 🔹۱۲ اردیبهشت سالروز شهادت آیت الله مرتضی مطهری است. او در اوایل انقلاب به عنوان رییس شورای انقلاب که عملاً نفر دوم کشور محسوب می‌شد، فعالیت می‌کرد. افرادی مانند علامه طباطبایی و امام خمینی بسیار از او تمجید می‌کنند و او را فیلسوف و فقیه می‌نامند. آیت الله خامنه‌ای نیز معتقد است: «اگر بخواهیم این نظام در ذهن مردم عمق پیدا کند، باید افکار شهید مطهری در بین مردم رواج پیدا کند.» اما با این حال او آیا تفاوت بنیادینی با دیگر روحانیون داشت؟ 🔸بیژن عبدالکریمی از منتقدان اوست و معتقد است: «مطهری نه یک متفکر بلکه یک متکلم بود.» اما می‌گوید: «مطهری صرفاً یک شخص نیست. چه بپسندیم و چه نپسندیم، چه با او موافق باشیم و چه نباشیم، وی نماینده برجسته یک نحوه تفکر رایج و غالب نه تنها صرفاً در کشور ما بلکه در سراسر بلاد مسلمانان است.» 🔹یادداشت‌های استاد مطهری بیانگر نگاه منفی وی به برخی از جریان‌های رسمی روحانیت است. تا جایی که بخشی از آنها را با فراعنه قیاس کرده و ریاست مآبی آنها را دلیل فساد اخلاق طلاب تحلیل کرده است. (یادداشت‌های استاد مطهری، ج۱۳، ص۸۹) او همچنین با انتقاد از طبقه شدن روحانیت، معتقد بوده که فقهای شیعه فتوا به قتل امام زمان خواهند داد چون دکان آنها را خواهد بست! (همان، ص۲۰۶ تا ۲۰۸ و ج۱۵، ص۱۵۰) حتی مطابق نقل مرحوم علی دوانی علت مهاجرت مطهری از قم به تهران، وضعیت حوزه بوده است. (مفاخر اسلام، ج۱۲، ص۲۴۰) 🔸دغدغه بازنگری در تعالیم دینی از سوی او قابل انکار نیست و وضع موجود مسلمانان را وضع بسیار نامطلوبی میدانست و عقب ماندگی مسلمانان از اعتقادات او بود. بر همین اساس می‌گفت: «یا باید بگوییم اسلام، یعنی همان حقیقت اسلام، در مغز و روح این ملت‌ها هست ولی خاصیت اسلام این است که ملت‌ها را عقب می‌برد و یا باید اعتراف کنیم که حقیقت اسلام به صورت اصلی در مغز و روح ما موجود نیست بلکه این فکر اغلب در مغزهای ما به صورت مسخ شده، موجود است و تمام دستورهاى اصولى اسلام در فكر ما تغيير شكل داده.» (مجموعه آثار، ج۲۵، ص۵۰۱) 🔻گفتمان مطهری در نسبت دین با نابرابری‌ها به لحاظ نظری انعطاف داشت. تا جایی که وی گفته بود: «اصل عدالت از مقیاس‏‌هاى اسلام است که باید دید چه چیز بر او منطبق مى‏‌شود. نه این است که آنچه دین گفت عدل است، بلکه آنچه عدل است دین مى‌‏گوید!...مُقدَّسى اقتضا مى‌‏کند که بگوییم دین مقیاس عدالت است اما حقیقت این طور نیست...» (بررسى اجمالى مبانى اقتصاد اسلامى، ص‏۱۴) 🔹مرحوم مطهری بر اساس تحلیل فقهی مساله وکالت و اینکه زن می‌تواند موکل و وکیل باشد، حق رای و نماینده مجلس شدن زنان را به لحاظ دینی توجیه کرد. (مجموعه آثار، ج۲۹، ص۴۶۴) یا وقتی از او درباره تعارض ولایت فقیه با دموکراسی سوال شد، او گفت: اگر ولايت فقيه يك امر انتصابى مى‏‌بود، ممكن بود بگوييم كه اين بر خلاف اصول دموكراسى و نظير سلطنت موروثى است. ولى، فقيه را بر خلاف سلطان و شاه خود مردم انتخاب مى‏‌كنند. بنابراين، اين چه منافاتى دارد با اصول دموكراسى و چه تناقضى هست ميان جمهورى بودن و اسلامى بودن؟» (همان، ج۲۴، ص۳۳۳) 🔸با این حال همچنان برخی مانند بیژن عبدالکریمی تلاش‌های مرحوم مطهری را موفق نمی‌دانند و می‌گویند: «ما در طول تاریخ موارد متعددی دیده ایم که میان احکام عقلی و تجربی بشر با احکام شرعی و فقهی و غیره تعارض وجود دارد. مطهری نیز مثل بسیاری از سنت گرایان و اصحاب تئولوژیک ما راه حل نظام مندی برای خروج از این تعارض ها ارائه نمی دهند.» 🔻بنابراین می‌توان گفت که مرحوم مطهری برای بازنگری در مفاهیم دینی و کارآمدی آن در شرائط جدید، تلاش می‌کرد، اما به هرحال نسبت بسیاری از سخنان او با تعالیم دینی در ابهام قرار دارد. شاید به همین دلیل بوده که سید حسین نصر علی رغم آنکه او را در فلسفه بسیار مستعد توصیف می‌کند، می‌گوید: «مطهری تا اندازه ای متجدد بود. او در میان مواضع سنت گرایی و تجددگرایی گیر کرده بود و مساله را به طور کامل در ذهن خود حل نکرده بود.» (در جست و جوی امر قدسی، ص۱۳۲) متن کامل این یادداشت به همراه منابع آن را در صفحه اینستاگرام مدرسه آزادفکری می‌توانید مطالعه کنید. 🆔 @AzadFekriSchool

📝تاکیدات امام خمینی بر دموکراسی را تا چه اندازه می‌توان جدی گرفت؟ گفتگو درباره این سوال در پادکست جدید 🔻«طلبه‌ای از اتاق ایشان به اتاق که من نشسته بودم، آمد. صدایش زدم و گفتم: امام چه فرمود؟ ایشان گفت امام فرمود: اینکه ما گفتیم #بازرگان را ملت انتخاب کرد، حرفی بود که به خاطر پسند دنیا و جهانیان زدیم تا در برابر آنها پاسخگو باشیم ولی واقع مطلب این است که من خودم ولیّ امر هستم و از همین بابت، ایشان را نصب کردم! من با شنیدن این مطلب از خوشحالی می‌خواستم بال دربیاورم چون فهمیدم که اوضاع و شعارها تغییر می‌کند و بر محور #ولایت_فقیه خواهد شد.» 🔹اینها جملاتی است که آیت الله #سید_کاظم_حائری سال ۱۳۸۰ در مصاحبه‌ای بیان کرد. جملاتی که بین برخی حامیان و مخالفان #امام_خمینی طرفداران جدی داشت. #بنی_صدر که خود را مدافع #دموکراسی عنوان می‌کرد، معتقد بود: «اینکه آقای #خمینی بگوید ۳۵ میلیون نفر بگویند بله من می‌گویم نه! یک دستاورد عظیمی در تاریخ #ایران است. #روحانیون همیشه خود را سخنگویان ملت می‌دانستند.» 🔸آیت الله #محمد_مومن نیز که خود هیچ مدخلیتی برای رضایت و کراهت #مردم در #مشروعیت فقیهِ واجد شرائط قائل نبود، نظر امام خمینی را نیز مطابق دیدگاه خودش معنا می‌کرد و می‌گفت: «امام خمینی هم که #جمهوری_اسلامی را به رای مردم گذاشت برای آن بود که در دنیا نگویند این #حکومت مبتنی بر زور است و مردم با آن مخالفند و چون رای نزدیک به ۱۰۰ درصد مردم موافق با این حکومت بود، لذا جمهوری نام گرفت.» و آیت الله #مصباح_یزدی نیز در کلام مشابهی، همین ادعای آقای مومن را تکرار کرد. 🔻بنابراین بیگانه بودن اندیشه امام خمینی با مشروعیت بخشی #آرای_عمومی، نه تنها از سوی برخی مخالفان ایشان مطرح می‌شود بلکه در میان طرفداران سرشناس ایشان نیز حامیان جدی دارد! ما این بار در پادکستی کوتاه به این پرداختیم که دموکراسی امام خمینی را تا چه اندازه می‌توان جدی گرفت؟ این پادکست را به همراه منابع آن در صفحه یوتیوب ما دنبال کنید: https://www.youtube.com/watch?v=VysT41WGo2M 🆔 @AzadFekriSchool