🔹به قول شاملو: «دهانت را میبویند، مبادا که گفته باشی دوستت میدارم».
برخی افراد و جریانات ضددینی، با برساخت هژمونی رسانهایِ سَبُعانه، تولید اثر آیینی را برای هنرمندان ایرانی هزینهساز کردهاند. در این وضعیت، هرگونه حضور در صحنه و از اهل بیت دم زدن، کنشی است با پیامِ ایستادن در برابر مخالفان دین و البته انقلاب. تأثیر انقلاب هم در این پررنگ کردن مفاهیم و هنر دینی، جدا از بحثهای اندیشهای پیچیده، یک مقایسه سرانگشتیِ کمّی بین آثار هنریِ آیینیِ قبل و بعد انقلاب میخواهد که نشان از اختلافِ زمین تا آسمانیِ این مسأله است.
«موسیقی آیینی» هم یکی از جریانهای هنری کشور است که پس از انقلاب اسلامی با بسترسازی دینی و به پشتوانه جامعه دینداران و مردم و هنرمندان متعهد ایرانی، رشد بسیاری کرده و در همین جهت، ارزشها و مفاهیم دینی و مدح و منقبت اهل بیت به موضوعِ (سوژه) جدی و پُرطنین برای پرداخت هنرمندان در رشتههای هنری مختلف تبدیل شده است.
🔹در روزهایِ خودسانسوری و پنهان کردن اعتقادات دینی توسط برخی هنرمندان، اولین قطعه آیینیِ «محسن چاوشیِ»، پس از بلوای «زن، زندگی، آزادی» به نام «آوازِ خون» منتشر شده است که ادای دِینی است به امام حسین. او همواره در طول حضور حرفهای خودش، ارادتش به اهل بیت را فریاد زده؛ از مدح امیرالمؤمنین در آلبوم «امیر بیگزند» و قطعه «کلاغ روسیاه» برای امام رضا گرفته تا «ظهر عطش» برای امام حسین. حتی در امتداد همین اندیشه، برای مادران شهدا نیز «بیقرار»ی کرده و آوازی خوانده.
🔹نگاه به کارنامه عاشورایی و آیینیِ چاووشی که پسوند حسینی را به نیکی در ادامه اسم خود دارد، به عنوان خوانندهای جدی در گونه موسیقی پاپ، ما را به زنده بودن حقیقتِ پیوند مستمر مردم ایران با ارزشهای دینی تنبّه میدهد؛ حقیقتی که حاصل خون دادن شهدا و خون دل خوردنهاییست که توجه به آن، ما را از صِرف حس خوب و نگاه نوستالژیک به دین و عزاداری، به حضور در صحنه جدال بین حق و باطل میکشاند.
🔹 اشعار مشهور عاشورایی؛
شاعران ناآشنا
بخش سوم
#شعر #شعر_آیینی
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35
🔹 شاعران ابیات مشهور عاشورایی را به این دلیل نمیشناسیم که خودشان، دنبال سر زبانها افتادنِ نام و آوازهشان نبودند. آنها مایل نبودند اسم دَر کنند. با تمام وجود میخواستند تنها رضایت یک نفر، آن هم خود سیدالشهدا (علیه السلام) را جلب کنند. آنها با خود امام معصوم طرف بودند و دنبال مقبولیت شعر نزد ایشان بودند. به همین دلیل، برایشان مهم نبود و نیست که مردم، شاعر این شعر معروف را بشناسند یا خیر. «قصهاثر» برخی از این اشعار، گواه همین حقیقت است. برخی از آنها، حتی از همهگیر شدن شعرشان بیخبر بودند و شعرشان را مکتوب هم نکرده بودند. مرحوم آیتاللّه فاطمینیا تعریف کردهاند: «در زمان کودکی ما، یک سید نورانی در تبریز بود به نام آقاسیدحسن کهنموئی؛ خیلی فاضل و مجهولالقدر بود. من نوجوان بودم و در مجلس شرح صحیفه سجادیهاش شرکت میکردم. اشعار دلنشین و خالصانهای میگفت که بسیار زود در شهرهای مختلف پخش میشد. خیلی اخلاص داشت. این شعر معروفی که زبانحال حضرت زینب (سلام اللّه علیها) بعد از شهادت حضرت اباعبدالله (علیه السلام) است، مال همین سید است:
گلی گم کردهام میجویم او را
به هر گل میرسم میبویم او را».
🔹این فرسته، هفتمین بخش از مجموعه «اشعار مشهور؛ شاعران ناآشنا» است و سومین بخش از «اشعار مشهور عاشورایی». اشعاری که حرف دل مردم را با امام حسین میزنند. برخی از این اشعار بیشتر مشهورند و برخی کمتر؛ اما در هر صورت از «مشهورات»اند.
با مطالعه و بررسی شاعران اشعار مشهور آیینی، نام چند تن از شاعران بزرگ، پُرطنین است و مدام تکرار میشود. میتوان آنها را پدران شعر ولایی و شعر هیئت نامید؛ شاعرانی مانند مرحوم «حبیباللّه چایچیان (حسان)»، «سیدرضا مؤید»، «محمدجواد غفورزاده (شفق)» و «غلامرضا سازگار».
پینوشت: تصویر استفاده شده در جلد این فرسته، دکور هیئت رایةالعباس در محرم سال 1396 است که مزین به شعری از خوشدل تهرانی است که در بخش دوم اشعار مشهور عاشورایی منتشر شد.
🔹 خسوف؛ اولین سمفونیِ عاشورایی جهان
سرگذشت پیوند یک همآوایی آیینی بین شرق و غرب
#موسیقی #سمفونی
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35
🔹زمانیکه لوریس چِکناوُریان، رهبری نواختن یک اثر تازه را «با افتخاری بزرگ» بر عهده گرفت، از آن بهعنوان اوّلین «رِکوئیمِ» (= سوگسرودۀ) مذهبی ایرانی یاد کرد. این نام (Requiem)، اصطلاحی موسیقایی برای قطعههای همآوازی سوگوارانهای میباشد که به یادبود درگذشتگان و از گذشته در کلیسا، اجرا میشدند. در کنار رکوئیم، آن اثر موردنظر را میتوان حتّی در شمار «اوراتوریو»ها (Oratorio) نیز جای داد که علاوه بر گروه همسرایان، مجموعۀ سازها نیز بخشهای آن را مینوازد. در آغاز، متن اوراتوریوها براساس کتاب مقدّس «انجیل» و مکان اجرای آنها نیز تنها کلیسا بود؛ امّا امروزه، هرگونه اثر موسیقاییای که درونمایۀ دینی دارد و البته یک خط سِیْر داستانی در آن جاری است، در این دستهبندی قرار میگیرد.
🔹«خسوف»، شبیه به این دو قالب بود؛ با این تفاوت که ۱۹۴ روز پایانیِ زندگانی و قیام حضرت امام حسین (ع) را با تأکید بر هفت برهۀ برجستۀ آن مدّت روایت میکرد. آهنگساز این کار، کسی جز دکتر محمّدسعید شریفیان (1333، تهران) نبود. وی پساز ساخت سمفونیهای «سرداران» و «اروندرود» (در رثای شهیدان و رزمندگان گمنام دفاع مقدّس)، بهسراغ خلق «خسوف» رفت که گویا نخستین اثر با مضمون عاشورا، در سبک موسیقی کلاسیک و با قالب سمفونی در جهان است. تنظیم نتنوشتهاش، دو سال طول کشید و مدّتزمانِ یک ساعت و چهلوهفت دقیقهای را در بر گرفت. البته وی، ساخت موسیقیهای آئینی خود را با نگارش دنبالۀ این سمفونی و سپس سوئیتسمفونی «خورشید» (پاسداشت مقام حضرت امام علی(ع))، ادامه داد. همچنین «خسوف» را میتوان گونهای پوئمسمفونی به شمار آورد. این قالب (Poem Symphony)، دربرگیرندۀ قطعههای پیوستۀ بههممرتبطی است که موضوع آنها میتواند یک رویداد، قصّه، شعر، قاب و منظره باشد. آهنگساز در مضمونپردازی پوئمسمفونی، بیشتر بر آفرینشهای شاعرانه تکیه میکند.
🔹با سپریشدن بیست سال از اوّلین رونمایی «خسوف»، در این فرسته به بازخوانی سرگذشت خلق و اجرای آن پرداختهایم. شما میتوانید تمامی قطعههای این آلبوم را از فروشگاه دیجیتال موسیقی «بیپتونز» (Beeptunes.com)، خریداری و دریافت کنید.
پینوشت: طرّاح گرافیک جلد آلبوم، کیانوش غریبپور میباشد.
🔹در انتظار شام غریبان
۹ نگاره عاشورایی از حبیب الله صادقی
#نقاشی #هنر_تجسمی
🔺رسانه بافتار
🆔https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35