گونه شناسی حجاب در قرآن و یک توصیه برای سیاستگذاران: 🔹به انواع حجاب در قرآن توجه کرده‌اید؟ یکی از انواع حجاب، حجاب پوششی است نظیر این آیه: "يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‌ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً" (احزاب/۵۹). 🔹مورد دیگر، ‌حجاب گفتاری است که در نحوه بیان و کلام ظهور می‌یابد: "فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا" (احزاب/۳۲). 🔹مورد دیگر، حجاب رفتاری است که مربوط به نمود حیا و عفاف در رفتار افراد است نظیر این آیه: "فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاءٍ" (قصص/۲۵) و یا این آیه: "وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ" (نور/۳۱). 🔹اما یک مورد دیگر هم است که مربوط به حجاب کالبدی است و متاسفانه سیاستگذاران کمتر به آن توجه داشته‌اند. این نوع حجاب در معماری و شهرسازی نمود می‌یابد، نظیر این آیه: "وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَىٰ وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا" (بقره/۱۸۹) و یا این آیه: "وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنْكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ" (نور/۵۹) که این آیات بیانگر لزوم رعایت حجاب و حریم کالبدی در معماری و شهرسازی است. 🔹نکته مهم آن است که عدم رعایت حجاب و حریم کالبدی در معماری و شهرسازی، منتج به تضعیف فرهنگ حجاب و عفاف در سایر عرصه‌ها (نظیر حجاب پوششی و حجاب رفتاری و ...) می‌شود. از دلایل شیوع بدحجابی و بی‌حجابی در کلانشهرها در مقایسه با شهرهای کوچکتر همین است؛ زیرا باوجود آنکه کلانشهرها در سایر موارد نظیر فضای مجازی تفاوت چندانی با شهرهای کوچکتر ندارند اما به دلیل تفاوت در نوع شهرسازی و گسترش روزافزون متراکم‌سازی‌ها و عمودی‌سازی‌ها در کلانشهرها، حریم و حجاب کالبدی و به تبعش سایر انواع حجاب در آنها به طور بایسته رعایت نمی‌شود. فلذا سیاستگذاران ما بایستی بدانند که از شروط مهم اصلاح وضعیت نابهنجار حجاب و عفاف به عنوان معلول، اصلاح علل و ریشه‌هایی است که از مهم‌ترینش وضعیت معماری و شهرسازی عریان و بدون حریمی است که این روزها به وفور در کلانشهرهایمان شاهدش هستیم. #حجاب #معماری_اسلامی #شهرسازی_اسلامی @baladetayyeb

از نمای عریان تا آغوش رایگان 🔹به معنای واژه مکشوفه دقت کرده‌اید؟ لغت نامه‌ها این واژه را چنین معنا کرده‌اند: "برملا، پدیدار، عیان، کشف شده، هویدا". بانویی که کشف حجاب می‌کند را مکشوفه می‌گویند به این معنا که برای همگان برملا و عیان است و چیزی برای کشف شدن ندارد. مکشوفه نه رمزی برای کشف شدن باقی می‌گذارد و نه رازی برای جوییدن. به ثمن بخس و به ارزانترین وجه ممکن هرچه از رمز و رازِ زیبایی داشته را برای هر کس و ناکسی هویدا کرده است، چه طالبش باشند و چه نباشند؛ چراکه چنین کسی دیگر چیزی برای کشف شدن باقی نگذاشته است. دقیقا برخلاف مستوره که پر از رمز و راز است که آنها را نه ارزان، که به قیمت عرضه می‌کند، آن هم نه به هر ناکسی بلکه فقط به کسی که لیاقت کاویدن رمز و رازهایش را داشته باشد. 🔹در مقام مقایسه، همچون آپارتمانهای بدون حریم امروزی که از معبر مجاور و یا بلوک روبرو، هر آنچه در آن است برای همگان هویداست؛ با نماهایی عریان که نه حریمی برای صاحبخانه‌اش باقی می‌گذارد و نه حرمتی برای مالکش. درب ورودی را که باز کنی تا انتهای اتاق خوابش مکشوف است و درب را که باز نکنی هم با پنجره‌های عریانش تا منتهای آشپزخا‌نه‌اش برای همگان مفتوح و به قول فرنگی‌ها open است. برخلاف خانه سنتی که به غایت مستور بود تا پناهی باشد برای بانوی مستوره. خانه‌های پر از رازی که با الگوهای مستور و پنهانش، پر از رمز بود برای کشف کردن و جوییدن. 🔹 آری، اگر درست بنگریم میان گسترش خانه‌های غیرمستور و افزایش بانوان مکشوفه رابطه معناداری برقرار است؛ از جنس همان رابطه‌ای که در میراث تمدنی این سرزمین میان خانه‌های مستور و بانوان مستوره برقرار بود. و چه باهوش بودند آنهایی که برای زدودن فرهنگ حیا و عفاف و تبلیغ البسه مکشوف در این مملکت، به سراغ ترویج ابنیه غیرمستور رفتند و فهمیدند که شرط رایگان شدن آغوشها، عریان شدن نماهاست؛ و چه کم‌هوشیم ما که بعد از چند دهه، هنوز متوجه این ارتباط محتوایی نشده‌ایم و گمان می‌کنیم که بدون سامان دادن به سبک ابنیه می‌توانیم سبک البسه را بسامان کنیم. #سبک_زندگی #حجاب #معماری_اسلامی @baladetayyeb

چند سطر برای نگارندگان لایحه عفاف و حجاب 🔹امروز فرصتی شد تا متن کامل لایحه عفاف و حجاب را بررسی کنم. از زحمات نگارندگان متن لایحه ممنونم اما چیزی که جای خالی آن در لایحه مشهود است، عدم توجه بایسته به نقش معماری و شهرسازی به ویژه معماری ابنیه مسکونی در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب است. البته در برخی مواد نظیر ماده ۱۴ و یا ماده ۱۸ لایحه، به معماری فضاهایی نظیر فضاهای اداری و یا بوستانها اشاراتی شده است اما در سرتاسر این لایحه‌ی ۷۰ ماده‌ای، کوچکترین اشاره‌ای به معماری ابنیه مسکونی نشده است. عنایت بفرمایید که بیشترین زمان از عمر انسانها در ابنیه مسکونی سپری می‌شود و بیشترین تعداد ساختمانهای شهرها نیز همین ابنیه مسکونی است (ابنیه مسکونی به تنهایی تقریبا ۵۰٪ از کل ساختمانهای شهرها را شامل می‌شوند). لذا در مقایسه با کاربری‌های مختلف، هیچ کاربری در سطح اولویت کاربری مسکونی نیست. 🔹چگونه است که در ماده ۹ لایحه چنین بیان شده است که "واردات، تولید و توزیع عمده لباسهایی که استفاده از آنها در انظار عمومی مغایر و منافی عفت عمومی است ممنوع است" اما در هیچ ماده‌ای اشاره نشده است که مثلا وارد کردن الگوهای غیر بومیِ حریم‌زدا و عفاف‌شکن به معماری و شهرسازی کشور و ساخت و ترویج ابنیه حریم‌شکن ممنوع است؟! اگر معماری و شهرسازی، ظرف زندگی است (که هست) آیا می‌توان از ظرف کثیف انتظار زندگی تمیز داشت؟! و آیا سامان البسه بدون بسامان کردن ابنیه، نتیجه‌بخش خواهد بود؟! 🔹عنایت بفرمایید که معماری و شهرسازی چنان سهمی در ترویج عدم عفاف و تبرّجات عفاف‌شکن دارد که اساسا واژه تبرّج به لحاظ لغوی، ریشه در واژه برج دارد؛ زیرا ریشه آن بدین‌گونه بوده است که زنان تمدن جاهلیت، خود را از بالای برج (خانه‌ها و ساختمانهای مرتفع)، متبرّج (جلوه‌گر) می‌ساختند. علامه طباطبایی(ره) در همین خصوص چنین می‌فرماید: "کلمه تَبَرُّج به معنای ظاهر شدن در برابر مردم است، همان‌طور که برجِ قلعه برای همه هویداست". لذا لازمه تدبیر حجاب و عفاف، تدبیر این نوع معماری و شهرسازی حریم‌زدا و عفاف‌شکنی است که این روزها در سرتاسر کلانشهرهایمان چنان شیوع یافته است که متاسفانه برای اغلب ما عادی شده است. یادمان باشد که البسه و ابنیه، دو بال عفاف‌زا یا عفاف‌زدا هستند و توجه به یکی و غفلت از دیگری، سبب ابتر ماندن لایحه عفاف و حجاب خواهد شد. #حجاب #عفاف #معماری_اسلامی @baladetayyeb