بسم الله
📢#آشنایی_با_خطبه 9
1️⃣فضای صدور خطبه
این خطبه پس از جنگ جمل ایراد شده است (پیام امام، ج1، ص473).
2️⃣اهمیت خطبه
در این خطبه به یک اصل روانشناسی اشاره رفته است و آن اینکه در میدان کارزار، غوغاسالاری و #عملیات_روانی ناشی از احساس ضعف است یعنی از آنجا که فرد، خود را در مقابل حریف، ناتوان می یابد، سعی می کند که این ضعف را با هیاهو و تهدیدهای فراوان جبران کرده و خود را قوی نشان دهد ولی کسی که خود را نیرومندتر از دشمن می داند، با تکیه به توان داخلی، نیازی به دست اندازی به عوامل خارجی برای جبران ضعف خود نمی بیند لذا برخی شارحان گفتهاند که تهدید و هیاهو قبل از جنگ نشانه ترس، و سکوت و سکون، نشانه شجاعت است (ابن میثم، ج1، ص284؛ سید عباس موسوی، ج1، ص137)
3️⃣مضامین خطبه
حضرت امیرعلیه السلام به خصلت اصحاب جمل و خصلت خود اشاره کرده است. آنان در مقام سخن وری، با تهدید، غوغا به پا کرده ولی در مقام عمل، سست و ترسو هستند، لکن حضرت امیر علیه السلام بدون نیاز به غوغا و تهدید، در مقام عمل، با صلابت و استواری، ضرباتی مهلک به پیکر دشمن وارد می سازد.
به بیان دیگر، این خطبه، مقایسه بلیغی است میان عملکرد اصحاب سخن و مردان عمل.
4️⃣لطایف خطبه
1. هر چند سیاق عبارت و ضرب آهنگ کلام تناسب بیشتری با فعل «فشلوا» دارد ولی حضرت، از لفظ «الفشل» استفاده کردند و شاید این تغییر در سیاق، برای اشاره به همان اصل روانشاسی باشد که پیشتر بیان شد یعنی این یک اصل کلی است که «مع هذین الأمرین الفشل»، هر چند که «ما من عام الا و قد خصّ».
2. در عبارت «و لا نُسیلُ حتی نُمطِرَ» یک شیرینی لطیفی پنهان است که با تصویر عمل مخالفان، قابل درک است. توضیح آنکه: رفتار اصحاب جمل به کسی می ماند که بدون باران، در صدد به راه انداختن سیل بوده که امری مضحک است. گویا حضرت می فرمایند: شما که تهی از بارانید، چگونه در پی ارسال سیلید؟ اول ببار، بعد سیل بیار.
5️⃣مصادر #خطبه_9
الجَمَل واقدی/ الجَمَل شیخ مفید/ الفتوح إبن أعثم
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
✍️استاد علی رحیمی ؛ حوزه علمیه شیراز
https://eitaa.com/banahjolbalaghe