🔴 پنج نکته مهم در مورد فایل سخنان جناب #ظریف
🔹 انتشار فایل سخنان ظریف با طراحی خاص رسانهای مورد توجه قرار گرفته و بازخوردهایی داشته است. گرچه مطالب و ادعاهای مطرح شده و اساسا جهت گیری مباحث، امر جدیدی نبود و در طول ۸ سال گذشته بارها بیان شده اما حداقل پنج نکته زیر در این رابطه قابل توجه است.
🔻۱. از منظر درونی، #ظریف از جایگاه وزیر خارجه شدیدا تنزل کرده و به بازیچه و وسیلهای پوششی برای توجیه بیکفایتی و بیدستاوردی دولت تبدیل شده است. بهنظر میرسد پخش ِ (درز هدفمند فایلِ) مصاحبه، #ذبح_ظریف توسط طیف افراطی اصلاحات برای تسویه حساب درون حزبی با روحانی است. در واقع با پایان یافتن دوره روحانی و شکست گفتمان اصلاحات و اعتدال، دوره تسویه حساب درونی آغاز شده است. در کنار آن متشنج کردن افکار عمومی و تعمیق دوقطبی، وجه بیرونی این بازی است.
🔻۲. از نگاه بیرونی، ظریف با انتقاد از فعالیتها و مجاهدتهای شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی، ابراز داشته است دیپلماسی هزینه میدان میشد. ظریف ِ پرادعا ظاهرا از کارویژه اصلی دیپلماسی که حفظ دستاوردهای میدانی و منافع عینی است، بیخبر است. دیپلماسی، صرفا یک ابزار است و قرار نیست با اعتماد به وعدههای پوچ دنیای دیپلماسی، منافع ملی و آینده کشور به بازیچه گرفته شود.
🔻۳. از زاویه دیگر نیز میتوان به ادعای ظریف نگاه کرد؛ ظاهرا آقای ظریف هنر تبدیل قدرت منطقهای به برگ برنده در دیپلماسی و مذاکرات را نداشتهاند. موارد موفق دیپلماسی هم در ترکیب با دستاوردهای میدانی و با نظر شهید سلیمانی انجام شد.
🔻۴. صحبتهای ظریف از سویی تکمیل کننده فضای کاذب مذاکرات و حفظ این جو بود و از سوی دیگر پوششی برای عدم توفیق دولت در مذاکرات و مدیریت کشور. نفس مذاکرات وین و اصرار دولت به پیگیری آن و انتشار مسئلهدار سخنان ظریف؛ فارغ از محتوا و منصرف از بحثهای له/علیه، تلاش برای بهم زدن فضای کشور و تغییر ادراک افکار عمومی است. از این حیث، بیتوجهی به مذاکرات و پرداختن به مسائل اصلی کشور (موانع تولید، سوء مدیریت و... ) یک پاسخ هوشمندانه است.
🔻۵. در کنار همه آثار منفی صحبتهای ظریف، یکی از مهمترین تاثیرات منفی این سخنان، گستاخ کردن دشمنان نسبت به نظام و ارائه گزارش و ارسال پالس #شکاف و #شکست از جبهه خودی به دشمن است. با توجه به اینکه این گزارش از زبان وزیر خارجه بیان شده است ارزش زیادی برای دشمن دارد.
🖌 #تبیین
🔎واکنشهای ششگانه به حادثه ترور و شهادت طلاب در حرم رضوی
🔸بعد از اتفاق ناگواری که در رابطه با شهادت و جراحت سه تن از طلاب معزز در صحن حرم مطهر رضوی رخ داد، چرخی در #شبکههای_اجتماعی و پیج های موافق و معاند انقلاب زده و به مجموعه ای از رویکردهای متفاوت در تحلیل حادثه دست یافتم که هر کدام البته بخشی از واقعه را بازنمایی و تبیین مینمود.
1⃣رویکرد روانشناختی: این نوع نگاه با محور قراردادن #امنیت_روانی_خانوادههای_طلاب و نزدیکانشان، توصیه به عدم انعکاس تصاویر قتل و خونریزی و خشونت حادثه می کردند و بهداشت روانی در فضای مجازی را مدنظر قرار داده بودند.
2⃣رویکرد رسانه ای: اهالی این نگاه نیز همچون رویکرد قبلی، پرهیز از بازنشر تصاویر و فیلمهای خبر و البته مراقبت از منابع خبر و فیکنیوزها را مدنظر داشتند و از طرفی، #تحریکات_رسانهای ناشی از تحلیلهای هیجانی بدون فکت و دلیل را به نقد میکشیدند.
3⃣رویکرد جامعه شناختی: این نوع نگاه نیز چون فاقد فکت و دادههای جدی بود، صرفا گمانه هایی همچون تسویه حساب و نفرت یا حداقل فاصله گرفتن مردم از #روحانیت و #شکاف اجتماعی و فقر و اقتصاد را مطرح میکردند که ضعف تحلیلی این رویکردها در تبیین این واقع خاص با توجه با اخبار پسینی درباره هویت ضارب و مدل برخورد حمایتی مردم سر صحنه، مشهود بود.
4⃣رویکرد سیاسی: اختلاف افکنی میان شیعه و سنی نقطه بارز این نوع دیدگاه بود که سرویس های جاسوسی انگلیس را بازیگر اصلی این ماجرا تلقی میکردند. اینکه چند روز گذشته دو تن از طلاب گنبد کاووسی با ضرب گلوله فوت شدند و حال سه تن از طلاب شیعی مورد تعرض واقع میشوند، نشان از یک پشت صحنه سیاسی با چاشنی #اختلاف_مذهبی داشت.
5⃣رویکرد ژئوپلیتیک؛ با توجه به تحرکات جدید ناتو در فضای بینالملل و قضایای اکراین، اختلاف ایرانی و افغانی و تسویه حساب آمریکایی ها با کشورمان از کانال برجسته کردن #هویت_افغانی_ضارب، نقطه ثقل این نوع رویکردها بود. اینکه آمریکایی ها پس از خروج شکستگونه از افغانستان، مترصد ایجاد تنش میان افغانستان و ایران بودند و هستند، دال مرکزی این تحلیل های ژئوپلیتیک بود که در عصرجدید، تولید #تنشهای_مرزی و سرزمینی برای تمرکززدایی از دولتها بسیار حائز اهمیت است.
6⃣رویکردهای ایدئولوژیک؛ این نوع از برداشت ها نیز به جنبه #وهابی و تکفیری بودن ضارب توجه ویژه داشتند و تسویه حساب این جریانات با مبلغان و کنشگران حوزه فرق و ادیان را مطمح نظر قرار دادند. اینکه شهید معزز حجت الاسلام اصلانی از فعالان این حوزه بود نیز در این رویکرد مورد توجه قرار گرفت. کنسولگری سعودی، متهم ردیف اول ماجرا در این رویکرد محسوب میشد.
⏯کلیدواژه های #امنیت، #روحانیت، شیعه و سنی، افغانستان، اقتصاد و فقر، حوادث ورزشگاه مشهد و اسامی برخی علما مثل حاجآقای علم الهدی در واکنشهای مجازی مردم و رسانه ها، پررنگ و متمایز مینمود.
✍علیرضامحمدلو، کارشناش و پژوهشگر رسانه