🔻نقد فیلم «آنتیک»؛ توهین به مقدسات به بهانه مقابله با خرافات
«آنتیک» ساخته هادی نائیجی و تهیهکنندگی محمود بابایی، تلاش نافرجامی در ژانر کمدی است که نه تنها در ایجاد لحظات خندهدار موفق نیست، بلکه با تمسخر باورهای دینی، به اثری سطحی و توهینآمیز تبدیل میشود. این فیلم که به بهانهٔ نقد خرافات ساخته شده، در مرز باریکی میان انتقاد سازنده و توهین به باورهای مذهبی قرار میگیرد، اما متأسفانه از این مرز عبور کرده و به ورطهٔ هجو بیمایه سقوط میکند.
داستان فیلم درباره دو دزد خردهپا به نامهای ابی و ولی است که با مشاهده نذورات یک امامزاده، تصمیم میگیرند تا امامزادهای قلابی راهاندازی کنند و از باورهای مردم سوءاستفاده کنند. نائیجی در تلاش است تا با استفاده از این ایده، نقدی بر خرافات ارائه دهد، اما زبان طنز فیلم به قدری خامدستانه و سطحی است که بیشتر به یک تمسخر بیمایه شبیه میشود تا نقدی هوشمندانه.
مشکل اساسی «آنتیک» این است که به جای نقد ریشهای و منطقی خرافات، اساس باورهای مذهبی را هدف قرار میدهد. این رویکرد، نه تنها به اثرگذاری فیلم کمکی نمیکند، بلکه آن را در نظر بسیاری از مخاطبان، اثری اهانتآمیز جلوه میدهد. طنز زمانی موفق است که بتواند مخاطب را به فکر فرو ببرد، اما این فیلم بیشتر از آنکه چالشی فکری ایجاد کند، در سطحیترین شکل ممکن از مقدسات برای خنداندن استفاده کرده است.
از طرفی در سینمای نفتی ما انگار عادت شده رفتار مشمئز کننده سازندگان اثر در فیلم را با قایم شدن پشت سر حرفهای مسئولین رده بالای نظام توجیه کنند ، طوری که محمود بابایی در نشست خبری از وصیتنامه امام (ره) مایه میگذارد.
باری، نمیتوان نقش نام و نفوذ تهیهکننده فیلم را نادیده گرفت. اگر غیر از محمود بابایی، فرزند گلعلی بابایی، فرد دیگری این فیلم را میساخت، احتمالاً «آنتیک» هرگز به این سطح از حمایت و تبلیغات نمیرسید و اگر سازندهی آن فیلمساز مستقلی بود تکلیفش با کرام الکاتبین بود . به نظر میرسد که بیش از آنکه کیفیت فیلم تعیینکننده باشد، نامهای پشتصحنه در سرنوشت آن تأثیرگذار بودهاند.
در نهایت، «آنتیک» نه تنها در ایجاد یک کمدی اثرگذار شکست میخورد، بلکه با رویکردی سطحی و غیرحرفهای، احساسات بخش زیادی از مخاطبان را جریحهدار میکند. سینمای ایران به کمدیهای هوشمندانه و خلاق نیاز دارد، نه آثاری که با تمسخر باورهای مردم، به دنبال خندههای زودگذر و بیارزش باشند.
✍م د
#عید_ایران
#دهه_فجر
#جشنواره_فجر
#آنتیک
📌به روزترین اخبار سینمای ایران و جهان📌
@BazNama