🔰در بعضی آیات قرآن خداوند شاکر معرفی شده است. شاکر بودن خداوند به چه معناست؟ مفسران معتقدند شاکر بودن یا شکور بودن خداوند به معنای «یُجَازِی عَلَی الْشُّکْرِ» است. یعنی خداوند شکر بندگان را با شکر پاسخ می‌دهد؛ بدین گونه که بر نعمت‌های آنان می‌افزاید و این افزودن همان تشکر خداوند از بندگان شاکر است: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ‏» (اگر سپاس‌گزاری کنید، حتماً شما را (نعمت) می‌افزایم). اما گروهی از اهل دل بر این باورند که خداوند حقیقتاً از بندگان شاکر خویش تشکر می‌کند؛ صفات خداوند در جلوه به انسان‌ها، پیچیدگی‌هایی دارد که در گنجایش عقول آدمیان نیست. یکی از آن‌ها تشکر خداوند از انسان‌های شاکر است. گاهی برخی انسان‌ها از تشکر کردن از دیگران و ستودن نیکی‌های ایشان روی برمی‌تابند؛ اما خداوند با همۀ عظمت و بزرگی‌اش به انسان‌ها می‌آموزاند که شاکر عملکرد نیکو و پسندیدۀ یکدیگر باشند. و به‌راستی که این‌گونه آموزش دادن، انگیزه‌های فراوانی در جامعه برای کوشش بیشتر ایجاد می‌کند. اگر قوّۀ شوق در وجود انسان به حرکت درآید، پویایی و تکاپو در جامعه افزایش می‌یابد. اما هنگامی که در میان انسان‌ها زبان تشکر وجود نداشته باشد، میزان تلاش‌ها و خدمات اجتماعی فروکش می‌کند. ▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۱۱، صص ۳۸۴‌-‌۳۸۶. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد۱۱ https://t.me/beitolhoffaz https://chat.whatsapp.com/I2QHqerBxKf3ky0fxL6qUY

آیا انجام اعمال خیر در برابر دیگران ریا محسوب نمی‌شود؟ نیکوتر آن است که انجام اعمال خیر آشکارا باشد یا پنهانی؟ اصل اول در انجام عمل خیر آشکارا بودن آن است؛ یعنی بهتر است اعمال نیکو و حتی عبادات شرعی، چه واجب باشند و ‌چه مستحب، آشکارا انجام شوند: «إِنْ تُبْدُوا خَیْراً». این کار موجب گسترش و تقویت عمل خیر می‌شود؛ از همین رو بهتر است آدمی آن‌قدر توانمندی در خود ایجاد کند که دیدن و ندیدن دیگران برایش موجب افزایش یا کاهش انگیزه در انجام عمل خیر نباشد. اما اگر انسان مسلمان دید که نمی‌تواند این توانمندی را به شکل کامل در خود ایجاد کند و در صورت انجام آشکارای اعمال خیر، در دام ریا می‌افتد، بهتر است اعمال نیکویش را در خفا انجام دهد. بنابراین، اصل اول آن است که اعمال پسندیده آشکارا انجام شود؛ در این صورت، جامعه از عمل خیر درس می‌آموزد، مردم به انجام آن تشویق می‌شوند و شخصیت آن‌که در وادی خیر گام زده، در جامعه تثبیت می‌‌گردد و اعتبار کسب می‌کند. شریعت اسلام از مسلمانان می‌خواهد به گونه‌ای رفتار کنند که اعتبار اجتماعی‌شان بالا رود. مکتب تربیتی اسلام از خوش‌نامی استقبال می‌کند؛ اما ریاکاری را نمی‌پسندد. ریا آن است که آدمی عمل خیری را به خاطر مدح و ثنا و تشویق مردم انجام دهد و تمام انگیزۀ او برای انجام عمل پسندیده، آفرینِ مردم باشد. اگر چنین حالتی به انسان دست داد، بهتر است اعمال نیکویش را در خفا انجام دهد. ▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۱۱، صص ۳۹۴-۳۹۵. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد۱۱ https://t.me/beitolhoffaz https://chat.whatsapp.com/I2QHqerBxKf3ky0fxL6qUY

🔰در آیۀ دوم از سوره انعام آمده است: «هُوَ الَّذِی خَلَقَكُمْ مِنْ طِینٍ» (او كسى است كه شما را از گل آفرید). چرا در برخی آیات قرآن نظیر این آیه، به این موضوع اشاره شده که انسان از خاک و گل آفریده شده است؟ دانستن این مطلب چه نفعی برای ما دارد؟ خاك از آنجا كه زیر قدم‌های ماست، نماد تواضع و فروتنی است. حال اگر آدمی بداند و به آن توجه كند كه از خاك آفریده شده است، متواضع می‌شود و از این تصور كه تافته‌ای جدا بافته است دست می‌شوید. تصریح و تأكید قرآن كریم به خاك و گِل بودن ریشۀ آدمیان، درس تواضع به انسان‌ها می‌دهد و به ایشان گوشزد می‌كند كه ارزش انسان به جسم و تنِ برازنده نیست، بلكه به روح والا و اندیشۀ بلند و همت عالی است: اَقْبِلْ عَلَی النَّفْسِ وَ اسْتَكْمِلْ فَضَائِلَهَا فَـأَنْتَ بِـالنَّفْسِ لَا بِـالْجِسْـمِ اِنْسانٌ «به نفس و جان روی آور و فضایلش را كامل كن؛ زیرا تو به سبب نفس، انسان هستی نه به سبب جسم». با این بشارت، انسان‌ها ترغیب می‌شوند به دنبال عامل شرافت و حقیقت وجودی‌شان بروند و روح الهی خود را بكاوند و سعادت خویش را بجویند. آن‌ها باید آن نفخۀ ربانی را كه در نی وجودشان دمیده شده دریابند و جام وجود خویش را از آن لبریز كنند. ▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۱۳، ص ۳٠۱. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد۱۳ https://chat.whatsapp.com/I2QHqerBxKf3ky0fxL6qUY @beitolhoffaz

آیا خداجویی و خداگرایی در وجود انسان فطری است؟ هر حقیقتی كه خداوند آدمیان را در دنیای بیرون به آن فرامی‌خواند، ریشه‌هایش را در جان و فطرت ‌انسان‌ها قرار داده و ریشه‌ها و مایه‌های اصلی حقیقت و معنویت را به شكل فطری در وجودشان كشت كرده است. در قرآن كریم به این حقیقت چنین اشاره شده است: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّینِ حَنِیفاً فِطْرَۀَ اللهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَا». پس روی خود را راستگرایانه به سوی این دین كن، (و پیروی كن از) همان سرشتی كه خدا مردم را بر آن سرشته است. حال ‌انسان‌ها یا این بذرهای نیكوی فطری را شكوفا می‌كنند و با پیروی از تعالیم پیامبران به آن‌ها تبلور می‌بخشند یا با روی‌گردانی از عقل و شرع، بر فطرت خویش پا می‌گذارند و بذرهای نیكوی فطرت خویش را تباه می‌كنند. به ادعای پیامبران الهی، خداگرایی و خداجویی و باور به محوریت خداوند در عرصۀ هستی امری فطری در وجود ‌انسان‌هاست. یعنی انسان موجودی است كه ذاتاً خداجو و خداگراست و اگر فطرت او مسیر صحیحی بپیماید و با لایه‌های معصیت و خرافات پوشیده نشود، حقیقت حقۀ الهیه را در درون خویش می‌یابد و به حضرت حق به عنوان یك باور پایه ایمان می‌آورد. از این رو در علم كلام كه در آن به تبیین و توضیح و اثبات باورهای دینی پرداخته می‌شود، برهان فطرت یكی از براهین اثبات وجود خدا مطرح شده است. ▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۱۳، صص ۴۸۶-‌۴۸۷. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد13 ایتا https://eitaa.com/beitolhoffaz سروش http://splus.ir/beitolhoffaz

🔰تا چه زمانی می‌توان به خداوند ایمان آورد؟ به بیان دیگر، ایمان آوردن انسان‌ها چه زمانی سودی به حال آن‌ها ندارد؟ در چند حالت و وضعیت، ایمان‌آوری برای آدمی فایده نمی‌كند و سرانجام شوم و سرنوشت نامیمون او را تغییر نمی‌دهد: 🔹اول، لحظه‌ای كه آدمیان فرارسیدن مرگ را درمی‌یابند و می‌فهمند كه ثانیه‌هایی بیش مابین حیات و ممات باقی نمانده است. 🔹دوم، هنگامی ‌كه عذاب الهی نازل می‌شود. آدمی در این لحظات خود را بیچاره می‌بیند و راهی جز ایمان آوردن برایش باقی نمی‌ماند. چنین ایمانی نیز فایده ندارد؛ زیرا اوضاع و احوال نامتعارف، آدمی را به آن مجبور كرده است. 🔹سوم، زمانی‌كه علامت‌ها و نشانه‌ها و زمینه‌های قیامت در زمین شكل می‌گیرد. در این احوال، تحولات سهمگین طبیعی در آسمان و زمین رخ می‌دهد و همه را مبهوت و شگفت‌زده می‌كند. روشن است كه در این اوضاع و احوال راهی برای غیر مؤمنان جز ایمان آوردن باقی نمی‌ماند. ایمان اجباری نیز سودی ندارد و كسی را رستگار نمی‌كند. 🔹چهارم، در محشر و عرصۀ قیامت نیز ایمان آوردن فایده‌ای ندارد و در رشد و كمال آدمی تأثیری نمی‌گذارد. اساساً عالم دنیا عرصه‌ای است كه به آدمی فرصت داده شده تا با اختیار و انتخاب خود ایمان آورد و اعمال صالح انجام دهد. هنگامی كه این عالم سپری شود، فرصت از دست می‌رود و پشیمانی فایده‌ای ندارد. کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۱۴، صص ۴۴۱-‌۴۴۳ #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد14 https://eitaa.com/beitolhoffaz

🔰آیا سحر واقعیت دارد؟ 🔹سحر واقعیت دارد اما حقیقت ندارد؛ یعنی سحر واقعاً رخ می‌دهد اما آنچه به چشم و ذهن مردم می‌رسد، حقیقت بیرونی ندارد و امری است كه به واسطۀ قوّۀ وهم و خیال به ذهن و ضمیر آدمی راه یافته و حقیقی به نظر رسیده است: «یخَیلُ إِلَیهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَی» بر اثر سحرشان، در خیال او، چنین‏ می‌نمود كه آن‌ها می‌شتابند. جامعه‌ای مبتلا به سحر می‌شود كه قوّۀ تفكر نیرومندی نداشته باشد. مردمی كه بیش از عقل پایبند قوّۀ وهمشان باشند و به آنچه به خیالشان بیاید اهمیت بدهند، سحر ساحران را باور می‌كنند و بر اساس آن در زندگی تصمیم می‌گیرند. كارهایی چون كف‌بینی و فال قهوه گرفتن نیز از عقلانیت به‌دور است و میان انسان و حقیقت فاصله می‌افكند. این‌گونه كارها آنقدر قبیح و ناپسند است كه ممكن است انسان را به وادی شرك و كفر بكشاند. حضرت علی(ع) می‌فرماید: «اَلسَّاحِرُ كَالْكَافِرِ» جادوگر چون كافر است. کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۱۵، ص ۵۹۶. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد15 https://eitaa.com/beitolhoffaz

🔰منظور از ذلت یهودیان که در قرآن خداوند حکم به آن فرموده است، چیست؟ 🔹بنی‌اسرائیل در حکم خدا و در پیشگاه قانون الهی محکوم به برخی ذلت‌ها شدند؛ چنانکه اگر می‌خواستند در حکومت اسلامی زندگی کنند، باید جزیه و مالیات شهروندی می‌پرداختند و هنگام پرداخت جزیه محترم نبودند. با نگاهی به تاریخ درمی‌یابیم که یهودیان پریشانی‌ها و آوارگی‌های بسیاری متحمّل شده‌اند. وضعيت يهوديان در روزگار كنونی نیز این‌چنین است. سرزمين مشخصی ندارند و حتی اسير گروهی به نام صهيونیست‌ها شده‌اند و در نظام سیاسی دنیا نیز به شکل ابزاری برای تثبیت اقتدار سلطه‌گران در خاورمیانه درآمده‌ا‌ند. مُهر ذلت و خواری برای همیشه بر پیشانی یهودیان خورده است و هر کجا که باشند، همواره ذلیل و بیچاره خواهند بود. نکته مهم👇👇 امروزه نیز جماعت یهود از جهت جمعیت و اعتبار اجتماعی اندک اند؛ یعنی در مقابل جمعیت دو میلیاردی مسیحیان و یک میلیارد و نیمی مسلمانان، تعداد یهودیان دنیا از چهل میلیون نفر تجاوز نمی‌کند. نکته دیگر اینکه👇👇 گرچه گروهی از میان یهودیان با راه انداختن حکومتی مجعول و ساختگی، در صدد گسترش مرزهای جغرافیایی و سیاسی خود هستند، بزرگان جامعۀ یهود معتقدند که یهود نباید تا آخرالزمان تشکیل حکومت بدهد. از این رو عالمان اصیل یهودی خود به گسترش نیافتن و در انزوا ماندن جماعت یهود که گویا تقدیر تاریخی ایشان است، باور دارند. ▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۳، صص ۱۷۵-۱۷۳ و ج۸، ص۳۱۳. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد3_جلد8 https://eitaa.com/beitolhoffaz

با توجه به آیه ۴۶ سوره هود می‌توانيم بگوييم يک انسان عمل است؟ 🔹به اين پرسش سه پاسخ می‌توان داد: پاسخ اول، خداوند متعال دربارۀ فرزند حضرت نوح(ع) می‌فرمايد: «إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ»، يعنی او نهايت غيرصالح بودن است و صلاحيت نداشتن جزو هويّت او شده و در وجودش به غايت خود رسيده است. پس درحقيقت حضرت حق با اين عبارت جايگاه فرزند حضرت نوح(ع) را به او گوشزد می‌کند. پاسخ دوم، شايد بتوان عمل در اين آيه را به معنای فرزند دانست. پس عبارت «إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ» به اين معناست که فرزند تو ناصالح و ناشايست است و به اين دليل اهل تو نيست. پاسخ سوم، برخی از قُرّاء، اين آيه را به شکل «إِنَّهُ عَمِلَ غَيْرَ صَالِحٍ» قرائت کرده‌اند. در اين صورت معنای آيه اين است: ای نوح، فرزند تو عملی ناصالح و ناشايست انجام داد و از اين رو مستحق عذابی دردناک شد. ▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۲۱، ص ۲۵۷-۲۵۵. #پرسش‌ازمشکاة #کتاب_مشکاة_جلد21 https://eitaa.com/beitolhoffaz