📜 افضلیت حضرت فاطمه(س) در منابع
🔸به باور ابن ابی شیبه، محدث و فقیه قرن سوم، لقب سیده نساء العالمین برای فاطمه(س) بوده و پیامبر(ص) این لقب را به ایشان داده است.
📚المصنف فی الاحادیث و الآثار: ۷، ۵۲۷.
🔹به گزارش ابنحجر عسقلانی، عالم قرن نهم، افضلیت حضرت زهرا(س) بر تمام زنان دوران خود و بعد از خود، در حدیث نبوی آمده است که ایشان سرور زنان دو عالم است و در کمال، احدی از زنان امت اسلام با او شریک نیست و بر افضلیت او اجماع صورت گرفته و اختلاف پس از ایشان، بین حضرت خدیجه و عایشه است.
📚 فتح الباری:۷، ۱۰۵-۱۰۹.
🔸 آلوسی، عالم قرن سیزدهم، به افضلیت فاطمه(س) بر زنان معتقد است و بر این باور است که ایشان افضل است سپس مادرش خدیجه(س) و سپس عایشه!
🏷الذي نختاره وندين الله تعالى به أن فاطمة بنت محمد صلى الله تعالى عليه وسلم أفضل . ثم أمها. ثم عائشة.
📚روح المعانی: ۳، ۱۵۶.
@chsiqs
📜 وصیت مالی حضرت زهرا(س)
🔹️بنابر گزارش مرحوم کلینی، با دو اسناد معتبر، حضرت زهرا(س) در وصیتی مسئولیت هفت نخلستان را به امام علی(ع) واگذار کرد و افزود چنانچه امام از دنیا رفت، مسئوليت آن هفت نخلستان با امام حسن(ع) و سپس با امام حسین(ع) و پس از آن با بزرگترین نوه حضرت زهرا، نه بزرگترین نوه امام علی، خواهد بود. بنابر گزارش یادشده، این وصیت را امام علی(ع) مکتوب کرد و مقداد و زبیر، شاهد این وصیت مالی قرار گرفتند.
🏷قال أبو جعفر عليه السّلام ألا أقرئك وصيّة فاطمة عليها السّلام؟ قال: قلت: بلى. قال فأخرج حقّا أو سفطا فأخرج منه كتابا فقرأه بسم اللّه الرّحمن الرحيم. هذا ما أوصت به فاطمة بنت محمّد رسول اللّه صلى الله عليه و اله أوصت بحوائطها السبعة: العواف، و الدّلال، و البرقة، و الميثب، و الحسنى، و الصافية، و مال أمّ إبراهيم إلى عليّ بن أبي طالب عليه السّلام. فإن مضى عليّ فإلى الحسن. فإن مضى الحسن فإلى الحسين. فإن مضى الحسين فإلى الأكبر من ولدي دون ولدک. شهد اللّه على ذلك و المقداد بن الأسود و الزبير بن العوّام و كتب عليّ بن أبي طالب.
📚الکافی: ۷، ۴۸.
🔺️بنابر روایت دیگری که کلینی، با اسنادِ نسبتا معتبری، نقل می کند، این هفت نخلستان، اموال وقفی بوده که پیامبر، آن اموال را برای حضرت زهرا(س) وقف کرده است. بنابر این گزارش، وقتی عباس، عموی پیامبر، مدعی این اموال می شود، امام علی(ع) شهادت می دهد که این اموال وقفی بوده و برای حضرت زهراست و عباس نمیتواند ادعای ارث بری از این هفت نخلستان داشته باشد و گویا او نیز قانع میشود. آنچه گفته شد، مبتنی است بر الفاظی که در روایت آمده و گرنه ممکن است، کسی ادعا کند مراد از وقف، نحلة و هدیه است.
🏷سألته عن الحيطان السبعة التي كانت ميراث رسول اللَّه لفاطمة فقال لا إنما كانت وقفا- و كان رسول اللَّه يأخذ إليه منها ما ينفق على أضيافه- و التابعة تلزمه فيها فلما قبض جاء العباس يخاصم فاطمة ع فيها- فشهد علي و غيره أنها وقف على فاطمة.
📚الکافی: ۷، ۴۷.
🏷جالب اینکه، در نقلی که حضرت زهرا(س) مسئولیت این هفت نخلستان وقفی را به امام علی(ع) واگذار کرده، مقداد و زبیر در میان افراد متعددی که ممکن بود شاهد قرار بگیرند، به عنوان شاهد بر این وصیت مالی انتخاب شده اند. از یک طرف، مقدادی که جزو قریش و بنی هاشم نبوده و از جهت قبیلگی شخصیت خاصی نداشته، قرار داشت و از طرف دیگر، زبیر بن عوام که از بنی هاشم محسوب می شد و پسر عمه امام علی(ع) بود و در آینده در مقابل ایشان میایستد، انتخاب شده بود.
🔺️گفتنی است، بنابر آنچه از گزارشهای گذشته فهمیده میشود، جریان حاکم پس از پیامبر، این هفت نخلستان وقفی یا هدیهای را غصب نکرده و اختیارِ این هفت نخلستان در دستان حضرت زهرا(س) بوده است.
@chsiqs
پژوهشهای تاریخ اسلام
📜 علمای امامیه در شام 🔹 به باور حافظ ابرو، جغرافیدان، طرابلس را بهعنوان ناحیهای از منطقهی شام
📜مؤسس دارالعلم در شامات
🔸امین الدوله عماری، دارالعلم در طرابلس شام را بنیان نهاد تا مَدرسی شیعی باشد و بیش از صد هزار جلد به صورت وقف در آن قرار داشت.
📚الاعلاق الخطیره بذکر الامراء الشام و الجزیره: ۱، ۸۰.
🔹 ابن حجر عسقلانی بر این باور است که دارالعلم، محفلی برای نشر علم و ادب بوده است و علمایی مانند حسین بن بشر از رجال امامیه، قاضی طرابلس و رئیس آن حضور داشتهاند.
📚لسان المیزان: ۲، ۲۵۷.
🔸به باور سبط بن جوزی، مورخ، امین الدوله عماری، مردی عاقل، فقیه ادیب وصاحب نظر بوده و کتابی به نام «ترویح الارواح ومصباح السرور والافراح» تألیف کرده است.
📚مرآه الزمان فی تاریخ الاعیان، ۱۳۸.
🔹ابن شداد، مورخ حلبی، گزارش میکند، امین الدوله به شیعیان توجه خاص داشته و به فقرا کمک مالی میکرد، به طوری که در میان خاندانش در این مورد، همانندی نداشته است.
📚الاعلاق الخطیره بذکر الامراء الشام و الجزیره:۱، ۸۹.
🔸 به نظر میرسد الگوی «دارالعلم» که فاطمیان برای تربیت داعیان در مصر و شمال آفریقا بنیاد کرده بودند، در طرابلس نیز تکرار شد. با حمایت آلعمار و حضور عالمانی چون ابنالبراج، دارالعلمِ طرابلس، تأسیس و به مرکز علمی و فکری امامیه در شام تبدیل گردید.
@chsiqs
📜 نخستین کاربرد لقب«خلیفةرسولالله» برای ابوبکر در منابعتاریخی
🔸 اسلم بن سهل الرزّاز الواسطی(۲۹۲ه.ق)، در گزارشی از ایام بیماری پیامبر(ص) بر پایهی روایت «سالم بن عُبَید» یکی از اصحاب صُفَه، آورده است:
🏷«فقال عمر: لا يتكلّم أحد بموتِه إلا ضربته بسيفي هذا. فقالوا لي: اذهب إلى خليفة رسول الله ـ يعنون أبا بكر».
📚 تاريخ واسط، تحقيق كوركيس عوّاد: ۵۱.
🔹 در این روایت، قبل از درگذشت پیامبر(ص) تعبیر «خلیفة رسولالله» برای ابوبکر بهکار رفته است، اما نه در سخن پیامبر یا تصمیم رسمی، بلکه پیش از سقیفه در گفتوگوی برخی صحابه (عمر بن خطاب و اطرافیان). این نکته نشان میدهد که عنوان یادشده در آغاز، منشائی پیشا سقیفهای داشته و بعدها جنبه رسمی یافته است.
@chsiqs
📜 روایت زنانه از ولایت علی(ع)
🔸به گزارش ابن عساکر، عالم شافعی قرن ششم، امّ سِنان دختر خِیثَمة المِذحَجیّة از زنان فصیح قرن نخست هجری بود که در صفّین رزمندگان را به یاری علی(ع) فرا میخوانْد.
📚تاریخ مدینة دمشق:۷۶، ۵۲۲ -۵۳۰.
🔹 ابن عبد ربه اندلسی، عالم قرن چهارم، نیز از او حدیثی گزارش کرده است.
📚العقد الفرید:۱، ۳۴۰.
🔹به باور ابن صباغ مالکی، عالم قرن نهم، وی شاعر زمان امام حسن(ع) است.
📚 الفصول المهمه: ۶۹۶.
🔹به گزارش ابن بکار، عالم قرن سوم، وی برای نجات نوهاش نزد معاویه رفته بود.
📚اخبار الوافدات من النساء على معاویه بن ابى سفيان:۶۱.
🔸بنا به نقل ابناعثم کوفی، تاریخنگار قرن چهارم، ام سنان شعری سروده که بر ولایت و خلافت بلافصل علی(ع) دلالت دارد.
🏷قد كنت بعد محمدٍ خلفًا لنا
أوصى إليك بنا فكنت وفيّا
📚 الفتوح: ۲، ۳۵۵.
@chsiqs
پژوهشهای تاریخ اسلام
📜 مشاغل شیعیان متقدم: تألیف 🔸تعداد راویانِ مؤلف یا کاتب، در کتب رجالی سی و پنج نفر ثبت شده است. 🔹
📜 مشاغل شیعیان متقدم: معلمی
🔸تعداد راویانِ امامیه که در کتب رجالی امامیهٔ موجود با شغل معلمی ثبت شدهاند، چهار نفر است.
🔸مثلا نجاشی گزارش کرده که احمد بن محمد بن خالد برقی، از محدّثان نامدار قم، از مؤدبان بوده است. وی به نوهاش علی بن ماجیلویه برقی تعلیم داده و به اسماعیل بن عبدالله بجلی نوشتن آموخته است.
📚الرجال: ۲۶۱.
🔹 افزون بر این، به گزارش فتال نیشابوری، حبیب مازنی، استاد ادبیات عرب در بصره، بود که در کودکی نزد اسماعیل بن شعیب بن میثم تمّار، از اصحاب امام صادق(ع)، مورد تعلیم قرار گرفته بود.
📚 روضهالواعظین: ۲، ۳۶۹.
@chsiqs
پژوهشهای تاریخ اسلام
📜 مشاغل شیعیان متقدم: معلمی 🔸تعداد راویانِ امامیه که در کتب رجالی امامیهٔ موجود با شغل معلمی ثبت شد
📜مشاغل شیعیان متقدم: شغل دولتی1
🔸به گزارش طبری، علی بن یقطین، یکی از یاران ائمه(ع)، ابتدا از کارگزاران حکومت مهدی عباسی بود.
📚تاریخ الامم: ۳، ۵۲۲.
🔹 به گزارش نجاشی علی بن یقطین، به دستور امام کاظم(ع)، وزارت هارون الرشید را پذیرفت. وی فقیه، متکلم و ثقه بوده و دارای کتاب است.
📚الرجال: ۴۵.
🔹شیخ طوسی، از وی سه کتاب، گزارش کرده است.
📚الفهرست: ۱۵۵.
@chsiqs
پژوهشهای تاریخ اسلام
📜مشاغل شیعیان متقدم: شغل دولتی1 🔸به گزارش طبری، علی بن یقطین، یکی از یاران ائمه(ع)، ابتدا از کارگزا
📜مشاغل شیعیان متقدم: شغل دولتی2
🔹 به گزارش احمد بن محمد برقی، عالم رجالی قرن سوم، عبدالله بن سنان، یکی از اصحاب امام، خزانهدار حکومت عباسی بود.
📚 طبقات الرجال: ۲۲.
🔹به گزارش نجاشی، وی خزانهدار چهار خلیفه عباسی(منصور، مهدی، هادی و هارون الرشید) و راوی و مولف چند کتاب بوده است.
📚الرجال: ۲۱۴.
🔺به باور نجاشی و شیخ طوسی، عبدالله بن سنان، شیعه امامیه و ثقه بود.
📚همان و الفهرست:۱۶۶.
@chsiqs
📜قم و تثبیت علنی امامیه
🔸در ترجمه کتاب تاریخ قم، گزارش شده است که در قرن اول هجری، عربهای اشعری، اولین کسانی بودند که تشیع را در قم به صورت علنی اظهار کردند.
📚تاریخ قم: ۲۴۱.
🔹به گزارش یاقوت حموی، جغرافی نگار قرن هفتم، اولین کسی که از اعراب به شهر قم آمد، عبدالله بن سعد بود. او پسری داشت که در کوفه تربیت شده و از آنجا به قم هجرت کرد و تشیع امامیه را به آن منطقه آورد به طوری که حتی یک سنی در آنجا باقی نماند.
📚معجم البلدان: ۴، ۳۹۷-۳۹۸.
🔺با وجود گزارشهایی بر امامی بودن اهل قم، سمعانی، عالم قرن ششم، نام چند نفر از علمای اهل تسنن نظیر «أبو القاسم عبد الرحمن بن علی القمی» یا «محمد بن عبد الله القمی» را منسوب به قم گزارش کرده است.
📚الانساب:۱۰، ۴۸۷.
🔺 گزارش سمعانی با امامی بودن غالب مردم قم در تضاد نیست، زیرا همچنانکه او بر این باور است، اهل سنت در شهر قم در اقلیت بودهاند.
@chsiqs
هدایت شده از مؤسسه علمی فرهنگی پرسمان📚
🔹 مدرسه پاییزه🔹
فاطمه بنت محمد سلام الله علیهما: درآمدی بر مطالعات فاطمی در غرب
⏱️ شروع: شنبه، یکم آذر ۱۴۰۴
📅 ۲۲ نوامبر ۲۰۲۵، طی ۴ هفته
🗓 روزهای شنبه تا چهارشنبه
⏰۱۹:۰۰ تا ۲۰:۱۵ بهوقت تهران
📝 با اعطای گواهینامه از دانشگاه تهران
📝 مهلت ثبتنام تا یکم آذر
💠 لینک ثبتنام: CHSIQS.IR
👤پشتیبان دوره:
۰۰۹۸۹۳۳۴۹۱۴۱۴۱
@PorsemanOnline
🔹 برای پیگیری امور مدرسه عضو شوید:
https://eitaa.com/porsemanmedia
🔹 صفحه معرفی مدرسه در سایت:
https://porsemanonline.com/fatima2025/
🌐 @chsiqs | @porsemanmedia