مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام با همکاری مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی تقدیم می‌کند: قسمت دوم از مجموعه مستند مصاحف کهن: 🛑 «مصحف صنعاء 1» 🛑 به روایت: مرتضی کریمی‌نیا از اینجا می‌توانید این قسمت را در آپارات ببینید 🔻ونزبرو معتقد بود با توجه به تحلیل ادبی متن قرآن توانسته است ثابت بکند که قرآن متعلق به زمانی که مسلمانان ادعا می‌کنند یعنی دورۀ رسالت پیامبر نیست، بلکه حداکثر در اواخر قرن دوم هجری شکل کنونی خود را پیدا کرده است. در حقیقت تحلیل ادبی و ساختاری وزنبرو از متن قرآن و گونه‌شناسی دیگر متون کهن اسلامی، یعنی تفسیر و سیره، او را به این استنتاج رسانید که قرآن محصول تطور و تکامل سیستماتیک از فقرات مختلف پیامبرگونه بوده که در دورانی طولانی به صورت شفاهی در بین‌النهرین رواج داشته است و فرایند رسمی‌سازی و تثبیت قرآن نمی‌تواند زودتر از آغاز قرن سوم هجری باشد. اما ونزبرو یک نکته را مسلم گرفته بود: عدم پذیرش و ایمان به وجود هرگونه نسخۀ خطی متعلق به پیش از قرن دوم هجری. درست شش سال پیش از انتشار کتاب ونزبرو در یک اتفاق غیرمنتظره نزدیک به پانزده هزار برگ‌نوشته کهن قرآنی در مسجد جامع صنعاء یمن کشف شده بود. در میان انبوه نسخه‌های کشف‌شده در دارالمخطوطات صنعاء یمن یک نسخه به شمارۀ 0127 وجود داشت که با بقیۀ نسخه‌ها تفاوت مهمی داشت. پالیمسست صنعاء که امروزه آن را مصحف صنعاء 1 می‌نامیم، مهم‌ترین سند کهن ما در زمینۀ تاریخ متن قرآن است. @chsiqs

انشقاق قمر علامه طباطبایی: برخی معترضین گفته‌اند انشقاق قمر از حوادثی است که در قیامت و هنگام خرابی عالم طبیعت روی می‌دهد، نه اینکه به دست پیغمبر اکرم (ص) صورت گرفته باشد. این احتمال را آیۀ بعدی دفع می‌کند؛ زیرا خداوند متعال به دنبال آیۀ سابق می‌فرماید: «وان یروا آیة یعرضوا ویقولوا سحر مستمر؛ و اگر ایشان - مشرکین - آیه‌ای (شق القمر) را ببینند می‌گویند سحری است که به دنبال هم می‌آید» و روشن است که اگر مراد از آیه همان خرابی روز قیامت بود اعتراض و روگردانی مشرکین و نسبت سحر و جادو به این حادثه دادن آنها معنی نداشت. بعضی دیگر از اعتراض‌کنندگان گفته‌اند مراد آیه اشاره‌ای است به جدا شدن کرۀ ماه از کرۀ خورشید، چنانکه علم امروز آن را تأیید می‌کند و این در حقیقت یکی از کرامات و معجزات قرآن است که قرن‌ها پیش از پیدایش این نظریه از واقع‌شدن آن خبر می‌دهد. از نظر لغت‌شناسی این نظر غلط و خطاست، زیرا جدا شدن جسمی از جسم دیگر به نحو تولد یا مطلق انفصال در لغت اشتقاق و انفصال نامیده می‌شود، نه انشقاق که به معنی دونیم و پاره شدن است. باز عده‌ای از معترضین گفته‌اند اگر چنین حادثه‌ای اتفاق افتاده بود حتماً مورخین غیراسلامی نیز آن را ضبط می‌کرده می‌نوشتند. ولی باید توجه داشت که تاریخ نقلی پیوسته به نفع و طبق دلخواه قدرت‌های وقت نوشته شده و هر قصه و حادثه‌ای که برخلاف تمایلات قدرت‌های زمان بوده در بوتۀ اجمال و پس پردۀ خاموشی و فراموشی مانده است. گذشته از اینکه میان مکه - که قضیۀ شق القمر آنجا به وقوع پیوسته - و اروپا ساعت‌ها اختلاف بین طلوع و غروب است و حادثۀ آسمانی که زمان کمی در مکه خودنمایی کرده و مرئی بوده در افق‌های غربی دور مانند رم و آتن و غیر آنها قابل رؤیت و دید نخواهد بود چنانکه حوادث آسمانی کوتاه آن مناطق برای منطقۀ مکه معظمه قابل رؤیت نیست (برگرفته از کتاب معنویت تشیع به ضمیمۀ چند مقالۀ دیگر، ص 248-249). دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

به بهانۀ مطرح شدن نام «عسقلان» در خبرهای درگیری در منطقۀ فلسطین و سرزمین‌های اشغالی: وجود مقام رأس الحسین (ع) در شهر عسقلان «عسقلان» یکی از شهرهای شام، در نزدیکی غزه، در ساحل دریای مدیترانه قرار داشته و به آن عروس شام می‌گفتند. طبری فتح آن را در سال 23 هجری گزارش کرده است. این شهر در سال 548 به دست صلیبی‌ها افتاد، در سال 583 توسط صلاح الدین ایوبی بازپس گرفته شد. یکی از اقوال مشهور درباره مقام رأس الحسین (ع) این است که سر مقدس در عسقلان قرار داشته و از آنجا به قاهره منتقل شده است. بنابراین، منشأ مشهدالرأس قاهره مشهدالرأس عسقلان است و اگر کسی وجود سر مقدس در عسقلان را نپذیرد طبیعی است که مشهد قاهره را نخواهد پذیرفت، چون همۀ کسانی که از رأس الحسین (ع) در قاهره نام برده‌اند تصریح کرده‌اند که سر از عسقلان به آنجا منتقل شده است. مقریزی به نقل از ابن میسر، از مورخان سدۀ هفتم هجری، چنین گزارش می‌کند: «در سال 491 هجری افضل بن امیرالجیوش با لشکری که برای نبرد با صلیبی‌ها به بیت‌المقدس رفته بود، به عسقلان بازگشت و محلی را که رأس الحسین (ع) در آن بود ویرانه دید. پس سر را بیرون آورد، معطر کرد و به جایی دیگر منتقل نمود. آنگاه آن بارگاه را تعمیر کرد و سر مقدس را با احترام به جایگاه اول برگرداند. چنانکه پیداست منابعی که از رأس الحسین (ع) در عسقلان سخن گفته‌اند متأخرند، ضمن اینکه از سابقۀ این مشهد در دوره‌های گذشته حرفی نزده‌اند. بلکه این محل در قرن‌های بعد شهرت یافته و حتی بنا شده است. دلیل این مطلب کلام صریح سبط بن جوزی، قدیمی‌ترین مورخی است که درباره این موضوع سخن گفته است. وی می‌نویسد: «خلفای فاطمی سر مقدس را از باب فرادیس (دمشق) به عسقلان منتقل کرده و از آنجا به قاهره بردند». بنا به این گزارش نمی‌توان سخن کسانی را که قرن‌ها پس از ابن‌جوزی آمده و ادعا کرده‌اند رأس الحسین (ع) در عهد یزید تا عسقلان برده شده، پذیرفت. بلکه تا زمان خلفای فاطمی مشهد الرأس در عسقلان وجود نداشته است (برگرفته از «رأس الحسین (ع) و مقام‌های آن»، مصطفی صادقی کاشانی، در کتاب نگاهی نو به جریان عاشورا، ص 382-383). گفتی است این زیارتگاه که از آثار باستانی فلسطین به شمار می‌رفت، در سال 1950 توسط ارتش رژیم اشغالگر قدس و فرماندهی موشه دایان تخریب شد (به نقل از ویکی‌پدیا با دخل و تصرف). دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

مکان فعلی رأس الحسین (ع) عسقلان؛ مرکز پزشکی بارزیلای واقع در سرزمین‌های اشغالی و ماجرای بنا شدن زیارتگاهی در این مکان در سال‌های اخیر در فرستۀ پیشین به مقام رأس الحسین (ع) در عسقلان واقع در سرزمین‌های اشغالی اشاره کردیم و دکتر صادقی کاشانی در کتاب مذکور بخشی را به بررسی این مقام اختصاص داده که برای مطالعۀ بیشتر می‌توانید به همان کتاب رجوع کنید. اما درباره مکان فعلی این مقام باتشیوا سابلمن در یادداشتی که در سال 2008 در سایت لس آنجلس تایمز منتشر شده از ماجرای قرارگیری این مقام در مرکز درمانی و ساخته شدن زیارتگاهی در آنجا به درخواست یکی از رهبران شیعی و بازدید زائران شیعه از این مکان نکات جالبی را مطرح کرده است. «هفتۀ گذشته یک موشک به مرکز خریدی در شهر برخورد کرد و ده‌ها مجروح در مرکز پزشکی بارزیلای تحت درمان قرار گرفتند. معلوم شد محوطۀ این بیمارستان تاریخچۀ بسیار جالبی دارد و آن اینکه محلی در اینجاست که برای مسلمانان شیعی مقدس محسوب می‌شود و در طول سال‌ها هزاران شیعه برای عبادت و زیارت به این مکان آمده‌اند. خود عسقلان پنج هزار سال سابقۀ تاریخی دارد اما وقتی که در سال 1961 این بیمارستان برای اولین بار ساخته شد هیچ نشانه‌ای در دست نبود که این تپۀ چیز خاصی باشد». این جایگاه تاریخی رأس الحسین (ع) که در فرستۀ پیشین بدان اشاره شد طبق گفتۀ باتشیوا سابلمن «اکنون به تپه‌ای پوشیده از علف در پشت اتاق‌های زایمان یک بیمارستان در اسرائیل [سرزمین‌های اشغالی] تبدیل شده است». سابلمن در ادامه می‌نویسد: «پس از گذشت هزار سال از زمانی که سر حسین [علیه السلام] از عسقلان برداشته شده است این مکان هنوز برای گروهی از شیعیان که عمدتاً از هند و پاکستان هستند محترم است. مسئولان بیمارستان می‌گویند برخی از زائرانی که برای بازدید از این مکان می‌آیند از کشورهایی هستند که هیچ روابط دیپلماتیکی با اسرائیل [رژیم اشغالگر قدس] ندارند». سابلمن درباره ساخته شدن مکانی برای زیارت در این بیمارستان نکتۀ جالبی را ذکر می‌کند: «حدود یک دهۀ پیش یکی از رهبران روحانی شیعی با درخواستی غیرمعمول وارد بیمارستان شد: اجازه دهید در این مکان عبادتگاهی را برای زائران بنا کنیم! دکتر ران رابل، معاون مرکز درمانی مذکور، از او می‌پرسد: از کجا می‌دانی این همان محل تاریخی مدنظر شماست؟ رابل می‌گوید من با آن روحانی شیعی به سمت تپه رفتم. او بیلی به دست گرفت و شروع به کندن کرد. من در کمال تعجب بودم و دیدم که یک متر یا کمی بیشتر که پایین رفت سنگی از مسجدی باستانی پیدا کرد. این مسجد زمانی ساخته شده بود که سر اینجا دفن شده بود و بعداً به دست صلیبیون نابود شده بود. با اجازه و حمایت بیمارستان، نمازگزاران با ارزش‌ترین سنگ مرمر را از هند به آنجا وارد کردند، سنگ مرمری که برای ساخت تاج محل نیز از آن استفاده شده بود. این عبادتگاه که هفت یا هشت سال پیش بنا شد به روی زائران باز است. زائران با اتوبوس می‌آیند، با حراست هماهنگ می‌کنند، در محوطه پارک می‌کنند و برای دعا به سمت آن تپه می‌روند». دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

تصاویری از: 🔵 مقام رأس الحسین (ع) عسقلان در سال 1943 پیش از تخریب ⚫️ مرکز درمانی بارزیلای واقع در سرزمین‌های اشغالی که مقام رأس الحسین (ع) در محوطۀ این مرکز قرار گرفته است 🔵 بازسازی زیارتگاه و محل رأس الحسین (ع) که در محوطۀ مرکز درمانی بارزیلای ساخته شده است (ماجرای این مرکز درمانی و مقام رأس الحسین (ع) عسقلان را از اینجا و اینجا بخوانید) دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

🔰مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام برگزار می‌کند: ▫️درس‌گفتار منطق پژوهش در تاریخ اسلام (بر اساس کتاب «تاریخ‌یار؛ درآمدی بر پژوهش در تاریخ اسلام») 🎙 استاد: دکتر محمدصادق حسین‌زاده 📌شنبه تا دوشنبۀ هر هفته شروع از شنبه 29 مهر ۱۴۰۲ 🕰 ساعت ۱۱:۰۰ صبح قم، خیابان دورشهر، کوچۀ 15، پلاک 4، مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام شرکت در کلاس رایگان است ولی به ثبت‌نام نیاز دارد. برای ثبت‌نام وارد لینک زیر شوید:👇👇 https://survey.porsline.ir/s/OM2ybVUQ بیست صفحه نخست کتاب تاریخ‌یار (منبع مکتوب این کلاس) دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام با همکاری مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی تقدیم می‌کند: قسمت سوم از مجموعه مستند مصاحف کهن: 🛑 «خراسان، دختر نیشابور» 🛑 به روایت: مرتضی کریمی‌نیا 🔹در کتابخانۀ آستان قدس رضوی نسخه‌ای از قرآن به خط نسخ وجود دارد که در لابه‌لای سطرهایش ترجمه‌ای به فارسی کهن نوشته شده است. این نسخه در سی جزء مجزا نوشته و صحافی شده و در آغاز جزء اولش عبارتی دارد که سرنخ بسیار مهمی از مالک این نسخه و کاتبان احتمالی آن در قرن پنجم یا ششم هجری در اختیار ما می‌گذارد ... 📗مقالۀ معرفی‌شده در این قسمت با عنوان «مصحف شناسی قرآن 4: نکاتی تازه یاب در باب قرآن خراسان بنت ابی القاسم با ترجمه فارسی از قرن پنجم هجری» را از اینجا بخوانید. دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

از محلۀ چارمندون قم تا شیخ الاسلام شدن در تایلند! شیخ احمد قمی و وارد کردن تشیع به تایلند 🔹 حدود چهارصد سال پیش، در سال 1600 میلادی مردی قمی و از محلۀ چارمندان (یا چارمردان یا به تلفظ مردم قم: چارمندون) که هم عالم بود هم تاجر، ظاهراً برای تجارت و به گونه‌ای که قرائن نشان می‌دهد برای ترویج مذهب تشیع از شهر قم کوچ کرد و روانۀ کشور سیام آن روز و تایلند امروز شد، سرزمینی که از جملۀ آبادترین و پرجمعیت‌ترین کشورهای آسیای جنوب شرقی بوده و هست. شیخ احمد با حسن عمل و رفتاری پسندیده و رعایت انصاف در تجارت، نظر پادشاه و مردم را به خود جلب کرد. آنگاه به تبلیغ و ترویج مذهب تشیع در آن سرزمین پرداخت. 🔹 دین اسلام از چند قرن قبل در سیام راه یافته و بنابراین زمینه برای پذیرفتن مذهب تشیع آماده بود. به ویژه که شیخ احمد در دستگاه سلطنتی از مقام شامخی برخوردار شده بود؛ لذا گروهی به این مذهب گرویدند و مجلس و تکیه‌ای مخصوص خود بنا کردند. 🔹شیخ احمد توانست در دستگاه سلطنتی سیام مذهب شیخ الاسلامی تأسیس کند. وی در شهری به نام آپوتایا، نزدیک بانگکوک، در سنی حدود هشتاد سال از دنیا رفت و آرامگاه او در شهر آپوتایا زیارتگاه است (📗 تاریخ مذهبی قم، ص 153). 🔹شیخ احمد قمی که به دریافت لقب «چائوفایا راج نایوک» به معنای وزیر اعظم نیز نائل شد در زمان سلطنت شش نفر از پادشاهان سیام ارتباط نزدیکی با دربار و پادشاهان وقت داشت. در دوران سلطنت شاه «فاراسوام سنگدوم» مشاور عالی وی و وزیر خزانه‌داری شد و مسئولیت همۀ کارهای مربوط به تجارت خارجی را برعهده گرفت. او نخستین کسی بود که در زمان حکمرانی جامعۀ مسلمانان سیام به مقام «چولارا جامونتری» یا شیخ الاسلامی رسید و اجازه یافت تا مذهب شیعۀ دوازده امامی را در جامعۀ تایلند تبلیغ کند (📗 جامعه و فرهنگ تایلند، ص 176). 🎞 گزارش تصویری از مرقد شیخ احمد قمی در دانشگاهی در تایلند و محترم بودن او نزد مردم 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

🎞 گزارش تصویری از مرقد شیخ احمد قمی در دانشگاهی در تایلند و محترم بودن او نزد مردم 🔻درباره شیخ احمد قمی در کانال ما بخوانید: از محلۀ چارمندون قم تا شیخ الاسلام شدن در تایلند! شیخ احمد قمی و وارد کردن تشیع به تایلند 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

#تازه‌های_نشر 📕 نصیریه: تاریخ، منابع و عقاید ✍️ عمیدرضا اکبری با همکاری مهدی جمالی‌فر و علی عادل‌زاده انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب چاپ اول،۱۴۰۲ 550 صفحه 500,000 تومان خرید اینترنتی از نشر زحل با تخفیف 25%، از 17 تا 30 مهرماه: 375,000 تومان 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

چرا گردان‌های قَسّام چنین نامی را برای خود برگزیدند؟ آشنایی با شیخ عزالدین قَسّام 🔹عزالدین قسام (1882-1935) سوری الاصل و از وکلای شهر لاذقیۀ سوریه بود. در چهارده سالگی پدرش برای ادامه تحصیلْ او را به دانشگاه الازهرا مصر فرستاد. او به همراه برادرش فخرالدین به آنجا رفت و در محضر اساتید بزرگی همچون «شیخ محمد عبده» به فراگیری علوم دینی پرداخت. 🔹در سال 1919 - 1920 به گروه «عمرالبیطار» پیوست که در شمال سوریه در کوه‌های صهیون علیه سلطه فرانسوی‌ها می‌جنگیدند . او در رأس مجاهدین این گروه قرار داشت که پرچم مخالفت علیه فرانسوی ها را برافراشت. شیخ قسام در این راه مجبور به ترک زادگاهش شد و ضمن فروش اسباب و اثاثیه‌اش ، خانواده‌اش را به روستای دیگری که از نظر استراتژی موقعیت مهمی در انقلاب داشت منتقل کرد. 🔹هنگامی که فرانسوی ها از قدرت و نفوذ زیاد او در توده‌های مردم آگاه شدند در صدد برآمدند از طریق تطمیع او را مطیع خویش نمایند به همین منظور یکی از افراد خود را به همراه مقدار زیادی پول و حکم انتصاب حاکم شرع به نزد او فرستادند ولی روحیه سازش‌ناپذیری قسام مانع از پذیرفتن پیشنهاد آنها شد . وقتی فرانسوی‌ها از جلب رضایت و همکاری او ناامید شدند حکم اعدام او را از طریق دیوان لاذقیه صادر کردند .شیخ قسام پس از آگاهی از حکم دیوان ، تصمیم گرفت به فلسطین مهاجرت کند. 🔹شیخ قسام درپی تداوم مبارزات سیاسی‌اش، در سال 1927 اقدام به تأسیس «جمعیت جوانان مسلمان» کرد و به عنوان رئیس این جمعیت توانست با مردم تماس بیشتری داشته باشد . او بدین وسیله توانست به بخشی از هدفش که تشکیل گروه‌های مؤمن و استفاده بجا و مناسب از آنها برای دست زدن به یک انقلاب بود جامۀ عمل بپوشاند. 🔹برخی منابع عربی گفته‌اند که یکی از عناصر نیروهای امنیتی به نام «احمدنایف» که جاسوس انگلیس بود از مخفیگاه قسام و یارانش باخبر شد و به مقامات حکومت اطلاع داد و بلافاصله برای سرکوب این «جنبش خطرناک» - به زعم آنها - و به منظور جلوگیری از گسترش قیام ، نیروهای انگلیس به همراه تعدادی از اعراب و چند هواپیمای شناسایی به محل رفتند. نیروهای انگلیسی آنها را محاصره کرده و ارتباطشان را با روستاهای مجاور قطع کردند . آنها وارد جنگی نابرابر شدند که شش ساعت به طول انجامید . تعدادی نیروهای انگلیسی به هلاکت رسیده و قسام و یکی از یارانش شهید شده و بقیه اسیر و مجروح شدند. 🔹خبر شهادت شیخ قسام و یارانش از گلدسته های مسجدالاقصی و تمام مساجد شهر پخش می شد . مردم بر جنازۀ شهدا نماز خواندند و مراسم تشییع به تظاهرات مردمی و گسترده تبدیل شد . مسلمانان به مرکز پلیس حمله کرده و آن را ویران نمودند، شیشه‌های ایستگاه راه آهن را شکستند و عده‌ای از افراد پلیس را به هلاکت رساندند. حکومت که عکس‌العمل شدید مردم را دید چاره ای ندید جز اینکه برای جلوگیری از بیشتر شدن خشم و نفرت مردم و همچنین گسترده شدن تظاهرات خود را کنار بکشد و مردم را آزاد بگذارد تا مراسم را آن‌گونه که می‌خواهند برگزار نمایند. مردم نیز مصمم بودند شهدا را هرطور شده به دهکده «یاجور» که در ده کیلومتری حیفا بود منتقل نمایند و همین کار را کردند (📗دانشنامۀ فلسطین، مدخل عزالدین قسام). 🔻درباره عزالدین قسام سریالی سوری نیز به کارگردانی هیثم حقی در سال 1987 ساخته شده که می‌توانید این سریال را با دوبلۀ فارسی از اینجا ببینید. 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

#اطلاع‌رسانی_رویدادهای_تاریخی ▪️مجموعه نشست‌های فاجعه: پایان‌نامه‌ای که ناپدید شد (پژوهشی در دانشگاه حیفا دربارهٔ قتل عام فلسطینیان در سال ۱۹۴۸) 🎙با حضور دکتر مهدی مجتهدی (عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد) ⏰شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۲ . ساعت ۱۲ الی ۱۳:۴۵ دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، تالار شیخ طوسی ◀️ لینک پخش زنده (ورود به عنوان Guest ترجیحا با حروف انگلیسی) 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

▪️مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام برگزار می‌کند: 🔻سومین جلسه از سلسله‌نشست‌های معرفی کتاب با موضوع معرفی کتاب: 🔹«تاریخ‌یار: درآمدی بر پژوهش در تاریخ اسلام» با حضور نویسندۀ کتاب و سخنرانی استاد: 🎙 محمدعلی مهدوی‌راد 🎙 محمد اسفندیاری ⏰ زمان: پنجشنبه 4 آبان 1402، ساعت 10:30 صبح مکان: قم، خیابان دورشهر، کوچۀ 15، پلاک 4 شرکت به صورت حضوری و مجازی شرکت مجازی در جلسه از طریق آپارات مطالعۀ بیست صفحۀ ابتدایی کتاب 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

رابطۀ مرحوم آیت‌الله اراکی با مرحوم آیت‌الله خوانساری 🔹آیت الله اراکی گرچه از نظر علمی هم‌سنگ و هم‌طراز آیت‌الله حاج سید محمدتقی خوانساری بود و در حقیقت همیشه هم‌مباحثۀ هم بوده‌اند و حاشیۀ عروه را مشترکاً نوشته‌اند، اما به خاطر سیادت، آقایی، بزرگواری‌ها، معنویت خیلی قوی و خلاصه اهل الله و اهل سیر و سلوک بودنی که آیت الله اراکی در آیت‌الله خوانساری سراغ داشت، مرید ایشان شده بود و در مصاحبت با ایشان مانند مرید و مراد عمل می‌کرد. مثلاً جوری با ایشان حشر و نشر داشت که شاید برخی ناآگاهان ایشان را در حد یکی از اطرافی‌های آیت‌الله خوانساری می‌پنداشتند. 🔹پاسخ بسیاری از استفتائاتی که از آیت‌الله خوانساری می‌شد، آیت‌الله اراکی با خط خود می‌نوشت. در درس ایشان مانند یکی از شاگردان شرکت می‌کرد و فقط آگاهان می‌دانستند که ایشان را نباید در عداد شاگردان آن بزرگوار به حساب آرند. حتی قسمتی از درس ایشان را به عنوان تقریرات در سنوات اخیر عمر مرحوم خوانساری نوشتند که ضمیمۀ کتاب طهارت خودشان چاپ شده است (📗یادنامۀ آیت‌الله اراکی، ص219) 🔹آیت‌الله العظمی اراکی تا زمانی که مرحوم آیت‌الله العظمی خوانساری در قید حیات بود، درس خارج شروع نکرد، بلکه با اینکه از نظر مراتب علمی مانند و هم‌مباحثۀ آن مرحوم بود به خاطر ارادتی که به ایشان داشت در درس ایشان هم شرکت می‌کرد. شاید ناآشنایان به سوابق این دو بزرگوار آنان را استاد و شاگرد می‌دانستند اما چنین نبود و حتی حاشیۀ عروة الوثقی را با هم نوشته بودند تا رسالۀ عملیه هر دو باشد (📗همان، ص 176). 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

به مناسبت ولادت امام حسن عسکری (ع) ▪️آیا امام حسن عسکری (ع) به گرگان سفر کرده و قدمگاه موجود در گرگان از نظر تاریخی معتبر است؟ استاد حسین حسنیان مقدم: 🔹نخستین بار خبر ورود اعجازگونه امام عسکری(ع) به جرجان (گرگان) در قرن ششم توسط دو منقبت‎­نویس برجسته و معاصر، بدون ذکر سند به حوزه معارف شیعی وارد شد. ابن حمزه طوسی (م560ق) از جعفر بن شریف جرجانی و سپس راوندی (م573) از احمد بن محمد عن جعفر بن شریف جرجانی با اندک تفاوتی در محتوا آن را نقل کردند. ناقلان بعدی به این دو ارجاع داده­اند، از این‎رو، نام بردن منابع بعدی چندان اهمیتی ندارد و با این حال باید از اربلی در اواخر قرن هفتم و فیض کاشانی در قرن یازدهم یاد کرد، که آن را از راوندی نقل کرده‎اند. وحید بهبهانی در قرن دوازدهم آن را از اربلی بازنشر کرده و بر اساس آن خبر بی‎پیشینه و بی‎سند، حکمِ رجالی امامی بودن، حُسن­ حال و امینِ امام بودن(ع) را برای جعفر استظهار کرده است. 🔹عدم نقل خبر پیش‎­گفته تا قرن ششم و نیز سکوت منابع حدیثی، تاریخی و رجالی در باره راوی اول و دوم آن، خبر را با تردید جدی روبه‌رو کرده، به گونه‌ای که رجال‌­شناس برجسته­‎ای مانند خویی، جعفر را مجهول و روایت را به لحاظ سند ضعیف و تستری آن را بی ­اعتبار شمرده است. افزون بر همه، در این خبر اشخاصی مانند ابواسحاق ابراهیم بن اسماعیل جرجانی(خَلَنْحی، خَلَنْجی یا جَلَخْتی) احمد فرزند او، مبارک خادم، صلت نواده جعفر و نصر بن جابر نام برده شده که هیچ ­یک شناخته شده نیستند و در منابع نامی از آنان برده نشده است. در یک خبر چندین معجزه و کرامت نام برده شده که سزاوار بود، در منابع متقدم شیعی نقل می شد. 🔹سهمی در تاریخ جرجان بابی به نام «من دخل جرجان» گشوده ولی از کسانی که به این شهر وارد شده‎اند یاد کرده و در عین حال، نامی از امام عسکری(ع) و کسان یاد شده در خبر بالا نیاورده است، در حالی که وی درگذشته‎ی سال 427 است و به طور طبیعی نباید چنین حادثه مهمی در فاصله یک و نیم قرن از ذهن مردم منطقه دور شده باشد. ناگفته نماند که راویان فراوانی با لقب عسکری در جرجان زیسته‎اند، مانند زیاد عسکری، عبدالله عسکری، سعید عسکری، هیثم عسکری و ابواحمد عسکری. (سهمی، تاریخ جرجان، ص138، 196، 200، 205 و 429) هم‎چنین در جرجان شخص دیگری به نام «حسن عسکری سامری» زندگی می‎­کرده و جدّ سهمی از نواده او به نام علی بن سعید بن عبدالله بن حسن عسکری روایت کرده است (سهمی، تاریخ جرجان، ص303). اگر فاصله پدر و پسر را حدود سی سال فرض کنیم، درخور تأمل خواهد بود، که این حسن عسکری تقریبن معاصر امام حسن عسکری(ع) بوده و می‎­توانسته از رهگذر تشابه اسمی داستانی پدید آید. از این رو، ابن حمزه و راوندی با تعبیر «رُوی» بی­ اعتمادی خود را به این خبر را نشان داده‎اند، ولی براساس شیوه منقبت‎نویسان و از باب ذکر فضیلتی برای امام عسکری(ع) آن را نقل کرده‎اند (برگرفته از «مستند خبر حضور امام عسکری (ع) در گرگان» در پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه). 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

تصاویری از قدمگاه منسوب به امام حسن عسکری (ع) در گرگان 🎞 گزارش تصویری از قدمگاه منسوب به امام حسن عسکری (ع) در گرگان 🔻در این باره بخوانید: 🔹آیا امام حسن عسکری (ع) به گرگان سفر کرده و قدمگاه موجود در گرگان از نظر تاریخی معتبر است؟ 🔹 بررسی تاریخی ورود امام حسن عسکری (ع) به گرگان و اعتبارسنجی قدمگاه منسوب به ایشان 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs

▪️جعلی بودن تاریخ وفات حضرت معصومه (س) 🔹داستان اعتراف جاعل نزد مرحوم مرعشی (پاورقی ۷) 🔸داستان جعل تاریخ وفات با بیان آیت‌الله شبیری زنجانی 📗بخشی از کتاب «تاریخ‌یار: درآمدی بر پژوهش در تاریخ اسلام» نوشتهٔ دکتر محمدصادق حسین‌زاده 🔅دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام دعوت کنید (بازنشر مطالب کانال فقط با ذکر نشانی کانال مرکز و ذکر منبع جایز است): ⬇️⬇️ @chsiqs