کتاب مناقب ابن شهرآشوب معتبر است؟
کتاب مناقب آل ابی طالب نوشتۀ حافظ ابوعبدالله محمد علی بن شهرآشوب (م 588 ق) در مناقب ائمۀ طاهرین نوشته شده و همیشه مورد توجه شیعیان و مورد استناد علما بوده است. شاید بتوان گفت بعد از ارشاد شیخ مفید این کتاب بیشترین توجه را به خود جلب کرده است. اگر مهمترین ویژگی ارشاد شیخ مفید صحت و اتقان روایات و مطالب مطرحشده در آن باشد، بیشک ویژگی این کتاب گستردگی مناقب و فضائل است. ابن شهرآشوب روایاتی از تولد تا شهادت امامان، به ویژه امام حسین، را در این کتاب گرد آورده است؛ مثلاً قیام آن حضرت را مفصلاً از منابع شیعی و سنی نقل میکند.
متأسفانه ترتیب فصلها و بابهای این کتاب از نظم و چینش خوبی برخوردار نیست و بدون تحقیق نیز به چاپ رسیده است. ابن شهرآشوب در این کتاب هنگام نقل مطالب منابع خود را نام برده ولی درباره وقایع عاشورا مطالب را نقل به معنا و با اختصار بیان کرده است و شاید در نقل به معنا و اعتماد به حافظه دچار اشتباه شده باشد.
متأسفانه در این کتاب مطالب ضعیفی درباره امام حسین و واقعۀ عاشورا وجود دارد که به هیچ منبع مکتوب یا راوی معروف و غیرمعروفی استناد نشده است. مثل اینکه شهربانو خود را به آب انداخت و هلاک کرد، یا اینکه تعداد جراحات امام را به 1900 عدد میرساند که همه در قسمت جلوی بدن بوده است، حال آنکه از امام باقر به نقل از طبری و ابومخنف روایت میکند که در بدن امام جای 33 طعنه (زخم نیزه) و 43 زخم شمشیر بوده است.
ابن شهرآشوب واعظ چیرهدستی وبد و به نظر میرسد این روایات را از آنچه بین قصهگویان و واعظان مشهور بوده نقل کرده است و به همین دلیل این مطالب را به کسی نسبت نمیدهد. ظاهراً همین روایات باعث شده مرحوم محدث نوری کتابهای ابن شهرآشوب را در شمار کتابهایی بداند که مطالب ضعیف دارند. وی میگوید: «اخبار کتب بسیاری از معتمدان مثل ابن شهرآشوب، قطب راوندی، ابنطاووس و امثال اینان ضعیف است، ولی موهوم نیست». ایشان میافزاید: «متأسفانه اخبار سست و بیپایه در این کتابها کم نیست». (کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا، نوشتۀ سید عبدالله حسینی، ص 198).
#مناقب #ابن_شهرآشوب #روضه
دوستان خود را از طریق لینک زیر به کانال مرکز پژوهشهای تاریخ اسلام دعوت کنید:⬇️⬇️
@chsiqs