میلاد امام کاظم در ماه صفر است یا ذیالحجه؟
استاد یوسفی غروی:
در کشور ما روز هفتم صفر، بهعنوان سالروز میلاد امام کاظم تبریک گفته میشود؛ درحالیکه هرچند طبرسی در «اعلام الوری» و «تاج الموالید» نیز شهرآشوب در «مناقب آل ابیطالب» در قرن پنجم و ششم، روز هفتم صفر را برای میلاد امام کاظم ذکر کردهاند؛ اما همان طور که علامه شوشتری صاحب «قاموسالرجال» گفته قبل از قرن پنجم «لم یُعیّن أحدٌ شهره» یعنی هیچکس ماه ولادت امام کاظم را تعیین نکرده است؛ چه برسد به روز ولادت! در منابع قدیمتر، مثل «اصول کافی» یا حتی «ارشاد» شیخ مفید، اصلاً روز میلاد امام کاظم ذکر نشده، بلکه تنها سال ولادت آن حضرت، سال ۱۲8هـ ذکر شده است.
در «المحاسن» برقی از ابیبصیر نقل شده که من سال ۱۲۸ ه.ق همراه با امام صادق به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (در نزدیکی مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آنجا به دنیا آمدند. بنابراین وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ بنابراین میلاد امام کاظم در روزهای آخر ماه ذیالحجه بوده است. از آنجاکه ذیالحجه آخرین ماه سال قمری است و میلاد امام هم در روزهای آخر این ماه واقع شده است به همین دلیل گاهی در تاریخ اشتباه شده و به جای سال ۱۲۸ ه.ق سال ۱۲۹ ه.ق نوشته شده است.
پس تاریخ هفتم صفر بهعنوان سالروز میلاد امام کاظم اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را بر این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد. من تاکنون در هيچ تقويمي قبل از رحلت مرحوم آيتالله بروجردي، نديدم که ميلاد امام باقر و امام کاظم در ماه صفر ذکر شده باشد. اين ماجرا پس از درگذشت مرحوم بروجردي که علما عليه شاه قيام کردند، انجام شد. شاه تصميم گرفت عليه حوزه اقدامي کند و چون حوزه هفتم ماه صفر را شهادت امام حسن مجتبي ميدانست، آخوندهای درباری آن وقت، از کتابها استخراج کردند که ولادت امام کاظم، هفتم صفر است و سوم صفر را هم ولادت امام باقر اعلام کردند. بدین ترتیب به دستور شاه در تقويمها اين روز بهعنوان ميلاد امام کاظم ثبت شد. هنوز هم پس از گذشت سالها از اين موضوع، دفاتر مراجع و علما هفتم صفر را بهعنوان شهادت امام حسن مجتبي ميدانند و عزاداري ميکنند، اما صداوسيما و رسانهها اين روز را بهعنوان روز ميلاد مطرح ميکنند.
#امام_کاظم #ولادت #صفر #یوسفی_غروی
https://eitaa.com/joinchat/3977314320C4b988b21e1
آیا ماه صفر نحس است؟
استاد یوسفی غروی:
حدیثی را به پیغمبر اکرم نسبت میدهند که ایشان فرمودند: «من بشرنی بخروج صفر فله الجنة». و از این استفاده کردهاند که پس ماه صفر نحس است که پیامبر بهشت را برای کسی قرار داده که به خروج از این ماه بشارت دهد. اما صحیح آن «من بشرنی بخروج آذار» هست و این تحریف شده است به «من بشرنی بخروج صفر». «آذار» از ماههای رومی است. جریان این حدیث این است که اهل قبا به پیامبر پیشنهاد داده بودند که روزهای شنبه را به آنها سر بزند و این حدیث مربوط به همین دیدارهاست. پیامبر برای اینکه نشانهای به مؤمنان بدهد تا در نزاعهای پس از او (در اینجا نزاع ابوذر با خلیفۀ سوم) حق را گم نکنند در مسجد قبا به اصحابش فرمود: «اولین کسی که هم اکنون بر شما وارد میشود مردی از اهل بهشت است». کسانی که این مطلب را شنیدند از یک در مسجد خارج شدند تا از در دیگر وارد شوند تا مصداق این حدیث باشند. پیامبر که از این موضوع آگاه بودند به اصحاب داخل مسجد فرمود: «انه سیدخل علیکم جماعة یستبقون فمن بشرنی بخروج آذار فله الجنة؛ هم اکنون عدۀ زیادی وارد میشوند و کسی که مرا به پایان ماه آذار خبر دهد از اهل بهشت است». ابوذر در بین کسانی بود که وارد مسجد شده بودند. پیامبر از آنان پرسید اکنون در کدام یک از ماههای رومی قرار داریم؟ فقط ابوذر بود که گفت یا رسول الله از ماه آذار خارج شدهایم. و این گفتۀ پیامبر به خاطر این بود که مردم به محق بودن ابوذر پی ببرند و اصلاً ربطی به ماه صفر و نحوست آن ندارد.
عدهای از علمای ما مخصوصاً علمای اخلاق ما از جمله مرحوم نراقی پدر و پسر اعتقاد به نحوست و سعد ایام را جز شرک خفی دانستهاند. یعنی اگر کسی معتقد باشد خود این روزها و ماهها مؤثر در سعد و نحس زمان باشد مرتکب شرک خفی شده است. اما آنچه در قرآن آمده است به خاطر این است که در بعضی روزها عذاب الهی نازل شده است، نه اینکه چون آن روز نحس بوده است عذاب الهی نازل شده است، بلکه چون در آن روز عذاب نازل شده تعبیر به نحس بودن داریم.
#صفر #نحوست #یوسفی_غروی
دوستان خود را از طریق نشانی زیر به کانال مرکز پژوهشهای تاریخ اسلام دعوت کنید:
@chsiqs