عزاداری در ایران در طول تاریخ بخش اول: آل‌بویه و نخستین باری که روز عاشورا تعطیل اعلام شد آل‌بویه در طبرستان و به دست علویان اسلام آوردند. آنان در آغاز بیشتر زیدی بودند و بعد از مدتی در صدد حمایت از معتزله و شیعه و احیای شعائر مذهبی شیعه برآمدند. از بین امرای آل‌بویه احمد معزالدوله (324-356 ق) بیش از دیگران به این کار اهتمام می‌ورزید. بی‌شک مهم‌ترین اقدام معزالدوله در راستای ترویج آیین‌های شیعی رسمی و علنی کردن اقامۀ عزا بر امام حسین بود. وی در عاشورای سال 352 هجری، دستور بسته شدن بازارها و تعطیلی خرید و فروش را صادر کرد و فرمان داد تا مردم شیون‌کنان به خیابان‌ها بریزند و در قالب راه‌اندازی دسته‌های سوگواری به اقامۀ عزا و نوحه‌خوانی بپردازند. در این روز زنان با موهای پریشان و صورت‌های سیاه و لباس‌های پاره در کوچه‌ها و خیابان به راه افتادند، در حالی که سیلی به صورتشان می‌زدند و از غم و اندوه بر حسین شهید ولوله و هلهله می‌کردند. اقامۀ عزای محرم به مدت یک‌ دهه را نیز از ابتکارات معزالدوله دانسته‌اند. معزالدوله خود همراه با وزرا و اعیان دولتش هر پنجشنبه به زیارت مزار امام جواد و امام کاظم می‌رفت و شب جمعه را در آنجا به صبح می‌رسانید. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ در دهۀ اول محرم هر روز گزیده‌ای از «عزاداری در ایران در قرون مختلف» را منتشر می‌کنیم. در این مجموعه از دوران آل‌بویه آغاز می‌کنیم و نگاهی خواهیم داشت به عزاداری در دوره‌های مختلف تاریخی. منبع ما در انتشار محتواهای مربوط به «عزاداری در تاریخ ایران» فصل اول کتاب رسانۀ شیعه نوشتۀ محسن حسام مظاهری است. گفتنی است با توجه به ارجاعات بسیار این کتاب به منابع مختلف و به‌خصوص شیوۀ ارجاع‌دهی درون‌متنی، برای رعایت اختصار ارجاعات به منابع مختلف را حذف خواهیم کرد، و خوانندگان برای مطالعۀ بیشتر باید به اصل کتاب رجوع کنند. #عزاداری #عاشورا #آل_بویه #معز_الدوله @chsiqs

عزاداری در ایران در طول تاریخ بخش دوم: سلجوقیان و مبارک دانستن روز عاشورا! سنت عزاداری عاشورا تا پایان حاکمیت آل‌بویه در ایران رواج داشت. اما پس از آن و با حاکم شدن سلجوقیان، این آیین مجدداً ممنوع اعلام شد و عموماً به خفا رفت. سلجوقیان مذهب اهل سنت را پذیرفته‌ بودند. در دورۀ اول سلطنت سلجوقیان سیاست ضدشیعی بسیار شدیدی در مشرق ایران اتخاذ شد. در این دوره شیعیان در ردیف گبران و ترسایان محسوب می‌شدند و اجازه و توان تظاهر به مذهب و برگزاری آیین‌های مذهبی خود را نداشتند. حتی مجبور بودند برای دوری از ایذاء مخفی شوند یا به سنی بودن وانمود کنند. در نتیجه درگیری شدیدی بین شیعیان و اهل سنت وجود داشت و حکومت وقت اهل سنت را بر کشتار شیعیان تحریک و از برگزاری مراسم عزاداری منع می‌کرد. یکی از عوامل مهم زمینه‌ساز این قبیل وقایع، مخالفت علمای اهل سنت با اقدامات معزل الدوله دیلمی در رسمیت بخشیدن به شعائر شیعی و خصوصاً مراسم سوگواری امام حسین بود، زیرا آن را بدعتی بزرگ می‌دانستند. لذا حاکم شدن سلجوقیان فرصتی طلایی برای اهل سنت بود تا به اقداماتی تلافی‌جویانه دست یازند. از جملۀ این اقدامات ترویج باور مجعول عید و مبارک دانستن روز عاشورا و استحباب روزه‌داری و برگزاری مراسم جشن و پایکوبی در آن روز بود. چنان‌که مردم در این روز با اظهار شادمانی و سرور لباس نو بر تن می‌کردند و به دیدار علما و بزرگان می‌رفتند. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ در دهۀ اول محرم هر روز گزیده‌ای از «عزاداری در ایران در قرون مختلف» را منتشر می‌کنیم. در این مجموعه از دوران آل‌بویه آغاز می‌کنیم و نگاهی خواهیم داشت به عزاداری در دوره‌های مختلف تاریخی. منبع ما در انتشار محتواهای مربوط به «عزاداری در تاریخ ایران» فصل اول کتاب رسانۀ شیعه نوشتۀ محسن حسام مظاهری است. گفتنی است با توجه به ارجاعات بسیار این کتاب به منابع مختلف و به‌خصوص شیوۀ ارجاع‌دهی درون‌متنی، برای رعایت اختصار ارجاعات به منابع مختلف را حذف خواهیم کرد، و خوانندگان برای مطالعۀ بیشتر باید به اصل کتاب رجوع کنند. #عزاداری #عاشورا #سلجوقیان #معز_الدوله @chsiqs