(بخش دوم)
۲.
🔺آلپورت و پستمن (۱۳۷۴: ۲۰۵) شایعه را پیشنهادی برای باور کردن میدانند. اما چرا #شایعات را باور میکنیم؟ دلایل مختلفی برای پخش شدن و باور کردن یک شایعه وجود دارد. #بیاعتمادی افراد به ا#خباری که در دسترس آنان است (مانند رسانههای رسمی)، تغییر و تحول در روال عادی #زندگی، بیاطمینانی و ابهام نسبت به آینده از جمله دلایل پذیرش شایعه است (آلپورت و پستمن، ۱۳۷۴: ۱۵). دلایل دیگری نیز ذکر کردهاند. استفاده از اعتبار #چهرهها باعث میشود افراد با خیال راحت پیام را با دیگران اشتراکگذاری کنند. البته اینگونه بهرهبرداری از اعتبار، خطرات بسیاری به دنبال دارد (نصیری، ۱۳۹۶: ۱۳۰). «حس تازگی، تنوع #پیامها، ادبیات تأثیرگذار با ژست #روشنفکری، ساختاربندی ظاهرا منطقی و نیز ادبیات همه پسند» (نصیری، ۱۳۹۶: ۱۳۰- ۱۳۱) از جمله دلایل دیگر برای باور و #اشتراکگذاری شایعه است.
🔺از طریق #اینترنت و با بهرهگیری از فناوریهای مختلف، #فضای_مجازی شکل گرفت و افراد توانستند به #ارتباط و تبادل اطلاعات بپردازند (رحمتی، ۱۳۹۶: ۱۳). محیط #آنلاین، یک محیط شگفتانگیز است. آمیچای-هامبورگر اشاره میکند که هفت مؤلفهی شگفتانگیز ما را به عنوان یک وبگرد تحت تأثیر قرار میدهد. این مؤلفههای هفتگانه عبارتند از: «احساس #ناشناس بودن، کنترل سطح در معرض دید دیگران بودن، کنترل ارتباطات، سهولت دستیابی به افراد همفکر، در دسترس بودن در هر زمان و مکانی، احساس #برابری، #لذت وبگردی به عنوان سرگرمی» (آمیچای هامبورگر، ۱۴۰۰: ۱۲- ۱۳). بنابراین علاوه بر #جذابیت شایعه، فضای مجازی که بر بستر آن شایعه پراکنده میشود نیز جذاب است.
در فضای مجازی، شایعات در مورد نکات مهم شکل میگیرند. به همین دلیل رغبت افراد نسبت به شنیدن آنها بیش از اخبار و وقایع متداول است (حسینی، ۱۳۹۷: ۶۷). شایعه در دنیای حقیقی بهطور معمول از طریق صحبت و از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود، آن هم بدون اینکه این امر نیازمند سطحی بالاتر از برهان و دلیل باشد (نصر، ۱۳۸۵: ۲۹۴). این بدین معنی است که سرعت انتقال و پخش شدن شایعه در فضای مجازی بسیار بیشتر است. با یک #هشتگ، یک #کامنت، اشتراکگذاری یک کلیپ در #یوتیوب و... و در کسری از دقیقه هزاران نفر میتوانند پیام ارسالی ما را ببینند و حتی برای همفکران خود بفرستند.
از این رو شایعه را میتوان مانند یک #باکتری بهشمار آورد و زمانی خطرناک میشود که در مقیاس بزرگی گسترش یابد (حسینی، ۱۳۹۷: ۷۹).
ذکر این نکته ضروری است که شایعه در فرهنگ یک جامعه رشد مییابد و انسانها در نشر آن دخیلاند. بنابراین تحت تأثیر #فرهنگی است که در آن رشد پیدا کرده است (آلپورت و پستمن، ۱۳۷۴: ۲۰۵). از طرفی واکنش مخاطبان نیز در برابر شایعات تقریبا غیرقابل پیشبینی است. چرا که تنوع مخاطبان بسیار زیاد است و مبنای شروع آن نیز ممکن است ناشناس باشد (یحیایی ایلهای، ۱۳۸۶: ۲).
🔺 لینک بخش اول:
https://eitaa.com/commentnegari/13
@commentnegari