انتشارکتابی جدید با موضوع خمینی شهر
رخدادهای خمینی شهر عنوان جدیدترین کتابی است که در باره تاریخ خمینی شهر آخر فروردین 1402 انتشار یافت.
کتاب مذکور وقایع منطقه را از تشکیل شهرستان تا پایان سال 1400 در چهار دهه به ترتیب زمان وقوع ثبت کرده است. پانزدهمین کتاب تاریخ منطقه نگارش محمدعلی شاهین در 292 صفحه در قطع رقعی به چاپ رسیده است. ریحانه مویدی طراح جلد و گفتمان اندیشه معاصر، ناشر رخدادهای خمینی شهر می باشد. 14عنوان کتابهای منتشر شده پیشین عبارتند از:
1- راهنمای گردشگری و سفر به خمینیشهر
2- هزار سال خمینیشهر: ، 1396.
3- چهل پسینه: چهل ناداستان از پیشینه منطقه در 152 صفحه، 1398.
4- راویان ماربین جلد 1: 23 گفتگو از تاریخ شفاهی منطقه در 151 صفحه، 1398
5- نامها و نشانهها: ریشه نامها در 384 صفحه، 1398.
6- راویان ماربین جلد 2: 28 گفتگو از دهستان ماربین تا تشکیل بخش در 198 صفحه، 1399
7- راویان ماربین جلد 3، از تشکیل بخش تا تغییر نام به همایونشهر در 170 صفحه، 1399
8- زبان اسناد، اسناد خمینیشهر در 46 گروه در 295 صفحه، 1400
9- مروری بر تاریخ سده و همایونشهر در 267 صفحه، 1400.
10- سرزمین مهر: نیکوکاری و موقوفات از آبادیهای ماربین به خمینیشهر، 270 صفحه، 1400.
11- رخدادهای مهربین: 412 رخداد از مهاجرت آریاییها تا تشکیل شهرستان در 393 صفحه، 1400
12- راویان ماربین جلد 4، 20 گفتگو از تغییر نام سده به همایونشهر، در 187 صفحه، 1400
13- سرگذشت پزشکی، سیر تحول بهداشت و درمان ، در 284 صفحه.
14- راویان ماربین جلد 5( انقلاب)، در 189 صفحه
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
شکلگیری فوتبال در پیشینه خمینیشهر و سیر تحول آن
سالها کودکان و نوجوانانی بودند که با خرید توپ های دوخت بازارهای شهر از جمله درب محکمه در کوچه پس کوچه های شهر به دنبال توپ می دویدند اما در سال 1343فوتبال اصولی توسط فردی به نام محمود گرجی به صورت علمی و فنی به علاقه مندان در همایونشهر آموخته شد. وی فوتبال را در اهواز از فردی مجارستانی به نام ماسایژ آموخته بود. گرجی در این باره میگوید:
«قبل از انقلاب به من گفتند فوتبال این شهر را راه بینداز. اول قبول نکردم ولی بعد تعدادی شاگرد جمع کردند و کم کم فوتبال را پایه گذاری کردیم. با کمک مردم اول تیم تاج را راه انداختیم و بعد تیم خانه جوانان را. رئیس خانه جوانان رئیس شیر و خورشید اصفهان بود و پول و امکانات در اختیارمان
می گذاشت. صبح ها می رفتم اداره و عصرها می آمدم ورزشگاه (استادیوم). اولین مسابقه ما با تیم رهنان بود و 9 تا گل خوردیم. سه ماه بعدش سه تا گل خوردیم و شش ماه بعدش آن ها را شکست دادیم.» فعالیتها وتشویق های محمود گرجی در این سالها جوانان زیادی را به سمت ورزش به ویژه فوتبال سوق داد و به این ترتیب فوتبال طرفداران و علاقه مندانی در شهر پیداکرد. با افزایش تعداد بازیکنان فوتبال در دهه 1350باشگاه های چندی در سطح شهرستان شکل گرفتند و در دهه 1360 مسابقات منظم بین باشگاه های شهرستان در رده های دسته 2 ، دسته 3 ، منتخب روستاها ، جوانان ، 22 بهمن و جام حذفی برگزار می شد. تیم برگزیده در لیگ استان شرکت می کرد هنگامی که خمینی شهر بازی داشت 2 تا 3 هزارنفرتماشاچی خمینی شهری به ورزشگاه می رفتند.دریک دوره تیم پیام نماینده خمینی شهر در مسابقات قهرمانی استان با تیم تام اصفهان به بازی نهایی رسید .این دو تیم در خمینی شهر صفر صفر و در اصفهان در وزشگاه تختی یک یک کردند واین امکان پیدا شد که تیم خمینی شهری برای لیگ آزادگان انتخاب شود ولی به خاطر تیم های ذوب آهن و سپاهان چنین نشد. با حذف تیم خمینی شهری اعتراضاتی شکل گرفت که به سعیدیان فر نماینده وقت شهرستان در مجلس شورای اسلامی کشیده شد و حتی موضوع به تهران هم منتقل شد. باشگاه های فعال خمینی شهر در این دوران تام ، پیام ،استقلال و پرسپولیس محله خوزان، توحید و وحدت فروشان بودند.در سنوات بعدی به دلایل مختلف از جمله ایجاد وقف های متعدد در لیگ شهرستان و تخریب چمن ورزشگاه فوتبال جایگاه قبلی خود را از دست داد.
سابقه دباغی در خمینی شهر
//////
بر پایه بعضی اظهارات و نیز شواهد در اوایل دوران قاجار دباغی توسط افرادی همچون آقا علیاکبر ورنوسفادرانی در منطقه رونق یافت و به همین سبب هم نام خانوادگی دباغی برخاندان وی مانده است. به علاوه وجود مخروبههایی از کارخانههای دباغی در نقاطی از شهر نشان از قدمت این حرفه در منطقه دارد. وجود نظام صنفی دباغان از دوران قاجار هم بر این امر تاکید دارد. دباغی از ابتدای رواج در سده به دلیل نیاز به آب در اطراف مادیها و قناتها انجام
عناوین برخی از اسناد مرتیط با دباغی:
1- تقسیم صنف دباغ به دو دسته عمده دباغ شهری و دباغ سدهی در دوران قاجار و پهلوی.
2- قرارداد شرعی بین دباغان اصفهان و دباغان سدهی برای مشخص شدن محدوده کاری.
سال 1281خورشیدی
3- ممنوعیت خروج پوست گوسفند و بز اصفهان و چهار بلوک آن توسط مجلس محترم ملی اصفهان.
سال 1285 خورشیدی
4- دستور ظل السلطان در جواب شکایت دباغان سدهی مبنی بر ممنوعیت دباغی بیش از5 نفر در سده و فروش بقیه پوستها به دباغهای شهری.
5- صادرات ده هزار من چرم سده به ارزش هشتاد هزار تومان در فهرست امتعه صادره اصفهان.
سال 1303 / کتاب الاصفهان.
6- جلوگیری از فعالیت دباغیها در کنار آبهای جاری بدلیل مسائل بهداشتی (استان دهم).
سال ۱۳۰۵ ۱۳۰۸ / ۱۰۹ برگ / مرکز اسناد اصفهان / شناسه سند ۹۷/۲۹۳/۷۵۵۷ .
7- نامه وزارت داخله مبنی بر رسیدگی به وضع دباغیهای سده و ضرر دباغیهای سده برای سلامت عمومی بدلیل آلودگی آب شرب منطقه و دستور رسیدگی به این موضوع.
سال ۱۳۰۷ / ۱ برگ / مرکز اسناد اصفهان.
بیشتر از:
کتاب زبان اسناد، شاهین، محمدعلی، اسناد گروه 8 و یا سایت دانشنانم
//
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر
رادیو و تلویزیون در پیشینه خمینی شهر
پیشینه کشوری و استانی
اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران در ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹ در شیراز با نام «رادیو تهران» گشایش یافت. از آنجا که برنامهها تنها در تهران قابل دریافت بود به رادیو تهران معروف شد. رادیو از پدیده های است که پس از تاسیس رادیو آهنگ نفود در خانه های مردم کرد. رادیو با واکنش های کدخدایان، روحانیون، ثروتمندان، متنفذین و جناح ها و گروه های سیاسی روبرو شد که یا در جهت تقویت و یا مقابله با آن بود. وقوع جنگ جهانی و دیگر حوادث دهههای 1320 و 1330 در نفوذ آن در خانه های مردم نقش موثری داشت.
رادیو اصفهان در بیستم دیماه 1328 در اصفهان با روزانه یک ساعت برنامه آغاز به کارکرد. نخستین گوینده آن شادروان رضا ارحام صدر بود.و در سالهای بعد حسین غزالی جذب رادیو اصفهان شد در سال 1337 برنامههای رادیو بهروزی 7 ساعت، صبح و عصر افزایش یافت( مقاله حسین غزالی:نویسنده، تهیهکننده و گوینده پیشکسوت رادیو و تلویزیون اصفهان).
رادیوهای اولیه
ابتدا رادیوها بسیار بزرگ بودند و با باطری و نفت کار می کردند. در رادیو نفتی زمانی که چراغ داخل رادیو روشن می شد پره ها را گرم و به حرکت در می آورد و با تولید برق رادیو شروع به کار می کرد. سال ها این گونه رادیوها استفاده می شدند. بعدها رادیو (آندریا) به بازار آمد که سنگین بود و با باطری کار میکرد و اولین رادیوی قابل حمل در ایران محسوب می شود. رادیو از همان ابتدا در قهوه خانه ها جا باز کرد.به همین دلیل در ساعات پخش برنامه قهوه خانه ها مملو از جمعیت میشدند. داشتن رادیو در خانه نیاز به احذ مجوز داشت و افراد متمول و با نفوذ اقدام به تهیه آن می کردند. معمولا خانوادههایی که رادیو نداشتند، در خانه همسایه صاحب رادیو جمع میشدند. جالب اینکه رادیوهای قدیمی آنتن داشتند و آنتن بر فراز هر خانه نشانه وجود رادیو در آن خانه بود.
تلویزیون نخستین بار در سال ۱۳۳۷ در ایران توسط بخش خصوصی و به صورت انحصاری شروع به کار کرد. یک شعبه ازتلویزیون ایران در جنوب، در آبادان، در سال ۱۳۳۸ افتتاح شد.
رادیو و تلویزیون در خمینی شهر پیشینه
در دهه 1320 در سده تعدادی کمی از متمولین و افراد با نفوذ رادیو داشتند. در این میانه بعضی قهوه خانه ها هم از این وسیله برای جذب مشتری بهره می بردند. افرادی که به دلایلی به شهرهای دیگر مثل اهواز و آبادان و تهران رفت و آمد داشتند در انتقال پدیده های جدید از جمله رادیو و تلویزیون به شهر تاثیر خاص خود را داشتند. در ساعت پخش برنامه از رادیو، قهوهخانهها مملو از جمعیت میشدند و خانوادههایی که رادیو نداشتند، در خانه همسایهها جمع میشدند. یکی از استفاده هایی که از رادیو می شد برای پخش اذان در وقت صحیح شرعی به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان هنگام افطار و سحر بود.
رادیوهای آندریا لامپی و فیلیپس قوهای، از اولین رادیوهایی بودندند که به خانه ها راه یافتند. قدیمی ترین تلویزیونی که به شهر آورده شد، آر تی آی لامپی ساخت آمریکا و شاوب لورنس ساخت آلمان، بود. اندکی بعد پارس ساخت ایران هم به آنها اضافه شد. این تلویزیون ها بزرگ و درب دار بودند. فروشگاه و نمایندگی آنها در اصفهان در خیابان شیخ بهایی واقع بود. در همایونشهر اولین تعمیرگاه و فروشگاه رادیو و تلویزیون فروشگاه آقای توسلی در فلکه بود
///./
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
اتوبوس در پیشینه خمینی شهر
++++++
در سال 1318 برای فعالیت اتوبوس و حمل و نقل مسافر بین سده و اصفهان مجوز صادر شد و به این ترتیب علاوه بر درشکه چند دستگاه اتوبوس که از نوع اتوبوس های دماغدار و هندلی بودند بین سده و اصفهان فعال شدند و برای آنها ایستگاهی مشخص شد.
در اواخر دهه 1340 شرکت واحد اصفهان خط اتوبوس بین اصفهان و همایون شهر دایر کرد که البته با فواصل زمانی طولانی و ایستگاه های متعدد از خیابان شمسآبادی به ایستگاه رفت و آمد می کردند و بلیط آن دو ریال بود.
راه اندازی دفتر نمایندگی شرکت مسافربری در همایونشهر
در30 دی 1342 شرکت مسافربری گیتی نورد دفتر نمایندگی خود را توسط فردی به نام محمدحسین عشقیپور در میدان شهر دایر کرد. شرکتهای میهننورد و ترانسپورت جنوب هم به دنبال آن دفاتر خود را در همین میدان دایر کردند. نمایندگیها بلیطهای فروخته شده را از طریق تلفنخانه و یا از طریق رانندههای خط همایونشهر به اصفهان به اطلاع دفتر شرکت در اصفهان می رساندند.( کتاب راویان 4 گفتگو با محمدحسین عشقیپور.(
تاسیس سازمان اتوبوسرانی شهرداری خمینی شهر
آذر1370سازمان اتوبوسرانی خمینی شهر و حومه با چهار دستگاه بنز 302 در دو خط خمینی شهر اصفهان و خمینی شهر درچه تاسیس گردید که نقطه عطفی در تاریخچه حمل مسافر به حساب می آید.
اطلاعات بیشتر از دانشنامه خمینی شهر پیشینه حمل و نقل
***
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
جاده سده، پیشینه بلوار امیرکبیر
&&&&&&&&
تا دهه 1310 راههای ارتباطی مناسبی بین اصفهان و بلوک اطراف اصفهان از جمله دسترسی به آثار تاریخی آتشگاه وجود نداشت. در حدود سال 1312 احداث جاده تهران توسط وزارت طرق از طریق انوشیروان مطرح شد. عدهای معتقد بودند بهتر است راه تهران اصفهان از سده گذشته و پس از عبور از کنار آتشگاه به اصفهان وارد شود. در نهایت این دو جاده جداگانه برنامه ریزی شدند. اعتبار احداث راه آتشگاه و ادامه به نجفآباد، در سال 1314 تامین و عملیات شروع شد. طبق خبر منتشر شده در روزنامه اخگر احداث این مسیر در مرداد 1318 پایان یافت.
همزمان با این عملیات فکر ارتباط سده به اصفهان از طریق راه اصفهان نجف آباد پیگیری شد و در سال 1316 اداره طروق با شروطی، احداث جاده شوسه این مسیر را تحت عنوان راه سده در دستور کار قرار داد.
احداث این مسیر سبب شد تا آبادیهای جنوبی ماربین مانند آدریان، هرستان، کرتمان، درچه، نصرآباد، گورتان و به مرکز دهستان ماربین ارتباط مناسبتری پیدا کنند. عبور اتوبوس و سواری از سده به اصفهان از این مسیر تا احداث مسیر کهندژ صورت می گرفت در اواخر دهه 1330 مسیر بهسازی و آسفالت شد. بعد از انقلاب به تدریج به بلوار تبدیل و امیرکبیر نام گرفت.
)))
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
مطالب جدید افزوده شده به سایت دانشنامه خمینی شهر http://daneshnam.ir
خبر انتشار کتاب رخدادهای خمینی شهر
شکل گیری فوتبال در پیشینه خمینی شهر و سیر تحول آن
عناوین اسناد دباغی و قصابی
انجمن خیریه حضرت زھرای مرضیه(س ع) مسجد النبی
رادیو و تلویزیون در پیشینه خمینی شهر
گام به گام با احداث دانشگاه صنعتی
حوزه علمیه مشکات
عناوین اسناد احداث خیابان و جاده
آواها و ترانه های سدهی
مسیرهای برون شهری در پیشینه خمینی شهر
موقوفات شهرستان خمینی شهر
موقوفات مسجد جامع اندان
گفتگو با مرحوم حاج نادعلی سعیدی
خانه گلهای بهشت برین صفا از فکر تا عمل
25 اردیبهشت و یک اطلاعیه
////
نگاهی به مبارزه با بی سوادی در پیشینه خمینی شهر
در سال ۱۲۸۶ ه. ش کلاسهای اکابر در شیراز به همّت مشروطه خواهان تشکیل شد و در سال 1288 آموزش اجباری همگانی برای کودکان هفت سال به بالا تصویب گردید.
سال ۱۳۱۵ نظام نامه اکابر مبنی بر تشکیل کلاسهای اکابر در مدارس دولتی و موظف نمودن کارکنان بیسواد دولت و موسسات عمومی و پیشه وران برای شرکت در این کلاسها تصویب گردید. در این دوران درصد باسوادان در سده حداکثر 20 درصد بود. سال ۱۳۳۵ سال تجدید نظر در برنامه تعلیمات اساسی و ایجاد بنگاه عمران وزارت کشور و تهیه و تنظیم کتابهای «همه با سواد شویم» بود. در همین سال مرکز مبارزه با بی سوادی در سده راه اندازی شد.
در هفتم دی ماه سال 1358 سازمان نهضت سوادآموزی با هدف باسواد كردن خيل عظيم بيسوادان كشور تشكيل شد. در اردیبهشت 1359 اطلاعیه ای در سطح همایونشهر و حومه پخش شد که خبر از باز شدن دفتر نهضت در خیابان فردوسی (شهید صدوقی فعلی) می داد و از افراد باسواد خواسته شده بود با مراجعه به دفتر برای مبارزه با بی-سوادی همکاری کنند.
(((((
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
درشکه آهنی و اسب روسی
%%%%%
در اواخر دوره قاجار و اوایل حکومت پهلوی چند درشکه برای انتقال مسافر بین سده و اصفهان از محکمه و جعده شهر استفاده میشده است. اسناد مرتبط با فعالیت درشکههای سده در دهه 1310 نشان می دهد این وسیله توسط ادارات دولتی هم اجاره می شدهاند. سند دیگری نشان می دهد مسافران به بی نظمی آنها اعتراض داشته و به همین دلیل برنامه کاری برای آنها در سال 1317 تعیین می شود. جالب اینکه در این شرایط بخشدار و شهردار نجفآباد از فرصت استفاده کرده و درشکه داران سده را با دادن قول مساعد به نجفآباد دعوت می کنند.
در سال 1338 شهرداری سده درخواست تبدیل ارابهها را به ماشین جهت عبور و مرور درخواست میکند و این نشان میدهد تعدادی از آنها هنوز تا این سال فعال بودهاند. بر پایه اظهارات شاهدان تا حوالی سال 1335 سفر به اصفهان هنوز با درشکه صورت میگرفت. تعداد 5 درشکه فعال بودند. هر کدام 5 مسافر سوار میکردند. مومنی از ورنوسفادران دو تا درشکه داشت، رمضانعلی گلکار و کریمیان از کوورز هر کدام یک درشکه داشتند که یک اسبه یا دو اسبه بودند.
بهر حال در آن دوران درشکه آنقدر مهم بوده و شاید سوار شدن بر آن آرزو که میخوانده اند:
درشکه آهنی و اسب روسی / با هم سوارشیم بریم عروسی
https://eitaa.com/danehnameh
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr
پیش از دایر شدندفتر پست سده، حمل و نقل مرسولات پستی به منطقه انجام میشد. تاسیس صندوق پست در سده از سال 1313 مطرح بود ولی دفتر پست از سال 1316 عملیاتی شد. صندوق و دفتر پست سده، اول بار در درب محکمه تاسیس شد، اما با وجود درخواست مردم حمل پست به صورت روزانه انجام نمیگرفت. اولین پستچی شهر فردی به نام میرزاآقا شریفیان بود. در بعضی نامهها پول گذاشته میشد این نامهها توسط کسانی ارسال میشد که در مناطق دیگر مانند کویت، اهواز، آبادان و تهران کار میکردند. پست سده پس از سالها جابجایی در نهایت زمینی وقفی مربوط به حمام شمسآباد را مقابل اولین پمپ بنزین شهر اجاره و ساختمان برای آن در اواخر دهه 1340 بنا شد.
اطلاعات بیشتر را از http://daneshnam.ir جستجو کنید
*******
https://eitaa.com/danehnameh
هفت خوان تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر
&&&&&
دانشگاه در 27 اردیبهشت 1367 دایر شد. فکر دایرکردن دانشگاه آزاد شهر در سال 1365 توسط تعدادی از دانشجویان خمینیشهری که در دانشگاه آزاد نجفآباد درس میخواندند طرح شد. به دنبال آن هیات موسس شکل گرفت. محمدجعفر سعیدیان فر، حسین فخاری، محمدآقایی، محمدباقررضایی، جعفر صرامی، اصغر براهیمی، اصغر تمنایی و اصغر لطفی از اعضای آن بودند. تحقق چنین هدفی با مشکلات متعدد از جمله تامین زمین، دریافت مجوزهای مختلف و مخالفتهای استانی روبرو شد. همراهی حجت الاسلام سعیدیانفر نماینده وقت و ناجح پامناری و روسای برخی ادارات شهر چون آمون رییس اداره ثبت اسناد در به ثمر رسیدن دانشگاه موثر واقع شد. برای پیشبرد کار چکهای مبالغ درخواستی از مرکز را شخصا نماینده وقت صادر نمود.
زمین اولیه 32 هکتار بود که 32 میلیون تومان خریداری شد و در سالهای بعد مساحت دانشگاه به 75 هکتار رسید. اولین ساختمان که دبیرخانه بود در چهار طبقه با روش امانی و با نظارت حسین باقری مسول دفتر فنی دانشگاه ساخته شد. دانشگاه ابتدا در ساختمانی استیجاری واقع در بلوار توحید دایر و کلاسها در هنرستان شهید رجایی در روزهای تعطیل تشکیل میشد. اولین رییس دانشگاه هم خاقانی با مدرک فوق لیسانس بود.
منبع:
گفتگو با حاج حسین باقری / اردیبهشت 1394
نقل از کتاب رخدادهای خمینی شهر، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/daneshnam_khomenishahr