فرهنگ لغات نیاکان(6)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
صبا: فردا، صبا صبح: فردا صبح
صندوقخانه: بخش دوم اطاقهای قدیمی
طاس تاس فارسی بی مو، کچل ، تشت، طشت، کعب، نرد، پیاله، پیمانه، ساغر، قدح، تاس، کاسه، لگن
عاشق دلاله: پرستو یا پرنده ای شبیه به آن
قاطی: مخلوط
قاشوه: وسیله ای دندانه دار که با آن پوست مثلا گاو را تیمار می دادند
کالاجوش: نوعی غذا با ترکیب پیاز، کشک، گردو و کشمش
کَش: مرتبه، دفعه، چندکش: چندبار
کَل: غلافهای گندم که پس از خرمن کردن هنوز حاوی دانههای گندم بودند و به خانهها منتقل و با کوبیدن آنها دانهها را جدا میکردند
کَهریز: کاریز، قنات.
کُت کِنه: جوجه تیغی
کُتِکچوق: چوبی دستهدار با سر پهن و بیضی شکل که هنگام شستشوی لباس روی لباسهای کثیف میکوبیدند تا چرکهای آن خارج شود.
کاغذ دهشاهی: کاغذ خطدار به انداز کاغذ آ3 که از وسط تا خورده بود و چهار صفحه میشد. برای امتحانات، دانشآموز آنرا میخرید. بقالها هم آنرا با آویزان کردن از بند جلوی مغازه عرضه میکردند چون در ابتدای عرضه ده شاهی فروخته میشد به این اسم معروف بود.
کَت یا کرت: بخشی از یک زمین کشاورزی
کتونه: مکان کوچکی برای نگهداری مرغ در خانه
کفتربچه: نوعی گلابی
کلک: محلی که آتش در آن روشن میکردند و دو طرف جانبی آن مسدود بود به شکلی که باگذاشتن چند میله روی آن میشد ظروف را روی آتش قرار داد
کلون: سازهای چوبی که پشت درب نصب و درب با آن قفل و باز می شد.
کِوِیج: زالزالک، خَفجه، کیالک، یمیشان، با نام علمیCrataegus aronia ، میوه ای است درختی و پاییزی با سه نوع زرد، سیاه و قرمز. کِوِج گویش محلی آن است
https://eitaa.com/danehnameh
آدم دوسره، در آستانه روز قلم منتشر شد
مجموعه داستان کوتاه با عنوان«آدم دوسره» از زیر چاپ خارج شد. این مجموعه را محمدعلی شاهین بر پایه سبک زندگی و باورهای مردم برخی از مناطق ایران در دهه هایی اولیه قرن 14 نگارش کرده است. آدم دوسره شامل 29 داستانک است که در 150 صفحه با این عناوین نگارش شده است
باز هم تابستان
پا به پای ننه جون
پاداش برف روبی
پالان دوز
پیش آهنگی
جذامی
چون سواری
خانم های پایین باغچه
خفاش سرگردان
در انتظار نوروزعلی
دردسر های فیلم دیدن
دودی های محله
آدم دوسره
سلام خان
سلام علیک کلافکنی
سوتک های امامزاده
شرط بندی های عجیب
غلوم عباس
قصه های نا تمام بابا
کتک چُوق
کُرکُری
گیتی نورد
لجبازی های علی کلاه مال
نان و پنیر و سبزی
نذر بادام
نسخه شیر
نوجوان مهاجر
هیاری
یک سر و دو گوش
https://eitaa.com/danehnameh
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
سیدابوالحسن سیادت
سیدابوالحسن فرزند سید عباس در سال 1252 خورشیدی در محله خوزان سده چشم به جهان گشود
وی در حوزه های علمیه اصفهان در محضر علمای بزرگی چون آیات عظام سید محمدباقر درچه ای، آخوند کاشانی، شیخ عبدالکریم حائری و میرزا احمد اصفهانی تلمذ نمود. تحصیلات حوزوی را تا اخذ درجه اجتهاد ادامه داد. مدرک اجتهاد وی در سال 1317 به تایید وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه رسید. سیدابوالحسن سیادت ملقب به عمادالشریعه از پیشگامان فعالیت های اجتماعی فرهنگی، خدماتی و عمرانی بود. او که مردی خیّر و معتمد مردم بود با پشتوانه و همت همسرش حاج عصمت، بنایانگذار و پیشران خدمات زیادی در سده آن زمان گردید.سوایق کاری و اجتماعی وی را می توان به چند دسته بنیانگذاری تحصیلات نوین در سده، پیشرانی احداث بیمارستان سده، عضویت در انجمن بلدیه سده، محضرداری و حل اختلافات مردم محل و تربیت فرزندان تحصیل کرده و متخصص تقسیم نمود.
https://eitaa.com/danehnameh
از چه تاریخی حدود سی آباد ماربین از فرمانداری خمینی شهر جدا شد
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
پس از تشکیل شهرستان خمینی شهر از سال 1362 بر اساس ماده 17 و تبصره های مربوطه آیین نامه اجرایی قانون بحث برانگیز تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران مصوب 15 تیرماه 1362 مجلس شورای اسلامی، انتزاع بخش هایی از شهرستان نوپای خمینی شهر شروع شد.
در اثر این اقدام، عاشق آباد، ملک شهر، خانه اصفهان، محمودآباد، رهنان، لنبان، جهادآباد(چاله سیاه)، سودان، بخشی از منطقه حفاظت شده قامشلو، دهنو، بابوکان، دستگرد خیار، نصرآباد، گورتان و ... از شهرستان جدا و عمدتا به شهر اصفهان الحاق پیدا کردند و بخشی از6 منطقه شهرداری اصفهان شامل مناطق 1 و 2 و 8 و 9 و 11 و 12 را تشکیل دادند.
نقل از کتاب رخدادهای خمینی شهر، محمدعلی شاهین.
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
درباغ مهیار
در باغ مهیار ده کوچکی است از دهستان ماربین بخش سده شهرستان اصفهان، واقع در 4هزارگزی جنوب خاوری سده و 5 هزارگزی راه شوسه نجف آباد به اصفهان. آب آن از زاینده رود و راه آن فرعی است. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10).
این منطقه در تقسیمات کشوری بعد از انقلاب به شهر اصفهان ملحق شد و در حوزه شهرداری ناحیه 9 قرار دارد.
در جاده اصفهان به شهرضا منطقه ای به نام مهیار وجود دارد. نامی از نام های مردان بوده و کاتب فارسی دیلمی شاعر مشهور، متوفی در 428 ه.ق، معاصر سید رضی مهیار ابن مرزویه، نام داشته است.
ریشه نام مهیار
مهیار از دو قسمت (مه +یار) ترکیب یافته است (مه) تخفیف یافته نام ماه است و (یار) به معنی دوست و معشوق است پس مهیار معنی دوست و معشوق ماه را می دهد.
https://eitaa.com/danehnameh