📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
🔷 شماره جلسه: ۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣قرآن کتابی جهانی است پس باید به زبان مشترک همه انسانها از گذشته تا قیامت باشد. منظور از این زبان، #فرهنگ است نه لفظ و زبان مشترک هم #فطرت_انسانی است چون هم همگان آنرا میفهمند و هم به حال همه سودمند است. این دو مقام «فهم و سودمندی» سبب جهانی شدن کتاب خواهد شد.
🔺2⃣در مقام «قابل فهم بودن» برای همه، دو بحث است. یکی مستمع بتواند بفهمند و دوم متکلم خوب حرف بزند و پیچیده سخن نگوید. هر کدام نباشد دیگر کتاب #جهانی نخواهد بود.برای اینکه ما بتوانیم بفهمیم با #تفسیر_قرآن_به_قرآن روبروییم. چه علمی لازم است که انسان قرآن را بفهمد؟ این قرآن پیچیده نیست که نیاز به علوم دیگر ندارد وگرنه آن علوم میشوند اصل و قرآن فرع. اگر آن علوم عوض شدند فهم قرآنی هم عوض میگردد. هرگز نمیتوان یک کتاب مصون و معصوم را به کتاب غیر مصون ارجاع داد. با فلسفه و کلام و فقه و ... نمیشود آنرا تفسیر کرد چون قرآن فقط برای فیلسوف و متکلم و فقیه نیست. قرآن را با خود قرآن میتوان فهمید.
🔺3⃣قرآن، #مأدُبِه خداوند است و مأدبه آن غذای آماده ایست که دیگران را دعوت به آن میکنند. باید با «دست خالی» نزد قرآن رفت و از آن سیراب شد. نمیتوان با دانسته های علمی قبل نزد قرآن رفت و آن علوم را بر قرآن تحمیل کرد چون در این صورت قرآن را با دانسته های خویش #تطبیق میدهد نه اینکه تفسیر کند. فقط باید #سرمایه_فطری را حفظ کرد و صفای ضمیر را از گناه حفظ کرد و آنگاه نزد قرآن رود تا چیزی بفهمد و البته هر کس به اندازه دانسته خویش چیز میفهمد.
🔺4⃣خداوند ۳ سِمت برای پیامبر خویش تعیین کرد: «تلاوت، تعلیم، تزکیه». تلاوتش نور است. تعلیمش نور است چون به بهترین راهها حرف را میفهماند حتی با مثل. انسان تحصیل نکرده مطالب قرآن را با مثالهایش میفهمد و انسان تحصیل نکرده به صرف خواندن اصل مطلب.
🔺5⃣گاهی یک آیه تمام مطلب را در مورد بحثی بیان میکند. گاهی نیز یک مطلب مثل ساختمانی بلند است که یک آیه صرفا بعضی از قسمتهای این ساختمان را بیان کرده است قسمتهای دیگر در آیات دیگر آمده. این همان #تفسیر_قرآن_به_قرآن است تا این ساختمان را تکمیل کند.
6⃣حجیت تفسیر قرآن به قرآن دلایلی دارد:
🔺اول استدلال عقلی: اصولیین در یافتن احکام اینطورند که وقتی عامی دیدند دنبال مخصص میروند و اگر مطلق دیدند به دنبال مقید و ... تا اگر ظهور لفظی نشان داد که باید آیات دیگر هم درنظر گرفته شود آن هم بیاید.
🔺دوم استدلال لفظی: قرآن نیز گوید همه آیات را با هم بسنجید تا ببینید در قرآن اختلافی هست یا نه. چون قرآن در طول ۲۳ سال به تدریج آمده حال آنکه اختلافی نیست. همانطور که اجزای جهان با هم منتظم و هماهنگند آیات قرآن نیز اینطورند.
🔺سوم اینکه اگر مطبی در آیه ای آمد و حدودش در آیات دیگر آمده زمانی این کتاب #نور خواهر بود که هیچ مطلب تیره و مبهم نداشته باشد پس باید آیه اصلی را با آیات مرتبط تفسیر کرد تا نور و روشن باشد. قرآن «تبیان کل شیء» است چگونه میتواند تبیان خودش نباشد؟ یعنی بخواهد همه مطالب مورد نیاز انسان را بیان کند حال آنکه برای فهم خودش نیاز به علوم دیگر باشد!
🔺دلیل چهارم سیره ائمه است که میگفتند این آیه به شهادت فلان آیه بدان معناست چنانکه از قضاوتهای امام علی میفهمیم. خداوند در آیه ۴۴ سوره نحل صراحتا گوید معلم و #مفسر_قرآن، پیامبر اکرم است. پس ما عمومات قرآن را طبق نص خود قرآن، به روایات معصومین ارجاع میدهیم نه اینکه آن یک چیز جدایی باشد چون همانطور که گفته شد تفسیر قرآن باید بر خود قرآن عرضه شود نه علوم دیگر. پس خود قرآن، کلیددار و بیان کننده آیات و احکام را مشخص کرده و آن را #اهل_بیت معین کرده است.
💐 با ما همراه شوید👇
═══✼❉❉❉✼═══
📍لینک کانال دارالقرآن بسیج فارس در ایتا:
Eitaa.com/darolghoranFARS
📍لینک کانال دارالقرآن بسیج فارس در روبیکا:
https://rubika.ir/darolghoran_basij
═══✼❉❉❉✼═══
🔰دارالقرآن بسیج استان فارس
#مقدمات_تفسیری
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن
🔷 شماره جلسه: ۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣بحث بر #تفسیر_قرآن_به_قرآن بود. قرآن در دلالت تفسیریش مثل اصل سند مستقل است و نیاز به غیر ندارد بلکه خود غیر(حدیث) را میپروراند. چون قرآن #تبیان چیزهای دیگر است پس باید اول تبیان خود باشد.
🔺2⃣در مورد عِدل و جایگزین قرآن نیز حدیث ثقلین از #عترت نام برده است چنانکه امام حسن نیز پس از شهادت پدر گفت ما عدل قرآنیم پس عترت خود معصومینند. لذا #معصومین عدل قرانند نه احادیث و خبر واحد.
🔺3⃣ارزش روایات در شروع و ختمشان به قرآن است. قرآن روایت را حجت میکند سپس میزانِ سنجشِ حقانیتِ مضمونِ روایت است. سپس #ارزش_دلالی روایت را هم میگوید.
#ارزش_سندی روایت را پیامبر گفته و دستور داده و دستور پیامبر نیز دستور خداست در قرآن. پس دلیل اعتبار قول معصوم، #قرآن است. مبنای ارزش دلالی روایات چطور؟روایت منهای قرآن قبول نیست و باید با قرآن سنجیده شود.
🔺4⃣انسان باید اولا تمام آیات قرآن را بداند و سپس اجتهاد قرآنی داشته باشد تا روح و اصول قرآنی را دریابد و سپس بر اساس آنها به پیکار سنجش روایات برود وگرنه استفاده صحیحی از روایات نخواهد کرد. #حدیث_منهای_قرآن توسط خود ائمه رد شده است. ابتدا باید «مخصِّص ها و مقیِّدها» را بیابیم و آنگاه از عام و مطلق استفاده کنیم.
حتی اگر حدیث را عدل قرآن بدانیم حدیث در طول قرآن است نه در عرض آن پس در زمان تعارض، این حدیث است که کنار میرود نه اینکه هر دو ساقط شوند.
🔺5⃣نیاز قرآن به روایات یک بحث #فقهی است نه تفسیری. قرآن در تفسیر خود یعنی پرده برداشتن از ابهام خود، نیاز به هیچ ندارد اما در پیاده کردن، فهم جزییات و اجرا کردنش در فقه نیاز به روایات دارد. اینکه نماز صبح دو رکعت است تفسیر نیست بلکه اجرای اقاموا الصلاة است و بحثی فقهی.
مثلا در قانون اساسی وقتی مطلبی کلی آمد میگوید «حدودش را قانون مشخص میکند» یعنی جزییات را «مجلس شورای اسلامی» تصویب و اعلام میکند. اما مجلس، مفسر قانون اساسی نیست! مفهوم قرآن پیچیده نیست.
🔺6⃣قرآن، تکیه گاه اصلیست. تکیه گاه باید سند قطعی باشد و غیروابسته. تکیه گاه دلالتا هم به دیگری وابسته نباید باشد.
اما سنت و صاحب سنت هم سندا هم دلالتا مهمان قرآنند. چون سندش را قرآن اعتبار داده است. دلالتش هم باید بر قرآن عرضه شود تا روایات دروغین شناسایی شود.
🔺7⃣بازار نشر احادیث دروغ در زمان اَمَوی فزونی پیدا کرد. مرحوم علامه شعرانی در کتاب وافی میفرمایند: دروغ بستن به پیامبر دلایل متعدد دارد. اول خود پیامبر گفته است.معصومین گویند گاهی این دروغها از طرف دوستان نادان است که میخواهند ما را بالا ببرند. یا مثلا کلماتی از روایات ناخواسته حذف شده یا اضافه شده که سبب دروغ شدنشان شده است.
🔺8⃣غیر از جعل حدیث، محدث هم جعل میکردند. کتابی داریم به نام «۱۵۰ محدث دروغین»! یعنی خودشان نامی جعل میکردند و سپس از او حدیث جعل میکردند!
🔺9⃣خداوند میفرماید«یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» اما در ادامه آیه گوید «فان تنازعتم فی شیء فردوه الی الله و الرسول» یعنی #اولی_الامر حذف شده. پس اگر بین سخن خدا و اولی الامر ماندیم برمیگردیم به خدا. پس اطاعت از معصومین به اطاعت از خدا برمیگردد.
💐 با ما همراه شوید👇
═══✼❉❉❉✼═══
📍لینک کانال دارالقرآن بسیج فارس در ایتا:
Eitaa.com/darolghoranFARS
📍لینک کانال دارالقرآن بسیج فارس در روبیکا:
https://rubika.ir/darolghoran_basij
═══✼❉❉❉✼═══
🔰دارالقرآن بسیج استان فارس