🔰 معنای «انا ابن الذبیحین» 📝به قلم حجت الاسلام و المسلمین #فشکی شماره اول در کتب فریقین روایتی از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با تعبیر «انا ابن الذبیحین» نقل شده است. [1] در تفسیر اینکه مراد پیغمبر صلی الله علیه و آله از این دو ذبیح چه کسانی هستند اختلاف نظر هست؛ منشا این اختلاف، تفاوت دیدگاه در مورد فرزدندی است که حضرت ابراهیم علیه السلام مامور به ذبح آن شدند؛ مشهور علمای شیعه قائل به ذبیح بودن حضرت اسماعیل [2] و مشهور علمای اهل تسنن قائل به ذبیح بودن حضرت اسحاق هستند[3] . ضمن اینکه روایاتی نیز وجود که جناب عبدالمطلب نیز فرزند خود یعنی عبدالله که پدر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می شود را ذبح کردند [4] کما اینکه در کتب سیره و تاریخ نیز این ماجرا به تفصیل بیان شده است؛ بنابراین سه احتمال برای معنای ذبیح وجود دارد: جناب اسماعیل ، جناب اسحاق و جناب عبدالله که به ناچار باید دو تن از آنها را برگزید. 💠شاید در ابتدای امر اینگونه به نظر برسد که این مطلب نیازی به بحث ندارد؛ زیرا برای شیعیان مسلم است که ذبیح جناب اسماعیل بوده و فرض ذبیح بودن جناب اسحاق مطرح نمی شود؛ پس دو ذبیح جناب اسماعیل و جناب عبدالله هستند؛ اما این بحث چند نکته اصلی دارد که به شکل مختصر بیان می شود: 1⃣ در برخی روایات وارده توضیحی درباره مراد از ذبیحین داده نشده، در دسته دیگری از روایات که ذبیحین را تفسیر کرده اند طبق ظاهر، مولف کتاب ذیل روایت توضیح داده و نه اینکه امام معصوم آن را تفسیر کرده باشند؛ وجه این ظهور آن است که تعابیری مانند اطراد و مجاز و ... در آنها وجود دارد، الا یک روایت که مروی از امام رضا علیه السلام است که حضرت در آن مراد از ذبیحین را جناب اسماعیل و جناب عبدالله بیان می کنند که با توجه به نکات بعدی تکلیف آن روایت مشخص می شود. البته حاکم نیشابوری یک روایت از معاوية بن ابی سفیان در کتاب مستدرک علی الصحیحین[5] می آورد که در آن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله خودشان مراد از ذبیحین را جناب اسماعیل و جناب عبدالله معرفی می کنند که حال این روایت مشخص است. 2⃣ در رابطه با جریان ذبح جناب عبدالله توسط عبدالمطلب بین علما اختلاف وجود دارد؛ عده ای این واقعه را می پذیرند و آن را نشانه ایمان جناب عبدالمطلب می دانند. در نقطه مقابل عده ای آن را با ایمان عبدالمطلب در تقابل می دانند. از موافقین این ماجرا جناب ابن شهر آشوب است که می گوید عبدالمطلب عمل ذبح فرزند را از افضل قربات به خداوند میدانست؛ لذا این گونه نذر کرد[6]. علامه مجلسی در حیاة القلوب می نویسد که نذر فرزند به عنوان قربانی در شریعت حضرت ابراهیم سنت بوده و احتمال این وجود دارد که این مسئله به جناب عبدالمطلب الهام شده باشد [7]. آقای سبحانی در فروغ ابدیت آن را نشانه عزم راسخ و اراده قوی و پایبندی جناب عبدالمطلب به عهد و پیمان می داند [8]. آقای یوسفی غروی می گوید که ایمان عبدالمطلب سیر تکاملی داشته به طوری ایشان ابتداءً نام فرزندان خود را عبد مناف و عبد العزی می گذارد اما به تدریج ایمانش قوی می شود و بعد از دیدن نشانه های نبوت در نوه خود به حد اعلایی از ایمان می رسد. در ادامه ایشان می گوید که اگر این تصمیم جناب عبدالمطلب مانند تصمیم جناب ابراهیم نبود پیغمبر هرگز به آن افتخار نمی کرد [9]. از مخالفین این قضیه می توان آقای غفاری را نام برد که در حاشیه من لایحضر ایشان چندین اشکال به شرح ذیل به این قضیه وارد می کند.: الف) این مطلب را نمی توان به یک فرد عادی نسبت داد چه برسد به عبدالمطلبی که پیامبر بارها به ایشان افتخار کرده و بعد ایشان مطالبی را که دال بر عظمت شان جناب عبدالمطلب است را می آورد مانند روایاتی که در عظمت ایشان آمده، آن احکامی که ایشان در جاهلیت وضع کرده اند و اسلام نیز آنان را تایید کرده و داستان مقابله ایشان با اصحاب فیل. ب) اشکال دوم این است که متصور نیست همچنین شخصی با یک فعلی که در تمام شرائع منهی بوده و عقل حکم به قبح آن می کند بخواهد به خداوند متعال نزدیک بشود. ج) ضمن اینکه نذر فرزند برای قربانی یکی از سنت های بت پرستان بوده. د) این فرض که عبدالمطلب مامور به این امر بوده قابل قبول نیست؛ زیرا در تمامی روایات این بحث تصریح شده که ایشان نذر کرده و در جواب کسانی که او را منع می کردند ادعا نکرده که مامور به این کار بوده است. ه) اگر سند این روایات را بررسی کنید متوجه می شوید که این حدیث از مجعولات غیر امامیه می باشد که به منظور جرح جناب عبدالمطلب و نسبت دادن شرک به ایشان انجام شده است. موید این مطلب این است که بزرگان مفسرین عامی این ماجرا را ذیل آیه ی «وَ كَذلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلادِهِمْ» (انعام/137) ، می آورند و یکی از مصادیق آن را جناب عبدالمطلب می دانند.[10] ادامه دارد ... ❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید