✅ ادب #حر نسبت به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها
#ادب جناب حُرّ بن یزید ریاحی نسبت به حضرت صدیقۀ طاهره سلام الله علیها را همه ما شنیده ایم. متأسفانه عبارت جناب حر در مورد آن حضرت برای ما ناقص نقل شده است. همه شنیده ایم در اولین دیدار امام و حر، پس از آنکه سید الشهدا علیه السلام به او گفتند: «مادرت به عزایت بنشیند»، پاسخ داد: «اگر مادر شما حضرت زهرا سلام الله علیها نبود، پاسخ شما را می دادم».
این سخن حر ادامه ای دارد که هیچ کدام از ما به آن دقت نکرده ایم. عین گفت و گوی امام حسین علیه السلام و حر چنین است:
🔶🔶 فقال الحسين للحرّ: ثكلتك أمّك! ما تريد؟ قال: أما و اللّه لو غيرك من العرب يقولها لي و هو على مثل الحال الّتي أنت عليها، ما تركت ذكر أمّه بالثّكل أن أقوله كائنا من كان، و لكن و اللّه ما لي إلى ذكر أمّك من سبيل إلّا بأحسن ما يُقدَرُ عليه.
🔷🔷 امام حسین علیه السلام به حر فرمودند: «مادرت به عزایت بنشیند، چه می خواهی؟». حر پاسخ داد: «به خدا قسم اگر هر کس از عرب این جمله را به من می گفت در حالیکه او در وضعیتی که شما الآن در آن هستید، قرار داشت مادرش را به عزا نام می بردم [پاسخش را می داد]، هر که می خواهد باشد. اما به خدا قسم من هیچ راهی به ذکر مادر شما ندارم، مگر به نیکوترین وجهی که می توان گفت».
📖 (ارشاد شیخ مفید، 80/2 مقاتل الطابیین، ص 111؛ تاریخ طبری، 402/5) تمامی منابع این گفت و گو را نقل کرده اند.
🗂ترجمۀ دقیق عبارت فوق به فارسی، به ویژه جملۀ آخر، سخت است و باید آن را توضیح داد. حر به حضرت چنین عرض می کند که ذکر مادر شما باید به بهترین وجه باشد. او در واقع به مقام حضرت #فاطمه زهرا سلام الله علیها به خوبی واقف است. حر می گوید هر کس بخواهد نام مادر شما را ببرد، باید با بهترین اوصاف ایشان را ذکر کند.
🔸️آشنایان با ادبیات عربی می دانند که استفاده از فعل مجهول دلالت بر استغراق دارد. یعنی اگر فعل به صورت مجهول بیاید، به این معنا است که آن فعل در بالاترین درجه خود انجام خواهد شد. حر در این جمله خود می گوید «الا بِاحسَنِ ما یُقدَرُ عَلَیه»؛ او در این سخن خود از فعل مجهول استفاده کرده است. به این معنا که هر کس هر چه می تواند باید در مورد مادر شما بگوید. به دیگر سخن، به اعتقاد حر، فضائل حضرت #زهرا سلام الله علیها تمامی ندارد. هر کس در مورد مادر شما هر چه بگوید، باز هم کم است. یعنی نه من (حر) و نه هیچ کس دیگر نمی تواند فضائل مادر شما را به تمام و کمال بیان کند.
🔹️این جمله حر نشان می دهد که او به #مقامات اهل بیت علیهم السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به خوبی اعتقاد داشت. حر بر خلاف دیگر لشکریان عمر بن سعد، #معاند (دشمن لجوج) نبود و بارها به امام حسین علیه السلام عرض نمود قصد جنگ با ایشان را ندارد. او می دانست که اگر با ایشان بجنگد، جهنمی خواهد بود. در نهایت همین #اعتقاد او باعث شد که به لشکر سید الشهدا علیه السلام بپیوندند.
@dehban_ir