🎞 نگاهی که فقه سیاست خارجی از آن متاثر است... 👈 گوشه‌ای از نشست‌های علمی_تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با ارائه #استاد_اسدپور استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم #کلیپ‌های_همایش_فقه‌سیاست‌خارجی ➖➖➖➖➖➖ ➕ فهرست موضوعات همایش: 🔗 eitaa.com/dinvatamadon/638 ➕ شیوه‌نامه مقاله‌نویسی: 🔗 eitaa.com/dinvatamadon/702 ➕ نخستین ویژه‌نامه همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی 🔗 bayanbox.ir/view/6661608341748170321/140210.pdf 👈 جهت ارتباط با ادمین: ➕ @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

📌 سیاست خارجی متخذ از اسلام و منبعث از اهداف و آرمان‌های انقلاب است... #رهبر_انقلاب #همایش_فقه_سیاست_خارجی 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

چهلمین نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با موضوع: 🌱 بررسی مبانی فقهی تبدل رای آیت‌الله حکیم درباره تعامل با اهل کتاب با حضور استاد #ملک_زاده استاد درس خارج حوزه علمیه قم □ زمان: دوشنبه - دهم اردیبهشت □ مکان: موسسه دین و تمدن 👈 جهت هماهنگی حضور در جلسه با ادمین مرتبط شوید: 🔹 @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

. آغاز نشست‌های فصل بهار موسسه دین و تمدن .

#هم_اکنون نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با حضور استاد #ملک_زاده استاد دروس خارج حوزه علمیه قم 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

✅ #بیان_نکته ⏮ الولایة علی الإفتاء 👤 آیت الله ملک زاده 🔶 بحثی در باب ولایت فقیه، و ولایات و مناصب سه‎گانۀ او در بخش ولایة الافتاء مطرح است که آیا می‌توان گفت «للفقیه الولایة علی الافتاء»؛ به این بیان که برای فقیه مخیّر باشد در موردی به تشخیص خود فتوا بدهد یا ندهد، اعم از اینکه استنباط کرده باشد یا خیر، یا تعمدا در آن مسأله استنباط نکند و بگوید من در این حکم جاهل هستم و تقلید یا احتیاط می‎کنم. آیا فقیه چنین کاری می‎تواند انجام دهد یا خیر؛ این مسأله در کتمان فتوا نیز وجود دارد که آیا فقیه می‎تواند فتوای خود را کتمان کند. 🔶 بیان فتوایی غیر از فتوای اجتهادی، توسط آیت الله العظمی سید محسن حکیم 🗓 زمان: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ 🕌 مکان: قم، مؤسسه دین و تمدن http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

🔹زمینه‌های استدلالی تبدل رأی آیت‌الله حکیم در مورد اهل کتاب، در آرا و نظریات پیشین ایشان وجود داشته است.🔹 💠استاد محمدحسین #ملک_زاده در چهلمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع بررسی مبانی فقهی تبدل رأی آیت‌الله حکیم درباره تعامل با اهل کتاب با اشاره به اینکه موضوع شناسی این بحث بسیار مفصل است و فقط به معنای بین الاذهانی که وجود دارد را در نظر می‌گیریم و منظور ما یهود و نصارا است، گفت: در مورد اهل کتاب یک سری احکام عمومی وجود دارد که هر غیرمسلمانی می‌تواند داشته باشد و یک سری احکام اختصاصی. مثلاً اهل ذمه شدن و زندگی با آزادی در ذمه اسلام و حفظ جان و مال و ناموس او و عناوین از این قبیل از اختصاصات اهل کتاب است و قائلی وجود ندارد که غیر از اهل کتاب مشمول این حکم شود. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹زمینه‌های استدلالی تبدل رأی آیت‌الله حکیم در مورد اهل کتاب، در آرا و نظریات پیشین ایشان وجود داشته است.🔹 💠استاد محمدحسین ملک زاده در چهلمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع بررسی مبانی فقهی تبدل رأی آیت‌الله حکیم درباره تعامل با اهل کتاب با اشاره به اینکه موضوع شناسی این بحث بسیار مفصل است و فقط به معنای بین الاذهانی که وجود دارد را در نظر می‌گیریم و منظور ما یهود و نصارا است، گفت: در مورد اهل کتاب یک سری احکام عمومی وجود دارد که هر غیرمسلمانی می‌تواند داشته باشد و یک سری احکام اختصاصی. مثلاً اهل ذمه شدن و زندگی با آزادی در ذمه اسلام و حفظ جان و مال و ناموس او و عناوین از این قبیل از اختصاصات اهل کتاب است و قائلی وجود ندارد که غیر از اهل کتاب مشمول این حکم شود. ◽️ایشان گفت: اما آیا برخی مسائل مانند طهارت و نجاست و یا جواز نکاح هم از اختصاصات اهل کتاب است یا میان همه کفار عمومیت دارد؟ همچنین چرا آیت‌الله حکیم را انتخاب کردیم؟ اولاً ایشان لااقل در عراق، بعد از آیت‌الله بروجردی، مرجع تقلید اعلا بودند، درحالی‌که اعاظم دیگری بودند و برخی قائل به اعلمیت سایرین بودند. بنابراین از این لحاظ جایگاه مهم و والایی دارند. جهت دیگر جنبه‌های اجتماعی ایشان است و اثرگذاری فتاوای ایشان بود که در سطح جامعه موج و تحول ایجاد می‌کرد. جهت سوم ارتباط خیلی خوب ایشان با شخصیت‌های جهان اسلام بود که از ایشان شخصیتی بین المللی ساخته بود. از سوی دیگر ایشان سالیان درازی فتاوای مشهوری در مورد اهل کتاب، مانند نجاست اهل کتاب، عدم جواز نکاح دائم با کتابیة داشتند که مشهور بود و همه از آن مطلع بودند، اما یک‌باره و پس از سفر درمانی مرحوم آیت‌الله حکیم به انگلستان، فتاوای ایشان در این زمینه تغییر کرد و در هر صورت با توجه به اینکه ایشان مخالفینی هم داشتند، این تبدل رأی نیازمند نوعی جرئت بود. ◽️استاد ملک‌زاده با ذکر اینکه برای بررسی رأی مرحوم حکیم، آن را در دو سطح می‌توان بررسی کرد؛ سطح فقه فتوایی و سطح فقه استدلالی، افزود: در سطح فقه فتوایی به رساله‌ی عملیه و کتاب منهاج الصالحین ایشان مراجعه می‌کنیم. در رساله عملیه، ایشان در مسئله ۱۰۷ می‌گویند:«کافر یعنی کسی که غیر معترف به خداوند است یا برای خدا شریک قرار می‌دهد یا پیغمبری پیامبر خاتم را قبول ندارد، نجس است.» در باب ازدواج نیز در مسئله ٢۴٠۶ می‌گویند:«زن مسلمان نمی‌تواند به عقد کافر درآید، مرد کافر هم نمی‌تواند با کافر ازدواج دائم کند. ولی صیغه موقت با زن اهل کتاب مانعی ندارد.» منظور از صیغه هم متعه است و می‌بینم که فتوای ایشان صریح است. اما در منهاج الصالحین که دیدگاه ایشان بعد از تبدل رأی ذکر شده است، در کتاب الطهارة مورد دهم از نجاسات را کافر معرفی می‌کند و اهل کتاب را از این مورد استثنا کرده و ایشان را ذاتاً پاک برمی‌شمرد و باقی مانده‌ی آب و غذای آنها را نیز پاک می‌داند. در کتاب النکاح هم می‌گویند:«ازدواج با کافر غیرکتابی، چه دائم و چه منقطع، جایز نیست و در این حکم اجماع وجود دارد.» و در مورد ازدواج با اهل کتاب هم می‌گویند:«في الکتابیة قولان، اظهرهما الجواز في المنقطع و اما في الدائم اشکال و الاظهر الجواز...» یعنی ازدواج دائم را هم جایز می‌دادند که این نظر قطعا خلاف مشهور است. هرچند ظاهرا فتوای مرحوم آیت‌الله بروجردی هم همین بوده است. ◽️وی گفت: همچنین در استفتائات پرسیده شده از ایشان، بعد از خبر تغییر در فتاوا، سؤالات زیادی از سوی مردم در این مورد مطرح می‌شود و ایشان در پاسخ به این سؤالات که عموماً درباره‌ی طهارت اهل کتاب و پاک بودن غذا و آب خورده شده توسط آنان است، بر فتوای جدید خود تأکید دارند. از جمله در کتاب رسالة الاسلام که در پاسخ تأکید دارند که اهل کتاب طهارت ذاتی دارند، هرچند ممکن است مانند مسلمانان نجاست بر آنان عارض شود اما در صورت برطرف شدن نجاست، پاک هستند. مطلب مهم این است که این تبدل رأی در اواخر عمر ایشان صورت گرفته است و تا اواخر عمر بر همان رأی پيشين بوده اند. ◽️استاد حوزه علمیه قم گفت: اما در سطح فقه استدلالی، کتاب مستمسک ایشان که اولین شرح استدلالی بر کتاب عروة الوثقی است و تاکنون نیز مورد توجه عموم فقها بوده است. هرچند این کتاب بخش نکاح ندارد و در بخش طهارت می‌توان فتوای ایشان درباره‌ی اهل کتاب را بررسی کرد. در این بخش ذیل عبارات صاحب عروه در اقسام کافر در پاورقی می‌گویند:«درباره‌ی این مطلب اجماع وجود دارد و از کتب سید مرتضی، ابن زهره، ابن ادریس، محقق حلی، علامه حلی و... این اجماع حکایت شده است و حتی ادعای اجماع مسلمین شده است. اما درمیان اهل سنت حکم به طهارت آنان شده است.» 👇👇ادامه گزارش👇👇

◽️ملک‌زاده ادامه داد: به عنوان دلیل دوم به آیه ۲۸ سوره توبه استناد می‌کنند که می‌فرماید:«...إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ...» ذیل آیه اشکالاتی که به استدلال به این آیه مطرح شده را بیان می‌کنند و چند پاسخ برای هریک از اشکالات ارائه می‌دهند و سپس به عنوان دلیل سوم به سنت استدلال می‌کنند و روایاتی که از نظر خودشان مهمتر بوده را ذکر می‌کنند. بعد از آن، می‌گویند نصوصی که از آن طهارت اهل کتاب برداشت می‌شود را مطرح می‌کند و نوعی تعارض بین این دو دسته روایات ایجاد می‌شود. گام اول جمع دلالی است در این مواقع، اما از این روش استفاده نمی‌کنند بلکه در این دسته روایات خدشه وارد می‌کنند تا روایت دلالت بر نجاست اهل کتاب را برتری بدهند. این موردی خاص است که علما خلاف روش اجتهادی عمل کرده‌اند. ◽️وی گفت: ایشان به یکایک این روایات طهارت خدشه وارد می‌کنند و در انتها سراغ به آیه حل الطعام می‌روند. تمام اینها را که می‌گویند، از مجموع آن، قول به نجاست اهل کتاب تقویت می‌شود و می‌توان گفت قائل به نجاست هستند. هرچند که بازهم انگار که مطلب برای ایشان تمام نشده است و می‌توان نوعی تردید در رأی ایشان دید. از جمله اشاره به اینکه کثرت اختلاطی که با اهل کتاب وجود داشته و به این ترتیب با حکم نجاست، حرج عظیمی برای شیعیان به‌وجود می‌آمده. البته سعی کرده‌اند اینها را با توجیهاتی پاسخ دهند و عبور کنند اما مشخص است که خودشان به یقین نرسیده‌اند. از جمله اینکه در انتهای کلام خود می‌گویند:«اقوا نجاست اهل کتاب است. هرچند روایات فراوانی درباب نکاح دائم و متعه با کتابیه وجود داشته و شهرت داشته و اصحاب طبق آن عمل می‌کردند، جا داشته اصحاب در این باره، نجاست کتابیه، بپرسند یا امام متذکر آن شود که نسبت به آن مراقبت کنند.» گویا بعد از اینکه می‌گویند اقوا نجاست اهل کتاب است، بازهم قانع نمی‌شوند و می‌گویند پس این روایات را چه‌کار کنیم؟ همچنین از مجمع البیان نقل می‌کنند، طعام اهل کتاب پاک است، اگر نیاز به تزکیه نداشته باشد و اختلاف در جایی است که نیاز به تزکیه دارد. ◽️استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: در نتیجه باید گفت، ماده‌ی این تغییر رأی از جانب مرحوم آیت‌الله حکیم، در مستمسک دیده می‌شود و خود آقای حکیم نتوانسته به حکم یقینی برسد و به خاطر مطرح کردن این دست سؤالات و بی پاسخ گذاشتن آن، به نوعی زمینه‌ی این تغییر رأی را داشته است. لکن در مقام فتوا، آنگونه فتوا داد است. اما چرا ایشان به لحاظ استدلالی نمی‌تواند به‌طور قطعی قائل به نجاست اهل کتاب باشد؟ به نظر می‌رسد دلیلش نقل اجماع است. لااقل اگر معتقد به وجود شهرت فتوایی به نجاست اهل کتاب باشیم، این امر اجازه نمی‌داده که ایشان راحت به این مسئله وارد شود. ◽️استاد ملک‌زاده افزود: برای تأثیر نقش اجماع بد نیست این نکته را ذکر کنیم که مرحوم آیت‌الله خویی با وجود اینکه برای شهرت وزنی قائل نبودند و در این موضوع در التنقیح تأکید دارند که طهارت اهل کتاب مرتکز ذهنی اصحاب بوده و از این مسئله عبور می‌کردند و مسائل دیگر را مطرح می‌کردند و به‌خاطر پرهیز نداشتن اهل کتاب از نجاسات، عمده مسائل حول این امر بوده است و گفته‌اند نمی‌توانیم به اخبار نجاست فتوا بدهیم، اما با عنایت به وجود شهرت در این زمینه، فتوا به طهارت مشکل‌تر است و به همین دلیل قائل به رعایت احتیاط واجب در این زمینه هستند و البته تا پایان عمر هم رأی خود را تغییر ندادند. ◽️ایشان در انتهای این نشست گفت: بنابراین می‌توان گفت زمینه تبدل رای مرحوم حکیم از پیش وجود داشته و نیازی به استدلال به ادله جدید نداشته اند اما به نوعی احتیاط در فتوا داشتند و بالاخره در اواخر عمر این احتیاط را کنار گذاشتند و با قطعیت فتوا دادند. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🏴مراسم عزاداری ظهر شهادت امام صادق علیه‌السلام در مرکز علمی-پژوهشی #دین_و_تمدن با سخنرانی استاد ارجمند #محمدی_قائنی و مرثیه‌سرایی مادحین اهل بیت علیهم‌السلام (ویژه برادران) ▪️ شنبه - ۱۵اردیبهشت ساعت۱۲:۳۰ الی ۱۳:۳۰ ▪️ قم - بلوار شهید صدوقی ک۳۶ - پ۱۵ 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🏴 مراسم عزاداری ظهر شهادت امام صادق علیه السلام در موسسه دین و تمدن با سخنرانی آیت‌الله محمدی قائنی 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

چهل و یکمین نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با موضوع: 🌱 عملکرد تاریخی فقهاءدر عرصه سیاست خارجی با حضور #محمدصادق_ابوالحسنی تاریخ پژوه و نویسنده □ زمان: دوشنبه - هفدهم اردیبهشت □ مکان: موسسه دین و تمدن 👈 جهت هماهنگی حضور در جلسه با ادمین مرتبط شوید: 🔹 @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹لازمه‌ی فهم عمیق عملکرد فقهای معاصر در سیاست خارجی کنار گذاشتن رویکردهای انحرافی به نقش علما در تاریخ معاصر است .🔹 💠حجت‌الاسلام محمد صادق ابوالحسنی تاریخ پژوه و نویسنده در چهل‌ویکمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع عملکرد تاریخی فقها در عرصه سیاست خارجی گفت: نکته اولی که در مورد ضرورت بحث نیاز عنوان شود این هست که وقتی به متون و منابع و آثار مراجعه می‌کنیم، علی‌رغم اینکه منابع زیادی موجود است، اما کتاب مستقلی درباره تیزبینی‌های سیاسی فقها در عرصه سیاست خارجی نداریم. یا متون و منابع به‌صورت خام وجود دارد و یا کتاب‌هایی راجع به اندیشه سیاسی یک عالم نوشته شده که به‌ عنوان‌ مثال مجموعه‌ای را بوستان کتاب منتشر کرده از این دست است. حتی کتابی را که آقای دکتر محمدحسن رجبی دوانی تحت عنوان ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر تدوین کرده‌اند، باز هم فقط منابع خام آنهم در موضوع ادبیات مقاومت است و در حیطه‌ی سیاست خارجی نیست. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹لازمه‌ی فهم عمیق عملکرد فقهای معاصر در سیاست خارجی کنار گذاشتن رویکردهای انحرافی به نقش علما در تاریخ معاصر است.🔹 💠حجت‌الاسلام محمد صادق ابوالحسنی تاریخ پژوه و نویسنده در چهل‌ویکمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع عملکرد تاریخی فقها در عرصه سیاست خارجی گفت: نکته اولی که در مورد ضرورت بحث نیاز عنوان شود این هست که وقتی به متون و منابع و آثار مراجعه می‌کنیم، علی‌رغم اینکه منابع زیادی موجود است، اما کتاب مستقلی درباره تیزبینی‌های سیاسی فقها در عرصه سیاست خارجی نداریم. یا متون و منابع به‌صورت خام وجود دارد و یا کتاب‌هایی راجع به اندیشه سیاسی یک عالم نوشته شده که به‌ عنوان‌ مثال مجموعه‌ای را بوستان کتاب منتشر کرده از این دست است. حتی کتابی را که آقای دکتر محمدحسن رجبی دوانی تحت عنوان ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر تدوین کرده‌اند، باز هم فقط منابع خام آنهم در موضوع ادبیات مقاومت است و در حیطه‌ی سیاست خارجی نیست. ◽️وی افزود: از سوی دیگر کسانی که در این راستا وارد شده‌اند، عموماً یا فقط دل فقه کار کرده‌اند و یا اینکه فقط به جنبه‌ی تاریخی مسئله پرداخته‌اند تلفیق این دو را ما کمتر شاهد بوده‌ایم. لذا کتاب هایی که مربوط به اندیشه سیاسی فقها است یا عملکرد تاریخی ایشان را در عرصه سیاست خارجی بررسی کرده‌اند و یا به‌صورت تئوریک فقط به فقه سیاسی پرداخته‌اند و در بعد تاریخی محتوایی نداشته‌اند. ◽️ابوالحسنی گفت: ما شاهد یک مجموعه قواعد فقه سیاسی هستیم که این قواعد در کنشگری سیاسی علما چه در بعد داخلی و چه در بعد سیاست خارجی مؤثر بوده که با بررسی‌های انجام شده تا حدود سی اصل و قاعده فقهی را می‌توان در این کنشگری دخیل دانست. بیان این موارد خود جلسه‌ی مستقلی را می‌طلبد و به همین دلیل مباحث این جلسه به نوعی مقدمات آن بحث محسوب می‌شود و به این دید باید به آن نگاه شود. در چند محور می‌توان درباره‌ی عملکرد فقها در سیاست خارجی صحبت کرد که این محورها به این ترتیب: منبع شناسی، ضرورت شناسی و رویکردهای تاریخ‌نگاران و تاریخ‌پژوهان است که به دو مورد اول به شکل مختصر پرداختم در ادامه به محور سوم اشاره می‌کنم. ◽️ایشان گفت: درباره‌ی رویکرد تاریخ‌نگاران، نگاه‌های مختلفی دیده می‌شود که مهم‌ترین آن عبارت است از: خط تاریخ‌نگاری مارکسیستی، تاریخ نگاری لیبرالیستی، تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی، شرق‌شناسان و جریان سیاسی استعماری، جریان ضداستعماری مرموز و آخرین رویکرد مکتبی است که ما از آن به عنوان مکتب بازنگری و بازنگاری تاریخ معاصر ایران یاد می‌کنیم. به‌طور مختصر درباره‌ی ویژگی‌های هر خط تاریخ‌نگاری در نگاه به عملکرد علما مواردی را مطرح می‌کنم. ◽️پژوهشگر تاریخ معاصر ایران گفت: در خط تاریخ‌نگاری لیبرالیستی و شرق‌شناسان وابسته ما هم مقامات انگلیسی را می‌بینیم و هم دیگر عناصر استعماری. افرادی مانند لرد کرزن در کتاب ایران و مسئله ایران، سر دنیس رایت در کتاب انگلیسی‌ها در میان ایرانیان، ادوارد براون در کتاب یک سال در میان ایرانیان، خانم آن لمبتون و سر پرسی سایکس. در آثار این افراد اساساً روحانیت شیعه به عنوان کسانی که جلوی پیشرفت جوامع را می‌گیرند معرفی شده و استعمارگران را کشورهایی معرفی می‌کنند که برای رشد تاریخی و تمدنی ایران، هند و کشورهای دیگر به منطقه آمده‌اند، زیرا این کشورها از لحاظ ژن، تمدن و موقعیت جغرافیایی امکان رشد ندارند و این انگلستان و کشورهای دیگر هستند که باید دست آنها بگیرند و به قافله تمدن برگردانند. لرد کرزن در جایی از کتاب ایران و مسئله ایران می‌گوید که، معادنی در این جا هست و پر قیمت است و ابزارآلات و مواد معدنی خوبی دارد. باید انگلیسی‌ها و کشورهای دیگر بیایند و مقداری از آن را به خود ملت گدا گشنه‌ی ایران بدهند(عین تعبیر وی است) و این ملت را رشد بدهند و بقیه‌اش را هم برای خودشان بردارند. منتها این ملاها مثل مرغ شبکور مانع هستند از اینکه این دسترسی صورت بگیرد. ◽️ایشان افزود: خط دوم تاریخ نگاری مارکسیستی است که از عناصر آن م. س ایوانف در کتاب تاریخ مشروطه، محمد باقر مؤمنی در کتاب ایران در آستانه انقلاب مشروطیت و احسان طبری در کتاب جامعه ایران در دوران رضا شاه است. در این نوع تاریخ‌نگاری، تأکید افراطی بر اندیشه های اقتصادی و اجتماعی طبقاتی، نقش سرمایه‌داران غربی غیرروسی در نابسامانی‌ها و ایدئولوژی مارکسیستی به شدت دیده می‌شود. نکته‌ی مهم در این نگاه، این است که کنشگری علما در عرصه سیاست خارجی در سه گانه‌ی زر و زور و تزویر تصویر می‌شود. علما مصداق تزویر، استبداد مصداق زور و سرمایه‌داری مصداق زر تعریف می‌شود و به این ترتیب روحانیت و اساساً خط حرکت انبیا و اولیا و ائمه در تاریخ را همراه با زورمندان و غارتگران حقوق مردم ترسیم می‌کنند. 👇👇ادامه گزارش👇👇