چهلمین نشست تخصصی #همایش_فقه_سیاست_خارجی با موضوع: 🌱 بررسی مبانی فقهی تبدل رای آیت‌الله حکیم درباره تعامل با اهل کتاب با حضور استاد #ملک_زاده استاد درس خارج حوزه علمیه قم □ زمان: دوشنبه - دهم اردیبهشت □ مکان: موسسه دین و تمدن 👈 جهت هماهنگی حضور در جلسه با ادمین مرتبط شوید: 🔹 @DinTamadon 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🎥 هدف در حوزه های علمیه باید مجتهد شوید،فقیه شوید‼️ 🎙آیت الله ملک زاده 🔊صوت کامل سخنرانی ┄┄┄┅•••==✧؛❁؛✧==•••┅┄┄┄ @revayat_haeri|روایـت‌حائــرےٖؒ ┄┄┄┅•••==✧؛❁؛✧==•••┅┄┄┄

✅ #بیان_نکته ⏮ الولایة علی الإفتاء 👤 آیت الله ملک زاده 🔶 بحثی در باب ولایت فقیه، و ولایات و مناصب سه‎گانۀ او در بخش ولایة الافتاء مطرح است که آیا می‌توان گفت «للفقیه الولایة علی الافتاء»؛ به این بیان که فقیه مخیّر باشد در موردی به تشخیص خود فتوا بدهد یا ندهد، اعم از اینکه استنباط کرده باشد یا خیر، یا تعمدا در آن مسأله استنباط نکند و بگوید من در این حکم جاهل هستم و تقلید یا احتیاط می‎کنم. آیا فقیه چنین کاری می‎تواند انجام دهد یا خیر؛ این مسأله در کتمان فتوا نیز وجود دارد که آیا فقیه می‎تواند فتوای خود را کتمان کند. 🔶 بیان فتوایی غیر از فتوای اجتهادی، توسط آیت الله العظمی سید محسن حکیم 🗓 زمان: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ 🕌 مکان: قم، مؤسسه دین و تمدن http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نکته_اصولی ⏪ تذکری در باب #خطابات_عرفی_شارع 🔶 عرف سخیف، عرف فاخر و عرف تشریع 👤 آیت الله ملک زاده 🔶 هرچند شارع مقدس در بیان مطالب خود، طریقی اختراعی ندارد و از طریق عرفی استفاده می‌کند اما این به این معنا نیست که حالا که عرفی شد، به شدت کوچه بازاری و سخیف و سطح پایین سخن بگوید. زیرا خود مردم هم متفاوت سخن می‌گویند، بعضی خیلی مؤدب و منظم سخن می‌گویند و برخی سطح پایین‎تر حرف می‎زنند، بالاخره سطح فرهنگ و تحصیلات مردم با یکدیگر متفاوت است. از این مطلب این نکته‎ استفاده می‎شود که گاهی گفته می‎شود به نظر من می‎آید این مطلب عرفی نیست، یعنی چه عرفی نیست؟ یعنی عرف شلخته، بی‎دقت و سطح پایین به آن توجه ندارد، اما بخشی از این عرف که دقیق، خوب و فاخر صحبت می‌کنند، احیانا این نکات را رعایت می‌کنند. 🔶 این نکته شمشیر دو دَم است از این جهت که ما بر روی مسامحات عرفیه تاکید داشته و داریم، در اینجا نیز می‎گوییم ما عرفِ با ادبیات خوب و در سطح بالا را هم مبتنی بر مسامحات عرفیه می‌دانیم. به طور مثال در اصل وضع کلمات بر معانی، مسامحات زیادی وجود دارد، همچنین در شکل گیری برخی از ترکیبات و عبارات خاص مسامحه وجود دارد. اما اینکه چه سطحی از همین زبانی که مبتنی بر مسامحات است را برای سخن گفتن انتخاب کنیم، مختلف است و انسان هم می‎تواند سطح بالاتر سخن بگوید و هم سطح پایین‎تر؛ 🔶 عرض شد احیانا، همه سخنان شارع و حتی قرآن کریم نیز یکسان نیست. اگر کسی با نگاه ادبی به آیات قرآن کریم نگاه کند، به لحاظ ادبی و بلاغی، آیات قرآن در یک سطح نیستند. در برخی از آیات قرآن مانند «وَ قِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَ يَا سَمَاءُ أَقْلِعِي وَ غِيضَ الْمَاءُ وَ قُضِيَ الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَ قِيلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ» یا «قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ» نکات ادبی و بلاغی بسیاری به کار رفته، اما ممکن است بعضی از آیات قرآن به لحاظ بلاغی در این سطح نباشند. 🔶 البته همانگونه که تأکید هم شد، این نکته، نکتۀ بسیار دقیقی است و توجه به این مطلب کار ساده‎ای نیست و تشخیص مصادیق آن آسان نمی‎باشد. اما گاهی، اموری که به نظرمان عرفی نمی‎آید، از این جهت است که ما یک عرف سطح پایین را در نظر گرفتیم و اگر عرف سطح بالاتری را در نظر بگیریم، عرفی خواهد شد. به طور مثال عرف قانونی و تشریعی، یک نوع عرف خاصی است با ویژگی‎های خاص خود، لذا اگر شارع مقدس عبارتی را در فضای تشریع، تقنین و قانوگذاری می‎گوید، دقتهایی دارد که اگر بخواهد حرفی معمولی بزند آن دقتها را ندارد. 🔶 گاهی شخص می‌گوید جمله شرطیه مفهوم ندارد، لحاظ بشود که در چه فضای عرفی به نظر شما مفهوم ندارد، بله گاهی اوقات صحبتهای معمولی افراد با یکدیگر است، درست می‌گویید انسانها حرف بی دقت زیاد می‎زنند و حتی ممکن است «انما» هم بگویند ولی حصری در کار نباشد، و بگوید منظورم این هم نبود، یعنی مسامحه زیادی دارد ولی اگر ما این را در فضای قانون، تقنین و تشریع بردیم آنجا یک مقداری دقیق‎تر می‌شود. باز هم عرف است و مبتنی بر مسامحات، اما اینجا مسامحاتش کمتر می‌شود و ضوابطی پیدا می‌کند، به بیان دیگر خود فضای تقنین و تشریع مانند قرینه‎ای می‎ماند که این قرینۀ عامه سبب می‌شود ما سطح دقتمان را در فهم عبارات بالاتر ببریم. 🔶 دقت کنید که از آنجا که ما تأکید زیادی داشته‎ایم که بحثهای اصولی باید عرفی باشد و از عرف خارج نشویم و جای بسیاری از بحثهای عقلی در مباحث الفاظ اصول نیست، در عین اینکه ما کماکان از مبنای خود عقب نشینی نمی‌کنیم، اما این واقعیت را هم نباید نادیده گرفت. 🗓 زمان: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ 🕌 مکان: مدرسۀ آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳ 💥 برگرفته از سال دوم از دوره سوم تدریس خارج اصول http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #بیان_نکته ⏪ رکن رکین مرجعیت امت اسلامی #فقاهت است. 🔶 چطور برخی از طلبه‌ها به علت درس نخواندن و استاد ندیدن، حالت #درویش_مسلکی می‌گیرند و با گمراهی خود سبب گمراهی مردم هم می‌شوند. 👤 آیت الله ملک زاده http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #بیان_نکته ⏪ رکن رکین مرجعیت امت اسلامی فقاهت است. 🔶 چطور برخی از طلبه‌ها به علت درس نخواندن و استاد ندیدن، حالت درویش مسلکی می‌گیرند و با گمراهی خود سبب گمراهی مردم هم می‌شوند. 👤 آیت الله ملک زاده 🔶 اینکه اهل بیت مردم را در عصر غیبت به فقیه ارجاع داده‎اند، یعنی مرجعیت امت در عصر غیبت، دائر مدار وصف فقاهت است، نه اینکه خوب است مرجع امّت، وصف فقاهت را هم داشته باشد. اینکه روایت می‎گوید «مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ ... فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ» یعنی باید فقیه باشد. گاهی انسان تعجب می‌کند که به برخی از افراد ارجاع می‎دهند و می‎گویند انسان کامل، مهذب، عارف، اهل سیر و سلوک و ... است. ما پیرو مکتب اهل بیت علیهم السلام هستیم که ما را در عصر غیبت به عارف و صوفی و درویش و صاحب سیر و سلوک و مقام معنوی ارجاع نداده‎اند، بلکه به فقیه دارای برخی از این ویژگی‎ها ارجاع داده‎اند. یعنی فقیه مهذب، عادل و ... ؛ 🔶 اینجا درویش بازی در نیاوریم. محل رجوع اولا باید فقیه باشد، وگرنه رهزن است. چطور طلبه‎های ما را می‎توانند ببرند و برای او حالت صوفیانه و درویشی درست کنند، چون طلبه درست درس نخوانده و استاد ندیده است، با هر بادی این طرف و آن طرف می رود، و چون لباس روحانیت هم به تن دارد، نه فقط خود بلکه مردمی را هم با خودش می‎برد. 🔶 سوال مطرح می‎کنند چرا حاکم باید فقیه باشد، چرا یک دانشمند مدیریت یا جامعه شناس یا روانشناس یا استاد علوم سیاسی و ... حاکم جامعه نباشد؟ ما می‎گوییم اولا و بالذات باید فقیه باشد، البته برای اداره حکومت اسلامی‎ تمام موضوع، فقاهت نیست و عناوین دیگری مانند مدیر و مدبر و شجاع و ... هم لازم است، اما رکن رکین فقاهت است. 🗓 زمان: ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ 🕌 مکان: مدرسۀ آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳ 💥 برگرفته از سال دوم از دوره سوم تدریس خارج اصول http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

🔹زمینه‌های استدلالی تبدل رأی آیت‌الله حکیم در مورد اهل کتاب، در آرا و نظریات پیشین ایشان وجود داشته است.🔹 💠استاد محمدحسین #ملک_زاده در چهلمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع بررسی مبانی فقهی تبدل رأی آیت‌الله حکیم درباره تعامل با اهل کتاب با اشاره به اینکه موضوع شناسی این بحث بسیار مفصل است و فقط به معنای بین الاذهانی که وجود دارد را در نظر می‌گیریم و منظور ما یهود و نصارا است، گفت: در مورد اهل کتاب یک سری احکام عمومی وجود دارد که هر غیرمسلمانی می‌تواند داشته باشد و یک سری احکام اختصاصی. مثلاً اهل ذمه شدن و زندگی با آزادی در ذمه اسلام و حفظ جان و مال و ناموس او و عناوین از این قبیل از اختصاصات اهل کتاب است و قائلی وجود ندارد که غیر از اهل کتاب مشمول این حکم شود. 💠 موسسه دین و تمدن ➕ @DinVaTamadon

🔹زمینه‌های استدلالی تبدل رأی آیت‌الله حکیم در مورد اهل کتاب، در آرا و نظریات پیشین ایشان وجود داشته است.🔹 💠استاد محمدحسین ملک زاده در چهلمین نشست تخصصی همایش بین‌المللی فقه سیاست خارجی با موضوع بررسی مبانی فقهی تبدل رأی آیت‌الله حکیم درباره تعامل با اهل کتاب با اشاره به اینکه موضوع شناسی این بحث بسیار مفصل است و فقط به معنای بین الاذهانی که وجود دارد را در نظر می‌گیریم و منظور ما یهود و نصارا است، گفت: در مورد اهل کتاب یک سری احکام عمومی وجود دارد که هر غیرمسلمانی می‌تواند داشته باشد و یک سری احکام اختصاصی. مثلاً اهل ذمه شدن و زندگی با آزادی در ذمه اسلام و حفظ جان و مال و ناموس او و عناوین از این قبیل از اختصاصات اهل کتاب است و قائلی وجود ندارد که غیر از اهل کتاب مشمول این حکم شود. ◽️ایشان گفت: اما آیا برخی مسائل مانند طهارت و نجاست و یا جواز نکاح هم از اختصاصات اهل کتاب است یا میان همه کفار عمومیت دارد؟ همچنین چرا آیت‌الله حکیم را انتخاب کردیم؟ اولاً ایشان لااقل در عراق، بعد از آیت‌الله بروجردی، مرجع تقلید اعلا بودند، درحالی‌که اعاظم دیگری بودند و برخی قائل به اعلمیت سایرین بودند. بنابراین از این لحاظ جایگاه مهم و والایی دارند. جهت دیگر جنبه‌های اجتماعی ایشان است و اثرگذاری فتاوای ایشان بود که در سطح جامعه موج و تحول ایجاد می‌کرد. جهت سوم ارتباط خیلی خوب ایشان با شخصیت‌های جهان اسلام بود که از ایشان شخصیتی بین المللی ساخته بود. از سوی دیگر ایشان سالیان درازی فتاوای مشهوری در مورد اهل کتاب، مانند نجاست اهل کتاب، عدم جواز نکاح دائم با کتابیة داشتند که مشهور بود و همه از آن مطلع بودند، اما یک‌باره و پس از سفر درمانی مرحوم آیت‌الله حکیم به انگلستان، فتاوای ایشان در این زمینه تغییر کرد و در هر صورت با توجه به اینکه ایشان مخالفینی هم داشتند، این تبدل رأی نیازمند نوعی جرئت بود. ◽️استاد ملک‌زاده با ذکر اینکه برای بررسی رأی مرحوم حکیم، آن را در دو سطح می‌توان بررسی کرد؛ سطح فقه فتوایی و سطح فقه استدلالی، افزود: در سطح فقه فتوایی به رساله‌ی عملیه و کتاب منهاج الصالحین ایشان مراجعه می‌کنیم. در رساله عملیه، ایشان در مسئله ۱۰۷ می‌گویند:«کافر یعنی کسی که غیر معترف به خداوند است یا برای خدا شریک قرار می‌دهد یا پیغمبری پیامبر خاتم را قبول ندارد، نجس است.» در باب ازدواج نیز در مسئله ٢۴٠۶ می‌گویند:«زن مسلمان نمی‌تواند به عقد کافر درآید، مرد کافر هم نمی‌تواند با کافر ازدواج دائم کند. ولی صیغه موقت با زن اهل کتاب مانعی ندارد.» منظور از صیغه هم متعه است و می‌بینم که فتوای ایشان صریح است. اما در منهاج الصالحین که دیدگاه ایشان بعد از تبدل رأی ذکر شده است، در کتاب الطهارة مورد دهم از نجاسات را کافر معرفی می‌کند و اهل کتاب را از این مورد استثنا کرده و ایشان را ذاتاً پاک برمی‌شمرد و باقی مانده‌ی آب و غذای آنها را نیز پاک می‌داند. در کتاب النکاح هم می‌گویند:«ازدواج با کافر غیرکتابی، چه دائم و چه منقطع، جایز نیست و در این حکم اجماع وجود دارد.» و در مورد ازدواج با اهل کتاب هم می‌گویند:«في الکتابیة قولان، اظهرهما الجواز في المنقطع و اما في الدائم اشکال و الاظهر الجواز...» یعنی ازدواج دائم را هم جایز می‌دادند که این نظر قطعا خلاف مشهور است. هرچند ظاهرا فتوای مرحوم آیت‌الله بروجردی هم همین بوده است. ◽️وی گفت: همچنین در استفتائات پرسیده شده از ایشان، بعد از خبر تغییر در فتاوا، سؤالات زیادی از سوی مردم در این مورد مطرح می‌شود و ایشان در پاسخ به این سؤالات که عموماً درباره‌ی طهارت اهل کتاب و پاک بودن غذا و آب خورده شده توسط آنان است، بر فتوای جدید خود تأکید دارند. از جمله در کتاب رسالة الاسلام که در پاسخ تأکید دارند که اهل کتاب طهارت ذاتی دارند، هرچند ممکن است مانند مسلمانان نجاست بر آنان عارض شود اما در صورت برطرف شدن نجاست، پاک هستند. مطلب مهم این است که این تبدل رأی در اواخر عمر ایشان صورت گرفته است و تا اواخر عمر بر همان رأی پيشين بوده اند. ◽️استاد حوزه علمیه قم گفت: اما در سطح فقه استدلالی، کتاب مستمسک ایشان که اولین شرح استدلالی بر کتاب عروة الوثقی است و تاکنون نیز مورد توجه عموم فقها بوده است. هرچند این کتاب بخش نکاح ندارد و در بخش طهارت می‌توان فتوای ایشان درباره‌ی اهل کتاب را بررسی کرد. در این بخش ذیل عبارات صاحب عروه در اقسام کافر در پاورقی می‌گویند:«درباره‌ی این مطلب اجماع وجود دارد و از کتب سید مرتضی، ابن زهره، ابن ادریس، محقق حلی، علامه حلی و... این اجماع حکایت شده است و حتی ادعای اجماع مسلمین شده است. اما درمیان اهل سنت حکم به طهارت آنان شده است.» 👇👇ادامه گزارش👇👇