🔴به بهانه روز بزرگداشت شیخ بهائی و روز معماری
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
🔶امروز (سوم اردیبهشت) در تقویم جمهوری اسلامی ایران با عنوان روز بزرگداشت #شیخ_بهائی و روز #معماری نامگذاری شده است. معماری را میتوان در زمره «هنر» به حساب آورد؛ زیرا هم «دانش» است و هم «صنعت»؛ هم «تجلی جهاننگری» است و هم «ظهوریافتهی ایدئولوژی»؛ هم «محصول فرهنگ» است و هم «انتقالدهنده فرهنگ».
🔷در این رابطه بیان دو نکته خالی از لطف نیست:
🔻نکته اول:
باید بدانیم که شیخ بهائی که به بهانه بزرگداشت او روز سوم اردیبهشت به روز معماری نامگذاری شده است، افزون بر آنکه یک معمار کمنظیر و استثنائی بود؛ حکیم، فقیه، عارف، ریاضیدان، منجم، شاعر، ادیب، مورخ و محدثی بزرگ هم بود. فی الواقع، معماری او مظهر و تجلی حکمت و فقه و فلسفه و کلام و عرفان و دینشناسی او و همچنین «عقلانیت تاریخی» او بود.
🔻نکته دوم:
فرهنگ مدرن غرب و #سبک_زندگی مدرن غربی، با همه خوبیها و بدیهایش، یعنی فکر و فرهنگ #پستمدرن، با تغییر در معماری رسمیت یافت. معماری پستمدرن نیز نه تنها تجلی و مظهر ارزشهای لیبرالیستی که ظهوریافته فلسفه و حتی معرفتشناسی پستمدرن است: «پیچیدگی»، «ابهام»، «درهمریختگی»، «درهمتنیدگی» و «بینظمی» از ویژگیهای فلسفه و معرفتشناسی پستمدرن است که همگی از ویژگیهای معماری پستمدرن هم به شمار میروند.
همچنین «فردیت»، «لذتگرایی»، «لذتطلبی» و «سودگرایی» نیز از شاخصههای ارزشی پستمدرنیسم است که تجلی و ظهور همه آنها را میتوان در معماری پست مدرن هم یافت.
🔶اما آیا مکتب فلسفی ما و جهاننگری و نظام ارزشی ما نیز مانند جهاننگری و نظام ارزشی پستمدرن دارای ویژگی آشفتگی و درهمتنیدگی و بینظمی است؟ پاسخ روشن است؛ ما چنین #فلسفه و جهاننگری و نظام ارزشیای نداشته و نداریم.
◾️افسوس که نه بسیاری از فیلسوفان ما متوجه این شکاف عظیم میان معماری و فلسفه ما هستند و نه بسیاری از معماران و شهرسازان ما متوجهاند که در چه زمینی بازی میکنند، سنگ چه مکتبی را به سینه میزنند و با معماری خود چه #فرهنگ و جهاننگری و فلسفهای را مدیریت میکنند: زیرا به اعتقاد این بنده «معماری چیزی جز «مدیریت فضا» به منظور «مدیریت اندیشه و رفتاری» که در آن فضا انجام میگیرد نیست.