⭕️مقاومت در برابر استکبار و تطبیق اصول دینی با تحولات اجتماعی: نقدی بر رویکردهای سطحی و سازگار با مدرنیته
▪️در دین اسلام بهویژه در مذهب تشیع، درگیری با جبهه باطل و ایستادگی در برابر ظالمین و مفسدین همواره بهعنوان یک راهبرد دائمی و ضروری مطرح بوده است. این آموزهها در قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهمالسلام) بهعنوان یک تکلیف شرعی و در تاریخ اسلام و ایران نیز یک فضیلت اخلاقی تلقی میشود. جهاد و مقاومت در برابر ظلم بهعنوان یک وظیفه مستمر و ضروری، نه فقط در مواقع اضطراری بلکه در هر زمانی که عدالت و کرامت انسانی در خطر باشد، مورد تأکید قرار گرفته است.
▪️با این حال، در دنیای امروز و بهویژه در مواجهه با جنگها و درگیریهای جهانی، شاهد گروهی از مسلمانان هستیم که هرچند در مسائل فردی مانند نماز، روزه و دیگر مناسک شریعت بهطور دقیق عمل میکنند، اما در برخورد با مسائل سیاسی و اجتماعی، بهویژه در رابطه با جنگ و مقاومت، نگرشی متفاوت دارند. این افراد ممکن است جنگ را تنها یک وضعیت اضطراری و نه یک راهبرد دائمی بدانند و آن را بهعنوان یک رویداد موقت تفسیر کنند که باید هرچه سریعتر پایان یابد تا رفاه و آسایش حاکم بر زندگی گردد.
▪️این نگرش، در واقع نوعی تضاد در فهم مفاهیم دینی است. از یکسو اسلام بر لزوم مقاومت در برابر ظلم و فساد تأکید دارد و آن را نه تنها یک واکنش موقت بلکه یک وظیفه مستمر میداند، و از سوی دیگر، برخی افراد ممکن است این اصل را بهطور سطحی و بدون درک عمیق از ابعاد آن بپذیرند. در این میان، اصطلاحاتی مانند «مذهبیهای مدرن» بهکار میرود تا به کسانی اشاره کند که در ظاهر متدین به نظر میرسند، اما در عمل، نسبت به اصول دینی و وظایف اجتماعی خود رویکردی سطحی و متأثر از مقتضیات دنیای مدرن دارند.
▪️در واقع، برخی از این افراد ممکن است تنها به انجام مناسک مذهبی مانند نماز و روزه توجه داشته باشند، اما در سایر عرصهها، خصوصاً در مواجهه با مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، کمتر به اصول اسلامی و اخلاقی پایبند باشند. این نوع برخورد، که در ظاهر به دینیبودن اشاره دارد، اما در عمل کمتر به مفاهیم عمیق دینی همچون عدالت و ایستادگی در برابر ظلم توجه میکند، موجب بهوجود آمدن نوعی تضاد بین ظاهر و باطن در عمل دینی میشود.
▪️از سوی دیگر، در جوامعی که با تحولات اجتماعی و فرهنگی سریع مواجه هستند، برخی افراد تلاش میکنند اصول دینی را با شرایط و مقتضیات زندگی مدرن تطبیق دهند. این افراد ممکن است بخواهند از مبانی دینی برای مقابله با چالشهای دنیای جدید بهره ببرند، اما در این فرآیند ممکن است برخی اصول سنتی دینی را نادیده گرفته یا بهگونهای جدید و متناسب با نیازهای زمانه تفسیر کنند. این نوع تطبیق و بازتعریف اصول دینی، بهویژه در زمینه مقاومت و جهاد، گاهی موجب سردرگمی میشود، چرا که در آن بهجای پیگیری اصول کلی و ثابت، بیشتر بر راهحلهای موقتی و تطبیقی تأکید میشود.
▪️در نهایت، اصول مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم و فساد باید همواره بهعنوان یک وظیفه دینی و اخلاقی در ذهن مسلمانان باقی بماند. اگرچه شرایط اجتماعی و سیاسی ممکن است در هر زمان و مکانی متفاوت باشد، اما دین اسلام تأکید دارد که برای تحقق عدالت و برقراری امنیت در جامعه، جنگ و درگیری بهعنوان وسیلهای برای دفع ظلم و فساد باید مورد توجه قرار گیرد.
▪️بنابراین، درک صحیح از آموزههای دینی، بهویژه در دنیای امروز که با چالشهای گوناگون روبرو است، نیازمند تعهد به اصول ثابت و اساسی اسلام است. مسلمانان باید بدانند که مقاومت در برابر ظلم و تلاش برای برقراری عدالت یک تکلیف دینی، اخلاقی و وظیفهی انسانی و تاریخی است که هیچگاه نباید به فراموشی سپرده شود.
✍تفرشی
#فرهنگ_سیاسی
#رفاهطلب
#مذهبیهای_مدرن
#اتوکشیده
🆔@dolat_qavi