⭕️نظرگاه متکلّمان یک دیدگاه حداقل‌گرا در حوزهٔ امامت است که در مصاف امامیه و اهل سنت تبلور پیدا کرده است؛ به دلیل درگیری با جریان رقیب، به دنبال اثبات پایه‌های اصلی امامت شیعی بوده و به همین دلیل هم از تفاصیل نظریهٔ اهل بیت علیهم‌السّلام صرف نظر کرده‌اند و فاقد ویژگی‌های مفهوم امامت قرآنی و روایات ائمهٔ اطهار علیهم‌السّلام است و از درجه نازل‌تری برخوردار است... 🔰استاد محمدتقی سبحانی ♦️به نظر می‌رسد که نظرگاه متکلّمان یک دیدگاه حداقل‌گرا در حوزهٔ امامت است که در مصاف امامیه و اهل سنت تبلور پیدا کرده است. اگر به شخصیت‌هایی که در پرورش مباحث کلامی اهتمام داشته‌اند توجهی داشته باشیم، خواهیم دید که اینان عمدتاً کسانی هستند که به دلیل درگیری با جریان رقیب، به دنبال اثبات پایه‌های اصلی امامت شیعی بوده و به همین دلیل هم از تفاصیل نظریهٔ اهل بیت علیهم‌السّلام صرف نظر کرده‌اند تا ارکان و اساس اندیشه امامیه را حفظ کنند. آری! تئوری متکلمان از آن‌ رو که اولاً اصول را از فروع جدا می‌کند و قدرت دفاع از اصول را کاملاً به دست می‌دهد، در حوزهٔ نقد و مناظره، بهترین تبیین برای دیدگاه امامیه است، اما همین نظریه در مقایسه با نظریهٔ محدّثان، به دلیل آن‌که فاقد ویژگی‌های مفهوم امامت قرآنی و روایات ائمهٔ اطهار علیهم‌السّلام است، از درجه نازل‌تری برخوردار است. ♦️این‌که ما شؤون امام را منحصر به آن موارد خاص در ایدهٔ متکلمان نماییم، با مجموعهٔ روایات ما در باب علم امام سازگار نیست؛ چرا که با روایاتی که نقش امام را در تربیت نفوس مطرح می‌کند و با روایاتی که بحث ولایت بر تشریع و تصرفات امام را مطرح می‌کند، همگام نیست. اما... نظریهٔ محدّثان این‌ موارد را در درون خود جای داده است. ♦️با این‌همه، نظریهٔ محدثان، فاقد تبیین‌های تئوریک است و نقص نظریهٔ محدثان همواره همین بوده است. آراء محدثان بیشتر در قالب شرح و بسطی بر احادیث مطرح شده است اما این‌که این روایات و اندیشه‌ها، در کنار هم قرار گرفته و در قالب ایده‌ای قابل دفاع صورت‌بندی و سامان یابد، انجام نشده است. بدین‌منظور باید مطالعات جدی‌ای انجام شود و تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه سامان یابد. پایان‌نامه‌هایی در طول سال‌های اخیر در این زمینه نوشته شده که بنده هم در آن‌ها نقش داشته‌ام؛ ولی هنوز تا تبیین کامل این نظریه فاصلهٔ زیادی وجود دارد. دلیل آن هم این است که متکلمان در طول تاریخ برای مدعیات خود قواعد و مبادی لازم را تأمین کردند و بحث‌های فراوانی مثل بحث وجودشناختی، جهان‌شناختی و نفس‌شناختی را در پشتوانه نظریهٔ خویش تنسیق نموده‌اند... اما این پایه‌های نظری برای ایدهٔ محدثان چندان آماده نیست؛ یعنی ما هنوز تبیین دقیقی از جهان‌شناسی کتاب و سنت در دست نداریم. این‌که عالم چگونه خلق شده و مراتب قبل از عالم دنیا چگونه بوده و بعد از این عالم چه تحولاتی رخ می‌دهد، این‌ها یکی از پایه‌های نظریهٔ امامت شیعی است. در مباحث نفس‌شناختی که یکی از زیرساخت‌های امامت است، نظریهٔ محدثان فقط در قالب روایات آمده است. این‌که مقام نوری یا عالم انوار چیست؛ و این مقام نوری در نفس اولیای الهی چگونه تحقق پیدا می‌کند؛ و آیا همهٔ انسان‌ها بهره‌ای از آن وجود نوری دارند یا ندارند؟! این‌ها همه می‌توانند پایه‌های یک تبیین کامل از نظریهٔ محدثان باشد. به هر حال چون ما هنوز این مبادی را به صورت کامل نداریم، از این جهت نمی‌توانیم بگوییم نظریهٔ محدثان واقعاً چگونه تبیین عقلی پیدا می‌کند. 📕مقالهٔ نظریه‌های امامت امامیه، استاد محمد تقی سبحانی 🌐https://emamat.org/نظریه-های-امامت-امامیه-در-گفتگو-با-دکتر/ #کلام_موجود #تراث‌‌_روایی #آسیب‌شناسی 🆔@Asre_jadid_57