⭕️ «خوجههای اسماعیلی»* در کانادا و آمریکا
📓 محل نشر: دائرةالمعارف «دین» آکسفورد
✍️ نویسنده: کریم ح. کریم، استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه کارلتون
📅 تاریخ انتشار آنلاین: ۲۹ نوامبر ۲۰۲۱
🔹#خوجهها گروه غالب را در #شیعیان #نزاری #اسماعیلی در سطح جهان و در آمریکای شمالی تشکیل میدهند. آنها از قومیتهای جنوب آسیا هستند و به سنت ۷۰۰ ساله «ساتپنت (Satpanth)» تعلق دارند. سایر گروههای وابسته به اسماعیلیهای نزاری بومی سوریه، ایران، افغانستان، تاجیکستان و چین هستند. خوجهها این گروهها را در شکلدهی جوامع اقلیت دور از وطن (دیاسپورا) در آسیا، آفریقا، اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا رهبری کردهاند. این مجموعه مذهبی فراملی، #آقاخان چهارم را که در سال ۱۹۵۷ به رهبری رسید، به عنوان «امام» خود از نسب علی بن ابی طالب(ع) و فاطمه(س)، دختر حضرت محمد(ص) میداند. او در لیسبون پرتغال یک «مرکز امامت» (که «دیوان» نیز نامیده میشود) تأسیس کرده و در فرانسه اقامت دارد و از آنجا به پیروان در سراسر جهان راهنماییهای دینی و دنیوی ارائه میکند. امام رهبران شوراهایی را که جماعتها را در کشورهای مختلف اداره میکنند، تعیین میکند. شبکه توسعه فرافرقهای آقاخان (AKDN) که برنامههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را اجرا میکند، به یکی از بزرگترین سازمانهای غیردولتی (NGO) در جهان تبدیل شده است.
🔹خانوادههای نخبه خوجه، بهویژه خانوادههایی که زادگاهشان آفریقای شرقی است، تمایل دارند بر رهبری نهادهای وابسته به #امام تسلط داشته باشند. آنها همچنین بر ساختارهای خودگردان کانادا و آمریکا هژمونی دارند. به عنوان یک گروه، خوجهها ثروتمندترین و تحصیلکردهترین افراد در جنبش هستند و بودجه قابل توجه و همچنین خدمات حرفهای و داوطلبانه را به زیرساختهای نهادی آقاخان ارائه میکنند. جایگاههای آنها در آمریکای شمالی جریان ثابتی از منابع مالی، فیزیکی و فکری را برای برنامههای فراملی امام فراهم میکند.
🔹با این حال، یک پارادوکس در قلب جنبش نهفته است؛ سنت ساتپنت و هویت فرهنگی خوجه از اوایل قرن بیستم در روند به حاشیه رانده شدن قرار داشته است. تلاش مستمری به دنبال حذف جنبههای «هندویی» میراث مذهبی و فرهنگی خوجهها بوده است. نهادهای پژوهشی، آموزشی و فرهنگی جنبش کمترین توجه را به ساتپنت میکنند.
[* خوجهها به دو گروه اسماعیلی و اثنیعشری تقسیم میشوند.]
#چکیده_مقاله
@dolatedin